Abstract
Men have always been changing and reconstructing their physical environment. How far that implied an improvement or worsening is an important question more easily brought forward than answered. The Dutch are supposed to have created their own country after God had created the world. The struggle with the water not only resulted in a physical, but also in a moral geography (Schama 1987). The countryside and the urban landscape, especially in the western parts of the country, was gained by dispelling the water, the sea and the rivers which originated in Switzerland and France and found their way to the sea through the Netherlands. Dealing with the physical environment is for that reason largely a question of dealing with water. In the process of industrialization and the speeding up of the urbanization, changes occurred in other sectors of this man-made environment. The industry itself influenced the environment by its buildings and by the industrial processes. Water pollution was joined by air and ground pollution.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
References
Aalders MVC (1984) Industrie, milieu en wetgeving. De Hinderwet tussen symboliek en effectiviteit. Kobra Amsterdam, pp 131 and 134–143
ARA-Algemeen Rijksarchief (ed) (1837) Binnenlandse Zaken, Nijverheid, 2.02.23/239 Rapp Min Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken en Financiën aan de koning. dd Dec 1837
Beckers T (1983) Plajming voor vrijheid; een historisch sociologische studie van de overheidsinter-ventie in rekreatie en vrije tijd. Dept of Sociology of the Agrarian Univ, Wageningen, pp 89–90
Branderhorst HAC (1962) Het economische leven. Leyden 1860–1960. JI Groen, Leyden, p 386
Coronel S, Sr (1859) Middelburg voorheen en thans. Bijdrage tot de kennis van den voormaligen en tetenwoordigen toestand van het armwezen aldaar. van Benthem en Jutting, Middelburg
Diederiks HA (1985) Beroepsstructuur en sociale stratificatie in Leyden in het midden van de achttiende eeuw. In: Diederiks HA et al, Nordaam DJ, Tjalsma (eds) Armoede en sociale spanning. Sociaal historische studies over Leyden in de achttiende eeuw. Hollandse Studien, vol 17. Hilversum, pp 45–67
Diederiks HA, Jeurgens Ch (1988) Milieu, bedrijf en overheid; Leyden in de negentiende eeuw. JaarbGeschiedenis Bedrijf Tech Ver Loren 5:427–445
Faber JA, Diederiks HA, Hart S (1973) Urbanisering, industrialisering en milieuaantasting in Nederland in de période van 1500–1800. AAG Bijdragen 58:251–271
GAL-Gemeente-Archief Leyden (ed) (1837) Notulen B&W II, bijlage 240. Secretarie-archief II. Nota houdende bezwaren waaraan de stad Leyden bij het droogmaken van de Meer kan blootgesteld zijn, dd 10 Sept 1837
van Geuns J (1839) Natuur- en geneeskundige beschouwingen van moerassen en moerasziekten in verband met de vraag of de droogmaking van het Haarlemmermeer nadeelige gevolgen hebben zal voor de gezondheid der bewoners van nabijgelegene plaatsen en der arbeiders aan het meer. Müller Amsterdam
Gevers van Endegeest DT (1861) Over de droogmaking van het Haarlemmermeer, pt 3. Müller Amsterdam, pp 159–161
Goubert JP (1974) Environment et urbanisation. 6e Congr Int Histoire économique, Copenhague 19–23 août 1974, Rapp Gen. pp 59–69
de Graaff CAA (1954) Rose’s waterproject. Rotterd Jaarb 2:177–208
de Graaff MGHA (1982) Milieuvervuiling; een oud probleem. Spiegel Hist 17: 90 and 95–96
Hofstee EW (1978) De demografische ontwikkeling van Nederland in de eertse helft van de negentiende eeuw, historisch-demografische en sociologische Studie. NIDI: 115–168
Jansen PC, de Meere JMM (1982) Het sterfte patroon in Amsterdam 1774–1930. Een analyse van de doodsoorzaken’. Tijdschr Soc Geschiedenis 26:180–223
Jeurgens Ch, Diederiks HA, Doorn PK (1988) Historische bedrijfslokaties en bodemvervuiling in de gemeente Leyden. Onderzoeksverslag over de periode 1850–1880.
Univ Leyden, Leyden Kooij P (1982) Gezondheidszorg in Groningen 1870–1914. Tijdschr Soc Geschiedenis 8:112–155
Kool JA (1961) Bijdragen tot de geschiedenis van het drinkwater te Amsterdarn. Schat Gezondh 4:253–254
Leonard J (1986) Archives du corps. La santé au XIXe siécle. Ouest-France
MacLean J (1982) Hinderwetten in de 19e eeuw. Chem Weekbl Mag 473–475
Morris RJ (1976) Cholera 1832. The social response to an epidemic. Croom Helm London. pp 170–184
Mulder MJ (1827) Verhandeling over de wateren en de lucht der stad Amsterdam en aangrenzende deelen van ons vaderland. Amsterdam
Nieuwenhuijs Cs Js (1816–1820) Proeve eener geneeskundige plaatsbeschrijving (topographie) der stad Amsterdam, 4 vols. Amsterdam
Philips R (1981) Het ontstaan van het moderne milieubewustzijn. Spiegel Hist 16:184
Pool GJ (1838) De droogmaking van de Haarlemmermeer. mits met de noodige voorzorgen in het werk gesteld, voor de gezondheid der naburige bewoners en arbeiders niet schadelijk. Sulpke Amsterdam Querido A (1965) Een eeuw staatstoezicht op de volksgezondheid. Staatsuitgevery Den Haag, pp 23 and 129–130
Saltet RH (1868) De sterfte aan besmettelijke ziekten in Nederland en in Amsterdam van 1866–1905. Tijdschr Geneeskd:399 ff
Schama S (1987) The embarrassment of riches, an interpretation of Dutch culture in the Golden Age. Collins London, pp 15–50
de Swaan A (1988) Aantekeningen uit het ondergrondse. Over de stedelijke waterhuishouding in de negentiende eeuw. Tijdschr Geschiedenis 101:341–342
Verdoorn JA (1965) Volksgezondheid en sociale ontwikkeling. Beschouwingen over het gezond- heidswezen te Amsterdam in de 19e eeuw. Spectrum Utrecht Antwerpen
Vogelsang I (1956) De drinkwatervoorziening van Nederland voor de aanleg van de drinkwater-leidingen. Gouda
van der Woud A (1987) Het lege Land, de ruimtelijke orde van Nederland 1798–1848. Meulenhoff Amsterdam
van Zon H (1986) Een zeer onfrisse geschiedenis, studies over niet-industriële vervuiling in Nederland. 1850–1920. Ministerie van VROM Groningen
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 1990 Springer-Verlag Berlin Heidelberg
About this paper
Cite this paper
Diederiks, H., Jeurgens, C. (1990). Environmental Policy in 19th-Century Leyden. In: Brimblecombe, P., Pfister, C. (eds) The Silent COUNTDOWN. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-75159-2_14
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-75159-2_14
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-642-75161-5
Online ISBN: 978-3-642-75159-2
eBook Packages: Springer Book Archive