Promovendidag 2011

Het promovendinetwerk binnen de NVMO wil alle mensen die betrokken zijn bij promotieonderzoek in het onderwijskundig domein van de gezondheidszorg – in de breedste zin van het woord – samenbrengen. In dit kader wordt er elk jaar een promovendidag georganiseerd. Het moment bij uitstek voor promovendi om ervaringen, ideeën en onderzoeksproblemen uit te wisselen. Aanvullend hierop stelt deze dag de promotoren en andere belangstellenden in de gelegenheid op de hoogte gebracht te worden van het recentste promotie-onderzoek in Nederland en Vlaanderen. Ook dit jaar kwamen een 60-tal enthousiastelingen op vrijdag 29 april 2011 samen in de gebouwen van de Diergeneeskunde in Utrecht.

Plenaire presentatie

Als opener van de dag gaf Jennifer Spenader een energieke en inspirerende plenaire presentatie over academische effectiviteit. Deze spreekster, afkomstig uit de afdeling Kunstmatige intelligentie van de Rijksuniversiteit Groningen, had het over academische succesdeterminanten, tips voor netwerking en schrijven. Ze legde tevens de vinger op de wond omtrent publiceerhindernissen en onderzoeksproductiviteit. Voor veel aanwezigen werden er herkenbare situaties beschreven. U vindt de presentatie, samen met enkele sfeerbeelden van de promovendidag, op www.nvmo.nl/promovendinetwerk/bijeenkomsten .

Presentatie eigen onderzoek

Hierna volgden verschillende parallelle sessies voor en door promovendi. Een groot deel van de sessies werd ingevuld met het voorstellen van eigen onderzoek. Deze sessies werden gegroepeerd volgens de volgende thema’s: docentprofessionalisering, werkplekleren, studenten en vervolgopleiding eerstelijnsgeneeskunde en curriculuminnovaties. Aan elke presentatie was vooraf een referent toegewezen die de discussie opende; daarna kregen de overige toehoorders de gelegenheid zich in de discussie te mengen. Onderwerpen die hierbij aan bod kwamen waren onder meer: onderwijs en patiëntveiligheid, toetsing op de klinische werkplek, motivatie bij medische studenten tijdens de studie en voor de specialisatie Ouderengeneeskunde, invoering van competentiegericht onderwijs in de coschappen en culturele invloeden op curriculuminnovaties.

Ethische toetsing

In navolging van de plenaire presentatie ‘ethisch toetsen’ op de vorige editie van de promovendidag en de workshop ‘ethische toetsing van onderwijs onderzoek’ op het NVMO congres 2010, werd dit jaar een kleinschaligere sessie gehouden met meer ruimte voor discussie en uitwisseling. Sinds juni 2010 is het mogelijk om medisch onderwijskundig onderzoek ethisch te laten toetsen door de NVMO-ERB (Ethical Review Board). Jonneke Dankerlui-Eikelboom gaf een overzicht over het ontstaan en hoeveel het reeds werd gebruikt. Vervolgens konden de deelnemers de procedure toepassen op hun eigen onderzoek om te eindigen met een discussie wanneer wel of niet ethisch getoetst moet worden. De scheidslijn tussen het gebruiken van gegevens die beschikbaar zijn gekomen door onderwijsevaluaties (waarvoor niet getoetst hoeft te worden) en het verzamelen van gegevens ten behoeve van het onderzoek, blijkt niet zo absoluut te zijn. De NVMO-ERB benadrukte echter dat de ERB er niet is om zaken te verbieden of mensen met extra werk op te zadelen. Onderzoekers worden via deze weg gevraagd aandacht te hebben voor de ethische kant van hun onderzoek en schade aan deelnemers te voorkomen.

Promotiesimulatie

Als vast onderdeel van de promovendidag stond ook dit jaar een promotiesimulatie op het programma. Hierbij presenteren laatstejaars promovendi een artikel uit hun (aanstaande) proefschrift om het nadien te verdedigen.

Door omstandigheden kon echter alleen de proefpromotie van Marjan Govaerts doorgaan. De voorzitter Dirk Ruiter en twee opponenten (Michiel Westerman en Nadine van der Lee) hadden zich uitstekend voorbereid. Na de gebruikelijk complimenten werden kritische vragen gesteld. We laten u graag nog even mee proeven:

(MW) “Graag zou ik met u over het hoofdstuk willen discussiëren waarin u uw studie presenteert betreffende ‘workplace based assessment’ en het effect van ‘rater expertise’.

Zijn de opleiders bekwaam in het beoordelen van een consult door wie dan ook gevoerd? Of zijn ze enkel bekwaam of expert in het beoordelen van een consult door een huisarts in opleiding, waarin andere leerdoelen voorop staan en andere beoordelingsmaatstaven worden gehanteerd dan bij zesdejaarsstudenten?”

(NvdL) “Hoewel u in deze studie geen verschil heeft kunnen vinden in kwantitatieve waarde van de beoordeling tussen de ervaren en de onervaren beoordelaar, kan ik mij niet aan de indruk onttrekken dat er wel sprake is van een verschil in kwaliteit in de beoordeling. Hieruit zou ik concluderen dat mijn coassistent beter af is bij de medisch specialist dan bij de arts-assistent als het gaat om het ontvangen van een goed gefundeerde beoordeling. Eerlijkheidshalve vertellen de studenten op mijn eigen afdeling dat zij liever een beoordeling door de arts-assistent laten invullen dan door de meer ervaren medisch specialist, omdat zij van de arts-assistenten een hoger cijfer en minder kritische feedback krijgen. Graag zou ik uw visie hierop horen.”

Ook dit jaar was er de mogelijkheid tot het opponeren vanuit de zaal. Een aantal mensen greep de kans om met de promovenda van gedachten te wisselen. Deze leerrijke plechtigheid werd officieel afgesloten met het uitreiken van een getuigschrift.

Intervisiebijeenkomst

Parallel aan de promotiesimulatie werd tevens een intervisiebijeenkomst georganiseerd. De deelnemende promovendi hadden voorafgaand een vraagstelling ingestuurd om de intervisie efficiënt te laten verlopen. Dit jaar waren de vragen vooral van methodologische aard. Er werd gesproken over de interpretatie van schalen in kwantitatief onderzoek en de toepassing van ‘code-recode reliability’ in kwalitatief onderzoek. In de discussie werden de vragen en mogelijke oplossingen/antwoorden uitgediept zodat het voor de deelnemers een heel vruchtbare bijeenkomst werd.

Afsluiting

Als afsluiting van de promovendidag werd in navolging op de afgelopen editie een plenaire sessie ‘Tips and Tricks voor promovendi’ georganiseerd waarbij dit jaar het netwerken centraal stond. Deze sessie zal een vervolg krijgen op het NVMO congres 2011 in de ronde tafel sessie: ‘Kansen en valkuilen in een promotietraject’.

We kijken terug op een succesvolle editie vol interessante discussies en stimulerende uitwisselingen tussen enthousiaste promovendi, promotoren en andere belangstellenden. Noteer alvast in jullie agenda de volgende promovendidag: vrijdag 20 april 2012.

figure 1

Deelnemers aan de Promovendidag 2011.

Namens het promovendinetwerk:

Bas Koole, Leen Aper, Karen Stegers-Jager, Els Pelgrim, Wouter Kerdijk, Niels Bakker en Marijke Sterman