Skip to main content
SpringerLink
Log in

Linguïstisch georiënteerde therapie

december 2002

  • Chapter
Verworven taalstoornissen

  • 949 Accesses

Samenvatting

Verschillende effectstudies tonen aan dat bij afasie het herstel met intensieve therapie gunstiger verloopt in vergelijking met alleen spontaan herstel (Wertz e.a., 1986; Poeck e.a., 1989). In de artikelen van Robey (1994) en Holland e.a. (1996) wordt een overzicht gegeven van groeps- en casestudies. Daarnaast wordt een kwalitatieve analyse van het bewijsmateriaal gepresenteerd. Dat tegenwoordig kan worden aangetoond dat afasietherapie een gunstig effect heeft op het herstelverloop, is onder andere te danken aan de wijze waarop de therapiestudies worden opgezet. In tegenstelling tot de groepsstudies uit het verleden wordt er nu meer rekening gehouden met de onderliggende stoornis van de individuele patiënten (Bastiaanse, 2000). Het spreekwoord ‘oefening baart kunst’ gaat bij taaltherapie niet altijd op. Therapie die alleen gericht is op het oefenen van een gestoorde vaardigheid, bijvoorbeeld het benoemen, heeft een zwakke basis (Rothi, 1992). Belangrijk is te bepalen wat met de afasietherapie beoogd wordt. In de literatuur wordt daarin een tweedeling gemaakt.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Log in via an institution

Institutional subscriptions

Literatuur

  • Ballard, K.J., & Thompson, C.K. (1999). Treatment and generalization of complex sentence production in agrammatism. Journal of speech Language and Hearing Research, 42, 690-707.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R. (1991). Naming of instrumental verbs in aphasia: An explorative study. ClinicalLinguistics and Phonetics, 5, 355-368.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R. (2000). Afasiologie: Synergie van fundamenteel en klinisch wetenschappelijk onderzoek. Loosdrecht: Stichting Afasie Nederland.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R., & Jonkers, R. (1998). Verb retrieval in action naming and spontaneous speech in agrammatic and anomic aphasia. Aphasiology, 12, 951-969.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R., & Zonneveld, R. van (1998). On the relation between verb inflection and verb position in Dutch agrammatic aphasics. Brain and Language, 64, 165-181. Bastiaanse, R., Bosje M., & Franssen, M. (1996). Deficit-oriented treatment of word-finding problems: Another replication. Aphasiology, 10,363-383.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R., Maas, E., & Rispens, J. (2000). Werkwoorden- en Zinnen test (WEZT). Lisse: Swets Test Publishers.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R., Groningen-Derksen, M.J.T.J. van, Nijboer, S.F., & Taconis, M.P. (1986). Auditieftaalbegripsprogramma: Een taalbegripsprogramma op woordniveau voor afasiepatiënten. Deel 1 en 2. Enschede: Het Roessingh.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R., Groningen-Derksen, M.J.T.J. van, Nijboer, S.F., & Taconis, M.P. (1989). Auditieftaalbegripsprogramma op woordniveau voor afasiepatiënten. Deel 3. Enschede: Het Roessingh.

    Google Scholar 

  • Bastiaanse, R., Jonkers, R. Quak, C.H., & Varela-Put, M. (1996). Werkwoordproduktie op woorden zinsniveau.Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Bax, M., & Bastiaanse, R. (1997). Taal: Systeem en gebruik. In: Handboek Stem-Spraak-Taalpathologie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.

    Google Scholar 

  • Bonta, E., & Sistermans-Theunisse, J.M. (1993). Neurologische taal- en spraakstoornissen 2: Logotherapia. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Caramazza, A., & Hillis, A.E. (1991). Lexical organization of nouns and verbs in the brain. Nature, 349, 788-790.

    Google Scholar 

  • Carlier, J.M., Benjaminsen, S., Nies, H.L.G.R., & Witte, L.P. de (1999). Stappenplan stroke service. Den Haag: Nederlandse Hartstichting.

    Google Scholar 

  • Carlomagno, S., Colombo, A., Casadio, P., Emanuelli, S., & Razzano, C. (1991). Cognitive approaches to writing rehabilitation in aphasics: Evaluation of two treatment strategies. Aphasiology, 5, 355-360.

    Google Scholar 

  • De Partz, M.P. (1986). Reeducation of a deep dyslexic patient: Rational of the method and results. Cognitive Neuropsychology, 3, 149-177.

    Google Scholar 

  • Ellis, A.W., & Young, A.W. (1988). Human cognitive neuropsychology. Hove: LawrenceErlbaum.

    Google Scholar 

  • Ferguson, A. (1999). Clinical Forum: Learning in aphasia therapy: it’s not so much what you do, but how you do it. Aphasiology, 13, 125-132.

    Google Scholar 

  • Ferrand, I., & Deloche, G. (1991). Thérapie expérimentale de l’écriture dans un cas d’atteinte de la voie phonologique avec préservation de la production des monosyllabiques. Paris: Communication présentée à la Société de Neuropsychologie de Langue Française.

    Google Scholar 

  • Haaften-van Bekkum, I.J. van, Vries, L.A. de, Stumpel, H.J.E.J., & Loon-Vervoorn, W.A. van (1981). Handleiding Taalzakboek en Language Master Programma. Arnhem: Boek en Leermiddelen Centrale.

    Google Scholar 

  • Holland, A. Fromm, D.S., DeRuyter, F., & Stein, M. (1996). Treatment Efficacy: Aphasia. Journal of Speech and Hearing Research, 39, S27-S36.

    Google Scholar 

  • Howard, D. (1999) Learning theory is not enough. Aphasiology, 13, 140-143.

    Google Scholar 

  • Howard D., & Harding, D. (1998). Self-cueing of word retrieval by a woman with aphasia; why a letter board works. Aphasiology, 12,399-420.

    Google Scholar 

  • Janssen, G. (red.) (1996) Auditief programma voor afasiepatiënten met receptieve stoornissen. Zwolle: Christelijke Hogeschool Windesheim.

    Google Scholar 

  • Jones, E.V. (1986). Building the foundations for sentence production in a non-fluent aphasic. British Journal of Disorders of Communication, 21, 63-82.

    Google Scholar 

  • Jonkers, R., & Bastiaanse, R. (1996). The influence of instrumentality and transitivity on action naming in Broca's and anomic aphasia. Brain and Language 55, 37-39.

    Google Scholar 

  • Kotten, A. (1989). Algemene principes in de afasietherapie. In E.G. Visch, F. van Harskamp & D. de Boer (red.). Neurologische taal- en spraakstoornissen.Deel 1: Afasietherapie. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Laurence, S., & Stein, D. (1978). Recovery after brain damage and the concept of localization of function. In S. Finger (ed.). Recovery from brain damage.New York: Plenum Press.

    Google Scholar 

  • Lesser, R. (1985). Aphasia therapy in the early 1980s. In S. Newman & R. Epstein. Current perspectives in dysphasia. Edinburgh: Churchill Livingstone.

    Google Scholar 

  • Lesser, R., & Milroy, M. (1993). Aphasia: Psycholinguistic and pragmatic aspects of intervention. New York: Longman.

    Google Scholar 

  • Links, P., Feiken, J., & Bastiaanse R. (1996). Afasie, diagnostiek en therapie: een linguïstische benadering. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

    Google Scholar 

  • Lugt-van Wiechen, K.G.M. van der, & Verschoor, J. (1988). Melodische Intonatie Therapie.Rotterdam: Stichting Afasie Rotterdam.

    Google Scholar 

  • Lugt-van Wiechen, K.G.M. van der, & Visch-Brink, E.G. (1989). Die Melodic Intonation Therapy bei Patienten mit einer globalen Aphasie: das Hemmen von Recurring Utterances. Sprache, Stimme und Gehör, 13, 142-145.

    Google Scholar 

  • Manning, L., & Warrington, E.K. (1996). Two routes to naming: a case study. Neuropsychologia, 34, 809-817.

    Google Scholar 

  • Marshall, J. (1995). The mapping hypothesis and aphasia therapy. Aphasiology, 9, 517-539.

    Google Scholar 

  • Nickels, L. (1992). The autocue? Self-generated phonemic cues in the treatment of a disorder of reading and naming. Cognitive Neuropsychology, 9, 155-182.

    Google Scholar 

  • Nickels, L., Byng, S., & Black, M. (1991). Sentence processing deficits: A replication of therapy. British Journal of Disorders of Communication, 26, 175-199.

    Google Scholar 

  • Oskamp, J., & Weber, D. (1995). Neurolinguïstische Afasietherapie: Lexiaal-Semantische Stoornissen. Hofheim: nat-Verlag.

    Google Scholar 

  • Pijfers, L., Vries, L.A. de, Merks, I., & Arts, C. (1988). Intercom; werkboek en communicatieve oefeningen voor volwassenen met afasie(Stichting Afasie Nederland – Stichting Afasie Utrecht).

    Google Scholar 

  • Poeck, K., Huber, W., & Willmes, K. (1989). Outcome of intensive language treatment in aphasia. Journal of Speech and Hearing Disorders, 54, 471-9.

    Google Scholar 

  • Raymer, A.M., Thompson, C.K., & Grand, H.R. le (1993). Phonological treatment of naming deficits in aphasia: model-based generalization analysis. Aphasiology, 7, 27-53.

    Google Scholar 

  • Rijn, M. van, Booy, L., & Visch-Brink, E.G. (2000). FIKS, fonologische afasietherapie.Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Robey, R.R. (1994). The efficacy of treatment for aphasic persons: A Meta-analyses. Brain andLanguage, 47, 582-608.

    Google Scholar 

  • Robson, J., Pring, T. Marshall, J., Morrison, S., & Chiat, S. (1998). Written communication in undifferentiated jargon aphasia: a therapy study. International Journal of Language andCommunication Disorders, 33, 305-328.

    Google Scholar 

  • Rothi, L.J.G. (1992). Theory and clinical intervention: one clinician’s view. In J.A. Cooper (ed.) Aphasia Treatment: Current approaches and research opportunities. Proceedings of a workshop. Maryland: Bethesda.

    Google Scholar 

  • Sandt, M. van de (1986). Het Visuele Cue Programma: De handleiding. Rotterdam: Stichting Afasie Rotterdam.

    Google Scholar 

  • Sandt-Koenderman, W.M.E van de (1993). Multicue: Een computerprogramma voor de behandeling van woordvindingsproblemen bij afasiepatiënten. Rotterdam: Stichting Afasie Rotterdam.

    Google Scholar 

  • Sandt-Koenderman, W.M.E. van de, Bonta, E., Wielaert S.M., & Visch-Brink, E.G. (1997). Stimulating sentence production in agrammatic patients: the effect of the Visual Cue Programme on spontaneous speech. Aphasiology, 11, 735-759.

    Google Scholar 

  • Schuell, H. (1974). Aphasia theory and therapy. Selected lectures and papers of Hildred Schuell. Baltimore: University Park Press. Springer, L., Willmes, K., & Haag, E. (1993). Training in the use of wh-questions and prepositions in dialogues: A comparison of two different approaches in aphasia therapy. Aphasiology, 7, 251-270.

    Google Scholar 

  • Stumpel, M., Dijk , H van., Messing-Peterson, J., & Vries, L. de (1989). Systeem voor training van afasiepatiënten. In E.G. Visch, F. van Harskamp en D. de Boer (red.). Neurologische taal- en spraakstoornissen, Deel 1: Afasietherapie. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Thompson, C.K., Shapiro, L.P., Tait, M.E., Jacobs, B., & Schneider, S. (1996). Training Wh-question production in agrammatic aphasia: Analysis of argument and adjunct movement. Brain and Language, 52, 175-228.

    Google Scholar 

  • Thompson, C.K., Shapiro, L.P., Ballard, K., Jacobs, B., Schneider, S., & Tait, M.E. (1997). Training and generalized production of wh- and np-movement structures in agrammatic speakers. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 40, 228-244. Verschaeve, M., Duinker-Kloeke, G., Muller-Pieterse, I., & Regoort, A. (1992). Het Gespreksboek.Loosdrecht: Stichting Afasie Nederland.

    Google Scholar 

  • Visch-Brink, E.G. (1999). Words in action: retrieval errors in aphasia, a topic for therapy. Rotterdam: Proefschrift Erasmus Universiteit.

    Google Scholar 

  • Visch-Brink, E.G., & Bajema, I. (2000) Box, semantisch therapieprogramma. Lisse: Swets & Zeitlinger. Werkgroep Classificatie en Coderingen (wcc)(1981). Internationale classificatie van stoornissen, beperkingen en handicaps 1980. Vertaling van de International Classification of impairments, Disabilities and Handicaps, who1980. Voorburg : tno-Raad voor Gezondheidsresearch, cogGehandicapten.

    Google Scholar 

  • Wertz, R.T., Weiss, G.D., Aten, J.L. e.a. (1986). Comparison of clinic, home, and deferred language treatment for aphasia. Archives of neurology, 43, 653-658.

    Google Scholar 

Download references

Authors
  1. Dr. H.F.M Peters
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Prof.dr. R. Bastiaanse
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Prof.dr. J. Van Borsel
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Prof.dr. P.H.O. Dejonckere
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. Dr. K. Jansonius-Schultheiss
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. Drs. Sj. Van der Meulen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  7. B.J.E. Mondelaers
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Editor information

H.F.M Peters R. Bastiaanse J. Van Borsel P.H.O. Dejonckere K. Jansonius-Schultheiss Sj. Van der Meulen B.J.E. Mondelaers

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

About this chapter

Cite this chapter

Peters, H. et al. (2014). Linguïstisch georiënteerde therapie. In: Peters, H., et al. Verworven taalstoornissen. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0804-0_4

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0804-0_4

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Online ISBN: 978-90-368-0804-0

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation