Samenvatting
In dit hoofdstuk gaat de aandacht uit naar het syndroom van Charles Bonnet (CBS). Dit syndroom kenmerkt zich door visuele hallucinaties waarbij mensen, veelal ouderen met ernstige visuele beperkingen, worden geconfronteerd met het zien van voorwerpen, dieren, mensen en dergelijke, waarvan ze weten dat die niet echt zijn. Eerst geven we een korte beschrijving van het syndroom, met prevalentie, kenmerken, risicofactoren, gevolgen en theorieën. Vervolgens richt de focus zich op de uitvoerige bespreking van een casus. De auteurs baseren deze bijdrage op literatuurstudie en eigen ervaring in het werkveld van hulpverlening aan mensen met visuele beperkingen.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Notes
- 1.
De SCID-I is een gestructureerd klinisch interview voor de DSM-IV-TR AS-I-stoornissen (Nederlandse vertaling: Groenestijn et al. 1998). Het interview van de SCID-I heeft betrekking op de AS-I-stoornissen van de DSM-IV-TR, zoals stemmingsstoornissen, schizofrenie en andere psychotische stoornissen, middelgebonden stoornissen, angststoornissen, somatoforme stoornissen en eetstoornissen.
Literatuur
Aleman, A., & Laroi, F. (2008). Hallucinations (the science of idiosyncratic perception). Washington: American Psychiatric association.
Aniskiewicz, A. (2007). Psychotherapy for neuropsychological challenges. New York: Jason Bronson.
APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (DSM-5) (5th ed.). Washington: American Psychiatric Publishing.
APA. (2014). DSM-5 Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. (Nederlandse vertaling van het Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, American Psychiatric Association). Amsterdam: Boom.
Arrindell, W. A., & Ettema, J. (2003). Een multidimensionale psychopathologie-indicator (SCL-90). Pearson: Amsterdam
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown G. I. (2002). Beck Depression Inventory II. Amsterdam: Pearson.
Beurs, E. de (2006). Brief Symptom Inventory 18 (BSI-18). Leiden: Pits B.V.
Blom, J. D. (2010). Positieve visuele waarnemingsstoornissen; nomenclatuur en classificatie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 3, 155–167.
Blom, M., Peeters, F., & Jonker, K. (2011). Leerboek interpersoonlijke psychotherapie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (red.). (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek (2e druk). Amsterdam: Pearson.
Bowen, C., Yeates, G., & Palmer, S. (2010). A relational approach to rehabilitation: Thinking about relationalships after brain injury. London: Karnac.
Coetzer, R. (2010). Anxiety and mood disorders following traumatic brain injury: Clinical assessment and psychotherapy. London: Karnac.
Colarusso, R. P., & Hammill, D. D. (2002). Motor free perception test. Austin: Pro-ed.
DeAngelis, T. (2013). When symptoms are a mystery. Monitor on Psychology, 7, 66–70.
Does, A. J. W. van der (2002). BDI-II. Nederlandse Versie Beck depression inventory (2nd ed.). Lisse: Harcourt Publishers.
Epstein, N., Baldwin, L., & Bishop, D. (1983). The McMaster family assessment device (FAD). Journal of Maritial Family Therapy, 137, 535–544.
Eyde, L. D., Robertson, G. J., & Krug, S. E. (2010). Responsible test use: Case studies for assessing human behavior. Washington: American Psychiatric Association.
Ffytche, D. H., Blom J. D., & Captani M. (2010). Disorders of visual perception. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 81, 1280–1287
Gold, K., & Rabbins, P. V. (1989). Isolated visual hallucinations and the Charles Bonnet Syndrome: review of the literature and presentation of six cases. Comprehensive Psychiatry, 30(1), 90–98.
Groenestijn, M. A. C. van, Akkerhuis, G. W., Kupka, R. W., Schneider, N., & Nolan, W. A. (1998). SCID-I, gestructureerd klinisch interview voor de vaststelling van DSM-IV as-I stoornissen. Lisse: Swets Test Publishers.
Hooper, H. E. (1983). Hooper Visual Organization Test. Los Angeles: Western Psychological Services.
Hunsley, H., & Mash, E. J. (2007). Evidence-based assessment. Annual Review of Clinical Psychology, 2, 39–51.
International Classification of Diseases (ICD-11). (2015; in voorbereiding). Geneva: World Health Organisation.
Jenner, J. A. (red.). (2006). Hallucinaties (kenmerken, verklaringen en behandeling). Assen: Van Gorcum.
Lambert, M. J. (2013). Bergins and Garfield’s Handbook of psychotherapy and behavior change (6th ed.). Hoboken: John Wiley and Sons.
Meyers, J. F., & Meyers, K. R. (1995). The Rey Complex Figure Test and Recognition trial. Lutz: Psychological Assessment Resources.
Mulder, J. L., Dekker, R., & Dekker, P. H. (2004). Kaufman Intelligentietest voor Adolescenten en Volwassenen. Leiden: PITS. B.V.
Penfield, W., & Perot, P. (1963). The brain’s record of auditory and visual experience. Brain, 86, 596–696.
Reynolds C. R., Pardon, N. A., & Voress, J. K. (2002). Developmental test of visual perception/adolescent/adult. Texas: Pro-ed.
Schreurs, P. G., Willige, G. van de, Brosschot, J. F., Tellegen, B., & Graus, G. M. H. (1993). Utrechtse Coping Lijst. Amsterdam: Pearson.
Sherer, M. (2004). The awareness questionnaire. The center for outcome measurement in brain injury. http://www.tbims.org/combi/aq. geraadpleegd 2015.
Vandermeulen, J. A. M. (2012). Vragenlijst voor Charles Bonnet Syndroom. Sittard-Geleen: Koninklijke Visio.
Verstraten, P., & Oudshoorn, J. (2008). Psychosociale aanpassing aan visusverlies gemeten met de N-AVL-12. (Voordracht gepresenteerd op het 9e Nationaal Gerontologiecongres, Ede, 3 oktober 2008). Abstract in katern bij Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 39(4), 33.
Verstraten, P., & Vandermeulen, J.A.M. (2008). Het Charles Bonnet Syndroom. In: J.A.M. Vandermeulen, M.M.A. Derix, & Lafosse, C. Niet-aangeboren hersenletsel bij volwassenen (pag. 141–157). Amsterdam: Boom.
Wechlser, D. (2012a). Wechlser Abbreviated Scale of Intelligence II. Oxford: Oxford University Press.
Wechsler, D. (2012b). WAIS-IV-NL. Wechler Adult Intelligence Scale – Fourth Edition – Nederlandstalige bewerking: technische handleiding, afname en scoringshandleiding. Amsterdam: Pearson.
Aanbevolen literatuur
Plamper, J. (2012). Geschichte und Gefühl (Grundlage der Emotionsgeschichte). München: Siedler Verlag.
Ramachandran, V. (2004). A brief tour of human consciousness. New York: Plume.
Teunisse, R. J. (2002). Complexe visuele hallucinaties bij slechtziende ouderen: syndroom van Charles Bonnet. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 146(2), 49–52.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Copyright information
© 2015 Bohn Stafleu van Loghum
About this chapter
Cite this chapter
Vandermeulen, J., Verstraten, P., Derix, M. (2015). Het syndroom van Charles Bonnet. In: Vandermeulen, J., Derix, M. (eds) Neuropsychologische casuïstiek. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0417-2_14
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0417-2_14
Published:
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-368-0416-5
Online ISBN: 978-90-368-0417-2
eBook Packages: Dutch language eBook collection