Skip to main content

Werbung im Internet und Beeinflussung von Suchmaschinen

  • Chapter
  • First Online:
Internetrecht
  • 12k Accesses

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 29.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 39.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    BGH, GRUR 2012, 184, 186 – Branchenbuch Berg.

  2. 2.

    Vgl. hierzu auch Ahrens/Richter, WRP 2011, 814, 816; Heermann, WRP 2014, 509, 512; Lichtnecker, GRUR 2013, 135, 139.

  3. 3.

    Vgl. zur Verknüpfung eines Gewinnspiels mit einer positiven Bewertung LG Hamburg, MMR 2013, 250; siehe auch Lichtnecker, GRUR 2014, 523, 524.

  4. 4.

    OLG Hamburg, WRP 2012, 476 Rn. 13 ff.; OLG Karlsruhe, WRP 2012, 1131 Rn. 38.

  5. 5.

    OLG Hamburg, WRP 2012, 476 Rn. 11; OLG Karlsruhe, WRP 2012, 1131 Rn. 32; Köhler/Bornkamm, UWG, Anh. § 3 Abs. 3 Rn. 11.2; Ohly/Sosnitza, UWG, Anh. zu § 3 Abs. 3 Rn. 32.

  6. 6.

    Siehe Ahrens/Richter, WRP 2011, 814, 816; Heermann, WRP 2014, 509, 512; Lichtnecker, GRUR 2013, 135, 139.

  7. 7.

    Vgl. auch die Definition in Art. 1 Abs. 1 Buchst. j Richtlinie 2010/13/EU über audiovisuelle Mediendienste.

  8. 8.

    Vgl. auch die etwas abweichende Definition in Art. 1 Abs. 1 Buchst. m Richtlinie 2010/13/EU über audiovisuelle Mediendienste.

  9. 9.

    Köhler/Bornkamm, UWG, § 4 Nr. 3 Rn. 3.44 f.

  10. 10.

    Harte/Hennig/Frank, UWG, § 4 Nr. 3 Rn. 101 f.; Köhler/Bornkamm, UWG, § 4 Nr. 3 Rn. 3.46.

  11. 11.

    BGHZ 130, 205, 217 f. = GRUR 1995, 744 – Feuer, Eis & Dynamit I; Ullmann, FS Traub, 1994, 411, 418.

  12. 12.

    BGH, ebenda.

  13. 13.

    BGHZ 130, 205, 217 = GRUR 1995, 744 – Feuer, Eis & Dynamit I.

  14. 14.

    EuGH, MMR 2015, 178 – Air Berlin.

  15. 15.

    BGH, GRUR 2004, 877, 878 f. – Werbeblocker.

  16. 16.

    Vgl. Köhler, WRP 2014, 1017, 1021.

  17. 17.

    BGH, GRUR 2014, 785 Rn. 29 ff. – Flugvermittlung im Internet.

  18. 18.

    BGH, GRUR 2003, 958, 963 – Paperboy; BGH, GRUR 2011, 1018 Rn. 70, 72 – Automobil-Onlinebörse; BGH, GRUR 2014, 785 Rn. 29 ff. – Flugvermittlung im Internet.

  19. 19.

    BGH, GRUR 2014, 785 Rn. 29 ff – Flugvermittlung im Internet.

  20. 20.

    Vgl. hierzu Mankowski, JZ 2005, 95, 97.

  21. 21.

    A. A. Ohly/Sosnitza, UWG, § 7 Rn. 66 mit Verweis auf die Vorgaben der Datenschutzrichtlinie für elektronische Kommunikation. Zu beachten ist aber, dass die Richtlinie nur für Voraussetzungen und Schranken des Datenschutzes eine Vollharmonisierung anstrebt.

  22. 22.

    BGH, GRUR 2008, 925 Rn. 22 – FC Troschenreuth; LG Ulm, WRP 2009, 1016, 1917 ff.

  23. 23.

    BGH, GRUR 2013, 1259 Rn. 23 – Empfehlungs-E-Mail; OLG Nürnberg GRUR-RR 2006, 26, 27 – Kunden-E-Mail; OLG München, MMR 2004, 324; KG, GRUR-RR 2005, 66; Köhler/Bornkamm, UWG, § 7 Rn. 201; differenzierend Ohly/Sosnitza, UWG, § 7 Rn. 67.

  24. 24.

    Ohly/Sosnitza, UWG, § 7 Rn. 67.

  25. 25.

    Ohly/Sosnitza, UWG, § 7 Rn. 68.

  26. 26.

    BGH, GRUR 2011, 747 Rn. 17 – Kreditkartenübersendung m. w. N.

  27. 27.

    BVerfG, GRUR 2001, 170, 173 f. – Benetton-Werbung I; BVerfG, GRUR 2003, 442, 444 – Benetton-Werbung II.

  28. 28.

    Begr. RegE, BT-Drucks. 15/1487, S. 21 (zu § 7 Abs. 1 UWG).

  29. 29.

    BGH, GRUR 2010, 939 Rn. 24 – Telefonwerbung nach Unternehmenswechsel; BGH, GRUR 2010, 1113 Rn. 15 – Grabmalwerbung; BGH, GRUR 2011, 747 Rn. 17 – Kreditkartenübersendung.

  30. 30.

    Begr. RegE UWG 2008, BT-Drucks 16/10 145 S. 28.

  31. 31.

    Vgl. zum folgenden auch Köhler/Bornkamm, UWG, § 7 Rn. 23 ff.; Ohly/Sosnitza; UWG, § 7 Rn. 25.

  32. 32.

    LG Berlin GRUR-RR 2011, 332, 334; LG Düsseldorf, MMR 2003, 486; Leupold/Bräutigam/Pfeiffer, WRP 2000, 575, 591; siehe hierzu auch Fezer/Mankowski, UWG, § 4-S 12 Rn. 151.

  33. 33.

    BGH, GRUR 2009, 502 Rn. 25 – pcb; Ohly, GRUR 2009, 709, 713 f.

  34. 34.

    OLG Düsseldorf, GRUR-RR 2003, 48; Fezer/Mankowski, UWG, § 4-S 12 Rn. 90 ff; a. A. Rössel, CR 2003, 349, 352; Pohle, MMR 2003, 408, 410.

  35. 35.

    Bettinger/Leistner, Werbung und Vertrieb im Internet, Teil 1 A Rn. 52.

  36. 36.

    OLG Düsseldorf, GRUR-RR 2003, 48.

  37. 37.

    OLG Düsseldorf, GRUR-RR 2006, 265 – Post-DomainPfad.

  38. 38.

    LG Mannheim, MMR 1998, 217; LG Düsseldorf, MMR 2002, 557; Fezer/Mankowski, UWG, § 4-S 12 Rn. 94 ff.; Pohle, MMR 2003, 409, 410.

  39. 39.

    Vgl. auch Pohle, MMR 2003, 409, 410; Ernst, WRP 2004, 278.

  40. 40.

    BGH, GRUR 1981, 71, 73 – Lübecker Marzipan; BGH, GRUR 1992, 70, 72 – „40 % weniger Fett“; BGH, GRUR 1999, 1011, 1013 – Werbebeilage; i. d. S. auch Art. 6 Abs. 1 der Richtlinie über unlautere Geschäftspraktiken (abgedruckt in GRUR Int. 2005, 569, 573 f.), wonach eine Geschäftspraxis als irreführend gilt, „wenn sie in irgendeiner Weise . . . den Durchschnittsverbraucher . . . zu einer geschäftlichen Entscheidung veranlasst, die er ansonsten nicht getroffen hätte.“; Art. 6 Abs. 2 lautet: „Eine Geschäftspraxis gilt ferner als irreführend, wenn sie im konkreten Fall unter Würdigung aller tatsächlichen Umstände einen Durchschnittsverbraucher zu einer geschäftlichen Entscheidung veranlasst oder zu veranlassen geeignet ist, die er sonst nicht getroffen hätte, . . .“.

  41. 41.

    EuGH, GRUR 2013, 1049, 1051 – Belgian Electronic Sorting Technology.

  42. 42.

    BGH, GRUR 2010, 455 Rn. 17 – Stumme Verkäufer II; BGH, GRUR 2010, 850 Rn. 13 – Brillenversorgung II; BGH, WRP 2010, 1388 Rn. 16 – Ohne 19 % Mehrwertsteuer; BGH, GRUR 2011, 747 Rn. 26 – Kreditkartenübersendung; Köhler/Bornkamm, UWG, § 4 Nr. 1 Rn. 1.7; GroßkommUWG/Pahlow, § 4 Nr. 1 Rn. 19.

  43. 43.

    Vgl. zur richtlinienkonformen Auslegung Hetmank, GRUR 2015, 323.

  44. 44.

    OLG Düsseldorf, GRUR-RR 2003, 48; a. A. Rössel, CR 2003, 349, 352; Pohle, MMR 2003, 408, 410.

  45. 45.

    LG Frankfurt a. M., GRUR-RR 2002, 81, 82 – Wobenzym.

  46. 46.

    EuGH, GRUR Int. 2013, 937 – Belgian Electronic Sorting Technology [BEST].

  47. 47.

    Vgl. Knaak, GRUR Int. 2014, 209.

  48. 48.

    BGH, GRUR 2007, 65, 66 Rn. 15 f. – Impuls; BGH, GRUR 2007, 784 – AIDOL; vgl. auch EuGH, GRUR 2013, 1049, 1051 – Belgian Electronic Sorting Technology.

  49. 49.

    EuGH, GRUR 2010, 445 Rn. 50 ff. – Google France; BGH, GRUR 2011, 828 Rn. 20 – Bananabay II.

  50. 50.

    BGH, a. a. O.

  51. 51.

    OLG Frankfurt a. M., GRUR-RR 2008, 292 f.

  52. 52.

    EuGH, GRUR 2010, 445 Rn. 50 ff. – Google France; BGH, GRUR 2011, 828 Rn. 20 – Bananabay II.

  53. 53.

    BGH, GRUR 2007, 65 – Impuls.

  54. 54.

    EuGH, GRUR 2009, 756 Rn. 58 – L’Oréal/Bellure.

  55. 55.

    EuGH, GRUR 2010, 445 Rn. 89 f. – Google France; EuGH, GRUR 2010, 451 Rn. 36 – BergSpechte.

  56. 56.

    BGH, GRUR 2011, 828 Rn. 22 ff. – Bananabay II; BGH, GRUR 2013, 290 Rn. 26 – MOST-Pralinen; BGH, GRUR 2013, 1044 Rn. 14 – Beate Uhse.

  57. 57.

    EuGH, GRUR 2011, 1124 Rn. 54 ff., 60 ff. – Interflora; BGH, GRUR 2011, 828 Rn. 30 f. – Bananabay II.

  58. 58.

    EuGH, GRUR 2010, 445 Rn. 97 – Google France.

  59. 59.

    EuGH, GRUR 2011, 1124 Rn. 91 – Interflora, BGH, GRUR 2013, 1046 Rn. 23 – Beate Uhse.

  60. 60.

    Siehe dazu oben; a. A. Fezer/Mankowski, UWG, § 4-S 12 Rn. 87 f.; Varadinek, GRUR 2000, 279, 284.

  61. 61.

    BGH, GRUR 2009, 500 Rn. 16 – Beta Layout; BGH, GRUR 2011, 828 Rn. 34 – Bananabay II.

  62. 62.

    EuGH, GRUR 2011, 1124 Rn. 91 – Interflora.

  63. 63.

    Ohly/Sosnitza, UWG, § 4 Rn. 10/53c.

  64. 64.

    BGH, MMR 2015, 446 – Uhrenankauf im Internet.

  65. 65.

    Vgl. zu Metatags auch EuGH, GRUR Int. 2013, 937 – Belgian Electronic Sorting Technology [BEST] sowie Knaak, GRUR Int. 2014, 209.

  66. 66.

    Fezer/Mankowski, UWG,§ 4-S 12 Rn. 96.

  67. 67.

    BGHZ 148, 1 = GRUR 2001, 1061, 1063 f. – Mitwohnzentrale.de.

  68. 68.

    Fezer/Mankowski, UWG, § 4-S 12 Rn. 111.

  69. 69.

    OLG Hamm, MMR 2010, 36.

  70. 70.

    Vgl. Ott, MMR 2008, 222.

  71. 71.

    LG Frankfurt GRUR-RR 2002, 81, 82 – Wobenzym.

  72. 72.

    Fezer/Mankowski, UWG, § 4–5 12 Rn. 113 ff.

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Corresponding author

Correspondence to Sven Hetmank .

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2016 Springer Fachmedien Wiesbaden

About this chapter

Cite this chapter

Hetmank, S. (2016). Werbung im Internet und Beeinflussung von Suchmaschinen. In: Internetrecht. Springer Vieweg, Wiesbaden. https://doi.org/10.1007/978-3-658-08976-4_4

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-658-08976-4_4

  • Published:

  • Publisher Name: Springer Vieweg, Wiesbaden

  • Print ISBN: 978-3-658-08975-7

  • Online ISBN: 978-3-658-08976-4

  • eBook Packages: Social Science and Law (German Language)

Publish with us

Policies and ethics