De helft van de zelfstandig wonende kwetsbare ouderen ontvangt geen thuiszorg (huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging of verpleegkundige hulp) uit de Wmo of AWBZ. Onderzocht is welke kwetsbare ouderen geen Wmo/AWBZgefinancierde thuiszorg ontvangen en wat de determinanten van niet-gebruik zijn. De gebruikte gegevens zijn afkomstig van 310 zelfstandig wonende kwetsbare personen van 65 jaar en ouder. Kwetsbaarheid werd vastgesteld met de Tilburg Frailty Indicator (TFI). De analyses tonen dat niet-gebruikers gemiddeld jonger zijn en vaker samenwonen met huisgenoten dan kwetsbare ouderen die thuiszorg ontvangen. Ook de aanwezigheid van informele hulp vergroot de kans dat geen professionele thuiszorg geboden wordt. De kans op thuiszorg is hoger bij de aanwezigheid van ernstige lichamelijke beperkingen, bij ouderen met een voorkeur voor hulp door een zorginstelling en bij een ziekenhuisopname. Het ontbreken van Wmo/AWBZ-gefinancierde thuiszorg hoeft niet altijd een probleem te zijn voor zelfstandige kwetsbare ouderen. Niet alle kwetsbare ouderen hebben zulke ernstige beperkingen dat verzorging nodig is. Bovendien regelt een deel van de ouderen zelf informele of particuliere hulp. De kwetsbare ouderen zonder thuiszorg in deze studie hadden bijna allemaal recent contact met een hulpverlener uit het (para-)medische circuit. Deze hulpverleners (met name de huisarts) kunnen een rol spelen bij de monitoring van zelfstandig wonende kwetsbare ouderen.
Abstract
Frail elder persons without home care
In the Netherlands half of the community-dwelling frail elder persons do not receive home care, i.e. collectivelyfinanced domestic help, personal care or nursing. This study identifies the frail elder persons without collectivelyfinanced home care and the determinants of non-use. Cross-sectional survey data (2007) are used from 310 community-dwelling frail persons of 65 years and older. Frailty was assessed by the Tilburg Frailty Indicator (TFI). The analyses show that non-users are on average younger and more often live with a housemate as compared to frail elder persons who do receive home care. The presence of informal help also increases the risk of non-use of professional home care. The risk of home care is increased in the presence of serious physical disabilities, among persons with a preference for help by a professional care agency and in the case of hospitalization. The absence of collectivelyfinanced home care is not by definition a problem for community-dwelling frail elder persons. Not all frail elder persons have such serious physical and functional disabilities that care is required. In addition, some elder persons arrange care by themselves (informal or private). Almost all of the frail elder persons without home care in this study had recent contact with a (para-)medical care worker. These care workers – the general practitioner in particular – could play a role in the monitoring of communitydwelling frail elder persons.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Campen C van (red.). Kwetsbare ouderen. Den Haag: SCP, 2011.
Fried LP, Tangen CM, Walston J et al. Frailty in older adults. Evidence for a phenotype. J Gerontol MED SCI 2001;59:255–63.
Bergman H, Bélan, F, Perrault A. Dévelopment d’un cadre de travail pour comprendre et étudier la fragilité. Gérontol Société 2004;109:15–29.
Puts MTE, Lips P, Ribbe MW, Deeg DJH. The effect of frailty on residential/nursing home admission in the Netherlands independent of chronic diseases and functional limitations. Eur J Ageing 2005;2:264–74.
Gobbens, R. Frail elderly. Towards an integral approach (proefschrift). Tilburg: Universiteit van Tilburg, 2010.
Gobbens R, Luijkx K, Wijnen-Sponselee R, Assen M van, Schols J. Wetenschappelijke definities en metingen van kwetsbaarheid. In: Campen C van (red). Kwetsbare ouderen. Den Haag: SCP, 2011:39–48.
Andersen RM. Revisiting the Behavioral Model and Access to Medical Care: Does It Matter? J Health Social Behav 1995;36: 1–10.
Andersen R, Newman JF. Societal and Individual Determinants of Medical Care Utilization in the United States. Milbank Q 2005;83:1-28. Reprinted from Milbank Mem Fund Q Health Soc 1973;51:95–124.
Thorslund M, Norström T, Wernberg K. The Utilization of Home Help in Sweden: A Multivariate Analysis. Gerontologist 1991;31:116–9.
Timmermans JM, Heide F, Klerk MMY de, Kooiker SE, Ras M, Dugteren FA van. Vraagverkenning wonen en zorg voor ouderen. Rijswijk: Sociaal en Cultureel Planbureau, 1997.
Campen C van, Klerk M de. Zorggebruik. In: Klerk MMY de (red). Zorg en wonen voor kwetsbare ouderen. Rapportage ouderen 2004. Den Haag: SCP, 2004, pp. 35–63.
Geerlings SW, Pot AM, Twisk JWR, Deeg DJH. Predicting transitions in the use of informal and professional care by older adults. Ageing Soc 2005;25:111–30.
Declerq A, Demaerschalk M, Boer LVanden et al. De invloed van individuele en gemeentelijke kenmerken op het formele en informele zorggebruik van Vlaamse ouderen. In: Vanderleyden L, Callens M, Noppe J (red). De sociale staat van Vlaanderen 2009. Brussel: Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2009, pp 381–99.
Meijer, CAM de, Koopmanschap MA, Koolman XHE, Doorslaer EKA van. The Role of Disability in Explaining Long-Term Care Utilization.Med Care 2009;47:1156–63.
Meijer C de, Koopmanschap M, Bago d’Uva T, Doorslaer E van. Time To Drop Time-To-Death? Unravelling The Determinants of LTC Spending In The Netherlands. York: Health, Econometrics and Data Group, The University of York, 2009.
Bakx P. Determinants of Long-Term Care Use (MSc Thesis). Rotterdam / Tilburg: Erasmus Universiteit Rotterdam / Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement, 2010.
Kadushin G. Home Health Care Utilization: A Review of the Research for Social Work. Health Soc Work 2004;29:219–44.
Deeg JH, Broese van Groenou MI. Zorggebruik door ouderen na opname in het ziekenhuis: ontwikkelingen in 1992–2002. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:174–82.
Kempen GI, Suurmeijer TP. Factors influencing professional home care utilization among the elderly. Soc Sci Med 1991;32: 77–81.
Schuijt-Lucassen NY, Broese van Groenou MI. Verschillen in zorggebruik door ouderen naar inkomen. Rol van gezondheid, sociale context, voorkeur en persoonlijkheid. Tijdschr Gezondheidswet 2007;84:4–11.
Schellingerhout R. Hoe groot is de vraag? Operationalisatie van de potentiële vraag naar AWBZ-gefinancierde zorg. Den Haag: SCP, 2007.
Schuurmans H, Steverink N, Lindenberg S, Frieswijk N, Slaets JPJ. Old or frail: what tells us more? J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2004;59:M962–5.
Metzelthin SF, Daniels R, Rossum E van et al. The psychometric properties of three self-report screening instruments for identifying frail older people in the community.BMC Public Health 2010; 10:176.
Klerk M de, Iedema J, Campen C van. SCP-maat voor lichamelijke beperkingen op basis van AVO 2003. Den Haag: SCP, 2006.
Driessen M. Geestelijke ongezondheid in Nederland in kaart gebracht. Een beschrijving van de MHI-5 in de gezondheidsmodule van het Permanent Onderzoek Leefsituatie. Den Haag: CBS, 2011.
Draak M den. Kortdurende thuiszorg in de AWBZ. Een verkenning van omvang, profiel en afbakening. Den Haag: SCP, 2010.
Habets H. Grijze wolken boven de witte wereld. Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Denkbeeld 2009;21:12–4.
Hoogerduijn J. Identification of older hospitalized patients at risk for functional decline (proefschrift). Utrecht: Universiteit Utrecht, 2011.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
den Draak, M., van Campen, C. Kwetsbare ouderen zonder thuiszorg. Tijds. gezondheids.wetenschappen 90, 237–244 (2012). https://doi.org/10.1007/s12508-012-0092-y
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-012-0092-y