Samenvatting
Van der Wouden JC, Blankenstein AH, Huibers JH, Van der Windt DAWM, Stalman WAB, Verhagen AP. De wet van Lasagna. Problemen bij het werven van patiënten voor onderzoek in de huisartsenpraktijk. Huisarts Wet 2007:50(13):650/5.
Achtergrond De laatste decennia is het onderzoek in de huisartsenpraktijk sterk toegenomen, maar het werven van patiënten geeft vaak problemen. De wet van Lasagna stelt dat medisch onderzoekers te optimistisch zijn bij het inschatten van het aantal patiënten dat ze kunnen insluiten voor hun onderzoek. We stelden ons ten doel om factoren op te sporen die samenhangen met succes en falen van patiëntenwerving in de huisartsenpraktijk.
Methode Beschrijvend onderzoek onder onderzoekers in de huisartsenpraktijk. We hebben onderzoekers geïnterviewd die betrokken waren bij 78 projecten over hun onderzoeksopzet, veldwerkkenmerken, en de resultaten van de patiëntenwerving.
Resultaten Onderzoek dat zich richtte op patiënten met al bekende klachten was vaker succesvol dan onderzoek waarvoor patiënten vereist waren die voor het eerst met een probleem kwamen. Onderzoek waarbij de huisarts tijdens het spreekuur alert moest zijn op mogelijke deelnemers slaagde er minder vaak in het vereiste patiëntenaantal te bereiken. Wanneer de huisarts of de praktijkassistent de patiënt als eerste over het onderzoek moest informeren ging het minder goed dan wanneer de patiënt een brief kreeg thuis gestuurd. Deze factoren bleken onderling sterk gecorreleerd.
Conclusie De wet van Lasagna is ook van toepassing op onderzoek in de Nederlandse huisartsenpraktijk: veel onderzoekers hebben moeite om voldoende patiënten te werven. Onderzoekers dienen zich bewust te zijn van bevorderende en belemmerende factoren en hier bij hun onderzoeksopzet rekening mee te houden.
Literatuur
Mant D. R&D in primary care. National Working Group Report. UK: Department of Health, 1997. (Report No. 97CC0138.) http://www.dh.gov.uk/assetRoot/04/02/41/50/04024150.pdf.
Ovhed I, van Royen P, Hakansson A. What is the future of primary care? Probably fairly bright, if we may believe the historical development. Scand J Prim Health Care 2005;23:248-53.
Bakkenist A, Zaat JOM. Wie onderzoekt wat? Een globaal overzicht van huisartsgeneeskundig onderzoek in Nederland. Huisarts Wet 2004;47:555-60.
Gorringe JAL. Initial preparation for clinical trials. In: Harris EL, Fitzgerald JD, editors. The principles and practice of clinical trials. Edinburgh/London: Livingstone, 1970.
Tognoni G, Alli C, Avanzini F, Bettelli G, Colombo F, Corso R, Marchioli R, Zussino A. Randomised clinical trials in general practice: lessons from a failure. BMJ 1991;303:969-71.
Peto V, Coulter A, Bond A. Factors affecting general practitioners’ recruitment of patients into a prospective study. Fam Pract 1993;10:207-11.
Tasche MJA. Practical aspects of a randomized controlled trial in general practice; patient recruitment, inclusion and follow-up from an academic centre. In: Tasche MJA. Prophylactic inhalation therapy in preschool children with asthma [Proefschrift]. Rotterdam: Erasmus Universiteit, 1999.
Van der Windt DAWM, Van Aarst M, Heemskerk MAMB, Koes BW, Bouter LM. Practical aspects of conducting a randomised trial. Br J Gen Pract 2000;50:371-4.
Huibers MJH, Bleijenberg G, Beurskens AJHM, Kant IJ, Knottnerus JA, Van der Windt DAWM, et al. An alternative trial design to overcome validity and recruitment problems in primary care research. Fam Pract 2004;21:213-8.
Nelemans FA. Een technisch mislukt onderzoek met ethacrynezuur. Huisarts Wet 1967;10:86-7.
Foy R, Parry J, Duggan A, Delaney B, Wilson S, Lewin-van den Broek NTh, et al. How evidence based are recruitment strategies to randomized controlled trials in primary care? Experience from seven studies. Fam Pract 2003;20:83-92.
Ross S, Grant A, Counsell C, Gillespie W, Russell I, Prescott R. Barriers to participation in randomised controlled trials: a systematic review. J Clin Epidemiol 1999;52:1143-56.
Mapstone J, Elbourne D, Roberts I. Strategies to improve recruitment to research studies. The Cochrane Database of Methodology Reviews 2002, Issue 3. Art. No.: MR000013.
Gray RW, Woodward NJ, Carter YH. Barriers to the development of collaborative research in general practice: a qualitative study. Br J Gen Pract 2001;51:221-2.
Murphy E, Spiegal N, Kinmonth AL. ‘Will you help me with my research?’ Gaining access to primary care settings and subjects. Br J Gen Pract 1992;42:162-5.
Jonker PL, Sumajow CA. Randomised clinical trials in general practice. BMJ 1992;304:508.
Smidt N. Discussion. In: Smidt N. Conservative treatments for tennis elbow in primary care [Proefschrift]. Amsterdam: Vrije Universiteit, 2001:143.
Ward E, King M, Lloyd M, Bower P, Friedli K. Conducting randomized trials in general practice: methodological and practical issues. Br J Gen Pract 1999;49:919-22.
Ransohoff DF, Feinstein AR. Problems of spectrum and bias in evaluating the efficacy of diagnostic tests. N Engl J Med 1978;299:926-30.
Bakkenist ARJ, Assendelft WJJ, Van Geldrop WJ. Wetenschappelijk onderzoek in de huisartsenpraktijk. Wie doet er mee? Huisarts Wet 2003;46:707-10.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Erasmus MC, Afdeling Huisartsgeneeskunde, Postbus 2040,3000 CA Rotterdam: dr. J.C. van der Wouden
universitair hoofddocent; dr. A.P. Verhagen
universitair docent. VUmc/EMGO-Instituut
afdeling Huisartsgeneeskunde: dr. A.H. Blankenstein
universitair docent; dr. W.A.B. Stalman
destijds hoogleraar Huisartsgeneeskunde; dr. D.A.W.M. van der Windt
universitair hoofddocent. Universiteit Maastricht
(destijds afdeling Huisartsgeneeskunde): dr. M.J.H. Huibers
universitair hoofddocent.
Dit is een bewerkte vertaling van Van der Wouden JC
Blankenstein AH
Huibers MJ
Van der Windt DAWM
Stalman WA
Verhagen AP. Survey among 78 studies showed that Lasagna’s Law holds in Dutch primary care research. J Clin Epidemiology 2007;60:819-24. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.