Tumoren en tumorachtige afwijkingen van het skelet en de weke delen

Samenvatting

In het skelet en in de weke delen komen vele soorten tumoren voor (tabel 25.1). Meer dan de helft van de botlaesies door maligne tumorgroei wordt veroorzaakt door metastasen van een tumor in een ander orgaan, voornamelijk in mamma, long, schildklier, nier en prostaat. Hoewel bij jongere patiënten aan een primaire bottumor moet worden gedacht, is bij een oudere patiënt de kans groot dat een bot- of wekedelentumor op een metastase berust. De tumoren die in nauwe relatie met het skelet ontstaan, noemt men primaire bottumoren. Het eenvoudige schema in tabel 25.1 toont een classificatie en daaruit blijkt de grote verscheidenheid. Het biologische gedrag van bottumoren varieert van inert tot uiterst agressief; deze variatie geldt ook voor benigne soorten: van uitgeblust tot lokaal zeer destructief. De primaire bottumoren zijn zo zeldzaam dat de meeste soorten in een gemiddelde specialistenpraktijk hoogstens een enkele maal voorkomen. Dit geldt zowel voor de praktijk van de clinicus als voor de praktijk van de radioloog en patholoog. De kennis van gedrag en mogelijke therapie van primaire bottumoren is toegenomen door nationale en internationale samenwerking en documentatie. In sommige landen is daartoe een verplichte registratie ingevoerd. In Nederland gaf de Vereniging voor Heelkunde in 1953 de aanzet tot de oprichting van de Nederlandse Commissie voor Beentumoren. Deze commissie, waarin chirurgen, orthopedisch chirurgen, radiologen, neurochirurgen, radiotherapeuten, medisch en kinderoncologen en pathologen zitting hebben om Nederlands materiaal te verzamelen, te diagnosticeren en in klinisch, radiologisch en pathologisch-anatomisch opzicht te vervolgen, functioneert als nationaal referentiecentrum. In dit hoofdstuk wordt een aantal aspecten van benigne en maligne bot- en wekedelentumoren besproken. Daarnaast wordt aandacht besteed aan tumorachtige afwijkingen en metastasen naar het skelet door andere tumoren.