Zonder context geen bewijs

Samenvatting

Evidence-based medicine (EBM) heeft de kwaliteit en veiligheid van de zorg aanzienlijk verbeterd. Het heeft de systematische reflectie op de gevolgen van het medisch handelen sterk bevorderd, het heeft de aanzet gegeven tot vernieuwing van het medisch onderwijs en onderzoek, en tot de ontwikkeling van professionele richtlijnen of standaarden om zorgprofessionals te ondersteunen bij het nemen van beslissingen in de individuele patiëntenzorg. Maar EBM heeft onbedoeld ook een aantal perverse effecten gehad. EBM genereert een bepaald type kennis, die niet universeel geldig of algemeen toepasbaar is. Het heeft geleid tot ‘protocollendwang’, veronachtzaming van patiëntfactoren, en verschraling van onderzoek tot die vormen die in het EBM-keurslijf passen. Wat is het alternatief? In plaats van evidence-based practice pleiten wij voor een context-based practice. Goede zorg is niet moreel neutraal en vereist meer dan het louter toepassen van verworven medische kennis. Het vergt het bijeenbrengen van verschillende kennisbronnen en het op basis daarvan met de patiënt afwegingen en keuzes maken die passen bij diens persoonlijke situatie.