Skip to main content
Log in

Die Entwicklung der Kreislauflehre im Anschluss an William Harvey

Ein Beispiel der „autokatalytischen Problementfaltung“ in den Erfahrungswissenschaften

  • Übersichten
  • Published:
Klinische Wochenschrift Aims and scope Submit manuscript

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Literatur und Quellen

  1. Back, Jac.: Dissertatio de corde, in qua agitur de nullitate spirituum, de haematosi, de viventium calore Roterod. 1648.

  2. Bartholinus, Thomae: Anatomia ex Caspari Bartholini Parentis Institutionibus Omniumque Recentorium et Propiis Observationibus Tertium ad Sanguinis Circulationem Reformata. Hagae-Comitis 1660. Titelblatt von 1655. Vorwort von1651.

  3. Bartholini, Thomae: Anatome ex Omnium Veterum Recentiorumque Observationibus Imprimis Institutionibus b.m. Parentis Caspari Bartholini ad Circulationem Harveyanem et Vasa Lymphatica Quartum Renovata cum Iconibus Novis et Indicibus. Lugd. Batav. 1673. Vorwort von1671.

  4. Bartholinus, Caspar: Diaphragmatis structura nova (1676) auch in Bibl. Anat.

  5. Bd. II, S. 1–26.

  6. Berg, Alexander: Virchows Arch.309, 333 (1942).

    Google Scholar 

  7. Bibliotheca anatomica, herausgeg. vonD. le Clerc u.I. Jac. Mangetus, Bd. I, Bd. II, Genevae 1685.

  8. Boerhaave, Herman: Institutiones medicae, 1. Aufl. Leyden 1708.

  9. Boerhaavs, Herman: Phisiologie. Übersetzt und mit Zusätzen vermehrt vonJohann Peter Eberhard. Halle 1754.

  10. Bohn, Johannes: Circulus anatomico-physiologicus seu oeconomia corporis animalis hoc est cogitata functionem animalium potissimorum formalitatam et causas concernentia, accesserunt physiologicae. Lips. 1686.

  11. Borelli, Joh. Alphonsi: De motu animalium (1680/81). Nach der Ausgabe in Bibl. Anatomica6, Bd. II, S. 816–1044. Zit. nach der Einteilung in Propositiones.

  12. Buess, Heinrich: Schweiz. med. Jb.1946, 57.

  13. Buess, Heinrich: Ciba Z.9, 3594 (1946).

    Google Scholar 

  14. Buess, Heinrich: Experientia (Basel)3, 165, 250, 334 (1947).

    Google Scholar 

  15. Buess, Heinrich: Die Anfänge der pathologischen Physiologie auf dem Gebiete der Kreislaufforschung nachAlbrecht Hallers Elementa Physiologiae (1756/1760). Gesnerus11, 121 (1954).

    PubMed  Google Scholar 

  16. Caesalpinus, Andreas: Quaestiones peripateticae. Venet. 1571.

  17. Caesalpinus, Andreas: Quaestiones medicar, Lib. II. Venet. 1593.

  18. Clarc-Kennedy, A. E.: Stephen Hales, an Eighteen Century Biography. Cambridge 1929.

  19. Colombo, Realdo: De re anatomica, Lib. XV. Venet. 1559.

  20. Descartes, Renatus: Discours de la méthode pour bien conduire sa raison et chercher la vérité dans les sciences. Leyden 1637.

  21. Descartes, Renati: Tractatus de homine et de Formatione footus Quorum prior notis perpetuis Ludovici de la Forge M. D. illustratur Amstelodami 1677 (verfaßt um 1630). Darin S. 199ff. Renati Descartes Descriptio corporis humani omniumque ejus Functionum, tam eanum, quae ab anima non dependent, quam earum, quae ab ille pendent, una cum praecipua membrorum ejus Formationis causa (verfaßt um 1640/41).

  22. Fabricius ab Aquapendente: De respiratione et ejus instrumentis, Lib. II. Padua 1615.

  23. Fabricius ab Aquapendente: De venarum ostiolis. Padua 1603.

  24. Foster, M.: Lectures on the history of physiology during the 16th, 17th and 18th centuries. Cambridge 1901.

  25. Gottlieb, B. J.: Z. Kreislaufforsch.33, 632 (1941).

    Google Scholar 

  26. Hales, Stephen: Statical essays: containing haemostatics. London 1733. Zit. nach der dtsch. Ausgabe. Halle 1748.

  27. Haller, Albertus: De partibus corporis humani sensibilibus et irritabilibus Commentarii. Soc. Roy. Sci. Gottingensis. Bd. II, S. 114–158. 1753.

    Google Scholar 

  28. Haller, Alb. de: Deux mémoires sur le mouvement du sang et sur les effets de la saignée. Lausanne 1756.

  29. Haller, Alberto, v.: Elementa Physiologiae Corporis Humani. Tom. I. Fibra. Vasa Circuitus Sanguinis. Cor. Lausanne 1757.

  30. Halleri, Alberti: De partium corporis humani praecipiarum fabrica et functionibus opus quinquaginta annorum, Bd. I. Bern u. Lausanne 1778.

  31. Haller, Alberto, v.: Grundriß der Physiologie für Vorlesungen mit den Verbesserungen vonWrisberg, Soemmering u.Meckel. Umgearbeitet vonM. v. Leveling d. Jüng. 2 Theile. Erlangen 1795/96.

  32. Harvey, William: Exercitatio anatomica de motu cordis et sanguinis in animalibus. Francofort 1628. Zit. nachR. v. Töply.

  33. Harvey, William: Exercitationes anatomicae duae de circulatione sanguinis ad Joannem Riolanum filium. Roterod. 1649., Bd. II, S. 64–79.

    Google Scholar 

  34. Haeser, Hnr.: Lehrbuch der Geschichte der Medizin, 3. Aufl., bes. Bd. II. Jena 1881.

  35. Hofmann, Anton: Geschichte der Physiologie und Pathologie des menschlichen Blutes. Inaug.-Diss. Med. Würzburg 1914.

  36. Köster, Karl: Zur Geschichte der Physiologie des Blutumlaufs. Inaug.-Diss. Med. Tübingen 1915.

  37. Lower, Richard: Tractatus de corde item de motu et colore sanguinis. London 1669. Zit. nach Bibl. Anat.6, Bd. II, S. 80–115. Siehe a. Faksimile und Engl. Übers. vonK. J. Franklin. (In: Early science in Oxford. Oxford 1932.)

  38. Malpighi, Marcello: De pulmonibus epistolae II ad Borellium. Bologna 1661.

  39. Mayow, Johannes: Tractatus duo de respiratione, alter de rachitide. Oxford 1669.

  40. Mayow, Johannes: Tractatus quinque. Oxford 1674.

  41. Müller, Johannes: Von dem Bedürfnis der Physiologie nach einer philosophischen Naturbetrachtung. Bonn 1824.

  42. Pagel, Walter: Sudhoffs Arch.37, 319 (1953).

    Google Scholar 

  43. Rothschuh, K. E.: Geschichte der Physiologie. Berlin-Göttingen-Heidelberg 1953.

  44. Rothschuh, K. E.: Entwicklungsgeschichte physiologischer Probleme in Tabellenform. München u. Berlin 1952.

  45. Rothschuh, K. E.: Ciba Z.6, 2218 (1954).

    Google Scholar 

  46. Rothschuh, K. E.: Z. Kreislaufforsch.46, 241 (1957).

    PubMed  Google Scholar 

  47. Steno, Nicolaus: De musculis et glandulis observationem specimen 1664. Zit. nach Bibl. Anat.6, Bd. II, S. 527–533.

    Google Scholar 

  48. Steno, Nicolaus: Elementorum myologiae specimen seu musculi descriptio. Florenz 1667. Zit. nach Bibl. Anat.6, Bd. II, S. 533 bis 552.

    Google Scholar 

  49. Steno, Nicolaus: Ex variorum animalium sectionibus hinc inde factis excreptae observationes circa motum cordis, auriculorumque et venae cavae ex Actis Hafniensibus observat XLVI. Bibl. Anat.6, Bd. II, S. 116–118.

  50. Töply, R. Ritter v.: William Harvey: Die Bewegung des Herzens und des Blutes 1628 (= Klass. der Med.) Leipzig 1910.

  51. Vesalius, Andreas: De humani corporis fabrica. Lib. VII, Basil. 1543. Edit. II. 1555.

  52. Vleussens, Raymond de: Traité nouveau de la structure et des causes du mouvement naturel du coeur. Toulouse 1715.

  53. Wale, Jan de: De motu chyli et sanguinis. Epist. duae ad Th. Bartholinum Lugd. Bat. 1641. Zit. nach der dtsch. Übersetzung vonB. J. Gottlieb in Klassiker der Medizin, Bd. 33. Leipzig 1942.

    Google Scholar 

  54. Willis, R.: The works ofWilliam Harvey. London: 1847.

  55. Willis, R.: William Harvey. London 1878.

  56. Wallach, E.: Sudhoffs Arch.20, 301 (1928).

    Google Scholar 

  57. Willis, Robert: Pharmaceutice rationalis. Oxford Pars I. 1673. Pars II. 1675 in Opera Omnia Amsterdam 1682.

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Additional information

Anläßlich der 300. Wiederkehr des Todestages vonWilliam Harvey (3. Juni 1657).

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Rothschuh, K.E. Die Entwicklung der Kreislauflehre im Anschluss an William Harvey. Klin Wochenschr 35, 605–612 (1957). https://doi.org/10.1007/BF01481035

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF01481035

Navigation