Samenvatting
Inschatting van het risico van toekomstig gewelddadig gedrag is een belangrijk onderdeel van de forensisch-psychiatrische behandelpraktijk, die de reductie van het recidiverisico als primair doel heeft. Door een gestructureerde risicotaxatie krijgen behandelaars meer inzicht in de risicofactoren van de patiënt en kunnen zij op basis daarvan behandelingsstrategieën opstellen om het recidiverisico te verkleinen (risk management). In de praktijk blijken risicotaxatie en behandeling vaak nog twee min of meer gescheiden entiteiten te zijn. In dit artikel wordt aan de hand van een relatief nieuw risicotaxatie-instrument, de Short-term assessment of risk and treatability (START), en een integratieve behandelvorm voor persoonlijkheidsstoornissen, Schema-focused therapy (SFT), een aanzet gegeven tot een methodische integratie van behandeling en risicotaxatie in de forensische zorg. Met een uitgebreide casusbeschrijving wordt inzichtelijk gemaakt hoe risicotaxatie en behandeling elkaars voorwaarden zijn en hoe zij geïntegreerd kunnen worden.
Summaries
Structured risk assessment and Schema-focused therapy in forensic psychiatry: Initiating a methodic integration
Risk assessment of future violent behaviour is an important part of forensic practice, reduction of relapse into crime being the primary target. Structured risk assessment increases the practitioner’s insight into the patient’s risk factors ands allows formulating treatment strategies to reduce the risk of criminal relapse (risk management).
In practice, risk assessment and treatment often still seem to be two more or less separated entities. In this article, using a relatively new instrument of risk assessment, the Short-Term Assessment of Risk and Treatability (START), and an integrative treatment of personality disorders, Schema-Focused Therapy (SFT), we try to initiate a methodic integration of treatment and risk assessment in forensic care. A case description illustrates that risk assessment and treatment are mutually conditional and shows how they can be integrated.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
Zoals de Historical, Clinical, Risk Management-20 (HCR-20; Webster, Douglas, Eaves & Hart, 1997; Nederlandse bewerking: Philipse, De Ruiter, Hildebrand & Bouman, 2000) en de Historisch Klinisch Toekomst-30 (HKT-30; Werkgroep risicotaxatie forensische psychiatrie, 2002) voor het voorspellen van gewelddadig gedrag en de Sexual Violence Risk-20 (SVR-20; Boer, Hart, Kropp & Webster, 1997; Nederlandse versie: Hildebrand, De Ruiter & Van Beek, 2001) voor het inschatten van seksuele recidive.
Voor een toelichting bij de items, zie de handleiding van de START (’t Lam en anderen, 2009; Webster en anderen, 2004).
Literatuur
Arrindell, W.A., & Ettema, J.H.M. (2003). SCL-90: Herziene handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Beck, A.T. (1967). Depression: Causes and treatment. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F. & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press.
Bernstein, D.P., Arntz, A., & Vos, M.E. de (2007). Schemagerichte therapie in forensische settings: theoretisch model en richtlijnen voor best clinical practice. Tijdschrift voor Psychotherapie, 33, 120-139.
Boer, D.P., Hart, S.D., Kropp, P.R., & Webster, C.D. (1997). Manual for the Sexual Violence Risk-20: Professional guidelines for assessing risk of sexual violence. Vancouver, BC: Institute against Family Violence.
Genderen, H. van, & Arntz, A. (2005). Schemagerichte cognitieve therapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
Giesen-Bloo, J. (2006). Crossing borders: Theory, assessment and treatment in borderline personality disorder. Academisch proefschrift Universiteit Maastricht. Maastricht: Universitaire Pers Maastricht.
Hanson, R.K., & Harris, A.J.R. (2000). Where should we intervene? Dynamic predictors of sexual offense recidivism. Criminal Justice and Behavior, 27, 6-35.
Hauwaert, A., & Pieters, G. (2001). Cognitieve gedragstherapie bij persoonlijkheidsstoornissen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 43, 31-40.
Hildebrand, M., Hesper, B.L., Spreen, M., & Nijman, H.L.I. (2005). De waarde van gestructureerde risicotaxatie en van de diagnose psychopathie: een onderzoek naar de betrouwbaarheid en predictieve validiteit van de HCR-20, HKT-30 en PCL-R. Utrecht: Expertisecentrum Forensische Psychiatrie.
Hildebrand, M., & Ruiter, C. de (2004). PCL-R psychopathy and its relation to DSM-IV Axis I and Axis II disorders in a sample of male forensic psychiatric patients in the Netherlands. International Journal of Law and Psychiatry, 27, 233-248.
Hildebrand, M., Ruiter, C. de, & Beek, D. van (2001). SVR-20. Richtlijnen voor het beoordelen van het risico van seksueel gewelddadig gedrag. Utrecht: Forum Educatief.
Lam, K. ’t, Lancel, M., & Hildebrand, M. (2009). START. Richtlijnen voor het beoordelen van korte termijn risico's en behandelmogelijkheden. Assen: GGz Drente.
Luteijn, F., & Barelds, D.P.H. (2004). Herziening van de GIT. Handleiding bij de GIT-2. Amsterdam: Harcourt.
Luteijn, F., Starren, J., & Dijk, H. van (2000). Tweede herziene NPV handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Nicholls, T.L., Brink, J., Desmarais, S.L., Webster, C.D., & Martin, M. (2006). The Short-Term Assessment of Risk and Treatability (START): A prospective validation study in a forensic psychiatric sample. Assessment, 13, 313-327.
Philipse, M., Ruiter, C. de, Hildebrand, M., & Bouman, Y. (2000). HCR-20. Beoordelen van het risico van gewelddadig gedrag. Versie 2. Nijmegen/Utrecht: Prof.mr. W.P.J. Pompestichting / Dr. Henri van der Hoeven Stichting.
Ruiter, C. de, & Hildebrand, M. (2005). Van risicotaxatie naar risicohantering. In C. de Ruiter & M. Hildebrand (red.), Behandelingsstrategieën bij forensisch psychiatrische patiënten (2e herziene druk, pp. 23-33). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Ruiter, C. de, & Veen, V. (2004). Terugdringen van recidive bij drie typen geweldsdelinquenten: werkzame interventies bij, relationeel geweld, seksueel geweld en algemeen geweld. Utrecht: Trimbos-instituut.
Scheurs, P.J.G. , Willige, G. van de, Brosschot, J.F., Tellegen, B., & Graus, G.M.H. (1993). De Utrechtse Coping Lijst. Herziene handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Sterk, F., & Rijkeboer, M. (1997). Schema-Vragenlijst. Utrecht: Ambulatorium Universiteit Utrecht.
Thunnissen, M.M., & Muste, E.H. (2002). Schematherapie in de klinisch-psychotherapeutische behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 28, 385-401.
Vogel, V. de (2005). Structured risk assessment of (sexual) violence in forensic clinical practice: The HCR-20 and SVR-20 in Dutch forensic psychiatric patients. Academisch proefschrift Universiteit van Amsterdam. Amsterdam: Dutch University Press.
Webster, C.D., Douglas, K.S., Eaves, D., & Hart, S.D. (1997). HCR-20: Assessing the risk of violence (version 2). Burnaby, BC: Mental Health, Law, and Policy Institute, Simon Fraser University.
Webster, C.D., Nicholls, T.L., Martin, M.L, Desmarais, S., & Brink, J. (2006). Short-term Assessment of Risk and treatability (START): The case for a new structured professional judgement scheme. Behavioral Sciences and the Law, 24, 747-766.
Webster, C.D., Martin, M.L., Brink, J., Nicholls, T.L., & Middleton, C. (2004). Manual for the Short Term Assessment of Risk and Treatability (START), Version 1.0 (Consultation ed.). Ontario: St. Joseph’s Healthcare Hamilton - Port Coquitlam, British Columbia: Forensic Psychiatric Services Commission.
Werkgroep risicotaxatie forensische psychiatrie (2002). Handleiding HKT-30 versie 2. Risicotaxatie in de forensische psychiatrie. Den Haag: Ministerie van Justitie, Dienst Justitiële Inrichtingen.
Young, J.E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders. Sarasota, FL: Professional Resources Press.
Young, J.E. (1999). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Sarasota, FL: Professional Resources Press.
Young, J.E., & Brown, G.B. (1994). Young Schema Questionnaire. In Young, J.E. (Ed.), Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach (pp. 63-76). Sarasota, FL: Professional Resource Exchange.
Young, J.E., Klosko, J.S., & Weishaar, E.W. (2005). Schemagerichte therapie: handboek voor therapeuten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
drs. gwan kwee, gz-psycholoog/psychotherapeut/systeemtherapeut, is werkzaam als behandelcoördinator in Centrum voor klinische psychotherapie Zuidlaren.drs. greta schaafsma, gz-psycholoog i.o., is werkzaam bij Ambulante forensische psychiatrie Assen.dr. mr. martin hildebrand is zelfstandig forensisch-psychologisch onderzoeker/consultant.
De auteurs danken GGZ Drenthe en Lentis Groningen voor hun ondersteuning bij het schrijven van dit artikel.
About this article
Cite this article
Kwee, G., Schaafsma, G. & Hildebrand, M. Gestructureerde risicotaxatie en Schemagerichte therapie in de forensische psychiatrie. PSIE 35, 242–261 (2009). https://doi.org/10.1007/BF03080503
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03080503