Abstract
The main trends in the chemistry of 1,2-diphosphacyclopentadienes (1,2-diphospholes) and their derivatives 1,2-diphosphacyclopentadienide anions (1,2-diphospholide anions) were systematized, analyzed, and generalized. Methods for the generation of 1,2-diphospholide anions and their reactions with organic and organoelement electrophiles, as well as with transition metal complexes, were considered. Particular attention was paid to the cycloaddition reactions of 1-alkyl-1,2-diphospholes to obtain polycyclic chiral phosphines. A comparative analysis of the reactivity of 1,2-diphospholes and 1,2-diphospholide anions with respect to other representatives of phosphacyclopentadienes and phosphacyclopentadienide anions was carried out. The potential of application of 1,2-diphosphacyclopentadiene derivatives for the design of materials with magnetic, catalytic, and optical properties was shown.
Similar content being viewed by others
References
I. A. Bezkishko, A. A. Zagidullin, V. A. Milyukov, O. G. Sinyashin, Russ. Chem. Rev., 2014, 83, 555.
N. Maigrot, N. Avarvari, C. Charrier, F. Mathey, Angew. Chem., Int. Ed., 1995, 107, 623.
V. Miluykov, A. Kataev, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Organometallics, 2005, 24, 2233.
V. A. Miluykov, A. V. Kataev, E. Hey-Hawkins, O. G. Sinyashin, Russ. Chem. Bull., 2007, 56, 304.
I. Bezkishko, V. Miluykov, A. Kataev, D. Krivolapov, I. Litvinov, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, J. Organomet. Chem., 2008, 693, 3318.
I. Bezkishko, V. Miluykov, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2011, 186, 657.
L. Kochetkova, I. Bezkishko, V. Miluykov, O. Sinyashin, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2015, 190, 863.
L. R. Kochetkova, I. A. Bezkishko, V. A. Miluykov, D. R. Islamov, D. B. Krivolapov, O. N. Kataeva, O. G. Sinyashin, Russ. Chem. Bull., 2015, 64, 1912.
V. A. Miluykov, L. R. Shakirova, I. A. Bezkishko, D. B. Krivolapov, O. G. Sinyashin, Russ. Chem. Bull., 2012, 61, 1483.
L. S. H. Dixon, P. D. Matthews, S. A. Solomon, D. S. Wright, Eur. J. Inorg. Chem., 2015, 2041.
I. Jevtovikj, M. B. Sárosi, A. K. Adhikari, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Eur. J. Inorg. Chem., 2015, 2046.
L. S. H. Dixon, S. Hanf, J. E. Waters, A. D. Bond, D. S. Wright, Organometallics, 2018, 37, 4465.
C. Charrier, H. Bonnard, G. Lauzon, F. Mathey, J. Am. Chem. Soc., 1983, 105, 6871.
V. Caliman, P. Hitchcock, J. Nixon, J. Organomet. Chem., 1997, 536, 273.
R. Battsch, P. Hitchcock, J. Nixon, J. Chem. Soc., Chem. Commun., 1989, 15, 1046.
V. Miluykov, A. Kataev, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Mendeleev Commun., 2006, 4, 204.
Т. I. Burganov, S. A. Katsyuba, A. A. Zagidullin, E. E. Zvereva, V. A. Miluykov, O. G. Sinyashin, Russ. Chem. Bull., 2015, 64, 1896.
V. A. Milyukov, I. A. Bezkishko, A. A. Zagidullin, O. G. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, Russ. Chem. Bull., 2010, 59, 1232.
A. Elvers, F. W. Heinemann, B. Wrackmeyer, U. Zenneck, Chem. Eur. J., 1999, 11, 3143.
M. Hofmann, T. Clark, F. W. Heinemann, U. Zenneck, Eur. J. Inorg. Chem., 2008, 13, 2225.
V. Miluykov, I. Bezkishko, A. Zagidullin, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Eur. J. Org. Chem., 2009, 1269.
S. A. Katsyuba, T. I. Burganov, E. E. Zvereva, A. A. Zagidullin, V. A. Milyukov, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, O. G. Sinyashin, J. Phys. Chem. A, 2014, 118, 12168.
A. Ionkin, W. Marshall, B. Fish, M. Schiffhauer, F. Davidson, C. McEwen, D. Keys, Organometallics, 2007, 26, 5050.
P. Coggon, J. Engel, F. McPhail, L. Quin, J. Am. Chem. Soc., 1970. 92, 5779.
D. Josa, A. Peña-Gallego, J. Rodríguez-Otero, E. Cabaleiro-Lago, J. Mol. Model., 2011, 17, 1267.
N. Martin, J. Robinson, J. Mol. Graph. Model., 2012, 38, 26.
T. I. Burganov, A. A. Zagidullin, S. A. Katsyuba, V. A. Miluykov, O. G. Sinyashin, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2016, 191, 1646.
E. Zvereva, S. Grimme, S. Katsyuba, T. Burganov, A. Zagidullin, V. Milyukov, O. Sinyashin, J. Phys. Chem. A, 2013, 117, 6827.
T. Burganov, A. Zagidullin, E. Oshchepkova, S. Katsyuba, V. Miluykov, O. Sinyashin, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2015, 190, 858.
T. Burganov, S. Katsyuba, A. Zagidullin, E. Oshchepkova, V. Miluykov, A. Monari, X. Assfeld, Dyes Pigments., 2019, 164, 363.
A. Zagidullin, V. Miluykov, D. Krivolapov, S. Kharlamov, Sh. Latypov, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Eur. J. Org. Chem., 2011, 4910.
E. Mattmann, F. Mercier, L. Ricard, F. Mathey, J. Org. Chem., 2002, 67, 5422.
S. R. Gilbertson, D. G. Genov, A. L. Rheingold, Org. Lett., 2000, 2, 2885.
T. Faitg, J. Soulié, J. Lallemand, F. Mercier, F. Mathey, Tetrahedron, 2000, 56, 101.
F. Mercier, F. Brebion, R. Dupont, F. Mathey, Tetrahedron: Asymmetry, 2003, 14, 3137.
M. Zhi, Z. Gan, R. Ma, H. Cui, E.-Q. Li, Z. Duan, F. Mathey, Org. Lett., 2019, 21, 3210.
Z. Gan, M. Zhi, R. Han, E.-Q. Li, Z. Duan, F. Mathey, Org. Lett., 2019, 21, 2782.
H. Hudson, G. Keglevich, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2008, 183, 2256.
M. P. Duffy, F. Mathey, J. Am. Chem. Soc., 2009, 131, 7534.
Y. Xiang Ng, F. Mathey, Angew. Chem., Int. Ed., 2013, 52, 14140.
L. Quin, Curr. Org Chem., 2006, 10, 43.
A. Zagidullin, I. Bezkishko, V. Miluykov, О. Sinyashin, Mendeleev Commun., 2013, 23, 117.
A. Zagidullin, V. Miluykov, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Heteroatom Chem., 2014, 25, 28.
J. Steinbach, P. Binger, M. Regitz, Synthesis, 2003, 42, 2720.
H. Zurmuhlen, M. Regitz, J. Organomet. Chem., 1987, 332, C1.
A. Zagidullin, Y. Ganushevich, V. Miluykov, D. Krivolapov, O. Kataeva, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, Org. Biomol. Chem., 2012, 10, 5298.
E. Mattmann, D. Simonutti, L. Ricard, F. Mercier, F. Mathey, J. Org. Chem., 2001, 66, 755.
M. Westerhausen, B. Stein, M. Ossberger, H. Görls, J. Ruiz, H. Nöth, P. Mayer, ARKIVOC, 2007, 3, 46.
A. Zagidullin, V. Miluykov, E. Oschepkova, A. Tufatullin, O. Kataeva, O. Sinyashin, Beilstein J. Org. Chem., 2015, 11, 169.
A. Zagidullin, Y. Ganushevich, V. Miluykov, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2013, 188, 238.
A. Zagidullin, V. Miluykov, F. Poyancev, Sh. Latypov, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Eur. J. Org. Chem., 2015, 5326.
E. S. Oshchepkova, A. A. Zagidullin, V. A. Miluykov, O. G. Sinyashin, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2016, 191, 1530.
A. A. Zagidullin, E. S. Oshchepkova, I. V. Chuchelkin, S. A. Kondrashova, V. A. Miluykov, Sh. K. Latypov, K. N. Gavrilov, E. Hey-Hawkins, Dalton Trans., 2019, 48, 4677.
A. Zagidullin, V. Miluykov, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, Catalysis Today, 2017, 279, 142.
A. Мarinetti, F. Мathey, J. Fischer, A. Мitschler, J. Am. Chem. Soc., 1982, 104, 4484.
A. A. Zagidullin, Y. S. Ganushevich, A. G. Kafiatullina, V. A. Miluykov, O. G. Sinyashin, Russ. Chem. Bull., 2015, 64, 1986.
K. Lammertsma, Top. Curr. Chem., 2003, 229, 95.
V. Milyukov, A. Zagidullin, E. Hey-Hawkins, O. Sinyashin, Russ. J. Coord. Chem., 2010, 36, 891.
A. Zagidullin, E. Oshchepkova, T. Burganov, V. Miluykov, S. Katsyuba, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, J. Organomet. Chem., 2018, 867, 125.
S. K. Latypov, Y. S. Ganushevich, S. A. Kondrashova, S. V. Kharlamov, V. A. Milyukov, O. G. Sinyashin, Organometallics, 2018, 37, 2348.
L. Weber, R. Kirchhoff, R. Boese, H.-G. Stammler, B. Neumann, Organometallics, 1993, 12, 731.
L. Weber, O. Sommer, H.-G. Stammler, B. Neumann, Z. Anorg. Allg. Chem., 1996, 622, 543.
I. Bezkishko, V. Miluykov, O. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Phosphorus, Sulfur, Silicon, Relat. Elem., 2016, 191, 665.
V. A. Miluykov, I. A. Bezkishko, O. G. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, Mendeleev Commun., 2010, 20, 195.
F. H. Heinemann, M. Zeller, U. Zenneck, Organometallics, 2004, 23, 1689.
F. W. Heinemann, H. Pritzkow, M. Zeller, U. Zenneck, Organometallics, 2000, 19, 4283.
I. A. Bezkishko, L. R. Kochetkova, I. A. Tufatullin, V. A. Miluykov, O. N. Kataeva, O. G. Sinyashin, J. Struct. Chem., 2014, 55, 1474.
V. Miluykov, I. Bezkishko, D. Krivolapov, O. Kataeva, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, A. Parameswaran, Y. Krupskaya, V. Kataev, R. Klingeler, B. Büchner, Organometallics, 2010, 29, 1339.
V. A. Miluykov, I. A. Bezkishko, L. R. Kochetkova, O. N. Kataeva, T. P. Gerasimova, S. A. Katsyuba, O. G. Sinyashin, P. Lönnecke, E. Hey-Hawkins, A. Parameswaran, Y. Krupskaya, V. Kataev, B. Büchner, Dalton Trans., 2015, 44, 10259.
E. W. Abel, C. Towers, J. Chem. Soc., Dalton Trans., 1979, 814.
E. W. Abel, N. Clark, C. Towers, J. Chem. Soc., Dalton Trans., 1979, 1552.
R. Zaripov, E. Vavilova, V. Miluykov, I. Bezkishko, O. Sinyashin, K. Salikhov, V. Kataev, B. Büchner, Phys. Rev. B, 2013, 88, 094418.
Y. Krupskaya, R. Zaripov, E. Vavilova, V. Miluykov, I. Bezkishko, D. Krivolapov, O. Kataeva, O. Sinyashin, E. Hey-Hawkins, V. Voronkova, K. Salikhov, V. Kataev, B. Büchner, Phys. Rev. B, 2011, 84, 092402.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
We are gratefully acknowledge to Prof. Dr. Evamarie Hey-Hawkins and Dr Peter Lönnecke (Leipzig University) for fruitful cooperation in this field and the German Academic Exchange Service (DAAD) for international collaboration support.
Based on the materials of the International Markovnikov Congress on Organic Chemistry (June 21—28, 2019, Moscow—Kazan, Russia).
Published in Russian in Izvestiya Akademii Nauk. Seriya Khimicheskaya, No. 3, pp. 0435–0448, March, 2020.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Bezkishko, I.A., Zagidullin, A.A. & Milyukov, V.A. Chemistry of 1,2-diphospholide anions and 1,2-diphospholes. Russ Chem Bull 69, 435–448 (2020). https://doi.org/10.1007/s11172-020-2782-y
Received:
Revised:
Accepted:
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s11172-020-2782-y