Skip to main content
SpringerLink
Log in

De Nederlandstalige WISC–R en de Denk 23(4): factorstructuur en factorinterpretatie

  • Published:
Kind en adolescent

semenvatting

Factoranalytisch onderzoek op de WISC–R wijst doorgaans op het bestaan van drie sterke factoren: Verbaal Begrip, Perceptuele Organisatie en Vrijheid van Afleidbaarheid. In dit artikel wordt deze structuur van de WISC–R in combinatie met een tweede intelligentietest, de Denk 23(4), op haar houdbaarheid getoetst. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de confirmatorische factoranalyse (LISREL). De resultaten bevestigen de drieledige structuur van de WISC–R, maar ze tonen ook aan dat in de eerste, verbale WISC–R–factor een belangrijke kennis– en/of communicatiecomponent meespeelt en dat de derde WISC–R–factor kan worden opgesplitst in een snelheidsfactor en een numerieke vaardigheidsfactor. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor de stelling dat manipulatievaardigheid van belang is voor de subtests die laden op de tweede WISC–R–factor Perceptuele Organisatie. Uit dit onderzoek valt af te leiden dat de WISC–R zich alleen leent voor onderzoek naar de algemene intelligentie en niet geschikt is voor profielanalytische uitspraken.

Summary

Separate factor analyses of the WISC–R intelligence test usually reveal three robust factors: verbal comprehension, perceptual organisation and freedom from distraction. This paper discusses the results of a joint factor analysis, by means of LISREL, of the Dutch WISC–R version in combination with a group intelligence test, i.e. the Denk 23(4). The results of this study show that the VC factor of the WISC–R implies an important knowledge and/or communication element, whereas the third WISC–R factor splits up into a speed factor and a numerical ability factor. No evidence was found of the importance of manipulative ability in the PO subtests of the WISC–R. It is recommended that WISC–R not be used for analytical purposes, but should be restricted to the interpretation of statements on general intelligence.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Notes

  1. Met toestemming van Swets & Zeitlinger in aangepaste vorm overgenomen uit Vander Steene e.a., 1991; p. 86.

  2. F = factor–intercorrelaties.

  3. F = factor–intercorrelaties.

  4. F is niet positief definiet, d.w.z. dat dit programma dit niet verder kan verwerken.

  5. F = factor–intercorrelaties

Literatuur

  • Bentler, P. & Bennett, D. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588–606.

    Article  Google Scholar 

  • Bleichrodt, N., Resing, W.C., Drenth, P.J. & Zaal, J.N. (1987). Intelligentiemeting bij kinderen. Empirische en methodologische verantwoording van de gereviseerde Amsterdamse Kinder lntelligentie Test. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Browne, D.B. (1984). WISC–R scoring patters among native Americans of the northern plains. White Cloud Journal , 3, 3–16.

    Google Scholar 

  • Bruyn, E.E.J. De & Hakvoort–Koomen, E. (1989). De Nederlandstalige WISC–R en zijn voorloper. Kind en Adolescent , 10, 175–182.

    Google Scholar 

  • Byrne, B.M. (1989). A primer of LISREL: Basic applications and programming for confirmatory factor analytic models. New York: Springer Verlag.

    Google Scholar 

  • Chan, D.W. (1984). Factor analysis of the HK–WISC at 11 age levels between 5 and 15 years. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 52, 482–483.

    Article  Google Scholar 

  • Chattin, S.H. & Bracken, B.A. (1989). School psychologists' evaluation of the K–ABC, McCarthy scales, Stanford–Binet IV, and WISC–R. Journal of Psycho–educational Assessment , 7, 112–130.

    Article  Google Scholar 

  • Cohen, J. (1959). The factorial structure of the WISC at ages 7.6, 10.6 and 13.6. Journal of Consulting Psychology , 23, 285–299.

    Article  Google Scholar 

  • D'Amato, R.C., Gray, J.W. & Dean, R.S. (1988). Construct validity of the PPVT with neuropsychological, intellectual, and achievement measures. Journal of Clinical Psychology, 44, 934–939.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Dekker, R., Bruyn, E.E.J. De & Mackaay–Cramer, E.M. (1992). De factorstructuur van de Nederlandstalige WISC–R bij kinderen in het speciaal onderwijs. Kind en Adolescent, 13, 14–21.

    Article  Google Scholar 

  • Ekstrom, R.B., French, J.W., Harman, H.H. & Dermen, D. (1987). Manual for kit of factor–referenced cognitive tests. Princeton, New Jersey: Educational Testing Service.

    Google Scholar 

  • Grégoire, J. (1990). Wise–R et épreuves Piagetiennes: Théorie et pratique, à la recherche d'un arbre de décision. Thèse Doctorale, UCL; Louvain–la–Neuve.

    Google Scholar 

  • Groff, M. & Hubble, L. (1982). WISC–R factor structures of younger and older youth with low IQ's. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50, 148–149.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Gutkin, T.B. & Reynolds, C.R. (1980). Factorial similarity of the WISC–R for angles and chicanos referred for psychological services. Journal of School Psychology, 18 , 34–39.

    Article  Google Scholar 

  • Hill, T.D., Reddon, J.R. & Jackson, D.N. (1985). The factor structure of the Wechsler scales: A brief review. Clinical Psychology Review , 5, 287–306.

    Article  Google Scholar 

  • Horn, J.L. & Cattell, R.B. (1966). Refinement and test of the theory of fluid and crystallized intelligence. Journal of Educational Psychology, 57, 253–270.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Jöreskog, K.G. & Sörbom, D. (1989). LISREL VII: Analysis of linear structural relationships by maximum likelihood, instrumental variables, and least squares methods, User's refeyence guide. Mooresville, IN: Scientific Software.

  • Kaufman, A.S. (1975). Factor analysis of the WISC–R at 11 age levels between 61/2, and 161/2 years. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 43, 135–147.

    Article  Google Scholar 

  • Kaufman, A.S. (1979). Intelligent testing with the WISC–R. New York: Wiley & Sons.

    Google Scholar 

  • Kaufman, A.S. (1982). The impact of WISC–R research for school psychologists. In C. Reynolds & T. Gutkin (Eds.), The handbook of school psychology (pp. 156–177). New York: Wiley.

    Google Scholar 

  • Keith, T.Z. & Novak, C.G. (1987). Joint factor structure of the WISC–R and K–ABC for referred school children. Journal of Psycho–educational Assessment, 5, 370–386.

    Article  Google Scholar 

  • Kerlinger, F.N. (1986) Foundations of behavior research. New York: Holt, Rinehart and Winston.

    Google Scholar 

  • Koppel, J.M.H. van de, Nuijten, J.P.M. & Kaanders, M. (1988) De nieuwe WISC–R en het moeilijk lerende kind. Enkele feiten. Kind en Adolescent, 9, 177–185.

    Google Scholar 

  • Kroonenberg, P.M. & Berge, J.M.F. ten (1987). Cross–validation of the WISC–R factorial structure using Three–mode Principal Components Analysis and Perfect Congruence Analysis. Applied Psychological Measurement, 11, 195–210.

    Article  Google Scholar 

  • Lee, L.P. & Lam, Y.R. (1988). Confirmatory factor analysis of the Wechsler Intelligence Scale for Children–Revised and the Hong Kong–Wechsler Intelligence Scale for Children. Educational and Psychological Measurement, 48, 895–903.

    Article  Google Scholar 

  • Marsh, H.W., Balla, J.R., & McDonald, R.P. (1988). Goodness–of–fit indices in confirmatory factor analysis. The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391–410.

    Google Scholar 

  • Moenaert, H. (1990). Experimentele handleiding bij de collectieve intelligentietest voor de onderklassen DENK 23(4). Deel II: Instructies en normtabellen. Torhout: Vrij PMS 2.

    Google Scholar 

  • Moenaert, H. (1991). Intelligentie en schoolse problemen. Een onderzoek bij zeven– tot tienjarigen. Academisch proefschrift. Leuven: Katholieke Universiteit.

    Google Scholar 

  • Oakland, T. (1984). The Journal of School Psychology's first twenty years: Contributions and contributors. Journal of School Psychology , 22, 239–250.

    Article  Google Scholar 

  • Osborne, R.T. Lindsey, J.M. (1967). A longitudinal investigation of changes in the factorial composition of intelligence with age in young children. Journal of Genetic Psychology, 110, 49–58.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Reschly, T. (1978). WISC–R factor structures among Anglos, Blacks, Chicanos, and native American Papagos. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 46, 417–422.

    Article  Google Scholar 

  • Reynolds, C.R. & Jensen, A.R. (1983). WISC–R subscale patterns of abilities of Blacks and Whites matched on Full Scale IQ. Journal of Educational Psychology, 75, 207–214.

    Article  Google Scholar 

  • Rispens, J. (1989). De rol van het intelligentie–onderzoek in de diagnostiek van kinderen met dyslexie. In A. Ruijssenaars & J. Hamers (Red.), Dyslexie. Ernstige lees– en spellingsproblemen. Leuven: Acco.

    Google Scholar 

  • Sattler, J.M. (1974). Assessment of children's intelligence (revised edition). Philadelphia: Saunders.

    Google Scholar 

  • Schiepers, V. (1988). Tests op 't stort. Exploratie rond het testgebruik in Vlaamse PMS–centra. Antwerpen: KVH.

    Google Scholar 

  • Silverstein, A.B. (1977). Alternative factor analytic solutions for the WISC–R. Educational and Psychological Measurement , 37, 121–124.

    Article  Google Scholar 

  • Silverstein, A.B. (1982). Alternative multiple–group solutions for the WISC and the WISC–R. Journal of Clinical Psychology, 38, 166–168.

    Article  Google Scholar 

  • Spelberg, L. (1986). Het toelatingsonderzoek voor het speciaal onderwijs. In C. Meijer, S. Pijl, & J. Rispens (Red.), Beslissen over verwijzen en toelaten (pp. 89–98). Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Steene, G. Vander, van Haasen, P.P., Bruyn, E.E.J. De, Coetsier, P., Pijl, Y.J., Poortinga, Y.H., Spelberg, H.C. & Stinissen, J. (1991). WISC–R Nederlandstalige Uitgave: Verantwoording. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Tanaka, J.S. (1987). ‘How big is big enough?’ Sample size an goodness–of–fit in structural equation models with latent variables. Child Development, 58, 134–146.

    Article  Google Scholar 

  • Verherhstraeten, F. (Red.) (1981). ‘Testen’ in Vlaanderen. Poging tot inventarisatie van gebruikte testen in Vrije Vlaamse diensten en centra. Lommel: Vrije dienst voor SBO.

    Google Scholar 

  • Wesdorp, E.M.B. (1989). Het zal je kind maar wezen…Het gebruik van de nieuwe WISC–R bij het toelatingsonderzoek op scholen voor moeilijk lerenden. Kind en Adolescent, 10, 36–38.

    Google Scholar 

  • WISC–R Projectgroep (1986). WISC–R Nederlandstalige uitgave. Deel 1: Afname en scoring. Deel 2: normen. Lisse: Swets & Zeitlinger.

  • Wissel, A. van der (1984). Schooluitval: Een reeks onderzoeken naar cognitieve aspecten van bet falen bij kinderen met ernstige leerproblemen. Academisch proefschrift. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.

    Google Scholar 

  • Woodcock, R.W. (1990). Theoretical foundations of the WJ–R measures of cognitive ability. Journal of Psycho–educational Assessment, 8, 231–258.

    Article  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/kind-en-adolescent-0167-2436.html

    H. Moenaert

Authors
  1. H. Moenaert
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. G. Vander Steene
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

Dit onderzoek kwam deels tot stand met de steun van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (N.F.W.O.), in de vorm van een Bijzondere Doctoraatsbeurs verleend aan de eerste auteur. Tevens werd medewerking verleend door een aantal Vrije P.M.S.–centra uit Oost– en West–Vlaanderen.

Dr. H. Moenaert is psycholoog en als coördinator verbonden aan de Westvlaamse Consultatiebureaus voor Gehandicapten.

Dr. G. Vander Steene, psycholoog, is docent aan het Departement Psychologie, Afdeling Psychodiagnostiek er Psychologische Begeleiding van de Katholieke Universiteit te Leuven.

Contactadres: Noordstraat 8, 8460 Oudenburg, België.

About this article

Cite this article

Moenaert, H., Vander Steene, G. De Nederlandstalige WISC–R en de Denk 23(4): factorstructuur en factorinterpretatie. KIAD 14, 56–65 (1993). https://doi.org/10.1007/BF03060501

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060501

Search

Navigation