Samenvatting
De decentralisatie van de jeugdhulp dreigt vast te lopen, zo stelde de Transitie Autoriteit Jeugd onlangs. Door de eigen regels die de gemeenten hebben bedacht is een enorme administratieve rompslomp ontstaan. Er zijn grote betalingsachterstanden aan jeugdbeschermingsinstellingen, waardoor een derde van deze instellingen dit jaar problemen voorziet met de uitbetaling van loon en overige kosten. Financiële problemen hebben ook vrijgevestigden, die stoppen met jeugdzorg omdat ze het financieel niet langer kunnen bolwerken en tureluurs worden van de administratieve last die alle gemeentelijke bemoeienis met zich meebrengt. De Kindertelefoon wordt gerecentraliseerd omdat de gemeenten er niet uitkomen. Voor de kinder- en jeugdpsychiatrie geldt ook de vraag of herstel van landelijke financiering op de loer ligt. Hoe staat het eigenlijk met de decentralisatie?
De Jeugdwet is nu tweeënhalf jaar in werking. Op basis van een aantal recent gepubliceerde rapporten en adviezen schetst dit artikel een eerste beeld van de jonge praktijk van de jeugdhulp. Het gaat in op de uitvoering van de doelen van de Jeugdwet en de praktijk van de jeugdhulp. Ook worden aanbevelingen gedaan aan gemeenten en hulpverleners om die praktijk van de jeugdhulp te transformeren.
Literatuur
AKJ (2017). Sterk in vertrouwenswerk. AKJ Publieksjaarverslag 2016. Amsterdam: AKJ. http://www.akj.nl/jaarverslag2016/. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Algemene Rekenkamer (2017). Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI). Rapport bij het jaarverslag. Den Haag: Algemene Rekenkamer.
Amse, J., Molenaar, N., Pauw, R., Schimmel, M., & Zuurbier, J. (2016). De puzzel afmaken. Oplossingen om de administratieve lasten voortvloeiend uit de contractering in de langdurige zorg en jeugdzorg te beperken door middel van standaardisatie. Arnhem: Q‑Consult.
BDO Branchegroep Zorg (2017). Het uur van de waarheid … Kunnen gemeenten leveren? BDO: Amsterdam.
Berg, G. van den, Daamen, W. A. A., Gorissen, W., & Vink, C. (2017). Wacht maar. Onderzoek naar wachttijden en wachtlijsten in jeugdzorg en jeugdhulp. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut.
Bredewold, F., Kampen, T., Verplanke, L., Tonkens, E., & Duyvendak, J. W. (2016). Een mooie gedachte. Wat professionals denken over zelfredzaamheid en wat ze vervolgens (niet) doen. Amsterdam, Utrecht: Universiteit van Amsterdam, Universiteit voor Humanistiek.
Bröcking, B. C. (2016a). Hoe krijg je een Oscar voor de regie in de jeugdhulp. Jeugdbeleid, 10(4), 197–208.
Bröcking, B. C. (2016b). Sturen zonder schuren. De rollen van cliënt, zorgverlener en overheid in de jeugdzorg. Oistertwijk: Wolf Legal Publishers.
Centraal Bureau voor de Statistiek (2017). Jeugdhulp 2016. Den Haag. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-809389. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Dobber, L. (11 mei 2017). Kwart van Nederlandse gemeenten komt miljoenen aan zorggeld tekort. Trouw.
Eerste Kamer 2013–2014, 33684, D. Regels over de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen (Jeugdwet). Memorie van Antwoord. Opgehaald op 1 juli 2017 van https://www.eerstekamer.nl/9370000/1/j9vvhwtbnzpbzzc/vjgbiv0w9wzf/f=y.pdf.
Hayen, A. P., Bekker, P. J. G. M. de, Ouwens, M. M. T. J., Westert, G. P., & Jeurissen, P. P. T. (2013). No cure, no pay? Onderweg naar uitkomstbekostiging in de Nederlandse zorg; huidige en toekomstige mogelijkheden. Nijmegen: Celsus.
Helderman, J. K. (2007). Bringing the market back in? Institutional complementarity and hierarchy in Dutch housing and healthcare. Rotterdam: Erasmus University.
Hilhorst, P., & Lans, J. van der (2015). Nabij is beter. Essays over de beloften van de 3 decentralisaties. Den Haag: Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten.
Jeugdzorg Nederland, GGZ Nederland, VGN, & VOBC (2017). Brief aan de de Vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Vaste commissie voor Veiligheid en Justitie van de Tweede Kamer. Utrecht: Jeugdzorg Nederland.
Kam, F. de (2014). Een hachelijk avontuur. Tussenstand decentralisatie. Sociaisme & Democratie, 71(1), 74–84.
Kinderombudsman (2016). Mijn belang voorop. Ontwikkelingen in de jeugdhulp in 2016. https://www.dekinderombudsman.nl/ul/cms/fck-uploaded/2016.KOM017%20mijn%20belang%20voorop.pdf. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Kinderombudsman (2017). Jaarverslag 2016. Den Haag. https://www.dekinderombudsman.nl/ul/cms/fck-uploaded/Kinderombudsman-DigitaalJaarverslag2016.pdf. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Landelijk Toezicht Jeugd (2017). Jaarbeeld 2016. Utrecht. https://www.inspectiejeugdzorg.nl/jaarbeeld-2016-landelijk-toezicht-jeugd/. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Nationale ombudsman (2017). Wie niet past, loopt vast. Verslag van de Nationale ombudsman over 2016. https://www.nationaleombudsman.nl/system/files?file=jaarverslag-download/Kamerstuk%20Nationale%20ombudsman%202016%20DEF.pdf. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Patiëntenfederatie Nederland, Ieder(in), Ypsilon, MIND, & LPGGz (2017). Als zorg en/of ondersteuning nodig is. Inzicht in routes, keuzemomenten en gewenste ondersteuning. Utrecht, Den Haag, Amersfoort: Patiëntenfederatie Nederland, Ieder(in), Ypsilon, MIND, LPGGz.
Pommer, E., Boelhouwer, J., Berg, E. van den, & Draak, M. den (2016). Samenvatting: overall rapportage sociaal domein 2015. Rondom de transitie. ’s-Gravenhage: Sociaal en Cultureel Planbureau.
Raad voor het openbaar bestuur (2015). Wisselwerking. Naar een betere wisselwerking tussen gemeenteraden en de bovengemeentelijke samenwerking. Den Haag: Raad voor het openbaar bestuur.
Raad voor het openbaar bestuur (2017). Gemeenten reflecteren op hun nieuwe taken in sociaal domein. ‘Betere aansluiting tussen hulp en behoefte, maar het blijft worsteling’. http://www.rob-rfv.nl/rob/actueel/nieuwsbericht/242/Gemeenten+reflecteren+op+hun+nieuwe+taken+in+sociaal+domein. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (2008). De ontkokering voorbij: slim organiseren voor meer regelruimte. Amsterdam: SWP.
Samenwerkend Toezicht Jeugd, & Toezicht Sociaal Domein (2016). Leren van Calamiteiten 2. Veiligheid van kinderen in kwetsbare gezinnen. Utrecht: Samenwerkend Toezicht Jeugd, Toezicht Sociaal Domein.
SCP (2016). Evaluatie Jeugdwet. http://www.scp.nl/Onderzoek/Lopend_onderzoek/A_Z_alle_lopende_onderzoeken/Evaluatie_jeugdwet. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Stams, G. J., & Helm, P. van der (2013). Eigen Kracht-conferentie is onvoldoende onderzocht om verder uitgerold te worden. Sociale Vraagstukken. http://www.socialevraagstukken.nl/eigen-kracht-conferentie-is-onvoldoende-onderzocht-om-verder-uitgerold-te-worden/. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Technische werkgroep Zorgkeuzes in kaart (2015). Zorgkeuzes in kaart. Analyse van beleidsopties voor de zorg van tien politieke partijen. Den Haag: Centraal Planbureau.
Toezicht Sociaal Domein/Samenwerkend Toezicht Jeugd (2017a). Beleid in de praktijk. Jaarbeeld 2016. Utrecht. https://www.inspectievenj.nl/nieuws/nieuws/2017/04/21/jaarbeeld-2016-landelijk-toezicht-jeugd. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Toezicht Sociaal Domein/Samenwerkend Toezicht Jeugd (2017b). Het wijkteam en kwetsbare gezinnen. Utrecht. https://www.jeugdinspecties.nl/wp-content/uploads/2017/04/Overall-Wijkteams.pdf. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Transitie Autoriteit Jeugd (2017). Zorgen voor de jeugd. Transitie Autoriteit Jeugd. Derde jaarrapportage. https://transitieautoriteitjeugd.nl/nieuws/3de-jaarrapportage-taj-zorgen-voor-de-jeugd. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Tweede Kamer 2016–2017, 29515, nr. 399. Brief van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Opgehaald op 1 juli 2017 van https://www.sdu.nl/content/04042017-kamerstuk-20162017-29515-nr-399-tweede-kamer/?id=668dcf80-fe1e-43e2-bd51-ce397b1d02bf.
Tweede Kamer 2016–2017, 31839, nr. 581. Brief van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Opgehaald op 1 juli 2017 van https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-809395.
Veldhuisen, A. van, Niessen, I., Hofstede, K., & Herder, M. (2017). Een quickscan naar gemeenten met financiële tekorten. Blijvend vernieuwen in het sociaal domein. Utrecht: Andersson Elfers Felix.
Wet herziening kinderbeschermingsmaatregelen (2015). http://www.nji.nl/nl/Pleeggezin-Beleid/Wet-Herziening-kinderbeschermingsmaatregelen. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2017). Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief op zelfredzaamheid. https://www.wrr.nl/publicaties/rapporten/2017/04/24/weten-is-nog-geen-doen. Geraadpleegd op: 1 jul 2017.
Witteveen, W. J. (2014). De wet als kunstwerk: een andere filosofie van het recht: hoe de filosofen onze wetgevers de maat nemen. Amsterdam: Boom.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Bröcking, B. De Jeugdwet bestaat twee en een half jaar: reden voor een feestje?. Jeugdbeleid 11, 139–149 (2017). https://doi.org/10.1007/s12451-017-0150-1
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12451-017-0150-1