Samenvatting
Er is de afgelopen jaren flink geëxperimenteerd met computerprogramma's waar geen behandelaar aan te pas komt. De resultaten hiervan zijn wisselend (Hester, & Delaney, 1997 ; Marks, Shaw, & Parkin, 1998 ; Miller & Gergen, 1998 ; Schneider, Walter, & O'Donnell, 1990 ; Servan-Schreiber, 1986 ). Het internet biedt nieuwe mogelijkheden, zoals geprotocolleerde interventieprogramma's waarbij een behandelaar wel degelijk contact heeft met de cliënt zonder dat ze elkaar zien. De behandelaar reageert op de input van de cliënt en vice versa. Dit is de achtergrond van het laagdrempelige Interapy-programma dat is ontwikkeld voor de behandeling van posttraumatische stressklachten: www.interapy.nl. Het nu gepresenteerde artikel beschrijft de opzet en de onderdelen van een nieuw ontwikkeld programma en de resultaten zoals die in een gerandomiseerde gecontroleerde studie naar voren komen. De gegevens laten significante en grote effecten van de behandeling zien met betrekking tot burn-outsymptomen, angst en depressie, in vergelijking met de controleconditie met alleen psycho-educatie. Een illustratie van de behandeling en een beschouwing wordt gegeven door de vierde auteur, die de behandeling als cliënte heeft ondergaan.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Referenties
Abels-Reguera, L., & Brunner, K. (2002). Interapy – burn-out: Een ongecontrolerde pilotstudie naar het effect van een geprotocolleerde behandeling van burn-out via het internet. Doctoraal werkstuk. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Arnoldi, J., Ven, J.-P. van de, Schrieken, B., & Lange, A. (in voorbereiding). De Suicide Risico Taxatielijst – eigenschappen van een kort screeningsinstrument.
Beurs, E. de, Dyck, R. van, Marquenie, L.A., Lange, A., & Blonk, R. (2001). De dass: een vragenlijst voor het meten van depressie, angst en stress. Gedragstherapie, 34(1), 35-54.
Blaauw, E., & Kerkhof, A.J.F.M. (1999). Suïcides in detentie. Den Haag: Elsevier.
Bregman, C.A., & Tjepkema, R. S. (2002). Interapy. preventie en behandeling van Burn-out via internet; de effecten in een gerandomiseerde studie. Doctoraal werkstuk. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Brohm, P., & Cabooter, F (2002). Burn-out en sport: Preventie en behandeling van burn-outklachten met bewegingstherapie via het internet. Doctoraal werkstuk. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Bronner, M. (2002). Burn-out-interapy; een pilotstudie naar de effectiviteit van een burn-out behandeling via e-mail. Doctoraal werkstuk. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Cohen, J. (1977). Statistical power analysis for the behavioral sciences (revisited ed.). New York: Acadamic Press.
Demerouti, E., Bakker, A.B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W.B. (2001). The job demands-resources model of burn-out. Journal of Applied Psychology, 86(3), 499-512.
Dierendonck, D. van, Schaufeli, W.B., & Buunk, B.P. (1998). The evaluation of an individual burn-out intervention program: the role of inequity and social support. Journal of Applied Psychology, 83, 392-407.
Dixon, L., McFarlane, W.R., Lefley, H., Lucksted, A., Cohen, M., Falloon, I., Muser, K., Miklowitz, D., Solomon, P., & Sondheimer, D. (2001). Evidence-based practices for services to families of people with psychiatric disabilities. Psychiatric services, 52, 903-910.
Doornen, L. van (2001). Psychofysiologie van burn-out, In C.A.L Hoogduin, W.B. Schaufeli, C.P.D.R. Schaap & A.B. Bakker (red.), Behandelingsstrategieën bij burn-out (pp. 40-50, H4). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Heeringen, C.van, & Kerkhof, A.J.F.M. (red.) (2000). Behandelstrategieën bij suïcidaliteit. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum, Cure en Care development.
Hester, R.K., & Delaney, H.D. (1997). Behavioral self control program for windows: results of a controlled clinical trial. Journal of consulting and clinical psychology, 65(4), 686-693.
Hoogduin, C.A.L., Schaap, C.P.D.R., Methorst, G.J., Peters van Neyenhof, C.R., & Griendt, J.M.T.M. van de (2001). Burn-out: klinisch beeld en diagnostiek. In C.A.L Hoogduin, W.B. Schaufeli, C.P.D.R. Schaap & A.B. Bakker (red.), Behandelingsstrategieën bij burn-out (pp. 13-20, H2). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Jacobson, N.S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: A statistical approach to meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(1), 12-19.
Karsten, C. (2001) Omgaan met burn-out; Preventie, hulp en reïntegratie. Rijswijk: Elmar.
Lange, A. (2000). Gedragsverandering in gezinnen, zevende herziene druk. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Lange, A., Rietdijk, D.B., Ven, J.-P. van de, & Schrieken, B.A.L. (2002). Interapy: tecnhiek, resultaten en problemen. In A. van Minnen & M.P.J.M. Verbraak, Psychologische interventies bij posttraumatische stress-stoornis (H 7, pp. 119-135). Zeist: Cure & Care.
Lange, A., Schrieken, B., Blankers, M., Ven, J.-P. van de, & Slot, M. (2000). Constructie en validatie van de Gewaarwordingenlijst (gl); een hulpmiddel bij het signaleren van een verhoogde kans op psychosen. Directieve Therapie, 20(2), 162-173.
Lange, A., Ven, J-P. van de, Schrieken, B., Bredeweg, B., & Emmelkamp, P.M.G. (2000a). Internet-mediated, protocol driven treatment of psychological dysfunction. Journal of Telemedicine and Telecare, 6(1), 15-21.
Lange, A., Schrieken, B., Ven, J.-P. van de, Bredeweg, B., Emmelkamp, P.M.G., Kolk, J. van der, Lydsdottir, L., Massaro, M., & Reuvers, A. (2000). ‘Interapy’: The effects of a short protocolled treatment of post-traumatic stress and pathological grief through the Internet. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 28(2), 103-120.
Lange, A., Ven, J.-P. van de, Schrieken, B., & Emmelkamp, P. (2001). Interapy. Treatment of posttraumatic stress through the Internet: A controlled trial. Behavioral Research and Experimental Psychiatry, 32, 73-90.
Lawick, G. van, & Stoop, J. (in voorbereiding). Interapy; analyse en predictoren van drop-out van de burn-outbehandeling via Interapy. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Leffers, F. C., Vergunst, A. J., Kleber, R. J., Stoebe, S., & Hak, E. (2000). Stress op het werk de baas. Gedrag & Gezondheid, 28, 12-22.
Lovibond, S.H., & Lovibond, P.F. (1995). Manual for the depression anxiety stress scales. Sydney, Australia: Psychology Foundation.
Maassen, G.H. (2000). Kelly's formula as a basis for the assessment of reliable change. Psychometrika, 65(2), 187-197.
Marijt, J., & Vroegindeweij, J. (2003). Interapy Burnout; Een kwalitatieve pilotstudie naar de behandeling van burnout via de e-mail. Amsterdam: Doctoraal werkstuk. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Marks, I., Shaw, S., & Parkin, R. (1998). Computer-aided treatment of mental health problems. Clinical psychology: Science and Praxis, 5, 151-170.
Maslach, Chr., Jackson, S.E., & Leiter, F. (1996). Maslach Burn-out Inventory. Manual (3 rd ed.). Palo Alto: Consulting Psychologists Press.
McKay, M., Davis, M., Fanning, P. (1997). Thoughts & Feelings – Taking control of your moods and life. Oakland, Ca: New Harbinger Publications. Ook in Nederlands: Gedachten & Gevoelens; Breng je stemmingen in je leven op orde. Amsterdam: Nieuwezijds, 2001.
Meer, R. van (2000). Overspannen door je baas (vierde herziene druk). Utrecht: Kosmos.
Miller, J.K., & Gergen, K.J. (1998). Life on the line: the therapeutic potentials of computer-mediated conversation. Journal of marital and family therapy, 24, 189-204.
Morin, Ch.M. (1993). Insomnia; Psychological Assessment and Management. New York: Guilford Press, 236 p.
Nijenhuis, E.R.S., Spinhoven, Ph., Dyck, R. van, Hart, O. van der, & Vanderlinden, J. (1997). The development of the somatoform dissociation questionnaire (sdq-5) as a screening instrument for dissociative disorders. Acta Psychiatrica Scandinavica, 96, 311-318.
Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (rmo) (2002). Werken aan balans, remedies burn-out. Advies 22. Den Haag: Sdu Uitgevers.
Schaufeli, W.B., & Dierendonck, D. van (2000). Utrechtse burn-outschaal: handleiding. Lisse: Swets en Zeitlinger.
Schaufeli, W.B., & Enzmann, D. (1998). The burn-out companion study & practice. A critical analysis. Londen: Taylor & Francis.
Schneider, S.J., Walter, R., & O'Donnell, R. (1990). Computerized communication as a medium for behavioral smoking-cessation treatment: controlled evaluation. Computers in human behavior, 6, 141-151.
Servan-Schreiber, D. (1986). Artificial intelligence and psychiatry. Journal of nervous and mental disease, 174, 191-202.
Smith, T. (1999). Verzekeraars actief in preventie en begeleiding van burn-out. De huisarts in Nederland, 9, 32-34.
Terluin, B., & Hekkelman-de Bie, S. (2000). Counseling bij ziekteverzuim door overspanning. Maandblad geestelijke volksgezondheid, 12, 1006-1022.
Tuin, N. (2002). Burn-out; een overzicht van meetkwaliteiten van testen. Doctoraal werkstuk. Amsterdam: Programmagroep Klinische Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Ven, J.-P. van de, Lange, A., Schrieken, B., & Emmelkamp, P. (2000). Interapy: de resultaten van een gecontroleerde studie over de behandeling van posttraumatische stress via internet. Directieve Therapie 20(4), 345-361.
Ven, J.-P. van de, Lange, A., Schrieken, B., Bredeweg, B., & Emmelkamp, P.M.G. (1999). Interapy – de resultaten van een kortdurende geprotocolleerde behandeling van post-traumatische stress via internet. Directieve Therapie, 19(1), 6-40.
Vries, J. de & Heck, G.L. van (2000). Persoonlijkheid en emotionele uitputting. Een overzicht van de literatuur. Gedrag en gezondheid, 28, 90-105.
Waterman, D., & Hofman, W. (1996). De niet-medicamenteuze behandeling van slapeloosheid. Directieve Therapie 16(4), 350-370.
Winnubst, J.A.M., Schabracq, M.J., Gerrichhauzen, J., & Kampermann, A. (1995). Arbeid, levensloop en gezondheid. Utrecht: Lemma.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Abstract
In recent years a lot of computer-driven self-help programs were developed in which no client-therapist interaction whatsoever takes place. These programs yielded varying successes (Hester & Delaney, 1997 ; Marks, Shaw, & Parkin, 1998 ; Miller & Gergen, 1998 ; Schneider, Walter & O'Donnell, 1990 ; Servan-Schreiber, 1986 ). The internet offers new possibilities, including treatment programs in which clients do interact with their therapist, without the two ever meeting face to face. The therapist responds to client input and vice versa. This is the essence of the low threshold Interapy program for treatment of posttraumatic stress: www.interapy.nl. In this article we describe the newly developed Interapy program ‘Prevention and Treatment of Work Related Stress’. Procedures and interventions of this program are described, as well as the results of a randomized controlled trial (n = 133) comparing the treated group to a psycho-education only control group. The data show significant improvements and high effect sizes on burn-out symptoms, and anxiety and depression, in the experimental group, in comparison to the control group that received psycho-education only. The treatment is illustrated with a case description written by the client (the fourth author) herself.
Mevr. M. Smit is auteur van de gevalsbeschrijving.
Wij zijn veel dank verschuldigd aan het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid voor de subsidie die de pilotstudie mogelijk heeft gemaakt. Verder gaat onze dank uit naar Niels Bregman, Rinke Tjepkema, Caroline Bonger en Merijn van de Vliet voor het vele werk dat zij hebben verricht ten behoeve van de dataverwerking.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Lange, A., van de Ven, JP., Schrieken, B. et al. Interapy Burn-out: preventie en behandeling van burn-out via het internet. DITH 23, 60–73 (2003). https://doi.org/10.1007/BF03060307
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060307