30

Samenvatting

ondervoede zuigeling

Antwoorden

1

U constateert dat het lichaamsgewicht veel lager is dan u verwachtte, zodat de volgende stoornissen te overwegen zijn:

• stille ondervoeding aan de borst: een zuigeling met borstvoeding die zich zonder te huilen tevreden toont met veel te weinig voeding, waardoor het ondervoed raakt, wat door de ouders niet wordt opgemerkt;

• somatische aandoening: vooral van hart, longen, maag-darmkanaal of stofwisseling. Ook congenitale hypothyreoïdie is misschien nog niet uitgesloten; de gewichtstoename is hierbij meestal nog wel voldoende, maar het vele slapen en de trage ontlasting zouden er goed bij passen;

• stoornis in de moeder-kindrelatie: een frequente oorzaak van een langdurige groeistoornis bij zuigelingen van drie maanden en ouder, maar bij jongere zuigelingen komt dit veel minder vaak voor.

2

• prenataal: ziekten of stoornissen in de graviditeit?

• perinataal: geboorte normaal? Zwangerschapsduur en geboortegewicht correct?

• neonataal: blauw of geel? Suf? Hoe gaat het drinken? Wat zijn de gewichten? Hielprik gehad? Huilerig? Hongerig? Natte luiers?

3

Het onderzoek bestaat uit twee gedeelten:

• bijwonen van een voeding: bekeken worden het gedrag van het kind, de techniek van de borstvoeding, inspectie (eventueel palpatie) van de borsten, weging voor en na de voeding. Dit laatste kan een aanwijzing of bevestiging opleveren van onvoldoende borstvoeding, maar zo’n dubbele weging voor en na een enkele voeding blijkt veelal te onnauwkeurig voor het betrouwbaar vaststellen van een enkele voedingshoeveelheid;

• algemeen onderzoek van het kind: bekeken worden de motorische activiteit en de mentale alertheid, gevolgd door een systematisch fysisch onderzoek van hoofd, hals, thorax, abdomen, genitalia, extremiteiten, in het bijzonder ook onderzoek naar tekenen van onvoldoende groei en hydratie.

4

• bij sufheid, uitdroging of verdenking op een primaire lichamelijke stoornis is spoedopname vermoedelijk aangewezen. In dat geval wordt telefonisch overlegd met een kinderarts;

• indien er aanwijzigen zijn voor primaire ondervoeding, adviseert men het frequenter geven van borstvoeding (bijvoorbeeld acht- tot tienmaal per dag), met dagelijkse gewichtscontrole op een vast tijdstip. Eventueel kan moeder kolven na de voeding, ter stimulatie van de borstvoeding;

• aan moeder worden adviezen gegeven ter bevordering van de borstvoeding en er wordt praktische begeleiding geregeld;

• na enkele dagen dient een vervolgcontrole plaats te vinden. (Wat is het gewicht? Is er noodzaak tot bijvoeden?)

Opmerkingen

Bij borstvoeding mag de defecatie traag zijn. Op deze leeftijd is dit de meest voorkomende oorzaak van obstipatie.

Stille ondervoeding aan de borst komt in de westerse wereld vrij veel voor, doordat de ervaring met borstvoeding sterk is afgenomen. Bij het onderhavige kind had tijdig goede voorlichting moeten plaatsvinden met eerdere gewichtscontrole.