Digital Exclusion and Inclusion in Poland—An Overview of Research and Educational Activities from Recent Decades

Tomczyk, Łukasz; Kielar, Izabela; Daş, Arif; Daş, Nihal

doi:10.1007/978-981-99-7645-4_20

Part of the book series: Lecture Notes in Educational Technology ((LNET))

142 Accesses
1 Altmetric

Abstract

Digital competences are one of the basic skills in today's world. The deficiency or absence of skills in the efficient use of information and communication technologies creates an unfavourable phenomenon known as digital exclusion. Since the mid-1990s in Poland, i.e. since the first households were connected to the Internet, the problem of low digital competences has become one of the challenges for formal, non-formal, and informal education. This article shows how the level of digital exclusion and digital competences has changed over the last three decades. Based on an analysis of the literature, it was concluded that: (1) Digital exclusion in Poland changed with the level of digitisation; (2) In 1995–2000, the building of the information society in Poland began with the construction of Internet access points; (3) Owning a smartphone or a computer in Poland does not mean having high digital competence; (4) In the initial period, digital exclusion was determined mainly by economic aspects (the high price of equipment and Internet connection); (5) In the school year 1999/2000, less than 30% of schools had access to the Internet; (6) In 2004, Poland ranked 19th among 24 countries covered by the survey in relation to student access to computer equipment; (7) In 2003, only 1/3 of households had access to the Internet; (8) The beginning of the 2000s was marked by the near-universal computerisation of education; (9) European Funds became a driving force for minimising digital exclusion and improving digital competences among various social groups; (10) The COVID-19 pandemic proved to be a milestone in the development of the information society and the increase of digital competences; (11) The pandemic period also clearly showed which areas related to the use of ICT need to be strengthened; (12) Currently, about a tenth of citizens do not use the Internet in Poland; and (13) Digital exclusion mainly affects people of senior age.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Log in via an institution

Chapter: USD 29.95; Price excludes VAT (USA)

eBook: USD 149.00; Price excludes VAT (USA)

Hardcover Book: USD 199.99; Price excludes VAT (USA)

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Notes

1.
The nasza-klasa.pl portal was established on 11 November 2006. In its prime, it attracted 14 million users; in comparison, Facebook in Poland currently has 16 million (Chada et al., 2020).
2.
However, it must be taken into account that more than 1.5 million refugees have been officially residing in Poland since the start of the conflict in Ukraine (Office for Foreigners, 2023), but these figures do not include those arriving under visa-free traffic or on visas. According to the Border Guard, between 24 February 2022 and 3 July 2023, 13 million refugees from Ukraine crossed the Polish-Ukrainian border; some went to other EU countries or left for other continents.

References

Almaiah, M., Al-Khasawneh, A., & Althunibat, A. (2020). Exploring the critical challenges and factors influencing the E-learning system usage during COVID-19 pandemic. Education and Information Technologies, 25, 5261–5280. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10219-y
Anrijs, S., Marien, I., De Marez, L., & Ponnet, K. (2023). Excluded from essential internet services: Examining associations between digital exclusion, socio-economic resources and internet resources. Technology in Society, 73, 1–11. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0233891.
Arc Rynek i Opinie. (2023). Dojrzali konsumenci w Polsce [online] https://arc.com.pl/niemal-polowa-seniorow-robi-zakupy-przez-internet/ [dostęp: 10.07.2023].
Arendt, Ł. (2010). Wykluczenie cyfrowe–wielowymiarowe zjawisko na polskim rynku pracy. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu, 113, 15–26.
Google Scholar
Baran, D. (2013). Internet w Polsce, Pokorna-Ignatowicz, K. (red.), Polski system medialny 1989–2011, Oficyna Wydawnicza AFM, s. 75–92.
Google Scholar
Batorowska, H. (2013). Od alfabetyzacji informacyjnej do kultury informacyjnej: rozważania o dojrzałości informacyjnej. Przegląd Biblioteczny, 81(4).
Google Scholar
Batorski, D. (2003). Ku społeczeństwu informacyjnemu. Diagnoza Społeczna.
Google Scholar
Batorski, D. (2009). Wykluczenie cyfrowe w Polsce. Studia Biura Analiz Sejmowych, 3(19), 223–249.
Google Scholar
Blažič, B. J., & Blažič, A. J. (2020). Overcoming the digital divide with a modern approach to learning digital skills for the elderly adults. Education and Information Technologies, 25, 259–279.
Article Google Scholar
Bozkurt, A., Hamutoğlu, N. B., Liman Kaban, A., Taşçı, G., & Aykul, M. (2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 35–63. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1691971
Budajczak, M. (2021). Edukacja domowa wobec pierwszych „fal” plagi XXI wieku. Studia z Teorii Wychowania, 12(3 (36)), 23–34.
Google Scholar
Car, M., (1995). Internet dla szkół, ComputerWorld, [online]. https://www.computerworld.pl/felieton/Internet-dla-szkol,296455.html [dostęp: 08.07.2023].
Carr, N. (2008). Is google making us stupid? What the Internet is Doing to Our Brains, the Atlantic, 301(6), 56–63.
Google Scholar
Castelfranchi , C. (2007). Six critical remarks on science and the construction of the knowledge society. Journal of Science Communication, 1–3.
Google Scholar
Chada, S. i in., iab polska (2020). Przewodnik po social mediach w Polsce 2019–2020 [online]. https://iab.org.pl/wp-content/uploads/2020/01/IAB-Przewodnik-po-Social-Media-w-Polsce-2019-2020.pdf [dostęp: 08.07.2023].
Ciesielska, M., Rizun, N., & Çabik, J. (2022). Assessment of E-government inclusion policies toward seniors: A framework and case study. Telecommunications Policy, 46. https://doi.org/10.1016/j.telpol.2022.102316
CKE (Centralna Komisja Egzaminacyjna), wyniki matur [online]. https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-maturalny-w-formule-2015/wyniki/ [dostęp: 08.07.2023].
Cotten, S. R., Ford, G., Ford, S., & Hale, T. M. (2014). Internet use and depression among retired older adults in the United States: A longitudinal analysis. Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 69(5), 763–771.
Article Google Scholar
Czerski, P. (2012). My, dzieci sieci [online]. https://piotrczerski.pl/2012/02/13/my-dzieci-sieci/ [dostęp: 10.07.2023].
Dec, Ł., (2023). 62,55 – średnia cena internetu w Polsce, Telko [online]. https://www.telko.in/6255-srednia-cena-internetu-w-polsce [dostęp: 08.07.2023].
Delors, J. (1998). Edukacja - jest w niej ukryty skarb. Warszawa: UNESCO.
Google Scholar
Devisakti, A., Muftahu, M., & Xiaoling, H. (2023). Digital divide among B40 students in Malaysian higher education institutions. Education and Information Technologies, 1–27.
Google Scholar
DigComp, Raport Komisji Europejskiej [online]. http://www.digcomp.pl/ [dostęp: 10.07.2023].
Digital (2023). Datareportal [online]. https://datareportal.com/digital-in-poland?utm_source=DataReportal&utm_medium=Country_Article_Hyperlink&utm_campaign=Digital_2023&utm_term=Poland&utm_content=Country_Page_Link [dostęp: 10.07.2023].
Donoso, V., Pyżalski, J., Walter, N., Retzmann, N., Iwanicka, A., d’Haenens, L., & Bartkowiak, K. (2020). Report on interviews with experts on digital skills in schools and on the labour market. KU Leuven: ySKILLS.
Google Scholar
Dziembała, M. (2021). Rola funduszy UE w promowaniu inkluzji cyfrowej w polskich regionach. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 66, 52–66.
Article Google Scholar
ePolska. (2001). Plan działań na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2001–2006, Ministerstwo Łączności, Warszawa.
Google Scholar
Fabiś, A., & Konieczna-Woźniak, R. (2022). Polski fenomen uniwersytetów trzeciego wieku. EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej, (1 (22)/2022 Exlibis. Biblioteka Gerontologii Społecznej), 55–78.
Google Scholar
European Commission for Education Youth, Sport ,Culture. (2019). Key competences for lifelong learning. European Union. https://doi.org/10.2766/569540
European Commission. (2018). DigComp. 07 12, 2023 tarihinde EU Science Hub: https://joint-research-centre.ec.europa.eu/digcomp_enadresindenalındı
Google Scholar
Eurydice, & Education, A. and C.,. (2004). Key data on information and communication technology in schools in Europe (2004th ed.). Publications Office of the European Union.
Google Scholar
Gacka, J. (2017). Polscy seniorzy w sieci: wirtualna złota jesień? Korzystanie przez osoby dojrzałe z Internetu i nowych technologii. Konteksty społeczne, 5(1 (9)), 84–91.
Google Scholar
Gajewski, J. (1998). IdS – Program Internet dla Szkół [online]. http://labfiz.uwb.edu.pl/ptf/zjazd/gajew.htm [dostęp: 08.07.2023].
Gierszewski, D., & Kluzowicz, J. (2021). The role of the University of the Third Age in meeting the needs of older adult learners in Poland. Gerontology & Geriatrics Education, 42(3), 437–451.
Google Scholar
Gop, A., & Jaskulska, S. (2020). Kształcenie na odległość a rozwój kompetencji cyfrowych uczniów i ich rodziców w świetle wyników badań – w kierunku nowej szkoły. Studia Edukacyjne, (58), 27–46. https://doi.org/10.14746/se.2020.58.2
GOV.PL, Od stycznia 2023 płaca minimalna w górę [online]. https://www.gov.pl/web/rodzina/od-1-stycznia-2023-r-placa-minimalna-w-gore [dostęp: 08.07.2023].
Guillén-Gámez, F., Mayorga-Fernández, M., & Álvarez-García, F. (2020). A study on the actual use of digital competence in the practicum of education degree. Technology, Knowledge and Learning, 25, 667–684. https://doi.org/10.1007/s10758-018-9390-z
GUS (2022a). Information society in Poland in 2022. Warsaw – Szczecin: Central Statistical Office.
Google Scholar
GUS (2022b). Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2022 r.. Warszawa – Szczecin: Główny Urząd Statystyczny.
Google Scholar
GUS, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-rejestrowanego-w-latach-1990-2023,4,1.html
Holmes, H., & Burgess, G. (2022). Digital exclusion and poverty in the UK: How structural inequality shapes experiences of getting online. Digital Geography and Society, 3, 1–9. https://doi.org/10.1016/j.diggeo.2022.100041
Ilomäki, L., Paavola, S., Lakkala, M., & Kantosalo, A. (2016). Digital competence—An emergent boundary concept for policy and educational research. Education and Information Technologies, 21, 655–679. https://doi.org/10.1007/s10639-014-9346-4
Jarosz, B. (2008). Portal Nasza-klasa–fenomen wielopokoleniowy czy nasza umarła klasa [online]. https://jarosz.up.krakow.pl/ARTYKULY/jarosz%202008.pdf [dostęp: 08.07.2023].
Kantar Public (2022). Smart barometr 2022—Polacy i ich smartfony. Warszawa: Digital Care [online]. https://gomobi.pl/raporty/pobierz-raport-10-lat-mobilnej-rewolucji/
Karakaya Polat, R. (2012). Digital exclusion in Turkey: A policy perspective. Government Information Quarterly, 26, 589–596. https://doi.org/10.1016/j.giq.2012.03.002
Kassam, A., Iding, M., & Hogenbirk, P. (2013). Unraveling the digital divide: Time well spent or “wasted”? Education and Information Technologies, 18, 215–221.
Article Google Scholar
Kim, H. J., Yi, P., & Hong, J. I. (2021). Are schools digitally inclusive for all? Profiles of school digital inclusion using PISA 2018. Computers & Education, 170. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2021.104226
Kosmala, J. (2008). Nauczyciele wobec procesu informatyzacji edukacji. Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
Google Scholar
Kowalik, W. (2009). Wykluczenie cyfrowe jako nowa płaszczyzna podziałów w społeczeństwie informacyjnym. Studia Humanistyczne, 7, 73–84.
Google Scholar
Krzysztofek, K. (2004). Polska-Kraj Trzech Prędkości. Problemy Polityki Społecznej, 6, 127–136.
Google Scholar
Kuźmińska-Sołśnia, B. (2018). Nauka programowania/kodowania w edukacji najmłodszych. Dydaktyka Informatyki, 13, 121–128.
Google Scholar
Kwiatkowska, A. B., & Sysło, M. M. (Eds.). (2020). Informatyka w edukacji. Edukacja informatyczna a rozwój społeczeństwa. Kształcenie na odległość. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Kwaśny, J. (2022). Rozwój e-administracji w polskich miastach w następstwie kryzysu związanego z pandemią COVID-19. Horyzonty Polityki, 13(42), 71–90.
Article Google Scholar
Lankshear, C., & Knobel, M. (2008). Introduction: Digital literacies—concepts, policies and practices. In C. Lankshear & M. Knobel içinde (eds.), Digital literacies: Concepts, policies and practices.
Google Scholar
Li, F. (2022). Disconnected in a pandemic: COVID-19 outcomes and the digital divide in the United States. Health and Place, 77.
Google Scholar
Longley, P. A., & Singleton, A. D. (2009). Linking social deprivation and digital exclusion in England. Urban Studies, 46(7), 1275–1298.
Article Google Scholar
Lu, X., Yao, Y., & Jin, Y. (2022). Digital exclusion and functional dependence in older people: Findings from five longitudinal cohort studies. eClinicalMedicine, 54. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2022.101708
Malik, A. (2011). Prawdziwy początek Internetu w Polsce – sensacyjne odkrycie, Komputer Świat, [online]. https://www.komputerswiat.pl/aktualnosci/wydarzenia/prawdziwy-poczatek-internetu-w-polsce-sensacyjne-odkrycie/yck8fgf [dostęp: 08.07.2023].
Maćkowicz, J., & Wnęk-Gozdek, J. (2019). Late-life learning for social inclusion: Universities of the Third Age in Poland (pp. 95–105). The University of the Third Age and active ageing.
Google Scholar
Marczewski, P. (2020). Epidemia nierówności w edukacji. Komentarz. Forum Idei, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
Google Scholar
Martin, C., Hope, S., Zubairi, S., & Scotland, I. M. (2016). The role of digital exclusion in social exclusion. Ipsos MORI Scotland.
Google Scholar
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. (2007). Raport końcowy z realizacji Strategii Informatyzacji rzeczpospolitej Polskiej ePolska na lata 2004–2006 [online]. https://docplayer.pl/6751060-Raport-koncowy-z-realizacji.html [dostęp: 08.07.2023].
Morbitzer, J. (1998). Stan realizacji zajęć z przedmiotu, elementy informatyki w wybranych krakowskich szkołach średnich. Materiały 8. ogólnopolskiego sympozjum naukowego Techniki komputerowe w przekazie edukacyjnym, WSP, Kraków 1998, s. 32–33.
Google Scholar
Morbitzer, J. (2004). Z metodyki wykorzystania komputerów w edukacji. Dydaktyka Informatyki, 1, 128–140.
Google Scholar
Niedźwiedziński, M., & Klepacz, H. (2021). Cyfryzacja służby zdrowia orężem w walce z pandemią COVID-19. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 22, 81–99.
Google Scholar
NIK. (2004). Informacja o wynikach kontroli wykorzystania pracowni komputerowych, Warszawa 2004 [online]. https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,px_2004178.pdf,typ,k.pdf [dostęp: 08.07.2023].
NIK. (2006). Informacja o wynikach kontroli świadczenia usług publicznych przez niektóre organy administracji rządowej przy zastosowaniu mediów elektronicznych, Warszawa 2006 [online] file:///C:/Downloads/px_2006118–1.pdf [dostęp: 08.07.2023].
Google Scholar
NIK. (2020). NIK o realizacji programu Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej [online]. https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/kiedy-wszystkie-szkoly-w-sieci.html [dostęp: 10.07.2023].
Nowak, P. A. (2016). Włączenie cyfrowe jako element polityki społecznej. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 17(4.2), 161–173.
Google Scholar
Olczyk, M., & Kuc-Czarnecka, M. (2022). Digital transformation and economic growth-DESI improvement and implementation. Technological and Economic Development of Economy, 28, 775–803.
Google Scholar
O’Reilly, T., & Battelle, J. (2009). Web Squared: Web 2.0 Five Years On. Web2.0 Summit. içinde O'Reilly Media.
Google Scholar
Office for Foreigners (2023). Obywatele Ukrainy w Polsce – aktualne dane migracyjne [online]. https://www.gov.pl/web/udsc/obywatele-ukrainy-w-polsce--aktualne-dane-migracyjne
Official Journal of the European Union. (2006). Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning. EUR-Lex Access to European Union Law. 07 07, 2023 tarihinde https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:32006H0962adresindenalındı
Google Scholar
Official Journal of UE, L 394/10. 2006/962/EC [online]. https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:394:0010:0018:en:PDF [dostęp: 08.07.2023].
Ogonowska, A. (2013). Polska polityka rozwoju społeczeństwa informacyjnego w latach 2000–2012. Bulletin of the European Union, 2(94), 5–39.
Google Scholar
Panorama, TVP2: https://euscreen.eu/item.html?id=EUS_100BF93FF7304E7DB8FAB5E5C5325F1D
Philip, T., & Garcia, A. (2013). The importance of still teaching the iGeneration: New technologies and the centrality of pedagogy. Harvard Educational Review, 83(2), 300–319. https://doi.org/10.17763/haer.83.2.w221368g1554u158
Piecuch, A. (2015). Kształcenie informatyczne w szkole średniej – 30 lat później. Dydaktyka Informatyki, 10, 63–71.
Article Google Scholar
Pietrzyk, Z. (2019). Od skryptorium do wirtualnej czytelni, Rocznik Biblioteki Kraków, 317–327.
Google Scholar
PISA (2003). https://www.oecd.org/education/school/programmeforinternationalstudentassessmentpisa/34002216.pdf
PISA (2006). https://www.oecd.org/education/school/programmeforinternationalstudentassessmentpisa/pisa2006results.htm
PISA (2009). https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/46619703.pdf
PISA (2012). https://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results.htm
PISA (2018). https://www.oecd.org/pisa/publications/pisa-2018-results.htm
Prensky, M. (2009). H. sapiens digital: From digital immigrants and digital natives to digital wisdom. Innovate: Journal of Online Education, 5(3).
Google Scholar
Pyżalski, J. (2020). Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. EduAkcja.
Google Scholar
Pyżalski, J., & Walter, N. (2021). Edukacja zdalna w czasie pandemii COVID-19 w Polsce–mapa głównych szans i zagrożeń. Przegląd i omówienie wyników najważniejszych badań związanych z kryzysową edukacją zdalną w Polsce. Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Google Scholar
Robinson, L., Cotten, S. R., Ono, H., Quan-Haase, A., Mesch, G., Chen, W., Stern, M. J., et al. (2015). Digital inequalities and why they matter. Information, Communication & Society, 18, 569–582. https://doi.org/10.1080/1369118X.2015.1012532
Scheerder, A., Van Deursen, A., & Van Dijk, J. (2017). Determinants of Internet skills, uses and outcomes. A systematic review of the second-and third-level digital divide. Telematics and informatics, 34(8), 1607–1624.
Google Scholar
Seifert, A., Hofer, M., & Rössel, J. (2018). Older adults’ perceived sense of social exclusion from the digital world. Educational Gerontology, 44(12), 775–785.
Google Scholar
Seifert, A., & Rössel, J. (2021). Digital participation. Encyclopedia of Gerontology and Population Aging, 1446–1450. https://doi.org/10.1007/978-3-030-22009-9_1017
Siadak, G. (2016). Kompetencje cyfrowe polskich uczniów i nauczycieli–kierunek zmian. Ogrody Nauk i Sztuk, 6, 368–381.
Google Scholar
Sijko, K. (2013). Kompetencje komputerowe i informacyjne młodzieży w Polsce. Raport z międzynarodowego badania kompetencji komputerowych i informacyjnych ICILS [online]. Instytut Badań Edukacyjnych.
Google Scholar
Statystyczny, G. U. (2010). Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki Badań Statystycznych z Lat, 2014, 2010–2014.
Google Scholar
Świstak, M. (2016). Fundusze Unii Europejskiej w Polsce: Dekada doświadczeń. Przegląd Europejski, 2016, 48–75.
Article Google Scholar
Sysło, M. (2002). Szkoła początkiem profesjonalnego przygotowania przyszłych nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej. In J. Migdałek & B. Kędzierska (eds) Informatyczne przygotowanie nauczycieli w okresie zmian i transformacji. RABID.
Google Scholar
Sysło, M. M., & Jochemczyk, W. (2009). Komentarz do podstawy programowej. Zajęcia komputerowe–I i II etap edukacyjny. Informatyka–III i IV etap edukacyjny.
Google Scholar
Szarota, Z. (2014). Era trzeciego wieku–implikacje edukacyjne. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 1(84), 7–14.
Google Scholar
Tomczyk, Ł., & Wąsiński, A. (2013). Seniorzy w świecie nowych technologii. Implikacje dla praktyki edukacyjnej oraz rozwoju społeczeństwa informacyjnego. BGS, Wydaw. Śląsk.
Google Scholar
Tomczyk, Ł., Eliseo, M. A., Costas, V., Sánchez, G., Silveira, I. F., Barros, M. J., Oyelere, S. S., et al. (2019). Digital Divide in Latin America and Europe: Main characteristics in selected countries. In 2019 14th Iberian Conference on Information Systems and Technologies (CISTI) (pp. 1–6). IEEE.
Google Scholar
Toker, T., Akgün, E., Cömert, Z., & Edip, S. (2021). EĞİTİMCİLER İÇİN DİJİTAL YETERLİLİK ÖLÇEĞİ: UYARLAMA, GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Milli Eğitim Dergisi, 50(230), 301–328. https://doi.org/10.37669/milliegitim.801607
Tomczyk, Ł. (2015). Edukacja osób starszych. Seniorzy w przestrzeni nowych mediów. Difin SA.
Google Scholar
Tomczyk, Ł. (2023). Pomiar kompetencji cyfrowych – Dziesięć najczęstszych wyzwań metodologicznych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 63(5 (620)).
Google Scholar
Tomczyk, Ł, & Fedeli, L. (2022). Digital literacy for teachers. Springer.
Book Google Scholar
Tomczyk, Ł., Mascia, M. L., Gierszewski, D., & Walker, C. (2023). Barriers to digital inclusion among older people: a intergenerational reflection on the need to develop digital competences for the group with the highest level of digital exclusion. Innoeduca. International Journal of Technology and Educational Innovation, 9(1), 5–26.
Google Scholar
Tomczyk, Ł, & Walker, C. (2021). The emergency (crisis) e-learning as a challenge for teachers in Poland. Education and Information Technologies, 26, 6847–6877. https://doi.org/10.1007/s10639-021-10539-7
Article Google Scholar
Topol, P. (2020). Metody i narzędzia kształcenia zdalnego w polskich uczelniach w czasie pandemii COVID-19–Część 1, Dyskusja 2020. Studia Edukacyjne, 58, 69–83.
Google Scholar
Uhlig, M. (1995). Przeszkody na drodze rozwoju polskiego Internetu, Computer World [online]. https://www.computerworld.pl/news/Przeszkody-na-drodze-rozwoju-polskiego-Internetu,297338.html [dostęp: 08.07.2023].
Urbaniec, J. (2020). Edukacja pandemiczna czyli o kształceniu zdalnym na uczelniach. Forum Akademickie [online]. https://miesiecznik.forumakademickie.pl/czasopisma/fa-05-2020/edukacja-pandemiczna%E2%80%A8czyli-o-ksztalceniu-zdalnym-na-uczelniach%E2%80%A9/ [dostęp: 10.07.2023].
Urząd do Spraw Cudzoziemców (2023). Obywatele Ukrainy w Polsce – aktualne dane migracyjne [online]. https://www.gov.pl/web/udsc/obywatele-ukrainy-w-polsce--aktualne-dane-migracyjne [dostęp: 10.07.2023].
Van Laar, E., Van Deursen, A. J., Van Dijk, J. A., & de Haan, J. (2020). Determinants of 21st-century skills and 21st-century digital skills for workers: A systematic literature review. Sage Open, 10(1), 2158244019900176; Wearesocial. (2023). Digital 2023. We Are Social Ltd.
Google Scholar
Wikipedia, Historia internetu w Polsce [online]. https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Internetu_w_Polsce [dostęp:08.07.2023].
Zhao, Y., Pinto Llorente, A. M., & Sánchez Gómez, M. C. (2021). Digital competence in higher education research: A systematic literature review. Computers & Education, 1–14. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2021.104212
Ziemba, E. (2013). Ku zrównoważonemu społeczeństwu informacyjnemu. Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych/szkoła Główna Handlowa, 29, 401–425.
Google Scholar
Ziemba, E. (2019). The contribution of ICT adoption to the sustainable information society. Journal of Computer Information Systems, 59(2), 116–126.
Article Google Scholar
ZUS, Minimalne wynagrodzenie za pracę obecnie i w przeszłości, https://zus.pox.pl/zus/minimalne-wynagrodzenie-za-prace-obecnie-i-w-przeszlosci.htm

Download references

Funding

The article was written under the Rethinking Media Literacy and Digital Skills in Europe project. REMEDIS project is supported in Poland by the National Science Centre—NCN [021/03/Y/HS6/00275] within the CHANSE ERA-NET Co-fund, which has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme [contract number 101004509].

Author information

Authors and Affiliations

Institute of Education, Jagiellonian University, Stefana Batorego 12 Street, Kraków, Poland
Łukasz Tomczyk & Izabela Kielar
Atatürk University, Erzurum, Turkey
Arif Daş & Nihal Daş

Authors

Łukasz Tomczyk
View author publications
You can also search for this author in PubMed Google Scholar
Izabela Kielar
View author publications
You can also search for this author in PubMed Google Scholar
Arif Daş
View author publications
You can also search for this author in PubMed Google Scholar
Nihal Daş
View author publications
You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Łukasz Tomczyk .

Editor information

Editors and Affiliations

Department of Education, Jagiellonian University, Cracow, Poland
Łukasz Tomczyk
Department of Didactics and School Organization, Faculty of Educational Sciences, University of Málaga, Málaga, Spain
Francisco D. Guillén-Gámez
Department of Didactics and School Organization, Faculty of Educational Sciences, University of Málaga, Málaga, Spain
Julio Ruiz-Palmero
Faculty of Education, Universitas Jambi, Jambi, Indonesia
Akhmad Habibi

Ethics declarations

Credit

Article conception, introduction, conclusion, coordination of work: Łukasz Tomczyk; Theoretical framework: Arif Daş & Nihal Daş; Overview of research results: Izabela Kielar. Support for REMEDIS project implementation: Jagiellonian University in Krakow; Linguistic proofreading: Christopher Walker.

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

About this chapter

Cite this chapter

Tomczyk, Ł., Kielar, I., Daş, A., Daş, N. (2023). Digital Exclusion and Inclusion in Poland—An Overview of Research and Educational Activities from Recent Decades. In: Tomczyk, Ł., Guillén-Gámez, F.D., Ruiz-Palmero, J., Habibi, A. (eds) From Digital Divide to Digital Inclusion. Lecture Notes in Educational Technology. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-99-7645-4_20

Download citation

DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-99-7645-4_20
Published: 05 February 2024
Publisher Name: Springer, Singapore
Print ISBN: 978-981-99-7644-7
Online ISBN: 978-981-99-7645-4
eBook Packages: EducationEducation (R0)

Publish with us

Policies and ethics