Skip to main content
SpringerLink
Log in

Handelen op basis van Theory of Mind-kennis bij kinderen uit het autisme-spectrum

  • Artikelen
  • Published:
Kind en adolescent

Samenvatting

In dit onderzoek is gekeken of het belang dat hoogfunctionerende kinderen uit het spectrum van autistische stoornissen hebben bij het volbrengen van een taak katalyserend werkt op het toepassen van hun Theory of Mind (ToM)-kennis. De kinderen voerden twee taakjes uit. Een medewerker saboteerde beide taken, waardoor een ‘false belief’ bij de tijdelijk afwezige proefleider werd gecreëerd, die door de PDD-NOS-kinderen eerder gecorrigeerd werd bij de taak waarvoor een beloning in het vooruitzicht was gesteld. Dit effect bleef uit bij kinderen met autisme. Deze resultaten wijzen erop dat sociale en communicatieve factoren een rol kunnen spelen in het toepassen van ToM-kennis bij deze klinische groep.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 2

Referenties

  • American Psychiatric Association (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition. Washington DC: APA.

  • Baron-Cohen, S. (1992). Out of sight or out of mind: another look at deception in autism. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 33, 1141-55.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Baron-Cohen, S. (1995). Mindblindness: An essay on autism and theory of mind. Cambridge: MIT Press.

    Google Scholar 

  • Baron-Cohen, S., Leslie, A. M., & Frith, U. (1985). Does the autistic child have a theory of mind? Cognition, 21, 37-46.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Baron-Cohen, S., Tager-Flusberg, H., & Cohen, D. J. (Eds.) (1993). Understanding other minds: Perspectives from autism. New York, US: Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • Begeer, S., Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., & Stockmann, L. (in voorbereiding). Van jonge autisten: de dingen die aan ze voorbijgaan.

  • Bloom, P., & German, T. (2000). Two reasons to abandon the false belief task as a test of theory of mind. Cognition, 77, 25-31.

    Article  Google Scholar 

  • Buitelaar, J. K., Van der Gaag, R., Klin, A., & Volkmar, F. (1998). Exploring the boundaries of Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified: Analyses of data from the DSM-IV autistic disorder field trial. Journal of Autism and Developmental Disorders, 29, 33-43.

    Article  Google Scholar 

  • Cotton, J. W. (1993). Latin square designs. In L.K. Edwards, & K. Lynne (Eds.), Applied analysis of variance in behavioral science. Statistics: textbooks and monographs, vol. 137 (pp. 147-196). New York: Marcel Dekker.

    Google Scholar 

  • Dahlgren, S. O., & Trillingsgaard, A. (1996). Theory of mind in non-retarded children with autism and Asperger's syndrome. A research note. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 37, 759-763.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Dunlap, G. (1984). The influence of task variation and maintenance tasks on the learning and affect of autistic children. Journal of Experimental Child Psychology, 37, 41-64.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Freeman, N. H., Lewis, C., & Doherty, M. J. (1991). Preschooler's grasp of a desire for knowledge in false-belief prediction: Practical intelligence and verbal report. British Journal of Developmental Psychology, 9, 139-157.

    Google Scholar 

  • Happé, F., & Frith, U. (1996). The neuropsychology of autism. Brain, 119, 1377-1400.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Hughes, C. Adlam, A. Happé, F. Jackson, J. Taylor, A., & Caspi, A. (2000). Good test-retest reliability for standard and advanced false-belief tasks across a wide range of abilities. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 483-490.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Koegel, R. L., & Mentis M. (1985). Motivation in childhood autism: Can they or won't they? Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 26, 185-191.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Meerum Terwogt, M., Rieffe, C. Tuijn, A. H., Harris, P., & Mant, I. (1998). Children's spontaneous correction of false beliefs in a conversation partner. International Journal of Behavioral Development, 23, 113-124.

    Article  Google Scholar 

  • Meerum Terwogt-Kouwenhoven, K., & Meerum Terwogt, M. (1993). Het misleidingsparadigma in het onderzoek naar ‘the child's theory of mind’. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 48, 136-140.

    Google Scholar 

  • O'Dell, M. C., Dunlap, G., & Koegel, R. L. (1983).The inportance of reinforcing verbal attempts during speech training with nonverbal children. Paper presented at the American Psychological Association Annual Convention, Los Angeles, CA.

  • O'Dell, M. C., & Koegel, R. L. (1981). The differential effects of two methods of promoting speech in non-verbal autistic children. Paper presented at the 1981 Annual Convention of the American Speech-Language-Hearing association, Los Angeles, CA.

  • Perner, J., Frith, U., Leslie, A. M., & Leekam, S. R (1989). Exploration of the autistic child's theory of mind: Knowledge, belief, and communication. Child Development, 60, 689-700.

    Article  Google Scholar 

  • Perner, J., & Wimmer, H. (1983). ‘John thinks that Mary thinks that...’ Attribution of second order false beliefs by 5-to 10-year old children. Journal of Experimental Child Psychology, 39, 437-471.

    Article  Google Scholar 

  • Peskin, J. (1992). Ruse and representations: On children's ability to conceal information. Developmental Psychology, 28, 84-89.

    Article  Google Scholar 

  • Piaget, J. (1929). The child's conception of the world. New York: Brace.

    Google Scholar 

  • Premack, D., & Woodruff, G. (1978). Does the chimpanzee have a theory of mind? Behavioral and brain sciences, 1, 512-526.

    Google Scholar 

  • Rieffe, C., Koops, W., & Meerum Terwogt, M. (1996). Vroegkinderlijk begrip van mentale processen: de ‘Child's Theory of Mind’. In J. D. Bosch, H. A. Bosma, D. J. Oudshoorn, J. Rispens, & A. Vyt (Red.), Jaarboek Ontwikkelingspsychologie, orthopedagogiek en kinderpsychiatrie 2 (pp. 216-236). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

    Google Scholar 

  • Rieffe, C., & Meerum Terwogt M. (2000). Deaf children's understanding of emotions: Desires take precedence. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 601-608.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., Koops, W., & Hagenaar, J. (2000). The desirability of beliefs: preschoolers’ appreciation of fact beliefs and subsequent emotions. Infant and Child Development, 9, 147-160.

    Article  Google Scholar 

  • Rieffe, C. J., Meerum Terwogt, M., & Stockmann, A. P. A. M. (1998). Inzicht in emoties bij kinderen met aan autisme verwante stoornissen. Is de ‘mindblindness’-hypothese nog houdbaar? Kind en Adolescent, 19, 413-424.

    Article  Google Scholar 

  • Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., & Stockmann, A. P. A. M. (2000). Understanding atypical emotions among children with autism.Journal of Autism and Developmental Disorders, 30, 195-203.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Searle. J. R. (1983). Intentionality. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Serra, M., Minderaa, R. B., Van Geert, P. L. C., & Jackson, A. E. (1999). Social-cognitive abilities in children with lesser variants of autism: skill deficits or failure to apply skills? European Child & Adolescent Psychiatry, 8, 301-311.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Siegel, M., & Beattie, K. (1991). Where to look for children's understanding of false beliefs. Cognition, 38, 1-12.

    Article  Google Scholar 

  • Sodian, B., & Frith, U. (1992). Deception and sabotage in autistic, retarded and normal children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 33, 591-605.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Sodian, B., Taylor, C., Harris, P. L., & Perner, J. (1991). Early deception and the child's theory of mind: False trails and genuine markers. Child Development, 62, 468-483.

    Article  Google Scholar 

  • Van der Gaag, R. J. (1996). Autisme is in. Kind en Adolescent, 17, 253-256.

    Google Scholar 

  • Van der Gaag, R. J., & Verhulst, F.C. (1996). Aan autisme verwante stoornissen: een inleiding. Kind en Adolescent, 17, 57-61.

    Google Scholar 

  • Wing, L. (1988). The continuum of autistic characteristics. In Schopler, E., & Mesibov, G. M. (Eds.), Diagnosis and assessment in autism. Current issues in autism (pp. 91-110). New York, NY, USA: Plenum Press.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.kindenadolescent.nl

    Sander Begeer (adjunct onderzoeker), Carolien Rieffe (universitair docent), Mark Meerum Terwogt (universitair hoofddocent) & Lex Stockmann (kinder-en jeugdpsychiater)

Authors
  1. Sander Begeer
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Carolien Rieffe
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Mark Meerum Terwogt
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Lex Stockmann
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Sander Begeer.

Additional information

Drs. S. Begeer, adjunct onderzoeker, is werkzaam aan zowel de afdeling Kinder- en Jeugdpsychologie van de Vrije Universiteit te Amsterdam, als het Paedologisch Instituut te Duivendrecht.

Mevr. dr. C. Rieffe, universitair docent, is werkzaam aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Dr. M. Meerum Terwogt, universitair hoofddocent, is werkzaam aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Drs. A.P.A.M. Stockmann, kinder-en jeugdpsychiater, is werkzaam in het Paedologisch Instituut te Duivendrecht.

Met dank aan Riëtta Oberink en Barry Holwerda voor de dataverzameling.

About this article

Cite this article

Begeer, S., Rieffe, C., Terwogt, M.M. et al. Handelen op basis van Theory of Mind-kennis bij kinderen uit het autisme-spectrum. KIAD 22, 43–50 (2001). https://doi.org/10.1007/BF03060799

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060799

Search

Navigation