Zusammenfassung
Im vorliegenden Referat wird nach einem kurzen historischen Exkurs versucht, das Oc. der Cervix in pathologisch-anatomischer Beziehung möglichst genau zu umschreiben. Hervorgehoben werden besonders die Beobachtungen, welche für die Abklärung seiner Pathogenese und seiner Beziehung zum klassischen, d. h. invasiven Carcinom von Nutzen sein können. Die Klinik und die Diagnostik bilden sodann den Gegenstand weiterer Erörterungen. Untersuchung der Portio im Speculum mitSchillerscher Jodprobe und Kolposkopie und Histologie oder/und Cytologie und Histologie sind die uns heute zu seiner Aufdeckung zur Verfügung stehenden diagnostischen Mittel. Dieselben Erscheinungsformen wie das Oc. zeigen kleinste, mikroskopisch invasive Carcinome; ihre Diagnose wird somit auf Grund gleicher überlegungen und mit denselben technischen Hilfsmitteln gestellt. Zum Schluß erfolgt die Besprechung der therapeutischen Maßnahmen und der bisher erzielten Ergebnisse.
Literatur
Achenbach, R. R., R. E. Johnstone andA. T. Hertig: Amer. J. Obstetr.61, 385 (1951).
Anderes, E. Schweiz, med. Wschr.1943, 1082.
Anderes, E., u. H. J.Wespi: Geburtsh. u. Frauenheilk.1941, 248.
Antoine, T.: Arch. Gynäk.180, 62 (1951).
Ayre, J. E.: Amer. J. Obstetr.53, 609 (1947);58, 1205 (1949).
—: J. Amer. Med. Assoc.138, 11 (1948).
—: Transactions of the XII. Brit. Congr. of Obst, and Gynaecology, S. 209. London: Austral Press 1949.
—: Cancer cytology of the uterus. New York: Grune & Stratton 1951.
Bickenbach, W.: Geburtsh. u. Frauenheilk.1939, 553.
Bossi, L. M.: Zbl. Gynäk.1913, 1000.
Broders, A. C.: J. Amer. Med. Assoc.99, 1670 (1932).
Carrow, L. A., andR. R. Greene: Amer. J. Obstetr.61, 237 (1951).
Chalnot, Pierre: Prophylaxie du Cancer du Col utérin. Dépistage et diagnostic précoces. Nancy: Imprimerie Lorraine Rigot & Cie. 1931.
Cramer, H.: Arch. Gynäk.179, 633 (1951).
Cullen, T. S.: Surg. etc.33, 137 (1921).
Cuyler, W. K., u. Mitarb.: Amer. J. Obstetr.62, 262 (1951).
Danforth, D. N.: Amer. J. Obstetr.60, 985 (1950).
Doederlein, G.: Geburtsh. u. frauenheilk.1950, 791.
—: Arch. Gynäk.180, 65 (1951).
Emmrich, J. P.: Z. Geburtsh.114, 1 (1937).
Epperson, J. W. W., L. M. Hellmann, G. A. Galvin andT. Busby: Amer. J. Obstetr.61, 50 (1951).
Fluhmann, C. F.: Amer. J. Obstetr.55, 133 (1948).
Franque, O. v.: Z. Geburtsh.44, 173 (1901);60, 237 (1907).
- Zbl. Gynäk.1927, 898.
—: Handbuch der Gynäkologie von W.Stoeckel, Bd. VI, H. 1. 1930.
Fremont-Smith, M., R. M. Graham andJ. V. Meigs: J. Amer. Med. Assoc.138, 469 (1948).
Fitnck-Brentano, P. R., R. Moricard, R. Palmer etJ. de Brux: Bull. Fédérat. Soc. Gynéc. et Obstétr. (Langue franç.)4, 80 (1952).
Galvin, G. A., andB. W. te Linde: Amer. J. Obstetr.57, 15 (1949).
Gates, O., andS. Warren: A Handbook for the diagnosis of cancer of the uterus by the use of vaginal smears. Cambridge (Mass.): Harvard University Press 1950.
Gerlach, W.: Z. Geburtsh.121, 1 (1940).
Glatthaar, E.: Mschr. Geburtsh.120, 33 (1945).
- Schweiz, med. Wschr.1946, 1201.
—: Schweiz. Z. Path. u. Bakter.10, 25 (1947).
—: Gynaecologia (Basel)128, 25 (1949).
—: Studien über die Morphogenese des Plattenepithelcarcinoms der Portio vaginalis uteri. Basel: S. Karger 1950.
Goldberger, M. A., andN. Mintz: J. Mount Sinai Hosp. New York14, 784 (1947).
Graham, R. M.: Progress in Gynecology. Bd. II, S. 133. Meigs and Sturgis Editors 1950.
Graham, R. M., andJ. V. Meigs: Amer. J. Obstetr.58, 843 (1949).
Graham, R. M. u. Mitarb.: The cytologic diagnosis of cancer. London: W. B. Saunders Company 1950.
Gusberg, S. B.: Amer. J. Obstetr.57, 752 (1949).
Haefeli, K.: Die Früherfassung des Portiocarcinoms an der Zürcher Universitäts-Frauenklinik in den Jahren 1945–1948. Diss. Zürich 1950.
Haefeli, K., u.O. Roth: Oncologia (Basel)5, H. 3 (1952).
Haman etKoenig: Rapport 7. Congr. Assoc. Gyn. et Obstétr. de Langue franc. Oct. 1931.
Haselhorst, G.: Z. Geburtsh.98, 526 (1930);101, 622 (1932).
Haupt, W.: Zbl. Gynäk.65, 669 (1941).
Hinselmann, H.: Zbl. Gynäk.1927, 901.
—: Handbuch der Gynäkologie von W.Stoeckel, Bd. VI, H. 1. 1930.
—: Z. Geburtsh.101, 604 (1932);104, 228 (1933).
—: Einführung in die Kolposkopie, S. 25. Hamburg: Paul Härtung 1933.
- Mschr. Krebsbekpf.1941, 201.
Holtermann, C.: Zbl. Gynäk.1937, 564.
Jones, H. E.: Amer. J. Obstetr.60, 1369 (1950).
Keller, R.: Gynéc. et Obstétr.51, 52 (1952).
Kernodle, J. R., K. W. Cuyler andW.L. Thomas: Amer. J. Obstetr.56, 1083 (1948).
Knight R. v.: Amer. J. Obstetr.46, 333 (1943).
Kottmeyer, H. L.: Mündl. und briefl. Mitteilungen. 1952.
Kranzfeld, M.: Schweiz, med. Wschr.1936, 223.
Kraushaar, O. F., J. T. Bradbury andW. E. Brown: Amer. J. Obstetr.58, 447 (1949).
L'Esperance, E. S.: Amer. J. Obstetr.8, 461 (1924).
Limburg, H.: Die Frühdiagnose des Uteruscarcinoms, 2. Aufl. Stuttgart: Georg Thieme 1952.
Limburg, H., u.G. Uhlmann: Naturwiss.39, 214 (1952).
Majewski, A.: Arch. Geschwulstforsch.4, 1 (1952).
Manstein, B.: Mschr. Krebsbekpf.1941, 241.
Martzloff, K. H.: Bull. Hopkins Hosp.33, 221 (1922).
Mestwerdt, G.: Atlas der Kolposkopie. Jena: Gustav Fischer 1949.
- Cytologie — Kolposkopie.
—: Arch. Geschwulstforsch.1, 217 (1949).
—: Zbl. Gynäk.72, 1871 (1950);73, 558 (1951).
—: Geburtsh. u. Frauenheilk.10, 758 (1950).
—: Arch. Gynäk.180, 65 (1951).
- Erfahrungen mit der Krebsfährtensuche. (Nach einem auf der111. Sitzg der Mittelrhein. Ges. für Geburtsh. u. Gynäk. in Frankfurt a. M. im Dez. 1951 gehaltenen Vortrag. — Noch nicht erschienen.)
Mestwerdt, G., u. A.Moenckeberg: Geburtsh. u. Frauenheilk.1947, 156.
Meyer, R.: Handbuch der speziellen pathologischen Anatomie und Histologie, Bd. 7, 520 (1930).
—: Surg. etc.73, 129 (1941).
Miescher, G.: Schweiz, med. Wschr.1943, 1072.
Mikulicz-Radecki, F.: Arch. Gynäk.173, 56 (1942).
Moricard, R.: Gynéc. et Obstétr.51, 1 (1952).
Mueller, J. H.: Helvet. med. Acta 8 (1941).
—: Strahlenther.71, 425 (1942).
—: Gynaecologia (Basel)126, 146 (1948).
Murphy, E. J., andP. A. Herbut: Amer. J. Obstetr.59, 384 (1950).
Nieburgs, H. E.: Hormones in clinical Practice. London: Cassell & Comp. Ltd. 1949.
Nieburgs, H. E., andE. K. Pund: Amer. J. Obstetr.58, 532 (1949).
Novak, E. R.: Amer. J. Obstetr.58, 851 (1949).
Novak, E. R., andG. A. Galvin: Amer. J. Obstetr.62, 1079 (1951).
Papanicolaou, G. N., andH. F. Traut: Diagnosis of uterine cancer by the vaginal smear. New York: The Commonwealth Fund 1943.
Papanicolaou, G. N., H. F. Traut andA. A. Marchetti: The epithelia of woman's reproductive organs. New York: The Commonwealth Fund 1948.
Pemberton, F. A., andS. van Smith: Amer. J. Obstetr.17, 165 (1929).
Portes, L., J. Varangot, V. Nuovo etS. Vassy: Bull. Assoc. Gynéc. et Obstétr. (Langue franç.)2, 406 (1950).
Pronai, K.: Arch. Gynäk.89, 596 (1909).
Pund, E. R., andSt. H. Auerbach: J. Amer. Med. Assoc.131, 960 (1946).
Pund, E. R., J. B. Nettles, J. D. Caldwell andH. E. Nieburgs: Amer. J. Obstetr.55, 831 (1948).
Pundel, J. P.: Les frottis vaginaux et cervicaux. Liège: Ed. Desoer 1950; Paris: Masson & Co.
Reicher, N. B., B. W. Massey andE. Bechtold: Amer. J. Obstetr.59, 860 (1950).
Rich, J., A. A. Angrist andP. Carpenter: Amer. J. Obstetr.59. 1029 (1950).
Rubin, I. C.: Amer. J. Obstetr.62, 668 (1910).
Runge, H.: Dtsch. med. Wschr. 1940, 1065.
- Orvosképzés (Budapest)1941, 238.
- Zbl. Gynäk.1951, 68.
Schauenstein, W.: Gynäk. Rdsch.1, 17, 574 (1907).
—: Arch. Gynäk.85, 576 (1908).
Schiller, W.: Virchows Arch.263, 279 (1927).
—: Arch. Gynäk.133, 211 (1928).
—: Zbl. Gynäk.52, 1562, 1886 (1928).
—: Amer. J. Obstetr.34, 430 (1937);35, 17 (1938).
—: Surg. etc.66, 129 (1938).
Schmitt, A.: Geburtsh. u. Frauenheilk.10, 20 (1950).
Schmitz, H., andE. L. Benjamin: J. Amer. Med. Assoc.103, 808 (1934).
Scipiades, E., u.K. S. Stevenson: Arch. Gynäk.167, 416 (1938).
Sitzenfrey, A.: Z. Geburtsh.59, 385 (1907).
Skapier, J.: Amer. J. Obstetr.58, 366 (1949).
Smith, G. van, andF. A. Pemberton: Surg. etc.59, 1 (1934).
Stevenson, Ch. S., andE. Scipiades: Surg. etc.66, 822 (1938).
Taylor, H. C., andH. B. Guyer: Amer. J. Obstetr.52, 451 (1946).
Te Linde, B. W., andG. A. Galvin: Progress in Gynecology, Bd. II, S. 497. 1950.
Treite, P.: Die Frühdiagnose des Plattenepithelcarcinoms am Collumuteri. Stuttgart: Ferdinand Enke 1944.
Voege, A.: Geburtsh. u. Frauenheilk.10, 182 (1950).
Waegeli, C.: Rev. méd. Suisse rom.57, 592 (1937).
—: Encyclopédie Médico-Chirurgicale. Gynécologie64, 1 (1948).
Watteville, H. de, W. Geisendorf etL. Danon: Bull. Fédérat. Soc. Gynéc. et Obstétr.4, 37 (1952).
Wespi, H. J.: Zbl. Gynäk.62, 1762 (1938).
-Ärztl. Mh.1946, 681.
—: Gynaecologia (Basel)131, 65 (1951);133, 169 (1952).
—: Entstehung und Früherfassung des Portiocarcinoms. Basel: Benno Schwabe & Co. 1946.
Younge, P. A.: Arch, of Path.27, 804 (1939).
Younge, P. A., A. T. Hertig andD. Armstrong: Amer. J. Obstetr.58, 867 (1949).
Zinser, H. K.: Zbl. Gynäk.1949, 1164.
—: Zytodiagnostik in der Gynäkologie. Jena: Gustav Fischer 1951.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Held, E. Das Oberflächencarcinom. Arch. Gynak. 183, 322–364 (1953). https://doi.org/10.1007/BF01004883
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF01004883