Samenvatting
Welke rol kan de verslavingszorg spelen in de behandeling van ernstige verslaafde tabaksgebruikers? In 2002 startte een praktijkonderzoek van de Jellinek, Instelling voor Verslavingszorg te Amsterdam, onder verstokte rokers met als doel de uitvoerbaarheid en het resultaat van een behandeling in de verslavingszorg vast te stellen. Volgens de behandelaars is de behandeling goed uitvoerbaar, maar er moeten wel enkele aanpassingen aan het protocol worden gedaan. Opvallend was dat de verslavingsafhankelijkheid bij tabaksgebruikers door bijna alle behandelaars veel hardnekkiger en moeilijker te doorbreken werd bevonden, dan wat men gewend was bij andere verslavingen.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
Zyban®
Problematisch alcoholgebruik: vrouwen > 21 consumpties per week en mannen > 35 consumpties per week (WHO norm voor hoog riskant alcoholgebruik)
Chronisch benzodiazepinengebruik: langer dan 3 maanden dagelijks gebruik (Zitman, 2001)
literatuur
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders.4th ed. Washington: American Psychiatric Association.
De Wildt, W.A.J.M., (2000). Leefstijltraining 1. Nijmegen: Cure and Care Publishers.
De Wildt, W.A.J.M., (2001). Leefstijltraining 2. Nijmegen: Cure and Care Publishers.
Deappen, J.B., Smith, T.L., Danko, G.P. e.a. (2000). Clinical correlates of cigarette smoking and nicotine dependence in alcohol dependent men and women. Alcohol & Alcoholism 35, 171-175.
Hartgers, C., Hendriks, V., Van der Meer, C.W., e.a. (1994). Nederlandse vertaling van de Europese versie van de Addiction Severity Index. Amsterdam.
Joseph, A.M., Willenbring, M.L., Nugent, S.M. e.a. (2004). A Randomized Trial of Concurrent versus Delayed Smoking Intervention for Patients in Alcoholic Dependence Treatment. J of studies on alcohol, 681-691.
Kaper, J., Wagena, E.J., & Van Schaik, C.J. (2003). Het effect van het vergoeden van ondersteuning voor stoppen met roken. Resultaten van een gerandomiseerd experiment. Maastricht: Universiteit van Maastricht, Care and Public Health Research Institute.
Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO (2004). Richtlijn Behandeling Tabaksverslaving. Utrecht.
Marks, J.L., Hill, E.M., Pomerleau, C.S. e.a. (1997). Nicotine dependence and withdrawal in alcoholic and non-alcoholic ever smokers. J Subst Abuse Treat 14, 521.
Miller,W.R., & Rollnick, S. (1991). Motivational interviewing: preparing people to change addictive behaviour. New York: Guilford.
Rietdijk, E., & De Wildt, W. (2002). Leefstijltraining stoppen met roken, handleiding trainer. Amsterdam: Jellinek.
The ICD classification of mental and behavioural disorders: clinical descriptions and diagnostic guidelines. (1992). Geneva: World Heath Organisation.
Tromp-Beelen, P.G. (2002). Medische module stoppen met roken. Amsterdam: Jellinek.
Tromp-Beelen, P.G., & Weijers-Everhard, J.P. (2005). Tabaksgebruik, gevolgen en bestrijding: verslaving (pp. 265-282). Utrecht: Lemma.
Tromp-Beelen, P.G., Schippers, J.A., De Wildt, W.A.J.M., & Schippers, G.M. (2004). Intensieve interventies in de verslavingszorg voor ernstige tabaksafhankelijkheid. Amsterdam: Jellinek.
Willemsen, M.C., Wagena, E.J., Van Schayck, C.P. (2003). De effectiviteit van stoppen-met-rokenmethoden die in Nederland beschikbaar zijn: een systematische review op basis van Cochrane-gegevens. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde,147(19), 917-922.
Zitman, F.G. (2001). Benzodiazepinen – nieuwe ontwikkelingen. Bijblijven,17, 56-64.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
P.G. Tromp-Beelen, huisarts en verslavingsarts, Jellinek Instelling voor Verslavingszorg
W.A.J.M. de Wildt, hoofd behandeling van het circuit intensieve behandeling, Jellinek Instelling voor Verslavingszorg
J.A. Schippers, psycholoog, Jellinek Instelling voor Verslavingszorg (ten tijde van het onderzoek), Meerkanten GGZ (heden ten dage)
Prof. dr. G.M. Schippers, klinisch psycholoog, Bijzonder Hoogleraar Verslavingsgedrag en Zorgevaluatie AMC-UvA, Amsterdam
Per abuis is de inhoud van Verslaving nr. 1 en Verslaving nr. 2, beide uit 2005, met elkaar verwisseld. Dit kunnen wij helaas niet meer herstellen. De verwisseling betreft alleen de online versie, in de papieren uitgave doet de verwisseling zich niet voor. Onze excuses voor het ongemak.
Casuïstiek
Casuïstiek
Casus 1Meneer Y., 38 jaar oud rookt sinds zijn 21e, nu rookt hij dagelijks 15-35 sigaretten. Daarnaast gebruikt hij al 10 jaar benzodiazepinen in verband met nachtelijke epilepsie. Meneer Y. heeft last van lichte kortademigheid, waarvoor hij medicatie krijgt. Reden voor aanmelding is een kinderwens, waarvoor IVF behandeling noodzakelijk was. Meneer Y. was geweigerd voor de behandeling vanwege de slechte kwaliteit van het sperma, waarvan de oorzaak gelegd werd bij het roken. Meneer Y. heeft al eerdere stoppogingen ondernomen met behulp van pleisters, een laserbehandeling en acupunctuur.
Hij krijgt een individuele behandeling en gebruikt één week nicotinevervangende middelen. Ten tijde van de evaluatie is hij zeven maanden gestopt en inmiddels geaccepteerd voor de IVF behandeling.
Casus 2Mevrouw K., 63 jaar oud, rookt 50 sigaretten per dag. Zij is begonnen met roken op haar 16e jaar en het is haar nooit gelukt langer dan één week te stoppen. Zij heeft al veel pogingen gedaan om van het roken af te komen onder meer met nicotinepleisters, bupropion, hypnose en acupunctuur. Mevrouw K. heeft in haar leven twee maal een hartinfarct gehad, is een keer gedotterd en heeft een bypassoperatie gehad in het linkerbeen. Zij heeft acht jaar geleden een herseninfarct gehad. Naast sigaretten gebruikt zij vijf tot zes glazen alcohol per dag en al vijf jaar dagelijks benzodiazepinen.
Vanwege de complexiteit van de verslaving, de vele mislukte stoppogingen in de eigen omgeving, ook bij ons tijdens de aanvankelijk individuele ambulante behandeling, wordt besloten tot opname. Mevrouw K. komt terecht op een algemene detoxificatieafdeling van de verslavingskliniek. Ter ondersteuning van de abstinentie krijgt zij zowel bupropion als nicotinepleisters.
Na drie dagen geeft zij aan weg te willen; zij kan er niet tegen om medecliënten, die voor alcohol- of druggebruik waren opgenomen, te zien roken op het rokersbalkon.
Wat mevrouw K. wel als positief aan de opname heeft ervaren, is de steun die zij ervoer van de groepsgenoten. Na de opname is zij acht weken lang geminderd met sigaretten.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Tromp-Beelen, P.G., Schippers, J.A., de Wildt, W.A.J.M. et al. Behandeling van ernstige tabaksafhankelijkheid in de verslavingszorg. VERSLAVING 1, 73–80 (2005). https://doi.org/10.1007/BF03075331
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03075331