Zusammenfassung
Vergleichende Hormonuntersuchungen vor der termingerechten und verspätet einsetzenden Geburt führten zu folgenden Resultaten:
-
1.
Die Ausscheidung der Ovarialhormone entspricht bei übertragenen Schwangerschaften der am normalen Ende der Zeit beobachteten. Die Pregnandiol- und Follikelhormonwerte im Harn bei der einzelnen Schwangeren lassen ein charakteristisches Verhalten vor dem Einsetzen der Wehentätigkeit vermissen, gleichgültig, zu welchem Zeitpunkt es zur Geburt kommt. Anhaltspunkte für das Überwiegen des einen oder anderen Hormons sind nicht festzustellen, da die Ausscheidungskurven des Follikelhormons und des Pregnandiols immer einen weitgehend parallelen Verlauf zeigen.
-
2.
Der Vaginalsmear weist in Fällen von Übertragung dasselbe Zellbild auf, wie es schon in der 2. Hälfte der Schwangerschaft bis zur termingerechten Geburt zu beobachten ist.
-
3.
Tägliche Injektionen von Follikelhormon und Progesteron 1–3 Wochen vor der mutmaßlichen Niederkunft können auch bei hoher Dosierung den Eintritt der Wehentätigkeit nicht aufhalten. —Ein solcher Effekt wäre zu erwarten, wenn eine Konzentrationsvermin-derung dieser Hormone den Geburtsvorgang auslösen würde.
-
4.
Relativ häufig besteht eine gewisse Übereinstimmung zwischen der Höhe der durchschnittlichen Pregnandiol- und Follikelhormon-ausscheidung und Größe und Gewicht von Kind und Placenta.
Diese Ergebnisse machen wahrscheinlich, daß die Ovarialhormone beim Geburtseintritt und beim Zustandekommen einer Übertragung keine ursächliche Bedeutung haben. Das hormonale Geschehen erfährt in jedem Falle erst durch die Ausstoßung der Placenta eine Änderung.
Manche Überlegungen sprechen dafür, daß der Eintritt der Wehentätigkeit mehr vom Zustand der Uterusmuskulatur als von Stoffwechselveränderungen im Organismus der Mutter abhängt.
Literatur
Abarbanel, A. B.: Recent. Progr. in Hormone Res.5, 193 (1950).
Adler, A. A., P. de Fremery andM. Tausk: Nature (Lond.)133, 293 (1934).
Albrecht, H.: Münch, med. Wschr.1939, 695.
Allen, E., andA. Heckel: Science (Lancaster, Pa.)87, 302 (1936).
Allen, E., andE. A. Doisy: J. Amer. Med. Assoc.81, 819 (1923).
Arvay, A. v.: Endocrinology14, 233 (1943).
Bachmann, G.: Amer. J. Obstetr.42, 599 (1941).
Bachmann, O. L., D. Leekly andH. Hirschmann: J. Clin. Invest.19, 801 (1940).
Belonoschkin, H.: Münch, med. Wschr.1940, 42.
Berthold u.Löwenhardt: Zit. nach v.Jaschke (s. dort).
Blumreich, L.: Arch. Gynäk.71, 135 (1904).
Breitner, J.: Ref. Tagg Bayr. Ges. für Gynäk. Würzburg, März 1953.
Breitner, J., A. Eichstädter u.C. Brilmayer: Klin. Wschr.1953, Nr 31/32, 762.
Brown-Sequard: Zit. nachGuggisberg, HandbuchSeitz-Amreich, Bd. 8,
Burger, K.: Lehrbuch der Geburtshilfe. Berlin: Springer 1950.
Caffier, P.: Z. Geburtsh.120, 361 i1940).
Cantarow andTrumper: Clin. Biochem.1945.
Clauberg, C.: Zbl. Gynäk.54, 2757 (1930).
Clauberg, C., A. Hofer, W. Meyer, A. Stanienda u.E. Wolff: Z. Geburtsh.116, 430 (1938).
Cohen, S. L., G. E.Marrian and M.Watson: Biochemic. J.30 (1936).
Davis, M. E.: Amer. J. Obstetr.60, 635 (1950).
Davis, M. E., andN. W. Fugo: Proc. Soc. Exper. Biol. a. Med.65, 283 (1947).
Druckrey, H., u.H. Bachmann: Zbl. Gynäk.61, 1091 (1937).
Dubois: Zit. nach v.Jaschke (s. dort).
Effkemann, G.: Zbl. Gynäk.65, 338 (1941).
Effkemann, G., u.E. Werle: Arch. Gynäk.170, 173 (1940).
Ehrhardt, K.: Zbl. Gynäk.65, 541 (1941).
Ehrhardt, K., u.H. Fischer-Wasels: Mschr. Geburtsh.102, 80 (1936).
Ehrhardt, K., u.H. Fischer-Wasels: Zbl. Gynäk.60, 787 (1930).
Eichenberger, E., u.K. Hofmann: Gynaecologia133, 129 (1952).
Evans, H. M., andM. Simpson: Proc. Soc. Exper. Biol. a. Med.26, 595 (1929).
Forbes, T. R.: Endocrinology49, 218 (1951).
Forbes, T. R., andC. W. Hooker: Science (Lancaster, Pa.)107, 151 (1948).
Föderl, V.: Arch. Gynäk.171, 214 (1941).
Froewies, J.: Zbl. Gynäk.3, 225 (1947).
Guidetti: Zit. nachTapfer (s. dort).
Hain, A. M.: J. Clin. Endocrin.2, 104 (1940).
Haskins, A. L.: J. Clin. Endocrin.1941, 65.
Hasse: Zit. nachGuggisberg, HandbuchSeitz-Amreich, Bd. VIII, S. 139. 1952.
Hauptstein, P.: Arch. Gynäk.151, 262 (1932).
Heckel, A.: N. Y. State J. Med.42, 413 (1946).
Henry, M. D., J. S. Browne andL. Venning: Amer. J. Obstetr.60, 471 (1950).
Heyde, v. d.: Zit. nachGuggisberg, HandbuchSeitz-Amreich, Bd. 8, S. 139. 1952.
Hoff, F., u.R. Bayer: Zbl. Gynäk.75, 1 (1953).
Hoffmann, F., u.L. v.Lam: Zbl. Gynäk.65, 2014 (1941).
Hoffmann, F., u.L. v.Lam: Zbl. Gynäk.66, 292 (1942).
Hoffmann, F., u.L. v.Lam: Zbl. Gynäk.70, 1177 (1948).
Hooker, C. W., andT. R. Forbes: Endocrinology41, 158 (1947).
Hooker, C. W., andT. R. Forbes: Endocrinology44, 61 (1949).
Jailer, J. W.: Endocrinology41, 198 (1947).
Jaschke, R. v.: Lehrbuch der Geburtshilfe. Berlin: Springer 1935.
Kaiser, R.: Arch. Gynäk.179, 115 (1951).
Kaiser, R.: Geburtsh. u. Frauenheilk.6, 513 (1953).
Karnaky, K. J.: South. Med. J.35, 835 (1942).
Kaufmann, C., U. Westphal u.J. Zander: Arch. Gynäk.179, 237 (1951).
Knaus, H.: Münch, med. Wschr.1928, 533.
Knüpfer u.Keilmann: Zit. nach v.Jaschke (s. dort).
Kneer, M.: Arch. Gynäk.170, 483 (1940).
Koff, A., andE. Davis: Amer. J. Obstetr.34, 26 (1937).
Koller, Th., u.F. Leuthardt: Zbl. Gynäk.65, 1972 (1941).
Koller, Th., u.F. Leuthardt: Zbl. Gynäk.66, 6 (1942).
Liedker: Zit. nachTapfer (s. dort).
Lyon, R.: Amer. J. Obstetr.51, 403 (1946).
Mallow, S.: Arch. Gynäk.172, 601 (1942).
Mandelstamm, I., u.W. Tschaikowsky: Zbl. Gynäk.39, 346 (1942).
Martius, H.: Lehrbuch der Geburtshilfe, Bd. II, S. 606. Stuttgart: Georg Thieme 1948.
Mauzey, A. I.: Amer. J. Obstetr.60, 344 (1950).
Mauriceau: Zit. nachMartius (s. dort).
Miklos, L.: Zbl. Gynäk.54, 1755 (1930).
Möller-Christensen, R., u.K. Pedersen-Bjergaard: Zbl. Gynäk.61, 830 (1937).
Murray, E. G.: Arch. Gynäk.165, 635 (1938).
Nagel, M., u.H. Bachmann: Zbl. Gynäk.63, 598 (1939).
Navratil, E.: Arch. Gynäk.168, 178 (1939).
Nelson, J. Pfiffner u.Haterius: Zit. nachRosenkranz (s. dort).
Neu: Zit. nach v.Jaschke (s. dort).
Nieburg, H. E., andR. B. Greenblatt: Amer. J. Obstetr.57, 356 (1949).
Niederhofer, M., u. A.Puck: Med. Klin.1953, 72.
Papanicolaou, G. N., andE. Shorr: Amer. J. Obstetr.31, 866 (1936).
Raadt, O. L. E. DE: Arch. Gynäk.152, 467 (1933).
Rak, K.: Z. Geburtsh.130, 307 (1949).
Robinson, Leyland, A., M. W.Datnow and M.Jeffcoate: Brit. Med. J.1935, 749.
Rosenkranz, K. D.: Arch. Gynäk.168, 52 (1939).
Rossenbeck, H.: Arch. Gynäk.140, 141 (1929).
Runge, H.: Geburtsh. u. Frauenheilk.5, 401 (1948).
Runge, H., u.C. Clausnitzer: Zbl. Gynäk.56, 2450 (1932).
Runge, H., H. Hartmann u.K. Sievers: Arch. Gynäk.149, 608 (1932).
Runge, H., u.H. Diethelm: Zbl. Gynäk.57, 2472 (1933).
Scanzoni u.Leopold: Zit. nachMartius (s. dort).
Seitz, L., u. A.Amreich: Biologie u. Pathologie des Weibes. Urban & Schwarzenberg 1952.
Sellheim, H.:Halban-Seitz, Bd. VII. 1927.
Siegert, F.: Arch. Gynäk.144, 282 (1931).
Smith, O. W.: Amer. J. Obstetr.56, 821 (1948).
Smith, O. W., andG. V. Smith: Amer. J. Physiol.39, 405 (1940).
Smith, O. W., G. V. Smith andG. Hurwitz: Amer. J. Obstetr.51, 418 (1946).
Sommerville, I. F., G. F. Marrian andB. E. Clayton: Lancet1949 I, 680.
Stoeckel, W.: Lehrbuch der Geburtshilfe. Jena: Gustav Fischer 1943.
Stover, R. F., andI. A. Pratt: Endocrinology24, 29 (1939).
Streit, K.: Zbl. Gynäk.62, 1252 (1938).
Tapfer, S.: Die hormonale Steuerung der Geburt. Einzelschrift Urban & Schwarzenberg 1944.
Tscherne, E.: Zbl. Gynäk.62, 1122 (1938).
Tsutsulopulos, G.: Arch. Gynäk.167, 403 (1938).
Venning, E. H.: J. of Biol. Chem.119, 473 (1937).
Venning, E. H., andI. S. L. Browne: Proc. Soc. Exper. Biol. a. Med.34, 792 (1936).
Vogel, M. Th., M. Garack andI. Mellow: Amer. J. Obstetr.56, 269 (1948).
Wagenen, G. v., andW. H. Newton: Surgery77, 539 (1943).
Walker, S. M., andI. J. Matthews: Proc. Soc. Exper. Biol. a. Med.71, 320 (1949).
Watteville, H. de: Schweiz. med. Wschr.1940, 757.
Watteville, H. de: Gynéc. et Obstétr.49, 155 (1950).
Watteville, H. de: Société d'Obstétr. et Gynéc de Suisse, Nov. 1951.
Watteville, H. de, R. Borth andM. I. Gsell: J. Clin. Endocrin.8, 982 (1948).
Wenner, R.: Zbl. Gynäk.65, 268 (1941).
Werle, E., K. Semm u.R. Enzenbach: Arch. Gynäk.177, 211 (1950).
Wilson, R., R. M. Randall andA. Osterberg: Amer. J. Obstetr.37, 59 (1939).
Witherspoon, I. R.: Proc. Soc. Exper. Biol. a. Med.30, 1367 (1933).
Wolf, W.: Zbl. Gynäk.66, 1575 (1942).
Zarrow, M. X., andG. M. Neher: J. Clin. Endocrin.13, 203 (1952).
Zondek, H.: Die Krankheiten der endokrinen Drüsen. Basel: Benno Schwabe 1953.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Herrn Prof. Dr. H. Eymer zum 70. Geburtstag.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Kaiser, R., Will, I. Das Verhalten der Ovarialhormone bei der Übertragung. Arch. Gynak. 184, 159–180 (1953). https://doi.org/10.1007/BF00976124
Received:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00976124