Samenvatting
Wanneer we ons afvragen welke pedagogische invalshoeken of benaderingen kunnen worden aangetroffen in de jeugdzorg, dan ligt aan deze vraagstelling een aanname ten grondslag.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
- 1.
De term ‘jeugdigen’ verwijst naar de leeftijdsgroep 0-18-jarigen.
- 2.
Vraaggericht werken is dus niet hetzelfde – zoals ten onrechte wel eens wordt gedacht – als toepassing van het pedagogische vraagstellingsmodel.
- 3.
Zie voor een bespreking van het onderzoek naar het Glen Mills-programma: Van der Laan, Spaans en Verhagen (2004); en voor een bespreking van het onderzoek naar het Den Engh-programma: Van der Ploeg (2005). Mede als gevolg van de kritieken zijn onder auspiciën van het wodc door het Amsterdamse onderzoeksbureau dsp-groep recent twee rapporten gepubliceerd, waarin de zogenaamde ‘What Works’-beginselen zijn toegepast op de Glen Mills School (Hilhorst & Klooster, 2004) en het SGS-programma in Den Engh (Van Heerwaarden, Hilhorst & Slabbèrtje, 2005). Het beeld dat daaruit naar voren komt is gemengd.
- 4.
Van de vier dimensies waarop effecten worden verwacht – vermindering cognitieve vertekening van de werkelijkheid; verbetering morele beoordeling van situaties; toename sociale vaardigheden; verbetering sociale informatieverwerking – zijn deze alleen op de eerste dimensie overtuigend.
Literatuur
Acker, J.C.A. van (1989). Pedagogische gezinsbegeleiding bij psychosociale problemen. In R. de Groot, K. Doornbos, J.D. van der Ploeg, & P.A. de Ruyter (red.). Handboek Orthopedagogiek (pp. 4252: 1-29). Groningen: Wolters-Noordhoff.
Arnold, M.E., & Hughes, J.N. (1999). First do no harm: Adverse effects of grouping deviant youth for skills training. Journal of School Psychology, 37, 99-115.
Baartman, H. E. M. (1999). Ontwikkelingen in orthopedagogische visies op opvallende kinderen. In H. E. M. Baartman, A. van der Leij, & J. Stolk (red.). Het perspectief van de orthopedagoog (pp. 3-28). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Bartels, A.A.J. (2001). Behandeling van jeugdige delinquenten volgens het competentiemodel. In E. J. Knorth, T.A. van Yperen, P.H. van der Laan, & G.A. Vlieger-Smid (red.). Gedrag gekeerd? Interventies in de jeugdzorg bij antisociaal gedrag en jeugdcriminaliteit (pp. 211-226). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Berger, M. (1998). Competentiegerichte ondersteuning en begeleiding van ouders. In M. Akkerman-Zaalberg van Zelst, H. van Leeuwen & N. Pameijer (red.), Ouderbegeleiding nader bekeken (pp. 67-82).
Berger, M., & Boendermaker, L. (2003). Multisysteembehandeling in Nederland: Voorstel voor de introductie van MST. Utrecht: Nizw.
Carr, A. (1999). The Handbook of Child and Adolescent Clinical Psychology. London/New York: Routledge.
Choy, Y. W. (2001). Het systeemgerichte denken in de jeugdzorg. In J. Hermanns, C. van Nijnatten, M. Smit, F. Verheij & M. Reuling (red.). Handboek jeugdzorg: Methodieken, zorgprogramma’s en doelgroepen (pp. A.12: 1-17). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Doef, P.L.M. van der (1998). Orthopedagogiek als (inter)discipline. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 37(6), 231-241.
Dishion, T.J., McCord, J., & Poulin, F. (1999). When interventions harm: Peer groups and problem behavior. American Psychologist, 54, 755-764.
Drost, J. (2001). Opvoeden via de groep. Tijdschrift voor Sociaal Pedagogische Hulpverlening, 8(42), 36-39.
Eggermont, M. (2000). Opvoedend straffen: een delicate samenhang tussen opvoeder, kind en context. In H. de Frankrijker, H.J. Kuipers, J. Scholtens & R. van der Veer (red.). Gezin, morele opvoeding en antisociaal gedrag (pp. 82-88). Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Gibbs, J.C., Potter, G.B., & Goldstein, A.P. (1995). The EQUIP Program: Teaching youth to think and act responsibly through a peer-helping approach. Champaign, IL: Research Press.
Haaf, P.G.J. ten, & Janssens, J.M.A.M. (1994). Indelingscriteria voor opvoedingsgedrag. Nederlands Tijdschrift voor Opvoeding, Vorming en Onderwijs, 10, 317-327.
Handwerk, M.L., Field, C.E., & Friman, P.C. (2000). The iatrogenic effects of group intervention for antisocial youth: Premature extrapolations? Journal of Behavioral Education, 10(4), 223-238.
Heerwaarden, Y. van, Hilhorst, N., & Slabbèrtje, A. [m.m.v. Hermanns, J., & Klooster, E.] (2005). Programma-evaluatie van Den Engh: Opvoeden en overleven in een groep. Amsterdam: DSP-groep.
Hermanns, J. (1995). Jeugdproblematiek en opvoedingsondersteuning. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 34, 410-422.
Hermanns, J. (2001). Kijken naar opvoeding. Opstellen over jeugd, jeugdbeleid en jeugdzorg. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Heteren, M. van, Smits, P., & Veen, M. van (2000). Orthopedagogiek: Antwoorden op vraagstellingen. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Hilhorst, N., & Klooster, E. [m.m.v. Dijk, B. van, & Walraven, G.] (2004). Programma-evaluatie van de Glen Mills School. Amsterdam: DSP-groep.
Horst, W. ter (1980). Algemene orthopedagogiek: Proeve van een theorie-concept. Kampen: Kok.
Janssens, J.M.A.M. (1998). Opvoedingshulp: Doel, methoden en effecten. Oratie. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen.
Janssens, J.M.A.M., & Kemper, A.A.M. (2005). Empowerment in de jeugdhulpverlening. In H.E.M. Baartman, D. Graas, R. de Groot & Tj. Zandberg (red.). Wie maakt de dienst uit? Macht en onmacht in opvoeding en hulpverlening (pp. 90-103). Utrecht: Agiel.
Knorth, E.J. (2005). Wat maakt het verschil? Over intensief orthopedagogische zorg voor jeugdigen met probleemgedrag. Oratie. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.
Kok, J.F.W. (1973). Opvoeding en hulpverlening in behandelingstehuizen: Residentiële orthopedagogiek. Rotterdam: Lemniscaat.
Kok, J.F.W. (1995). Specifiek opvoeden. Orthopedagogische theorie en praktijk. Utrecht: De Tijdstroom.
Koot, H. (2000). Psychopathologie en ontwikkeling. Oratie. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam.
Kuyvenhoven, T.D. (1999). The Glen Mills Schools. Programmabeschrijving en theoretische onderbouwing. Leiden: Universiteit Leiden, Afdeling Orthopedagogiek.
Laan, P. H. van der, Spaans, E., & Verhagen, J. (2004). De Glen Mills School onderzocht… Over goede bedoelingen, hoge verwachtingen en een twijfelachtig rapport. Delikt en Delinkwent, 34(8), 809-825.
Levering, B. (1986). Opvoedingsdoel in diskrediet. In B. Levering & J. van Weelden (red.). Over het bijzondere van de orthopedagogiek (pp. 75-95). Groningen: Wolters-Noordhoff.
Loeffen, M. (2001). Intensief Pedagogische Thuishulp is ‘booming business’. Nederlands Tijdschrift voor Jeugdzorg, 5(4/5), 200-210.
Maccoby, E.E., & Martin, J.A. (1983). Socialization in the context of the family: parent-child interaction. In P.H. Mussen (Ed.). Handbook of Child Psychology. Vol. IV: Socialization, Personality and Social Development (pp. 1-101). New York: Wiley.
Nas, C.N., Brugman, D., & Koops, W. (2005). Effects of an EQUIP program on moral judgment, cognitive distortions, and social skills of juvenile delinquents. Submitted.
Ploeg, J.D. van der (1983). De omgeving in (ortho)pedagogisch perspectief. Alphen aan den Rijn: Samsom.
Ploeg, J.D. van der (2005). Niet opsluiten, maar opvoeden. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 44(3), 110-120.
Ploeg, J.D. van der, & Scholte, E.M. (2000). Nieuwe programma’s voor jeugdigen met ernstige psychosociale problemen nader belicht. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 39, 221-235.
Ruyter, P.A. de (1973). Het gezin in opvoedingsnood. Nijkerk: Callenbach.
Slot, N.W. (1999). De dagelijkse routine: een praktisch begrip bij de planning en uitvoering van hulpverlening. In E.J. Knorth & M. Smit (red.). Planmatig handelen in de jeugdhulpverlening (pp. 271-286). Leuven/Apeldoorn: Garant.
Slot, N.W., & Spanjaard, H.J.M. (1999). Competentievergroting in de residentiële jeugdzorg. Baarn: Intro.
Slot, N.W., Theunissen, A., Esmeijer, F.J., & Duivenvoorden, Y. (2002). 909 Zorgen. Een onderzoek naar de doelmatigheid van de ondertoezichtstelling. Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam, Afdeling Orthopedagogiek.
Veerman, J.W., Janssens, J.M.A.M., & Delicat, J.-W. (2004). Opvoeden in onmacht, of…? Een meta-analyse van 17 methodieken voor intensieve pedagogische thuishulp bij normovertredend gedrag. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen, Praktikon/ACSW.
Verzaal, H. (2002). Empowerment in de jeugdzorg. Onderzoek naar empowermentbevorderend gedrag van hulpverleners. Universiteit van Amsterdam, Amsterdam.
IJzendoorn, M. H. van (1994). Gehechtheid van ouders en kinderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Editor information
Rights and permissions
Copyright information
© 2005 Bohn Stafleu van Loghum, Houten
About this chapter
Cite this chapter
Knorth, E. (2005). Pedagogische invalshoeken. In: Hermanns, J., van Nijnatten, C., Verheij, F., Reuling, M. (eds) Handboek jeugdzorg deel 1. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-7133-4_6
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7133-4_6
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-4640-0
Online ISBN: 978-90-313-7133-4
eBook Packages: Dutch language eBook collection