Skip to main content
SpringerLink
Log in

Lysenkoism in Poland

  • Published:
Journal of the History of Biology Aims and scope Submit manuscript

Abstract

This article describes the impact of, and response to, Trofim D. Lysenko’s anti-genetics campaign in Poland between the years 1949 and 1956. It focuses particularly upon the response of three individuals – Teodor Marchlewski, Wacław Gajewski, and Aleksandra Putrament – who were central figures in the controversy in Poland. In addition to examining the responses and motivations of these individuals, the article also addresses the question of why the Lysenko-era in Poland ended relatively earlier than in neighboring Soviet-allied states such as Hungary, East Germany or Czechoslovakia, as well as 9 years before Lysenko was forced from power in the USSR. I argue that conditions specific to Polish politics and Poland’s relationship with the Soviet Union, during the Thaw after Stalin’s death, provided the opponents of “Lysenkoism” in Poland with an opportunity to criticize Lysenko, and restore Polish genetics. These conditions are linked to the near-revolution in Poland following the strike in Poznan in June, 1956, and successful transition of power between Edward Ochab and Władysław Gomułka the following October.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Similar content being viewed by others

References

  • 1949. Journal of Heredity 40/7.

  • 1950. Nature 4201/165: 731–732.

  • 1953. Postepy Wiedzy Rolniczej 5/23: 90–93.

  • 1954. Postepy Wiedzy Medycznej I/3: 319–328.

  • 1955a. Kosmos 6/7: 729–806.

  • 1955b. Kosmos 6/17: 730–733.

  • 1956. Kosmos 4/21: 512.

  • 15 Warszawskich dni. 1955. Warszawa: Iskry.

  • Bernacki, Włodzimierz, Głębocki, Henryk, Korkuć, Maciej, Musiał, Filip, Szarek, Jarosław and Zblewski, Zdzisław. Komunizm w polsce: Zdrada, zbrodnia, zakłamanie, zniewolenie. Kraków: Kluszczyński.

  • Bóbr, Jan. 1956. “Czy kryzys polskiej biologii?” Po prostu 4/356: 1, 6.

  • Bonusiak, Włodzimierz. 2007. Historia Polski (1944–1989). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

  • deJong-Lambert, William. 2009a. “From Eugenics to Lysenkoism: The Evolution of Stanisław Skowron.” Historical Studies in the Natural Sciences 39(3): 269–299.

  • deJong-Lambert, William. 2009b. “The ‘Spitzer Affair’: Genetics, McCarthyism and the Cold War.” Jarosław Suchoples, and Katy Turton (eds.), Forgotten by History: New Research on Twentieth Century Europe and America. Berlin, Germany:LIT Verlag, pp. 71–85.

  • Dembowski, Jan. 1949. O nowej genetyce i dyskusjach uczonych polskich o teorii Miczurina-Lysenki. Warszawa: Książka i Wiedza.

    Google Scholar 

  • Ehrlich, Stefan and Rybicka, Krystyna. 1956. “O ‘upupieniu’ w biologii.” Po prostu 7/359: 1, 8.

  • Gajewski, Wacław. 1990. “Lysenkoism in Poland.” The Quarterly Review of Biology 65(4): 423–434.

    Article  Google Scholar 

  • Granville, Johanna. 2006. “Poland and Hungary, 1956: A Comparative Essay Based on New Archival Findings.” Kevin McDermott and Matthew Stibbe (eds.), Revolution and Resistance in Eastern Europe: Challenges to Communist Rule. Oxford/New York: Oxford University Press, pp. 57–77.

    Google Scholar 

  • Hirszfeld, Ludwik. 1953. “W sprawie artykułu Mikołaja Olekiewicza pt. ‘Prawidłowość matematyczna a prawidłowość biologiczna’.” Kosmos 4(5): 67–69.

    Google Scholar 

  • Huxley, Julian. 1949a. “Soviet Genetics: The Real Issue.” Nature 4155(163): 935–942.

    Google Scholar 

  • Huxley, Julian. 1949b. “Soviet Genetics: The Real Issue.” Nature 4156(163): 974–982.

    Google Scholar 

  • Jakubowski, Józef. 1975. Polityka oświatowa Polskiej Partii Robotniczej 1944–1948. Warszawa: Książka i Wiedza.

    Google Scholar 

  • Jarocki, Robert. 2003. Genetyk i historia: Opowieść o Piotrze Słonimskim. Warszawa: Rosner i Wspólnicy.

    Google Scholar 

  • Joravsky, David. 1970. The Lysenko Affair. Chicago, London: University of Chicago Press

  • Judt, Tony. 2005. Postwar: A History of Europe Since 1945. New York: Penguin.

    Google Scholar 

  • Kamiński, Zbigniew. 1953. “Uwagi o artykule J. Parnasao.” Kosmos 3(4): 59–63.

    Google Scholar 

  • Kaufman, Laura. 1953. “Stadialność u zwierzą.” Kosmos 4(5): 60–66.

    Google Scholar 

  • Kelus, Andrzej and Łukaszewicz, Józef. 1953. “O pewnych prawidŁowościach biologicznych.” Kosmos 4(5): 69–74.

    Google Scholar 

  • Kemp-Welch, A. 2008. Poland Under Communism: A Cold War History. Cambridge/New York: Cambridge University Press.

    Book  Google Scholar 

  • Kochański, Zdzisław. 1955. “Moskiewskie kontrasty i rozmowy z łysenką.” Po prostu 39/348: 2.

  • Kohler, Robert E. 1994. Lords of the Fly: Drosophila Genetics and the Experimental Life. Chicago, IL: University of Chicago Press.

    Google Scholar 

  • Krementsov, Nikolai. 1997. Stalinist Science. Princeton, NJ: Princeton University Press.

    Google Scholar 

  • Krzanowska, Halina. Recepcja w Polsce Przełomowych Odkryć Genetyki w XX Wieku. Polska Akademia Umiętności. Komisja Historii Nauki. Monografie 4: 294–295.

  • Kuźnicki, Leszek. 1955. “Darwinizm a łysenkizm.” Po prostu 42–43/351–352.

  • Kuźnicki, Leszek. 2002. Autobiografia: W kręgu nauki. Warszaw: Polska Akademia Nauk.

    Google Scholar 

  • Łapiński, ZdzisŁaw and Tomasik, Wojciech. 2004. SŁownik realizmu socjalistycznego. Kraków: Uniwersitas.

    Google Scholar 

  • Łysenko i kosmopolici. 1989. Warszawa: Niezależna Ofycina Wydawnicza.

  • Marchlewski, T. and Sliżyński, B. 1932. The Effect of X-Rays Upon Mutation Frequency in Drosophila funebris Fab. Cracovie: Imprimerie De L’Université.

    Google Scholar 

  • Matalová, Anna and Sekerák, Jiří. 2004. Genetics Behind the Iron Curtain: Its Repudiation and Reinstitualisation in Czechoslovakia. Brno, Czech Republic: Moravian Museum.

    Google Scholar 

  • Materiały konferencji biologów, agrobiologów i medyków w Kuźnicach, tom II. 1951. Warszawa: Książka i Wiedza.

  • Michajłów, Włodzimierz. 1948a. “Twórcza dyskusja o darwinizmie.” Nowe Drogi 7: 204–208.

    Google Scholar 

  • Michajłów, Włodzimierz. 1948b. “Zwycięstwo teorii biologicznych Miczurina – Lysenki.” Nowe Drogi 12: 230–243.

    Google Scholar 

  • Michajłów, Włodzimierz. 1953. “Dyskusja o problemach powstawania gatunków w ZSRR.” Kosmos 2(3): 40–49.

    Google Scholar 

  • Michajłów, Włodzimierz and Petrusewicz, Kazimierz. 1954. Materiały konferencji młodej kadry biologów w Kortowie, 19.VIII-28.VIII.1953. Warszawa: Państwowy Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.

    Google Scholar 

  • Mitchev, Dinko. 2004. “Anti-Mendelism in Bulgaria: Ideas, Confrontations and Discussions.” Folia Mendeliana 39.

  • “Nowe kierunki biologii.” 1949a. Rzeczpospolita, April 1: 2.

  • “Nowe kierunki biologii.” 1949b. Trybuna Ludu, April 1: 5.

  • “Nowe kierunki biologii, narada uczonych polskich.” 1949c. Życie Warszawy, April 1: 2.

  • “Od redakcji.” 1953. Kosmos 4/5: 24.

  • “Od redakcji.” 1954. Kosmos 4/5: 24.

  • Olekiewicz, Mikołaj. 1953. “O sprawdzaniu hipotez genetycznych (odpowiedź na artykuły polemiczne).” Kosmos 4(5): 75–83.

    Google Scholar 

  • Paczkowski, Andrzej. 1995. The Spring Will Be Ours: Poland and the Poles from Occupation to Freedom. Jane Cave (trans.). Pennsylvania: The University of Pennsylvania Press.

  • Parnas, Józef. 1953. “Do dyskusji nad problemem powstawania gatunku.” Kosmos 4(5): 52–55.

    Google Scholar 

  • Petrusewicz, Kazimierz, Michajłow, Włodzimierz and Skowron, Stanisław. 1952. Zagadnienia twórczego darwinizmu: Materiały kursu biologii w Dziwnowie, 7 VII–7 VIII 1952 r. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.

    Google Scholar 

  • Petrusewicz, Kazimierz, Michajłow, Włodzimierz and Skowron, Stanisław. 1953. “W sprawie badań nad istotą i sposobem powstawania gatunków.” Kosmos 4(5): 3–8.

    Google Scholar 

  • Pieniążek, Szczepan. 1950. “Wycieczka agrobiologów polskich do Zw. Radzieckiego.” Przegląd Ogrodniczy XXVII/12: 353–356.

  • Pieniążek, Szczepan. 1952. Osiągnięcia polskich miczurinowców sadowników. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, Tematyka: przyrodnicza: agrobiologia.

  • Pieniążek, Szczepan. 1953. “O mechanistycznych teoriach w amerykańskim sadownictiwe.” Postępy Wiedzy Rolniczej 3(21): 2–35.

    Google Scholar 

  • Pieniążek, Szczepan. 1955. “Stulecie urodzin I.W. Miczurina.” Postępy Nauk Rolniczych 3(33): 5–14.

    Google Scholar 

  • Pieniążek, Szczepan. 1956. “Z sesji miczurinowskiej w Moskwie (W związku z uroczystą sesją Wszechzwiazkowej Akademii Nauk Rolniczych im. Lenina w Moskwie poświęcona setnej rocznicy urodzin I.W. Miczurina).” Kosmos 2(19): 109–120.

    Google Scholar 

  • Pieniążek, Szczepan. 1965. Dookoła sadowniczego świata. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.

    Google Scholar 

  • Pieniążek, Szczepan. 1997. Pamiętnik sadownika. Warszawa: Rozwój SGGW.

    Google Scholar 

  • Pieniążek, Szczepan, Gąsiorowska, Z, Kubicki, T, Leski, R. and Mańczak, J. 1951. Działka szkolna młodych miczurinowców. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

    Google Scholar 

  • Płudowski, Jerzy, Turski, Ryszard, Kuczyński, Janusz and Sroka, Mieczysław. 1957. Biologia i polityka: Materiały narady biologów zorganizowanej przez “Po prostu”. Warszawa: Książka i Wiedza.

    Google Scholar 

  • Putrament, Aleksandra. 1956. “Uwagi w sprawie sesji Genetyczno-Hodowlanej Komitetu Nauk Rolniczych PAN.” Kosmos 3(20): 324–326.

    Google Scholar 

  • Putrament, Aleksandra. 1990. “How I Became a Lysenkoist.” The Quarterly Review of Biology 65(4): 435–445.

    Article  Google Scholar 

  • Putrament, Aleksandra. 1995. “Lysenko and the Tragedy of Soviet Science. By Valery N. Soyfer; Leo Gruliow; Rebecca Gruliow.” The Quarterly Review of Biology 70(2): 209.

    Article  Google Scholar 

  • Raabe, Zdzisław. 1953. “O ‘skoku’ w rozwoju stadialnym.” Kosmos 3(4): 41–48.

    Google Scholar 

  • Raabe, Zdzisław. 1954. “Uwagi na marginesie materiałów konferencji na temat stadialnośi rozwoju zwierząt.” Kosmos 6(11): 51–63.

    Google Scholar 

  • Raabe, Zdzisław and Jaczewski, Tadeusz. 1953. “Uwagi o realności gatunku.” Kosmos 3(4): 49–59.

    Google Scholar 

  • Rothschild, Joseph. 1993. Return to Diversity: A Political History of East Central Europe Since World War II. New York:Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • “Sadzimy ryż, budujemy socjalizm.” 2000. Gazeta wyborcza, June 29.

  • Skowron, Stalisław. 1953. “W odpowiedzi na artykuł Z. Raabego.” Kosmos 3(4): 63–65.

    Google Scholar 

  • Skowron, Stalisław. 1970. Biologiczna szkoła krakowska. Warszawa:Wiedza Powszechna.

    Google Scholar 

  • Stołyhwo, Kazimierz. 1946. W Niewoli u N.S.D.A.P.: Zestawienie Biograficzne w Okresie od 1.IX.1939–18.I.1945. Kraków: Nakładem Księgarni Floriana Trzecieckiego.

    Google Scholar 

  • Stołyhwowa, Eugenia. 1927. W sprawie badań nad doborem płciowym u ludzi. Odbitka ze sprawozdań z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego XIX. Wydział III.

  • Stołyhwowa, Eugenia. 1935. Sprawozdanie z Konferencji Międzynarodowej Federacji Organizacyj Eugenicznych w Zurychu w Lipcu 1934 r. Odbitka z Przeglądu Antropologicznego, T. IX.

  • Stone, Daniel. 2005. “The Cable Car at Kasprowy Wierch: An Environmental Debate in Interwar Poland.” Slavic Review 64(3): 601–624.

    Article  Google Scholar 

  • Strzelicki, Jan. 1955. “O sytuacji nie tylko w biologii.” Nowa Kultura 45/293: 2.

  • Tompkins, David. 2004. “Composing the Party Line: Music and Politics in Poland and East Germany, 1948–1957.” PhD diss., Columbia University.

  • Zblewski, Zdzisław. 2000. Leksykon PRL-u. Kraków:Znak.

    Google Scholar 

  • “Zebranie naukowe zespołu genetyki komisji ewolucjonizmu PAN.” 1956. Kosmos 4/21: 512.

  • Zirkle, Conway. 1949. Death of a Science in Russia. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Bronx Community College, CUNY, Bronx, NY, USA

    William deJong-Lambert

  2. The Harriman Institute for Russian, Eurasian and Eastern European Studies, Columbia University, 510 West 123rd Street, Apt. 55, New York, NY, 10027, USA

    William deJong-Lambert

Authors
  1. William deJong-Lambert
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to William deJong-Lambert.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

deJong-Lambert, W. Lysenkoism in Poland. J Hist Biol 45, 499–524 (2012). https://doi.org/10.1007/s10739-011-9289-1

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s10739-011-9289-1

Keywords

Search

Navigation