Samenvatting
In de huidige tijd is de inzet van digitale middelen bij integrale geboortezorg niet meer weg te denken. Er worden steeds meer toepassingen ontwikkeld, zoals eHealth, het perinataal webbased dossier, patiënt- of zwangerenportalen, keuzehulpen, e-learning en gezondheids-apps. Deze worden in dit hoofdstuk besproken, evenals het belang van het zorgvuldig omgaan ermee in verband met het medisch beroepsgeheim en het recht op privacy.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Notes
- 1.
Domotica zijn technologische hulpmiddelen die worden ingezet om ‘zorg op afstand’ te leveren aan mensen die zorg, ondersteuning of een vorm van toezicht nodig hebben. Dit kan variëren van een eenvoudige alarmknop die de patiënt bij zich draagt tot intelligente sensoren die waarnemen wanneer de betrokkene afwijkt van zijn of haar leefpatroon. Wearables zijn digitale gadgets die op het lichaam gedragen worden, zoals smartwatches, fitness trackers, speciale brillen en sensoren. Applied gaming zijn computerspellen met een intrinsiek motiverende werking. Hierdoor zijn ze uitermate geschikt voor het opdoen van kennis, het aanleren van vaardigheden of het veranderen van gedrag (https://redmax.nl).
- 2.
Ter bescherming van de privacy van cliënten is voor alle zorgverleners wettelijk vereist dat zij een zogeheten verwerkersovereenkomst sluiten met bedrijven (derden) die in hun opdracht persoonsgegevens be- of verwerken (KNOV 2018; www.knov.nl); zie ook par. 8.2.3.
- 3.
Het PWD is een Nederlandse informatiestandaard en is opgenomen in het kwaliteitsregister van Zorginstituut Nederland (ZIN). Het PWD is een initiatief van de KNOV, NVOG en wordt samen met Nictiz uitgevoerd. Bij het PWD zijn ook Perined, RIVM, NVK, BO Geboortezorg en cliëntvertegenwoordigers betrokken.
- 4.
Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) is een internationaal samenwerkingsverband tussen gebruikers en leveranciers van ICT. IHE promoot het gecoördineerd gebruik van ICT-standaarden (DICOM en HL7) in de zorgsector.
- 5.
De nieuwe Europese privacywet (AVG) staat boven de nationale wetgeving (par. 8.2.3). De Wet cliëntenrechten, enz. geldt als aanvulling op de AVG. Dat betekent dat dáár waar de AVG meer bescherming voor patiënten biedt, de AVG voorgaat.
- 6.
Sommige verloskundige praktijken beschikken over een software-applicatie die cliënten een app bieden waarmee zij altijd direct toegang hebben tot hun verloskundige dossier.
Literatuur
Adriaanse T, Eijsden P van, Leeuw PW de. E-learning bij tijdschriftartikelen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:B1124.
Anonymous. Met één druk op de knop. Het digitale dossier in de praktijk. Tijdschr Verloskundigen 2016;1:25–9.
Baranowski MT, Bower PK, Krebs P, Lamoth CJ, Lyons EJ. Round table conference. Effective feedback procedures in games for health. Games Health J. 2013;2(6):320–6. https://doi.org/10.1089/g4h.2013.1328.
Brown HC, Smith HJ, Mori R, Noma H. Giving women their own case notes to carry during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Oct 14;(10):CD002856. https://doi.org/10.1002/14651858.CD002856.
Bruele T van den, Vos HMM. Dokter, weet dat uw patiënt googelt. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A8093.
Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG). Samen zorgen in de wijk. Signalering ethiek en gezondheid 2016/2. Den Haag: Centrum voor Ethiek en Gezondheid; 2016. Bron: https://ceg.nl/uploads/publicaties/Samen_zorgen.pdf.
Clifford AM, Ryan J, Walsh C, McCurtin A. What information is used in treatment decision aids? A systematic review of the types of evidence populating health decision aids. BMC Med Inform Decis Mak. 2017 Feb 23;17(1):22. https://doi.org/10.1186/s12911-017-0415-7.
Croonen H. Veilig whatsappen een must voor dokters. MC 2015;25:2314. Bron: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/veilig-whatsappen-een-must-voor-dokters.htm.
Dankbaar MEW. De effectiviteit van e-learning en de implementatie in het medisch onderwijs. Tijdschr Medisch Onderwijs. 2009;28(5):212–22.
Delanoë A, Lépine J, Leiva Portocarrero ME, Robitaille H, Turcotte S, Lévesque I, Wilson BJ, Giguère AM, Légaré F. Health literacy in pregnant women facing prenatal screening may explain their intention to use a patient decision aid: a short report. BMC Res Notes. 2016 Jul 11;9:339. https://doi.org/10.1186/s13104-016-2141-0.
Dokter E, Zaat J. eHealth nog een rommeltje? Ned Tijdschr Geneesk. 2016;160:c3011.
Dongen AJ van, Nelen WL, In ‘t Hout J, Kremer JA, Verhaak CM. e-Therapy to reduce emotional distress in women undergoing assisted reproductive technology (ART): a feasibility randomized controlled trial. Hum Reprod. 2016;31(5):1046–57. https://doi.org/10.1093/humrep/dew040.
Dörenberg VET. Gegevensuitwisseling tussen artsen en sociale wijkteams. Een juridisch perspectief. Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D1481.
Elbourne D, Richardson M, Chalmers I, Waterhouse I, Holt E. The newbury maternity care study: a randomized controlled trial to assess a policy of women holding their own obstetric records. Br J Obstet Gynaecol. 1987;94(7):612–9.
Everdingen JJ van, Dreesens DH, Tuut MK. Regie over richtlijnen. Plannen voor richtlijnontwikkeling in Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1599.
Graaf Y van der, Zaat J, Eijsden P van, Leeuw P de. eHealth. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:B1127.
Jiskoot G, Benneheij SH, Beerthuizen A, Niet JE de, Klerk C de, Timman R, Busschbach JJ, Laven JS. A three-component cognitive behavioural lifestyle program for preconceptional weight-loss in women with polycystic ovary syndrome (PCOS): a protocol for a randomized controlled trial. Reprod Health 2017 Mar 6;14(1):34. https://doi.org/10.1186/s12978-017-0295-4.
KNMG. Handreiking artsen en social media. 2011. Bron: https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/sociale-media.htm.
KNMG. Handreiking privacy bij regionale uitwisseling van patiëntengegevens. 2017. Bron: https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/privacy-en-patientgegevens.htm.
KNMG. Omgaan met medische gegevens, KNMG-richtlijn. 2018. Bron: http://www.knmg.nl/web/file?uuid=043d8d9a-1d0e-46e0-a8e0-98092d764999&owner=5c945405-d6ca-4deb-aa16-7af2088aa173&contentid=411.
KNOV. Privacyverklaring 2018. Bron: https://www.knov.nl/werk-en-organisatie/tekstpagina/764-4/privacyverklaring/.
Loudon H, Nentin F, Silverman ME. Using clinical decision support as a means of implementing a universal postpartum depression screening program. Arch Womens Ment Health. 2016;19(3):501–5. https://doi.org/10.1007/s00737-015-0596-y.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Kamerbrief over eHealth en zorgverbetering. Den Haag: Ministerie van VWS; 2014 juli 2. Bron: https://www-rijksoverheid-nl.eur.idm.oclc.org/documenten/kamerstukken/2014/07/02/kamerbrief-over-e-health-en-zorgverbetering.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De herziene factsheet medisch beroepsgeheim, versie mei 2016. Den Haag: Ministerie van VWS; 2016. Bron: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2016/06/29/factsheet-medisch-beroepsgeheim.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Wet cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens. Den Haag: Ministerie van VWS; 2017. Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/patientenrecht-en-clientenrecht/vraag-en-antwoord/wat-verandert-er-vanaf-1-juli-2017-voor-zorgverleners-in-de-elektronische-verwerking-van-medische-gegevens.
Moghaddasi H, Asadi F, Hosseini A, Ebnehoseini Z. eHealth: a global approach with extensive semantic variation. J Med Syst. 2012;36(5):3173–6. https://doi.org/10.1007/s10916-011-9805-z.
Narasimhulu DM, Karakash S, Weedon J, Minkoff H. Patterns of internet use by pregnant women, and reliability of pregnancy-related searches. Matern Child Health J. 2016;20(12):2502–9 PubMed PMID: 27456311.
Nictiz. Meer dan techniek. eHealth monitor 2016. Bron: https://www.nictiz.nl/SiteCollectionDocuments/Rapporten/eHealth-monitor%202016%20(web).pdf.
Nouwt S. WhatsApp niet veilig, alternatieven wel. Medisch Contact 2016 maart 23. Bron: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/whatsapp-niet-veilig-alternatieven-wel.htm.
Oh H, Rizo C, Enkin M, Jadad A. What is eHealth (3): a systematic review of published definitions. J Med Internet Res. 2005;7(1):e1. https://doi.org/10.2196/jmir.7.1.e1.
Paauw S. Autoriteit persoonsgegevens raadt whatsApp af. medisch contact 2016. Bron: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/autoriteit-persoonsgegevens-raadt-whatsapp-af.htm.
Ploem C, Vokses Y. De arts-patiëntrelatie. In: Legemaate J, Widdershoven G, redactie. Basisboek ethiek & recht in de gezondheidszorg. Amsterdam: Boom uitgevers; 2016;37–64.
Podichetty V, Penn D. The progressive roles of electronic medicine: benefits, concerns, and costs. Am J Med Sci. 2004;328:94–9. https://doi.org/10.1097/00000441-200408000-00005.
Portocarrero ME, Giguère AM, Lépine J, Garvelink MM, Robitaille H, Delanoë A, Lévesque I, Wilson BJ, Rousseau F, Légaré F. Use of a patient decision aid for prenatal screening for Down syndrome: what do pregnant women say? BMC Pregnancy Childbirth 2017 Mar 20;17(1):90. https://doi.org/10.1186/s12884-017-1273-0.
Quispel C, Schneider TA, Bonsel GJ, Lambregtse-van den Berg MP. An innovative screen-and-advice model for psychopathology and psychosocial problems among urban pregnant women: an exploratory study. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2012;33(1):7–14. https://doi.org/10.3109/0167482X.2011.649814.
Quispel C, Schneider TA, Hoogendijk WJ, Bonsel GJ, Lambregtse-van den Berg MP. Successful five-item triage for the broad spectrum of mental disorders in pregnancy – a validation study. BMC Pregnancy Childbirth 2015 Feb 28;15:51. https://doi.org/10.1186/s12884-015-0480-9.
Ross J, Stevenson F, Lau R, Murray E. Factors that influence the implementation of eHealth: a systematic review of systematic reviews (an update). Implement Sci. 2016 Oct 26;11(1):146.
Slikboer K. Patiëntgegevens via WhatsApp discutabel. Medisch Contact 2015 juli 9. Bron: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/patientgegevens-via-whatsapp-discutabel.htm.
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden. 446 Besluit van 10 november 2017, houdende nadere regels over functionele, technische en organisatorische maatregelen bij elektronische gegevensverwerking door en tussen zorgaanbieders (Besluit elektronische gegevensverwerking door zorgaanbieders). Jaargang 2017. Bron: https://www.privacyindezorg.nl/assets/files/stb-2017-446.pdf.
Stacey D, Légaré F, Lewis K, Barry MJ, Bennett CL, Eden KB, Holmes-Rovner M, Llewellyn-Thomas H, Lyddiatt A, Thomson R, Trevena L. Decision aids for peoplefacing health treatment or screening decisions. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 12;4:CD001431. https://doi.org/10.1002/14651858.CD001431.pub5.
Steegers-Theunissen RP, Steegers EA. Embryonic health: new insights, mHealth and personalised patient care. Reprod Fertil Dev. 2015;27(4):712–5. https://doi.org/10.1071/RD14386.
Vlemmix F, Warendorf JK, Rosman AN, Kok M, Mol BW, Morris JM, Nassar N. Decision aids to improve informed decision-making in pregnancy care: a systematic review. BJOG 2013;120(3):257–66. https://doi.org/10.1111/1471-0528.12060.
Weed LL. The problem oriented record as a basic tool in medical education, patient care and clinical research. Ann Clin Res. 1971;3(3):131–4.
Zorgstandaard Integrale Geboortezorg versie 1.1 (2016). Bron: https://www.zorginzicht.nl/bibliotheek/integrale-geboortezorg-zorgstandaard/Paginas/Home.aspx.
Zorgvisie. Nieuws. Zorg zet vol in op artificial intelligence. 2017. Bron: https://www.zorgvisie.nl/ongeremde-groei-voor-artificial-intelligence-in-de-zorg/.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2018 Bohn Stafleu van Loghum is een imprint van Springer Media B.V., onderdeel van Springer Nature
About this chapter
Cite this chapter
Wildschut, H.I.J. et al. (2018). Het zorgdossier – ICT-toepassingen, eHealth en social media. In: Wildschut, H., Boesveld, I. (eds) Integrale geboortezorg. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-2202-2_9
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2202-2_9
Published:
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-368-2201-5
Online ISBN: 978-90-368-2202-2
eBook Packages: Dutch language eBook collection