The specific ways vary, but our efforts at self-justification are all designed to serve our need to feel good about what we have done, what we believe, and who we are (Tavris en Aronson 2007, pag. 51)
Samenvatting
Goedpraters kunnen de kwaliteit van gezinsrelaties ernstig ondermijnen. Goedpraters worden niet alleen gebruikt door daders, maar ook door slachtoffers in disfunctionele gezinspatronen. Het is dan ook zaak om goedpraters zo snel mogelijk te ontmaskeren binnen de systeemgesprekken. Wij gebruiken het genogram en het Vijfkolommenmodel, een methodiek om goedpraters te begrijpen en te bewerken binnen de context van systeemkenmerken, negatieve kerncognities, traumatische ervaringen en de veerkracht van gezinsleden en systeem. Het is essentieel om empathisch te reageren op de onderliggende motieven tot goedpraten (met name schuld en schaamte), zonder de goedpaters te vergoelijken. Met behulp van psycho-educatie en training wordt het gezin geholpen om goedpraters te vervangen door liefdevolle en constructieve communicatie.
Abstract
Self-justifications can seriously harm family relations. Self-justifications are used by perpetrators as well as by victims in disturbed family patterns. Thus, self-justifications of all participants should be unmasked as soon as possible within family therapy. We use the genogram and the Five-columns model: a pragmatic technique to assess specific types of self-justifications, (ab)used by different family members. This technique facilitates the understanding of self-justifications within the context of specific system properties, negative core-cognitions, trauma and resilience of individual family members as well as the system as a whole. Empathic therapeutic responses to the motives underlying self-justifications (particularly guilt and shame) are crucial, without whitewashing them. Psycho-education and training can help system members to ‘overcome’ self-justification and to develop loving and constructive communication.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Aelen, F. N. B. (2008). De kracht van het genogram. Kinder- en Jeugdpsychotherapie, 35, 2–11.
Aelen, F. N. B. (2016). Cognitieve systeemtherapie en EMDR. In H. J. Oppenheim, H. Hornsveld, E. ten Broeke & A. de Jongh (red.), Praktijkboek EMDR. dl, (band 2, pag. 569–601). Amsterdam: Pearson.
Aelen, F. N. B., Beuvens, D., Veggel, M. van, Ormondt, E. van, & Samson, B. (2013). Van oorlog naar vrede. Bevrijding van echtscheidingstrauma met EMDR. Kind en Adolescent Praktijk, 4, 181–190.
Beck, A. T. (1999). Prisoners of hate: the cognitive basis of anger, hostility and violence. New York: HarperCollins.
Beck, A. T., Davis, D. D., Freeman, A., et al. (2003). Cognitive therapy of personality disorders. New York: Guilford.
Bennett-Goleman, T. (2001). Emotional alchemy: how the mind can heal the heart. New York: Three Rivers Press.
Bernard, J. (2016). Lastige momenten in de behandeling van agressieve patiënten. In M. Appelo, K. Hoogduin & M. Verbraak (red.), Omgaan met moeilijke mensen (pag. 111–119). Amsterdam: Boom.
Böszörményi-Nagy, I., & Spark, G. M. (1984). Invisible loyalties. New York: Brunner/Mazel.
Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. New York: Jason Aronson.
Dutton, D. G. (1999). Limitations of social learning models in explaining intimate aggression. In X. B. Arriaga & S. Oskamp (red.), Violence in intimate relationships (pag. 73–87). Thousand Oaks: SAGE.
Festinger, L. (1962). A theory of cognitive dissonance. Stanford: Stanford University Press.
Hafkenscheid, A. (1999). Het slachtofferschap voorbij. ICODO Info, 16, 51–60.
Hafkenscheid, A. (2014). De therapeutische relatie. Utrecht: De Tijdstroom.
Hanh, N. T. (2010). Reconciliation: healing the inner child. Berkeley: Parallax Press.
Jonge, M. de, Veeninga, A. T., Hout, M. van den, & Hafkenscheid, A. (2007). Als slachtoffers ook daders zijn. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 62, 383–392.
Jongman, E., & Schaafsma, K. (2016). Gevoel is explosief materiaal. Ambulante behandeling van jonge veelplegers. www.dsp-groep.nl Geraadpleegd op 2 november 2017.
Pas, A. van der (2013). Opvoedproblemen nader verklaard. Handboek methodische ouderbegeleiding, band 3. Amsterdam: SWP.
Sprey, A. (2015). Praktijkboek persoonlijkheidsstoornissen. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Tavris, C., & Aronson, E. (2007). Mistakes were made (but not by me): why we justify foolish beliefs, bad decisions, and hurtful acts. Orlando: Harvest.
White, M. (2007). Maps of narrative practice. New York, Londen: Norton.
Dankbetuiging
Met dank aan Jindra Smits.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
About this article
Cite this article
Aelen, F., Bernard, J. & Hafkenscheid, A. Goedpraters: een cruciaal concept in de systeemtherapeutische context. Tijdschr Psychother 43, 409–419 (2017). https://doi.org/10.1007/s12485-017-0226-4
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-017-0226-4