Skip to main content

20 Levensfaseproblematiek

  • Chapter
Book cover Ouderengeneeskunde
  • 6559 Accesses

Samenvatting

De titel ‘levensfaseproblematiek’ zou abusievelijk de indruk kunnen wekken dat ouder worden gelijk wordt gesteld aan aftakeling, eenzaamheid, verlies, … en dat dit het specifi eke is van deze levensperiode. Het feit dat mensen vandaag de dag gemiddeld 30 jaar ouder worden dan honderd jaar geleden is echter eerder een weldaad. En veroudering is sterk verschillend van individu tot individu. Ouderen verschillen onderling evenzeer als personen in andere leeftijdsgroepen. Het is fout ervan uit te gaan dat ouderen eerder voor een proces van aftakeling staan dan voor een proces van groei, en dat ouderdom een fundamenteel slechtere ervaring is dan elke andere levensperiode. Hoe wij naar oudere mensen kijken, welke mogelijkheden en talenten we in hen erkennen en waarderen, welke rechten en plichten we hun toekennen, wordt mede bepaald door het soort mensbeeld dat we erop nahouden. Dit hoofdstuk is dan ook geschreven vanuit het besef dat de ouderen geen groep apart zijn, maar een deel van ieder van ons. Op de leeftijd van 40 jaar zijn we reeds 50% van de 80-jarige die we ooit zouden kunnen worden.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 59.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Leesadvies

  • Balaban RE. A physician's guide to talking about end-of-life care. J Gen Intern Med 2000;15:195–200.

    Article  PubMed Central  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Beullens J, Keirse M. Verdwijnt de hoop van patiënten met kanker en verzwakt hun gezondheidstoestand door de mededeling van slecht nieuws? Tijdschrift voor Geneeskunde 2000;56: 1160–5.

    Google Scholar 

  • Blackwell B, Gutmann M. The management of chronic illnessbehaviour. In: S McHugh, TM Vallis TM (eds.), Illness behavior: a multidisciplinary model, pp. 401–8. New York: Plenum Press, 1986.

    Google Scholar 

  • Costain Schou K. Awareness contexts and the construction of dying in the cancer treatment setting: ‘micro’ and ‘macro’ levels in narrative analysis. In: L Clark (ed.), The sociology of death, pp. 238–63. Oxford: Blackwell Publishers, 1993.

    Google Scholar 

  • De Jong-Gierveld J. Eenzaamheid onder oudere mensen: een overzicht van onderzoek. Tijdschrift voor Sociale Gerontologie 1999;2:5–15.

    Google Scholar 

  • Emanuel LL, Danis M, Pearlman RA, Singer PA. Advance care planning as a process: structuring the discussions in practice. J Am Geriatr Soc 1995;43:440–6.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Fallowfield LJ, Clark AW. Delivering bad news in gastroenterology. American Journal Gastroenterlogy 1994;89:473–9.

    CAS  Google Scholar 

  • Johnston SC, Pfeifer MP, McNutt R. The discussion about advance directives: Patient and physician opinions regarding when and how it should be conducted. End of Life Study Group. Arch Intern Med 1995;155:1025–30.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Keirse M. Helpen bij verlies en verdriet. Een gids voor het gezin en de hulpverlener. Tielt: Lannoo, 2009.

    Google Scholar 

  • Keirse M. Helpen bij ziekte en pijn. Een gids voor de patiënt, het gezin en de zorgverlener. Tielt: Lannoo, 2009.

    Google Scholar 

  • Keirse M. Het levenseinde teruggeven aan de mensen. Over vroegtijdige planning van de zorg. Wemmel: Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen, 2009.

    Google Scholar 

  • Keirse M. Therapeutische verbetenheid en patiëntenrechten. Tijdschrift voor Geneeskunde 2006;62:877–87.

    Google Scholar 

  • Keirse M, Beguin C, Desmedt M, Deveugele M, Menten J, Simoens S, Wens J, Borgermans L, Kohn L, Spinnewijn B, Cardinael A, Kutten B, Vanden Berghe P, Paulus D. Organisatie van de palliatieve zorg in België. Brussel: Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, 2009.

    Google Scholar 

  • Markson LJ, Finale J, Steel K, Kern D, Annas G. Implementing advance directives in the primary care setting. Arch Intern Med 1994;154:2321–7.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Miles SH, Koepp R, Weber EP. Advance end-of-lifetreatment planning. Arch Intern Med 1996;156:1062–8.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn. Werkboek eenzaamheid ouderen. www.ggdkennisnet.nl

  • Nuland SB. Hoe wij dood gaan; bespiegelingen over het einde van het leven. Baarn: Anthos, 1995.

    Google Scholar 

  • Rooijmans HGM. Verdriet en depressie, pp. 54-62. In: K Gill, RFW Diekstra (red.), Verdriet, verliesverwerking en gezondheid. Baarn: Ambo, 1988.

    Google Scholar 

  • Rümke HC. De neurotische ‘doublures' van het menselijk lijden. In: SJ Nijdam, HJM Rooijmans. Vorm en inhoud. Een keuze uit de essays van HC Rümke. Utrecht: Bohn Scheltema & amp; Holkema, 1981.

    Google Scholar 

  • Schuster JL, Myers S, Rogers SK, Emmer SC, Lynn J. Can we make the health-care system work? In: RS Morrison, DE Meier (eds.), Geriatric palliative care, pp. 345–56. Oxford: University press, 2003.

    Google Scholar 

  • Schneiderman LJ, Kaplan RM, Pearlman RA. Do physicians own preferences for life-sustaining treatment influence their perceptions of patients' preferences? J Clin Ethics 1993;4:28–33.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Smucker WD, Ditto PH, Moore KA, Druley JA, Danks JH, Townsend A. Elderly outpatients respond favourably to a physician-initiated advance directive discussion. J Am Board Fam Pract 1993;6:473–82.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Spears R, Drinka PJ, Voeks SK. Obtaining a durable power of attorney for health care from nursing home residents. J Fam Pract 1993;36:409–13.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Swaan A. Het medisch regiem. Amsterdam: Meulenhoff, 1985.

    Google Scholar 

  • The AM. Palliatieve behandeling en communicatie. Een onderzoek naar het optimisme op herstel van longkankerpatiënten. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum, 1999.

    Google Scholar 

  • Tulsky JA, Fischer GS, Rose MR, Arnold RM. Opening the black box: how do physicians communicate about advance directives? Ann Intern Med 1998;129:441–9.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Vanden Boer L, Pauwels K. Het subjectief welbevinden. In: T Jacobs, L Vanderleyden, L Vanden Boer (eds.), Op later leeftijd. De leefsituatie van 55-plussers in Vlaanderen, pp. 301-328. Antwerpen: Garant, 2004.

    Google Scholar 

  • Van Ranst N. Eenzaamheid. In: A Marcoen, R Grommen, N Van Ranst (eds.), Als de schaduwen langer worden. Psychologische perspectieven op ouder worden en oud zijn, pp. 281-92. Leuven: Lannoo campus, 2006.

    Google Scholar 

  • Verheggen F. Myth and reality of informed consent on the patient's choice to participate in clinical trials. Maastricht, proefschrift UPM, 1996.

    Google Scholar 

  • Wagener DJT. Slecht nieuws. Een handreiking bij de gespreksvoering. Utrecht: Bunge, 1996.

    Google Scholar 

  • Worden JW. Grief counselling and grief therapy. A handbook for the mental health practitioner. London: Routledge, 2005.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Editor information

Editors and Affiliations

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

About this chapter

Cite this chapter

Keirse, M. (2012). 20 Levensfaseproblematiek. In: Muris, J.W.M., de Weerd-Spaetgens, C.M.E.E. (eds) Ouderengeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-7968-2_20

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7968-2_20

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-313-7967-5

  • Online ISBN: 978-90-313-7968-2

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics