Skip to main content
SpringerLink
Log in

Hoofdpijn: een scan?

Het door de huisarts inzetten van beeldvormende diagnostiek bij hoofdpijn

  • Artikelen
  • Published:
Bijblijven

Samenvatting

Huisartsen krijgen in Nederland geleidelijk de mogelijkheid CT- en MRI-scans aan te vragen voor hun patiënten.

De kans dat een CT- of MRI-scan bij alleen hoofdpijn een relevante afwijking oplevert is zeer klein, bij ouderen is de kans op een afwijking iets groter. Vergelijking van de opbrengst van hersenscans aangevraagd door huisartsen of specialisten met scans verricht in het kader van een bevolkingsonderzoek, leidt tot de conclusie dat deze scans bij niet-acute hoofdpijn niet om klinische redenen zijn aangevraagd, maar zonder duidelijk diagnostische indicatie ter geruststelling.

Een scan ter geruststelling bij een patiënt met hoofdpijn zonder neurologische afwijkingen lijkt zinloos en dus schadelijk medisch handelen: het veroorzaakt economische en klinische kosten door de stralenbelasting van de CT-scan; tegenover vijftien behandelbare tumoren die met de scans worden gevonden zou één nieuwe kanker ontstaan. De MRI-scan duurt lang en de magneet heeft op sommige patiëntgebonden apparaten zoals een pacemaker een ontregelende werking.

Wanneer de arts of patiënt het niet vertrouwt, is het juister om de patiënt met hoofdpijn naar de specialist te verwijzen. Deze zal ook volgens klinische richtlijnen werken, die een hersenscan bij alleen hoofdpijn in het algemeen afraden. Het blijkt voor de richtlijnopstellers moeilijk om onomwonden te zeggen: afzien van een scan bij niet-acute hoofdpijn zonder neurologische afwijkingen.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Rasmussen BK, Jensen R, Schroll M. Olesen J. Epidemiology of headache in a general population– a prevalence study. J Clin Epidemiol 1991; 44:1147-57.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  2. Kristoffersen ES, Grande RB, Aaseth K, Lundquist C, Russell MB. Management of primary chronic headache in the general population: the Akershus study of chronic headache. J Headache Pain 2012;13:113-20.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  3. Stolper E, Wiel M van de, Royen P van, Bokhoven M van, Weijden T Van Der, Dinant GJ. Gut feelings as a third track in general practitioners’ diagnostic reasoning. J Gen Intern Med 2010;26: 197-203.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  4. Kievits F, Maanen H van. CT-scan en risico op kanker. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153:C150.

    Google Scholar 

  5. Goh RH, Somers S, Jurriaans E, Yu J. Magnetic resonance imaging. Application to family practice. Canadian Family Physician 1999; 45:2118-32.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  6. Becker L, Iverson DC, Reed FM, Calonge N, Miller RS, Freeman WL. Patients with new headache in primary care: a report from ASPN. J Fam Pract 1988;27:41-7.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  7. Becker LA, Green LA, Beaufait D, Kirk J, Froom J, Freeman WL. Use of CT scans for the investigation of headache: a report from ASPN, part 1. J Fam Pract 1993;37:129-34.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  8. Baldor RB, Quirk ME, Dohan D. Magnetic resonance imaging used by primary care physicians. J Fam Pract 1993;36:281-5.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  9. Dijk RAJM van. 2012 Persoonlijke mededeling.

  10. You JJ, Purdy I, Rothwell DM, Przybysz R, Fang J, Laupacis A. Indications for and results of outpatient computed tomography and magnetic resonance imaging in Ontario. Can Assoc Radiol J 2008;59:135-43.

    PubMed  Google Scholar 

  11. Algra PR. MRI-diagnostiek hoort ook bij de huisarts. Commentaar. Ned Tijdschr Geneeskd 2010; 154:A2851.

    Google Scholar 

  12. Latinovic R, Gulliford M, Ridsdale L. Headache and migraine in primary care: consultation, prescription and referral rates in a large population. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2006;77:385-7.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  13. Morgan M, Jenkins L, Ridsdale L. Patient pres- sure for referral for headache: a qualitative study of GP’s referral behaviour. Br J Gen Pract 2007;57: 29-35.

    PubMed  Google Scholar 

  14. Morrish P. The changing relationship between neurology and general practice in the UK. Br J Gen Pract 2009;59:599-604.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  15. Kernick D, Ahmed F, et al. Imaging patients with suspected brain tumour: guidance for primary care. Br J Gen Pract 2008;58:880-5.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  16. Chandana SR, Movva S, Arora M, Singh T. Primary brain tumors in adults. Am Fam Physician 2008;77:1423-30.

    PubMed  Google Scholar 

  17. Counsell CE, Grant R. Incidence studies of primary and secondary intracranial tumours: a systematic review of their methodology and results. J Neurooncol 1998;37:241-50.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  18. Grant R. Overview: brain tumour diagnosis and management/Royal College of Physician Guidelines. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2004;75:(Suppl II):ii18-ii23.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  19. Schankin CJ, Ferrari U, Reinisch VM, Birnbaum T, Goldbrunner R, Straube A. Characteristics of brain tumour-associated headache. Cephalalgia 2007;27:904-11.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  20. Hamilton W, Kernick D. Clinical features of primary brain tumours: a case control study using electronic primary care records. Br J Gen Pract 2007;75:695-9.

    Google Scholar 

  21. Tabouret E, Chinot O, Metellus P, Tallet A, Viens P, Goncalves A. Recent trends in epidemiology of brain metastases: an overview. Anticancer res 2012;32:4655-62.

    PubMed  Google Scholar 

  22. Detsky ME, McDonald DR, Baerlocher MO, Tomlinson GA, McCrory DC, Booth CM. Does this patient with headache have a migraine or need neuroimaging? JAMA 2006;296:1274-83.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  23. Simpson GC, Forbes K, Teasdale E, Tyagi A, Santosh C. Impact of GP direct-acces computerised tomography for the investigation of chronic daily headache. Br J Gen Pract 2010;60:897-901.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  24. Sempere AP, Porta-Etessam J, et al. Neuroimaging in the evaluation of patients with non-acute headache. Cephalalgia 2005;25 30-5.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  25. Tsushima Y, Endo K. MR imaging in the evaluation of chronic recurrent headache. Radiology 2005;235:575-9.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  26. Elliot S, Kernick D. Why do GPs with a special interest in headache investigate headache presentations with neuroradiology and what do they find? J Headache Pain 2011;12:625-8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  27. Morris Z, Whiteley WN, et al. Incidental findings on brain magnetic resonance imaging: systematic review and meta-analysis. BML 2009;339: b3016.

    Article  Google Scholar 

  28. Andersson T. What do white matter hyperintensities really represent? Editorial. Stroke 2010;41:574.

    Article  Google Scholar 

  29. Vernooij MW, Ikram A, et al. Incidental findings on brain MRI in the general population. New Engl J Med 2007;357:1821-8.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  30. Vermeer SE, Longstreth WT Jr, Koudstaal PJ. Silent brain infarcts: a systematic review. Lancet Neurol 2007;7:611-9.

    Article  Google Scholar 

  31. Mazzotta G, Floridi F, Mattioni A, D’Angelo R, Gallai B. The role of neuroimaging in the diagnosis of headache in childhood and adolescence: a multicentre study. Neurol Sci 2004;25: S265-6.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  32. Graf WD, Kayyali HR, et al. Neuroimaging-use trends in nonacute pediatric headache before and after clinical practice parameters. Pediatrics 2008;122; e1001-5.

    Article  Google Scholar 

  33. Grundmeijer H. Defensief handelen: lastige klanten of lastige klachten? [Commentaar]. Huisarts Wet 1994;37(11):458-60.

    Google Scholar 

  34. Dijksterhuis PH, Boven C van, Lamberts H. Waarom aanvullend onderzoek? De functie van het aanvullend onderzoek voor de huisarts. Huisarts Wet 1994;37:467-72.

    Google Scholar 

  35. Owen JP, Rutt G, et al. Survey of general practitioners’ opinions on the role of radiology in patients with low back pain. Br J Gen Pract 1990;40:98-101.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  36. Sood R, Sood A. Ghosh AK. Non-evidence based variables affecting physicians’ test ordering tendencies: a systematic review. Neth J Med 2007;65: 167-77.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  37. Ravesteijn H van, Dijk I van, et al. The reassuring value of diagnostic tests: a systematic review. Pat Educ Couns 2012;86:3-8.

    Article  Google Scholar 

  38. Howard L, Wesseley S, et al. Are investigations anxiolytic or anxiogenic? A randomised controlled trial of neuroimaging to provide reassurance in chronic daily headache. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2005;76:1558-64.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  39. Couchman GR, Forjuoh SN, Rajab MH, Philips CD, Yu J. Nonclinical factors associated with primary care physicians’ordering patterns of magnetic resonance imaging/computed tomography for headache. Academic Radiology 2004;11: 735-40.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  40. You JJ, Levinson W, Laupacis A. Attitudes of family physicians, specialists and radiologists about the use of computed tomography and magnetic resonance imaging in Ontario. Health Policy 2009;5:54-65.

    Google Scholar 

  41. Sudlow C. US guidelines on neuroimaging on patients with non-acute headache: a commentary. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2002;72(Suppl II): ii16-ii18.

    PubMed  Google Scholar 

  42. Medical Advisory Secretariat. Neuroimaging for the evaluation of chronic headaches: an evidencebased analysis. Ont Health Technol Assess Ser [online] 2010 December;10:1-57.

    Google Scholar 

  43. Nederlandse Vereniging voor Neurologie. Richtlijnen diagnostiek en behandeling chronisch recidiverende hoofdpijn zonder neurologische afwijkingen. Eerste herz. 2007:1-104.

  44. Bendtsen L, Birk S, et al. Reference programme: Diagnosis and treatment of headache disorders and facial pain. Danish Headache Society, 2nd Edition. J Headache Pain 2012;13:S1-29.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  45. Brenner DJ, Shuryak MD, Einstein AJ. Impact of reduced patient life expectancy on potential cancer risks from radiologic imaging. Radiology 2011;261:193-8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  46. Brenner DJ, Hall EJ. Computed tomography – an increasing source of radiation exposure. Review article. New Engl J Med 2007;357:2277-83.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  47. Shah DJ, Sachs RK, Wilson DJ. Radiation-induced cancer: a modern view. Br J Radiol. 2012; 85:e1166-73.

    Article  Google Scholar 

  48. Smith-Bindman R, Lipson J, et al. Radiation dose associated with common computed tomography examinations and the associated lifetime attributable risk of cancer. Arch Int Med 2009;169:2078-86.

    Article  Google Scholar 

  49. Hamilton W, Roobottom C. Chronic daily headache. Br J Gen Pract 2011;143-4.

  50. Begum N, Wang B, Mori M, Vares G. Does ionizing radiation influence Alzheimer’s disease risk? Radiat Res 2012;53:815-22.

    Article  CAS  Google Scholar 

  51. Raja AS, Wright C, et al. Negative appendectomy rate in the era of CT: an 18-year perspective. Radiology 2010;256:460-5.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl

    P.H. Dijksterhuis

Authors
  1. P.H. Dijksterhuis
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

Huisarts te Olst

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Dijksterhuis, P. Hoofdpijn: een scan?. Bijblijven 29, 52–60 (2013). https://doi.org/10.1007/s12414-013-0010-5

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-013-0010-5

Search

Navigation