Samenvatting
Inleiding:
In de eerstejaars stage in het Leidse curriculum worden studenten aangezet tot reflectie door een portfolio bij te houden. Onderzocht is welke soorten reflectie wenselijk zijn, welke soorten reflectie studenten hanteren en op welke domeinen van professioneel gedrag gereflecteerd wordt. Tevens is gekeken of beoordelaars de soorten reflectie en de domeinen van professioneel gedrag herkennen in de reflecties van studenten.
Methode:
Op basis van de literatuur over reflectie en twintig portfolio’s is een lijst van wenselijke soorten reflectie in de vorm van reflectieactiviteiten en domeinen van professioneel gedrag opgesteld. Twee onderzoekers hebben vervolgens de reflecties in 108 reflectieopdrachten gecategoriseerd op basis van deze lijst. Er zijn frequentietellingen gedaan en er is beoordelaarsovereenstemming berekend middels Cohens kappa.
Resultaten:
Van de vijf reflectieactiviteiten (selecteren en beschrijven, evalueren, analyseren, plannen en generaliseren) blijken analyseren en generaliseren het minst voor te komen en het slechtst door de onderzoekers herkend te worden. Plannen en selecteren/beschrijven blijken vaak voor te komen en goed te kunnen worden onderscheiden. Evalueren is moeilijker te herkennen, maar komt vaak voor. De drie domeinen van professioneel gedrag blijken door de onderzoekers slechts zeer moeizaam te worden herkend. Studenten reflecteren wel op de drie verschillende domeinen.
Conclusies en discussie:
Wenselijke soorten reflectie zijn goed te beschrijven in termen van leer- of reflectieactiviteiten. Helaas komen de gewenste reflectieactiviteiten niet allemaal in de gewenste mate voor in de portfolioverslagen van de eerstejaars studenten. Een verklaring daarvoor kan zijn dat studenten niet voldoende op deze reflectieactiviteiten worden aangestuurd. Meer sturing is dus gewenst als wij willen dat studenten een breed scala aan reflectieactiviteiten laten zien. Anderzijds laten studenten ook spontaan reflectie zien zonder dat zij daar expliciet op worden aangestuurd. Dit geldt voor evalueren. Er zijn liefst drie reflectieactiviteiten waar de beoordelaarsovereenstemming (zeer) tegenviel. Voorts blijkt het bij de beoordeling van portfolioverslagen lastig te zijn om een onderscheid naar domein te maken. Deze domeinen van professioneel gedrag lijken daarvoor te zeer vervlochten.
Reflectie is dikwijls een belangrijk element bij portfoliobeoordelingen. De resultaten van deze studie laten echter zien dat de betrouwbaarheid van beoordelingen van reflectie dient te worden verbeterd. (Vink S, Cools HJM, Elsen GMF, Vermunt JD. Reflectie van eerstejaars studenten geneeskunde: wat willen we zien en wat doen de studenten? Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2005;24(1):4-13.)
Article PDF
Avoid common mistakes on your manuscript.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Open Access This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License ( https://creativecommons.org/licenses/by-nc/2.0 ), which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.
About this article
Cite this article
Vink, S., Cools, H.J.M., Elsen, G.M.F. et al. Reflectie van eerstejaars studenten geneeskunde: wat willen we zien en wat doen de studenten?. TMEO 24, 4–13 (2005). https://doi.org/10.1007/BF03056672
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03056672