Plezier in je werk

Samenvatting

Psychotherapeuten hebben een heel leuk vak. Voorwaarde is wel dat je zelf de regels in en rond de spreekkamer kunt bepalen, maar daarvoor start je dan ook je eigen praktijk. Het geeft veel voldoening als je cli ënten kunt helpen om meer rust in zichzelf te vinden of mee te maken hoe cli ënten door het gezamenlijke werk grenzen verleggen en nieuwe stappen in hun ontwikkeling maken. Uit onderzoek blijkt dat veel therapeuten vinden dat ze door hun werk ook persoonlijk zijn gegroeid. Ze hebben meer zelfzekerheid, zelfvertrouwen en gevoeligheid ontwikkeld en zijn in relaties tot meer openheid en diepgang in staat. Kortom, dit is een vak waarin je jezelf kunt ontwikkelen! Maar laten we realistisch zijn: er is ook een andere kant aan dit vak. Myriam van Gael noemde ons vak in een veelgeciteerd artikel ‘een eigenaardige en gevaarlijke roeping’ (Van Gael, 1998). Psychotherapeuten, psychologen en psychiaters blijken in hun leven meer psychische problemen te hebben dan de gemiddelde man of vrouw. Angsten, depressies, suïcidaliteit en suïcidepogingen, alcoholisme en relatieproblemen komen twee tot vijf keer vaker voor. Velen twijfelen na een aantal jaren aan hun beroepskeuze; in het midden van hun carrière komen stress, burn-out en desillusionering veelvuldig voor. Ten dele laat zich dat verklaren door de ‘eigen aard’ van psychotherapeuten. Zij hebben in hun kindertijd meer emotionele en interpersoonlijke stress ervaren, komen vaker uit families met psychische stoornissen zoals depressie, schizofrenie, ernstige persoonlijkheidsstoornissen en alcoholisme, hebben meer traumatische gebeurtenissen doorgemaakt en hebben vaker al jong een verzorgende rol op zich genomen tegenover ouders of andere kinderen. Dit maakt dat zij vaak een groter vermogen hebben tot empathie en begrip voor de emotionele pijn en problemen van hun cliënten, maar het maakt hun ook kwetsbaar. Zij lopen een groter risico dat zij te veel willen voor hun cliënten, dat ze te veel voorbijgaan aan zichzelf en hun eigen behoeften, dat ze agressie te veel onderdrukken en zich te snel onderwerpen aan onredelijke verlangens en eisen van cliënten of het therapeutisch contact gebruiken voor eigen onvervulde behoeften. In de psychotherapie heerst vrij algemeen het idee dat matig problematische personen het best functioneren als psychotherapeuten. Zowel personen die te veel door hun problemen worden overspoeld als degenen die zich te weinig bewust zijn van emotionele problemen, zijn ongeschikt voor dit vak.