Samenvatting
Lucassen P, Postma S, Olde Hartman TC. Ggz-vragenlijsten staan persoonsgerichte zorg in de weg. Huisarts Wet 2017;60(3):112-4.
Vragenlijsten worden in de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg (ggz) steeds vaker gebruikt, maar hun nut is betwistbaar. De keus om een vragenlijst te gebruiken bij een patiënt met psychische klachten hangt af van de manier van werken van de huisarts (ziektegericht of persoonsgericht), van de meerwaarde bij screening, diagnostiek of uitkomstmeting, en van de mening van de patiënt. Bij een persoonsgerichte benadering passen geen vragenlijsten, omdat het dan gaat over het verhaal van de patiënt en niet over symptomen. Vragenlijsten passen in principe wel bij een ziektegerichte benadering, maar leveren ook dan onvoldoende op in de eerstelijnssetting. Patiënten staan deels welwillend tegenover vragenlijsten, maar zijn ook bang voor stigmatisering en medicalisering.
De enige vragenlijst die wel geschikt is voor de diagnostiek van psychische problemen in de eerste lijn is de Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL), omdat deze lijst kan helpen bij de schifting tussen ongedifferentieerde stress en specifiekere psychische problemen.
Literatuur
Maassen H. Huisartsen tegen verplichte ggz-screening. Medisch Contact, 12 november 2014.
Lucassen P. The man, the poem, the secret. Pat Educ Couns 2009;75:147–8.
Lynch JM, Askew DA, Mitchell GK, Hegarty KL. Beyond symptoms: defining primary care mental health clinical assessment priorities, content and process. Soc Sci Med 2012;74:143–9.
Groot WNJ, Carter ER, Braat DDM, et al. Zorg voor je gezondheid! Gedrag en gezondheid: de nieuwe ordening. Den Haag: Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, 2010.
Vissers W. The measurement of remoralization. An extension of contemporary outcome research [Proefschrift]. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen, 2010.
Stange KC. A science of connectedness. Ann Fam Med 2009;7:387–95.
Mitchell AJ, Yadegarfar M, Gill J, Stubbs B. Casefinding and screening clinical utility of the Patient health Questionnaire (PHQ-9 and PHQ-2) for depression in primary care: a diagnostic meta-analysis of 40 studies. BJPsych Open 2016;2:127–38.
Thombs BD, Coyne JC, Cuijpers P, de Jonge P, Gilbody S, Ioannidis JP, et al. Rethinking recommendations for depression in primary care. CMAJ 2012;184:413–8.
Baas KD, Wittkampf KA, Van Weert HC, Lucassen P, Huyser J, Van den Hoogen H, et al. Screening for depression in high-risk groups: prospective cohort study in general practice. Br J Psychiatry 2009;194:399–403.
Olde Hartman T, Lucassen P. Depressiepreventie in de eerste lijn is niet zinvol. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:D63–9.
García-Campayo J, del Hoyo YL, Valero MS, Yus MC, Esteban EA, Guedea MP, et al. Primary prevention of anxiety disorders in primary care: a systematic review. Prev Med 2015;76:S12–5.
Van Weel-Baumgarten EM, van Gelderen MG, Grundmeijer HGLM, Licht-Strunk E, Van Marwijk HWJ, Van Rijswijk HCAM et al. NHG-Standaard Depressie (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:252–9.
Hassink-Franke L, Terluin B, Van Heest F, Hekman J, Van Marwijk H, Van Avendonk M. NHG-Standaard Angst (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:68–77.
Boomsma LJ, Drost IM, Larsen IM, Luijkx JJHM, Meerkerk GJ, Valken N, et al. NHG-Standaard Problematisch alcoholgebruik (derde herziening). Huisarts Wet 2014;57:638–46.
Terluin B, Terluin M, Prince K, Van Marwijk H. De Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL) spoort psychische problemen op. Huisarts Wet 2008;51:251–5.
Agenda GGZ voor gepast gebruik en transparantie. Den Haag: Rijksoverheid, 2015.
Kendrick T, El-Gohary M, Stuart B, Gilbody S, Churchill R, Aiken L, et al. Routine use of patient reported outcome measures (PROMs) for improving treatment of common mental disorders in adults. Cochrane Database Syst Rev 2016;7:CD01111–9.
Shaw EJ Sutcliffe D, Lacey T, Stokes T. Assessing depression severity using the UK Quality and Outcomes Framework depression indicators: a systematic review. Br J Gen Pract 2013;63:e309–17.
Wittkampf KA, van Zwieten M, Smits FT, Schene AH, Huyser J, Van Weert HC. Patients’ view on screening for depression in general practice. Fam Pract 2008;25:438–44.
Wood F, Pill R, Prior L, Lewis G. Patients’ opinions of the use of psychiatric case-finding questionnaires in general practice. Health Expect 2002;5:282–8.
Dowrick C, Leydon GM, McBride A, Howe A, Burgess H, Clarke P, et al. Patients’ and doctors’ views on depression severity questionnaires incentivised in UK quality and outcomes framework: qualitative study. BMJ 2009;338:b663.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Radboudumc, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Nijmegen: dr. P.L.B.J. Lucassen, huisarts-onderzoeker; S. Postma, aiotho; dr. T.C. olde Hartman, huisarts-onderzoeker • Correspondentie: peter.lucassen@radboudumc.nl • Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.
About this article
Cite this article
Lucassen, P., Postma, S. & olde Hartman, T. Ggz-vragenlijsten staan persoonsgerichte zorg in de weg. Huisarts Wet 60, 112–114 (2017). https://doi.org/10.1007/s12445-017-0066-z
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-017-0066-z