Skip to main content
SpringerLink
Log in

Blije gezichten en andere beloningen: aandacht voor positieve informatie als beschermend mechanisme tegen depressie

  • Artikel
  • Published:
Neuropraxis

Samenvatting

Positieve informatie roept vaak sterke reacties op, maar niet bij iedereen. Wie minder sterk reageert op positieve informatie heeft een zogenaamde lage positieve bias. In dit onderzoek is nagegaan of zo’n lage positieve bias tijdens de adolescentie een voorspeller is van latere depressie en wat de implicaties zijn van een lage positieve bias in het dagelijks leven. Daarnaast is een interventiestudie uitgevoerd onder jongvolwassenen die last hadden van verlies van plezier om na te gaan of een op de persoon toegesneden leefstijladvies en een vrije-val-ervaring zouden leiden tot meer plezier en een positievere bias bij deze jongeren. Een belangrijke uitkomst was dat een lage positieve bias gedurende de adolescentie een latere depressie voorspelt en daarmee mogelijk een indicator is van vatbaarheid voor depressie. In het dagelijks leven hielden jongeren met een hoge positieve bias het goede gevoel dat ze van positieve ervaringen kregen langer vast dan jongeren met een lage bias. Dit zou kunnen verklaren waarom jongeren met een lage positieve bias meer kans hebben om depressief te worden. In de interventiestudie werden aanwijzingen gevonden dat leefstijladvies op maat resulteerde in meer plezier, maar niet in een positievere bias.

Dit artikel is gebaseerd op de samenvatting van het proefschrift ‘Happy faces and other rewards. Different perspectives on a bias away from positive and toward negative information as an underlying mechanism of depression’.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1
Figuur 2
Figuur 3

Literatuur

  1. Vrijen C. Happy faces and other rewards: different perspectives on a bias away from positive and toward negative information as an underlying mechanism of depression. Proefschrift. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen; 2019. https://www.rug.nl/research/portal/files/79507289/Complete_thesis.pdf.

    Google Scholar 

  2. Costello EJ, Erkanli A, Angold A. Is there an epidemic of child or adolescent depression? J Child Psychol Psychiatry. 2006;47(12):1263–71.

    Google Scholar 

  3. Ormel J, Raven D, Oort F van, Hartman CA, Reijneveld SA, Veenstra R, et al. Mental health in Dutch adolescents: a TRAILS report on prevalence, severity, age of onset, continuity and co-morbidity of DSM disorders. Psychol Med. 2015;45(02):345–60.

    Article  CAS  Google Scholar 

  4. Gore FM, Bloem PJ, Patton GC, Ferguson J, Joseph V, Coffey C, et al. Global burden of disease in young people aged 10–24 years: a systematic analysis. Lancet. 2011;377(9783):2093–102.

    Article  Google Scholar 

  5. Vrijen C, Hartman CA, Oldehinkel AJ. Slow identification of facial happiness in early adolescence predicts onset of depression during 8 years of follow-up. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2016;22:1–12.

    Google Scholar 

  6. Vrijen C, Hartman CA, Lodder GMA, Verhagen M, de Jonge P, Oldehinkel AJ. Lower sensitivity to happy and angry facial emotions in young adults with psychiatric problems. Front Psychol. 2016;7:1797.

  7. Vrijen C, Hartman CA, Oldehinkel AJ. Reward-related attentional bias at age 16 predicts onset of depression during 9 years of follow-up. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2019;58(3):329–38.

    Article  Google Scholar 

  8. Roiser JP, Elliott R, Sahakian BJ. Cognitive mechanisms of treatment in depression. Neuropsychopharmacology. 2012;37(1):117–36.

    Article  CAS  Google Scholar 

  9. Bress JN, Foti D, Kotov R, Klein DN, Hajcak G. Blunted neural response to rewards prospectively predicts depression in adolescent girls. Psychophysiology. 2013;50(1):74–81.

    Article  Google Scholar 

  10. Nelson BD, Perlman G, Klein DN, Kotov R, Hajcak G. Blunted neural response to rewards as a prospective predictor of the development of depression in adolescent girls. Am J Psychiatry. 2016;173(12):1223–30.

    Article  Google Scholar 

  11. Pan PM, Sato JR, Salum GA, Rohde LA, Gadelha A, Zugman A, et al. Ventral striatum functional connectivity as a predictor of adolescent depressive disorder in a longitudinal community-based sample. Am J Psychiatry. 2017;174(11):1112–9.

    Article  Google Scholar 

  12. Huisman M, Oldehinkel AJ, Winter A de, Minderaa RB, de Bildt A, Huizink AC, et al. Cohort profile: the Dutch ‘Tracking adolescents’ individual lives’ survey’; TRAILS. Int J Epidemiol. 2008;37(6):1227–35.

    Article  Google Scholar 

  13. Oldehinkel AJ, Rosmalen JG, Buitelaar JK, Hoek HW, Ormel J, Raven D, et al. Cohort profile update: the tracking adolescents’ individual lives survey (TRAILS). Int J Epidemiol. 2015;44(1):76–76n.

    Article  Google Scholar 

  14. Kessler RC, Chiu W, Demler O, Walters EE. Prevalence, severity, and comorbidity of 12-month DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Arch Gen Psychiatry. 2005;62(6):617–27.

    Article  Google Scholar 

  15. Bediou B, Brunelin J, d’Amato T, Fecteau S, Saoud M, Hénaff M‑A. A comparison of facial emotion processing in neurological and psychiatric conditions. Front Psychol. 2012;3:98.

    Article  Google Scholar 

  16. Kret ME, Ploeger A. Emotion processing deficits: A liability spectrum providing insight into comorbidity of mental disorders. Neurosci Biobehav Rev. 2015;52:153–71.

    Article  Google Scholar 

  17. Bourke C, Douglas K, Porter R. Processing of facial emotion expression in major depression: a review. Aust N Z J Psychiatry. 2010;44(8):681–96.

    Article  Google Scholar 

  18. Plana I, Lavoie M‑A, Battaglia M, Achim AM. A meta-analysis and scoping review of social cognition performance in social phobia, posttraumatic stress disorder and other anxiety disorders. J Anxiety Disord. 2014;28(2):169–77.

    Article  Google Scholar 

  19. Rommelse NNJ, Geurts HM, Franke B, Buitelaar JK, Hartman CA. A review on cognitive and brain endophenotypes that may be common in autism spectrum disorder and attention-deficit/hyperactivity disorder and facilitate the search for pleiotropic genes. Neurosci Biobehav Rev. 2011;35(6):1363–96.

    Article  CAS  Google Scholar 

  20. Schönenberg M, Schneidt A, Wiedemann E, Jusyte A. Processing of dynamic affective information in adults with ADHD. J Atten Disord. 2019;23(1):32–9.

    Article  Google Scholar 

  21. Kahler CW, McHugh RK, Leventhal AM, Colby SM, Gwaltney CJ, Monti PM. High hostility among smokers predicts slower recognition of positive facial emotion. Pers Individ Dif. 2012;52(3):444–8.

    Article  Google Scholar 

  22. Marsh AA, Blair RJR. Deficits in facial affect recognition among antisocial populations: a meta-analysis. Neurosci Biobehav Rev. 2008;32(3):454–65.

    Article  Google Scholar 

  23. Rosenthal MZ, Kim K, Herr NR, Smoski MJ, Cheavens JS, Lynch TR, et al. Speed and accuracy of facial expression classification in avoidant personality disorder: A preliminary study. Personal Disord. 2011;2(4):327–34.

    Article  Google Scholar 

  24. Van Roekel E, Masselink M, Vrijen C, Heininga VE, Bak T, Nederhof E, et al. Study protocol for a randomized controlled trial to explore the effects of personalized lifestyle advices and tandem skydives on pleasure in anhedonic young adults. BMC Psychiatry. 2016;16:182.

    Article  Google Scholar 

  25. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5e druk. Arlington: American Psychiatric Publishing; 2013.

    Book  Google Scholar 

  26. Carver CS. Approach, avoidance, and the self-regulation of affect and action. Motiv Emot. 2006;30(2):105–10.

    Article  Google Scholar 

  27. Ernst M, Fudge JL. A developmental neurobiological model of motivated behavior: anatomy, connectivity and ontogeny of the triadic nodes. Neurosci Biobehav Rev. 2009;33(3):367–82.

    Article  Google Scholar 

  28. Vrijen C, Hartman CA, van Roekel E, de Jonge P, Oldehinkel AJ. Spread the joy: how high and low bias for happy facial emotions translate into different daily life affect dynamics. Complexity. 2018. Article ID 2674523. https://doi.org/10.1155/2018/2674523.

    Article  Google Scholar 

  29. Cohn MA, Fredrickson BL, Brown SL, Mikels JA, Conway AM. Happiness unpacked: positive emotions increase life satisfaction by building resilience. Emotion. 2009;9(3):361–8.

    Article  Google Scholar 

  30. Fredrickson BL. What good are positive emotions? Rev Gen Psychol. 1998;2(3):300–19.

    Article  Google Scholar 

  31. Jacobson NS, Martell CR, Dimidjian S. Behavioral activation treatment for depression: returning to contextual roots. Clin Psychol. 2001;8(3):255–70.

    Google Scholar 

  32. Lewinsohn PM, Sullivan JM, Grosscup SJ. Changing reinforcing events: an approach to the treatment of depression. Psychotherapie. 1980;17(3):322–34.

    Article  Google Scholar 

  33. Cuijpers P, van Straten A, Warmerdam L. Behavioral activation treatments of depression: a meta-analysis. Clin Psychol Rev. 2007;27(3):318–26.

    Article  Google Scholar 

  34. van Roekel E, Vrijen C, Heininga VE, Masselink M, Bos EH, Oldehinkel AJ. An exploratory randomized controlled trial of personalized lifestyle advice and tandem skydives as a means to reduce anhedonia. Behav Ther. 2017;48(1):76–96.

    Article  Google Scholar 

  35. Chatterton RT, Vogelsong KM, Lu Y, Hudgens GA. Hormonal responses to psychological stress in men preparing for skydiving. J Clin Endocrin Metabol. 1997;82(8):2503–9.

    CAS  Google Scholar 

  36. Hare OA, Wetherell MA, Smith MA. State anxiety and cortisol reactivity to skydiving in novice versus experienced skydivers. Physiol Behav. 2013;118:40–4.

    Article  CAS  Google Scholar 

  37. Price IR, Bundesen C. Emotional changes in skydivers in relation to experience. Pers Individ Dif. 2005;38(5):1203–11.

    Article  Google Scholar 

  38. Wang DV, Tsien JZ. Convergent processing of both positive and negative motivational signals by the VTA dopamine neuronal populations. PLoS ONE. 2011;6(2):e17047.

    Article  CAS  Google Scholar 

  39. Vrijen C, van Roekel E, Oldehinkel AJ. Alpha-amylase reactivity and recovery patterns in anhedonic young adults performing a tandem skydive. PLoS ONE. 2018;13(9):e204556.

    Article  Google Scholar 

Download references

Dankbetuiging

Het onderzoek dat wordt beschreven in dit artikel was onderdeel van het project No Fun No Glory dat is gefinancierd met een Vici subsidie (016.001/002) die door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is toegekend aan Professor A.J. Oldehinkel. Tijdens het schrijven van dit artikel was de eerste auteur werkzaam als postdoc op het CAPE project dat gefinancierd is met een starting grant (757364) die door de European Research Council (ERC) binnen het Horizon 2020 Research Innovation Program is toegekend aan Dr. T. Kretschmer. Voor twee studies die worden gepresenteerd in dit artikel is gebruikt gemaakt van data afkomstig van de TRacking Adolescents’ Individual Lives Survey (TRAILS). Deelnemende centra aan TRAILS zijn onder andere verschillende afdelingen van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit van Utrecht, het Radboud Medisch Centrum Nijmegen en de Parnassia Bravo groep, allen gevestigd in Nederland. TRAILS wordt gefinancierd door diverse subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), ZonMW, het Nederlandse Ministerie van Justitie, de European Science Foundation, de European Research Council, BBMRI-NL en de deelnemende universiteiten. We bedanken iedereen die heeft deelgenomen aan No Fun No Glory en TRAILS of op een andere manier heeft bijgedragen aan deze projecten.

Author information

Authors and Affiliations

  1. Interdisciplinair Centrum Psychopathologie en Emotieregulatie, Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, Nederland

    Charlotte Vrijen, Catharina A. Hartman & Albertine J. Oldehinkel

  2. Afdeling Pedagogiek en Onderwijswetenschappen, Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, Nederland

    Charlotte Vrijen

  3. Afdeling Ontwikkelingspsychologie, Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, Nederland

    Peter de Jonge

Authors
  1. Charlotte Vrijen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Catharina A. Hartman
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Peter de Jonge
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Albertine J. Oldehinkel
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Charlotte Vrijen.

Additional information

Charlotte Vrijen promoveerde op 13 mei 2019 aan de Rijksuniversiteit Groningen op ‘Happy faces and other rewards. Different perspectives on a bias away from positive and toward negative information as an underlying mechanism of depression’, met als promotoren Albertine J. Oldehinkel, Catharina A. Hartman en Peter de Jonge. Dit artikel is een beknopte versie van de Nederlandse samenvatting van dit proefschrift.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Vrijen, C., Hartman, C.A., de Jonge, P. et al. Blije gezichten en andere beloningen: aandacht voor positieve informatie als beschermend mechanisme tegen depressie. Neuropraxis 24, 10–18 (2020). https://doi.org/10.1007/s12474-019-00245-z

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-019-00245-z

Trefwoorden

Search

Navigation