Skip to main content
SpringerLink
Log in

Verklaringsmodellen in de GGZ: kenmerken van migranten en Nederlandse cliënten die volharden in een niet-psychologische betekenisgeving van hun klachten

  • Artikelen
  • Published:
gedrag en gezondheid

Summary

Explanatory models in Mental Health Care: Characteristics of migrant and Dutch clients who persist in non-psychological explanations of mental illness

Both mental health care (MHC) professionals and migrant clients perceive migrant MHC as a concern. It is assumed that it is harder for migrant clients to benefit from existing MHC provisions because of differing explanatory models with respect to mental illness. In this study a sample of 49 Surinam, 60 Turkish, 71 Moroccan and 65 Dutch clients of an Amsterdam outpatient MHC facility was analyzed. Within the sample a problem group was specified. Respondents in this group persisted in using non-psychological explanatory models. The problem group was compared to the other respondents on several sociodemographic characteristics, acculturation levels, DSM-IV classification, and content of explanatory model.

Migrants were overrepresented in the problem group. Furthermore, the educational level of respondents in the problem group was lower and somatic explanatory models were used less. Multivariate analysis demonstrated that educational level and an interaction or social content of the explanatory model were significant determinants of persistent use of non-psychological explanatory models. Ethnicity was not a significant determinant.

These results suggest that MHC professionals should be aware that educational level and specific content of the explanatory model might be more important than ethnicity and culture in counseling success. Extra pre-counseling information or psycho-education is recommended for clients to adopt a psychological explanatory model.

Inleiding

Met het groeiende aantal migranten in Nederland is hun aandeel in de cliëntenpopulatie van de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) de laatste decennia toegenomen. De hulpverlening aan migranten wordt nog vaak gezien als een bron van zorg (Van Dijk, Boedjarath, De Jong, May & Wesenbeek, 2000; Leito & Van Bekkum, 1997; Van Londen & Vos, 2000; May, 2001).

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  • Akyüz, H. (1997). De zoektocht naar hulp. Een onderzoek onder migranten en Nederlanders naar hulpzoekgedrag, verklaringsmodellen en acculturatie. Intern rapport. Amsterdam: TPO.

    Google Scholar 

  • Bhui, K., & Bhugra, D. (2002). Explanatory models for mental distress: implications for clinical practice and research. British Journal of Psychiatry, 181,6-7.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Boomstra, R. (2001). Versiering of vernieuwing? Visies op interculturalisatie in de Meren.Utrecht: Nederlands Centrum Buitenlanders/ Universiteit Utrecht.

    Google Scholar 

  • Boomstra, R., & Kramer, S (1997). Cultuurverschillen in de interacties tussen hulpverleners en vluchtelingen.Utrecht: Universiteit Utrecht.

    Google Scholar 

  • Boomstra, R., Wennink, J., & Uiterloo, G. (2003). Is er sprake van interculturele verlegenheid in de GGZ en de verslavingszorg in Nederland? Gedrag en Gezondheid, 31,200- 318.

    Google Scholar 

  • Borra, R., Dijk, R. van, & Rohlof, H. (2002). Cultuur, classificatie en diagnose; cultuursensitief werken met de DSM IV.Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

    Google Scholar 

  • Callan, A., & Littlewood, R. (1998). Patient satisfaction: Ethnic origin or explanatory model? International Journal of Social Psychiatry, 44,1- 11.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Dein, S. (2002). Transcultural psychiatry. British Journal of Psychiatry, 181,535-536.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Dieperink, C., Dijk, R. van, & Wierdsma, A. (2002). GGZ voor allochtonen. Ontwikkelingen in het zorggebruik in de regio Rotterdam, 1990- 1998. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 57,87-97.

    Google Scholar 

  • Dijk, R. van (1989). Cultuur als excuus voor een falende hulpverlening. Medische Antropologie, 1,131-143.

    Google Scholar 

  • Dijk, R. van (2004). Cultuur als Fremdkörper in de gezondheidszorg? Beschouwing over de betekenis van het begrip cultuur in de gezondheidszorg. Cultuur, Migratie en Gezondheid,1, 2-15.

    Google Scholar 

  • Dijk, R. van, Boedjarath, I., Jong, J. de, May. R., & Wesenbeek, R. (2000). Interculturele geestelijke gezondheidszorg in de XXIe eeuw: een manifest. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 55,134-144.

    Google Scholar 

  • Ebert, D., & Martus, P. (1994). Somatisation as a core symptom of melancholic type depression. Evidence from a cross-cultural study. Journal of Affective Disorders, 32,253-256.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Good. B.J., DelVecchio-Good, M.-J., & Moradi, R. (1985). The interpretation of Iranian depressive affect. In A.M. Kleinman en B. Good (Eds.), Culture and depression(pp. 369- 428). Berkeley: University of California Press.

    Google Scholar 

  • Helman, C.G. (1990). Culture, health and illness.London: Wright. Hosper, K., Hof, S. van ‘t, Knipscheer, J., Vollenbergh, W., & Bijl, R. (1999). Allochtone cliënten in de ambulante GGZ.Utrecht: Trimbos Instituut.

    Google Scholar 

  • Jacob, K.S., Bhugra, D., Lloyd, K.R., & Mann, A.H. (1998). Common mental disorders, explanatory models and consultation behaviour among Indian women living in the UK. Journal of the Royal Society of Medicine, 91,66-71.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Jansen, G. (1973). The doctor-patient relationship in an African tribal society.Assen: Van Gorcum.

    Google Scholar 

  • Jong, J.T.V.M. de, & Ommeren, M.H. van (in druk). Mental health services in a multicultural society: Interculturalization and its quality surveillance. Transcultural Psychiatry.

  • Kamperman, A.M., Komproe, I.H., & Jong J.T.V.M. de (2003). De relatie tussen culturele aanpassing en psychische gezondheid bij 1e generatie Turkse, Marokkaanse en Surinaamse migranten. Gedrag & Gezondheid, 31,163-174.

    Google Scholar 

  • Kleinman, A.M. (1980). Patients and healers in the context of culture.Berkeley: University of California Press.

    Google Scholar 

  • Knipscheer, J.W. (2000). Cultural convergence and divergence in mental health care.Proefschrift. Veenendaal: Universal Press.

    Google Scholar 

  • Knipscheer, J.W., Klaveren, M.N. van, Kleber, R.J., & Jessurun, R.W. (1999). Surinamers in de ambulante geestelijke gezondheidszorg: een onderzoek naar hulpzoekgedrag en gezondheidsklachten. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 54,591-604.

    Google Scholar 

  • Knipscheer, J.W. & Kleber, R.J. (2000). Expressing mental distress among Mediterrean migrants in the Netherlands: the somatisation myth examined. In J.W. Knipscheer, Cultural convergence and divergence in mental health care(pp.131-152). Proefschrift. Veenendaal: Universal Press.

    Google Scholar 

  • Leeflang, R.L.I. (1994). Zoeken naar gezondheid. Hulpzoekgedrag van personen van Nederlandse en Turkse herkomst.Leiden: LIDESCO.

    Google Scholar 

  • Leito, A. & Bekkum, D. van (1997). Visie en uitgangspunten van transculturele hulpverlening. In I. Boedjarath en D. van Bekkum (red.), Een blik in de transculturele hulpverlening(pp.23-45). Utrecht: Jan van Arkel.

    Google Scholar 

  • Limburg-Okken A. (1989). Migranten in de psychiatrie.Deventer: Van Loghum Slaterus.

    Google Scholar 

  • Lloyd, K.R., Jacob, K.S., Patel, V., St. Louis, L., Bhugra, D., & Mann, A.H. (1998). The development of the Short Explanatory Model Interview (SEMI) and its use among primarycare attenders with common mental disorders. Psychological Medicine, 28,1231-1237.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Logghe, K. (2000). Actieplan Interculturalisatie van de GGZ.Notitie. Utrecht: GGZ-Nederland.

    Google Scholar 

  • Londen J. van, & Vos, J.P. (2000). Interculturalisatie van de gezondheidszorg.Zoetermeer: Raad voor Volksgezondheid en Zorg.

    Google Scholar 

  • Loon, A.J.M. van, Tijhuis, M., Picavet, S.J., Surtees, P.G., & Ormel, J. (2003). Survey non-response in the Netherlands: Effects on prevalence estimates and associations. Annual Epidemiology, 13,105-110.

    Article  Google Scholar 

  • May, R. (2001). Allochtonen en de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg. In R. van Dijk en A. Voogt (red.), Interculturele geestelijke gezondheidszorg: uitgesloten?(pp. 31-38). Rotterdam: Mikado.

    Google Scholar 

  • McCabe, R., & Priebe, S. (2004). Explanatory models of illness in schizophrenia: comparison of four ethnic groups. British Journal of Psychiatry, 185,25-30.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Mooren, T., Knipscheer, J., Kamperman, A., Kleber, R., & Komproe, I. (2001). The Lowlands Acculturation Scale. Validity of an adaptation measure among migrants in The Netherlands. In T.M. Mooren, The impact of war(pp. 49-68). Delft: Eburon.

    Google Scholar 

  • Richters, A.J.M. (1991). De medisch antropoloog als verteller en vertaler.Delft: Eburon.

    Google Scholar 

  • Richters, A. (1996). Medische en psychiatrische antropologie: een terreinverkennning. In J. de Jong en M. van den Berg (red.), Transculturele psychiatrie en psychotherapie(pp. 71-86). Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Rohlof, H. (1999). Cultuur en ziektebeleving. In H. Rohlof, M. Groenenberg en C. Blom (red.), Vluchtelingen in de GGZ(pp. 34-39). Utrecht: Stichting Pharos.

    Google Scholar 

  • Roosens, E. (1997). Sociale en culturele antropologie: een kritische belichting van enkele hoogtepunten.Leuven: Acco.

    Google Scholar 

  • Ruijter, A. de (2000). De multiculturele arena.Tilburg: Katholieke Universiteit Brabant.

    Google Scholar 

  • Schrier, A.C., Theunissen, J.R., Kempe, P.T., & Beekman, A.T.F. (in druk). Migranten in de ambulante GGZ maken een inhaalslag. Tijdschrift voor Psychiatrie.

  • Thung, F.H. (2000). Geestmodellen en modelgeesten. Verklarende modellen in de transculturele psychiatrie. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 55,528-539.

    Google Scholar 

  • Trinidad, R.B. (2004). De relatie tussen sociaaldemografische, cultuurbepaalde en zoekprocesgerelateerde factoren en de flexibiliteit van het verklaringsmodel.Afstudeerscriptie. Amsterdam: Vrije Universiteit.

    Google Scholar 

  • Weinman, J., Petrie, K.J., Moss-Morris, R., & Horne, R. (1996). The Illness Perception Questionnaire: A new method for assessing the cognitive representation of illness. Psychology & Health, 11,431 - 445.

    Article  Google Scholar 

  • Weiss, M.G. (2001). Cultural epidemiology: an introduction and overview. Anthropology and Medicine, 8,1-29.

    Google Scholar 

  • Wennink, H.J., Boomstra, R., & Meeuwissen, J.A.C. (2001). Een onvoldoende voor interculturalisatie.Utrecht: GGZ-Nederland & Trimbos Instituut & Nederlands Centrum Buitenlanders.

    Google Scholar 

  • Williams, B., & Healy, D. (2001). Perceptions of illness causation among new referrals to a community mental health team: ‘‘explanatory model’’ or ‘‘explanatory map’’? Social Science & Medicine 53,465-476.

    Article  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/

    R. B. Trinidad

Authors
  1. R. B. Trinidad
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. A. M. Kamperman
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. J. T. V. M. de Jong
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to R. B. Trinidad.

Additional information

Alle auteurs zijn verbonden aan Transcultural Psychosocial Organisation. De eerste auteur is tevens als GZ-psycholoog i.o. werkzaam bij Sector Psychiatrie AMC/De Meren. Correspondentieadres: A. Kamperman, TPO (Transcultural Psychosocial Organisation), Keizersgracht 329, 1016 EE Amsterdam.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Trinidad, R.B., Kamperman, A.M. & de Jong, J.T.V.M. Verklaringsmodellen in de GGZ: kenmerken van migranten en Nederlandse cliënten die volharden in een niet-psychologische betekenisgeving van hun klachten. PSEG 33, 42–51 (2005). https://doi.org/10.1007/BF03071054

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03071054

Search

Navigation