Samenvatting
Er bestaat een breed scala aan gezondheidseffecten door blootstelling aan allerlei neurotoxische stoffen in het werk, variërend van milde narcotische effecten tot invaliderende neurologische aandoeningen zoals parkinsonisme en dementie. Ook kan een acute intoxicatie door bijvoorbeeld zwavelwaterstof of koolmonoxide een direct letaal effect hebben.
Klassieke neurologische beroepsziekten veroorzaakt door kwik, lood en bestrijdingsmiddelen komen sporadisch voor in Nederland. Ook chronische toxische encefalopathie (CTE), ook wel organisch psychosyndroom (OPS) genoemd, is op zijn retour door de vervangingsplicht, betere hygiëne en gezondheidsbewaking bij het werken met neurotoxische stoffen. Onverwacht kunnen zich toch nieuwe beroepsziekten voordoen door veranderde werkmethoden, nieuwe stoffen of andere toepassingen van bekende neurotoxische stoffen; enkele voorbeelden hiervan worden gegeven.
Bij acute intoxicaties is het causaal verband meestal evident, maar vindt onderzoek naar de precieze oorzaak vaak marginaal plaats doordat in de acute fase de zorg primair op behandeling is gericht; leermomenten voor preventie worden hierdoor gemist. Bij chronische intoxicaties, waarbij het ziektebeeld sluipend ontstaat, is de causale diagnostiek lastig door het minder specifieke ziektebeeld met complexe differentiaaldiagnostiek. Aan de hand van twee ziektegeschiedenissen wordt ingegaan op de diagnostiek, revalidatie en preventie van beroepsziekten door neurotoxische stoffen.
LITERATUUR
Adjemian JZ, Howell J, Holzbauer S, et al. A clustering of immune-mediated polyradiculoneuropathy among swine abattoir workers exposed to aerosolized porcine brains, Indiana, United States. Int J Occup Environ Health 2009; 15: 331–338.
Schopfler LM, Furlong CE, Lokridge O. Development of diagnostics in the search for an explanation of aerotoxic syndrome. Anal Biochem 2010; 404(1): 64–74.
White RF, Proctor SP. Solvents and neurotoxicity Lancet 1997; 349: 1239–1243.
Visser I, Lavini C, Booij J, et al. Cerebral impairment in chronic solvent-induced encephalopathy. Ann Neurol 2008; 63(5): 572–580.
Kezic S, Calkoen F, Wenker MAM, et al. Genetic polymorphism of metabolic enzymes modifies the risk of chronic solvent encephalopathy. Toxicol Industr Health 2006; 22: 281–289.
Valen E van, Wekking E, Laan G van der, et al. The course of chronic solvent induced encephalopathy: a systematic review. Neurotoxicology 2009; 30(6): 1172–1186.
Hout ME van. Strangled by solvents? Academisch Proefschrift. Groningen: Universiteit van Groningen, 2004.
Laan G van der, Spreeuwers D, Molen H van der, et al. Signalering van nieuwe gezondheidsrisico’s door werk: aanzet tot arbovigilantie. Themarapport Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Amsterdam, NCvB, 2009.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van der Laan, G. Hersenschade door werk?. TVBV 18, 363–368 (2010). https://doi.org/10.1007/BF03089130
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03089130