Samenvatting
Een prolaps is een veelvoorkomende aandoening, met name bij vrouwen ouder dan 50 jaar die een of meerdere kinderen hebben gebaard. Diagnostiek en behandeling zijn primair een taak van de huisarts. Het grootste deel van de vrouwen met een symptomatische prolaps kan in de eerste lijn behandeld worden. Behandelopties in de eerste lijn omvatten leefstijladviezen, bekkenfysiotherapie en een pessarium. Dit hoofdstuk beschrijft de etiologie en epidemiologie van prolaps en aandachtspunten voor de huisarts tijdens anamnese en lichamelijk onderzoek. Vervolgens worden de indicaties voor en het effect van de verschillende behandelingen (leefstijladviezen, bekkenfysiotherapie, pessarium) beschreven. Als laatste wordt kort ingegaan op de operatieve mogelijkheden voor het verhelpen van prolapsklachten.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Similar content being viewed by others
Literatuur
Pakbaz M, Rolfsman E, Mogren I, Lofgren M. Vaginal prolapse–perceptions and healthcare-seeking behavior among women prior to gynecological surgery. Acta Obstet Gynecol Scand. 2011;90(10):1115–20.
Slieker-ten Hove MC, Pool-Goudzwaard AL, Eijkemans MJ, Steegers-Theunissen RP, Burger CW, Vierhout ME. The prevalence of pelvic organ prolapse symptoms and signs and their relation with bladder and bowel disorders in a general female population. Int Urogynecol J Pelvic Floor Dysfunct. 2009;20(9):1037–45.
Barber MD, Visco AG, Wyman JF, Fantl JA, Bump RC. Continence program for women research group. Sexual function in women with urinary incontinence and pelvic organ prolapse. Obstet Gynecol. 2002;99(2):281–9.
Barber MD. Pelvic organ prolapse. BMJ. 2016;354:i3853.
Dutch Association of Obstetrics and Gynecology [Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG)]. Guideline Prolapse [Richtlijn Prolaps]. 2014.
Romanzi LJ, Chaikin DC, Blaivas JG. The effect of genital prolapse on voiding. J Urol. 1999;161(2):581–6.
Weber AM, Walters MD, Ballard LA, Booher DL, Piedmonte MR. Posterior vaginal prolapse and bowel function. Am J Obstet Gynecol. 1998;179(6 Pt 1):1446–9; discussion 1449–50.
Haylen BT, Maher CF, Barber MD, Camargo S, Dandolu V, Digesu A, et al. An International Urogynecological Association (IUGA)/International Continence Society (ICS) joint report on the terminology for female pelvic organ prolapse (POP). Int Urogynecol J. 2016;27(2):165–94.
Jelovsek JE, Barber MD. Women seeking treatment for advanced pelvic organ prolapse have decreased body image and quality of life. Am J Obstet Gynecol. 2006;194(5):1455–61.
Panman CM, Wiegersma M, Kollen BJ, Berger MY, Lisman-van Leeuwen Y, Vermeulen KM, et al. Effectiveness and cost-effectiveness of pessary treatment compared with pelvic floor muscle training in older women with pelvic organ prolapse: 2-year follow-up of a randomized controlled trial in primary care. Menopause. 2016;23(12):1.
Wiegersma M, Panman CM, Kollen BJ, Berger MY, Lisman-Van Leeuwen Y, Dekker JH. Effect of pelvic floor muscle training compared with watchful waiting in older women with symptomatic mild pelvic organ prolapse: randomised controlled trial in primary care. BMJ. 2014;22(349):g7378.
Wiegersma M, Panman CMCR, Hesselink LC, Malmberg AGA, Berger MY, Kollen BJ, et al. Predictors of success for pelvic floor muscle training in pelvic organ prolapse. Phys Ther. 2019;99(1):109–17.
Farrell S. Pessaries in clinical practice. London: Springer; 2006.
Nederlands Huisartsen Genootschap. Protocol Aanmeten en inbrengen pessarium bij prolaps. 2014.
Lagro-Janssen T, Moonen S. Een pessarium, alleen voor overdag. Huisarts Wet. 2005;2:78–80.
Culligan PJ. Nonsurgical management of pelvic organ prolapse. Obstet Gynecol. 2012;119(4):852–60.
Olsen AL, Smith VJ, Bergstrom JO, Colling JC, Clark AL. Epidemiology of surgically managed pelvic organ prolapse and urinary incontinence. Obstet Gynecol. 1997;89(4):501–6.
Milani AL, Vollebregt A, Roovers JWR, Withagen M. Het gebruik van ‘matjes’ bij vaginale verzakkingen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A6598.
Patiëntenvoorlichtingssites/literatuur
Thuisarts www.thuisarts.nl.
Patiëntenvereniging bekkenbodem www.bekkenbodem4all.nl.
Keuzehulp operaties bij verzakking www.keuzehulp.info.
Patiëntenplatform NVOG, bekkenbodem en verzakkingsproblemen www.degynaecoloog.nl.
Leesadviezen/websites voor professionals
Instructiefilm ‘Het aanmeten en plaatsen van een pessarium bij prolaps’ (www.nhg.org).
Protocol ‘Aanmeten en inbrengen pessarium bij prolaps’ (www.nhg.org).
Multidisciplinaire richtlijn prolaps (www.nhg.org).
NHG-Standaard Urine-incontinentie bij vrouwen (www.nhg.org).
Website van het College voor Huisartsen met Bijzondere Bekwaamheden (https://chbb.lhv.nl).
Website Expertgroep uro- en gynaecologie (https://ugynhag.nhg.org).
Verwijsmogelijkheden landelijk en patiëntenverenigingen
Bekkenbodem4all bekkenbodem patiëntenvereniging https://bekkenbodem4all.nl.
Geraadpleegde Literatuur
De Boer TA, Salvatore S, Cardozo L, Chapple C, Kelleher C, Van Kerrebroeck P, et al. Pelvic organ prolapse and overactive bladder. Neurourol Urodyn. 2010;29(1):30–9.
Panman C, Wiegersma M, Kollen BJ, Berger MY, Lisman-Van Leeuwen Y, Vermeulen KM, et al. Two-year effects and cost-effectiveness of pelvic floor muscle training in mild pelvic organ prolapse: a randomised controlled trial in primary care. BJOG. 2016;124(3):511–20.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2020 Bohn Stafleu van Loghum is een imprint van Springer Media B.V., onderdeel van Springer Nature
About this chapter
Cite this chapter
Everts-Panman, C.M.C.R., Wiegersma, M. (2020). Vaginale prolaps. In: Lagro-Janssen, T., Teunissen, D. (eds) Urogynaecologie. Praktische huisartsgeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-2409-5_23
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2409-5_23
Published:
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-368-2408-8
Online ISBN: 978-90-368-2409-5
eBook Packages: Dutch language eBook collection