De Vereniging Tegen Seksuele Kindermishandeling Binnen Het Gezin En Andere Vertrouwensrelaties (Vsk) is sinds haar oprichting in 1982 actief in het doorbreken van het zwijgen over seksuele kindermishandeling. Daarin zijn de oprichtsters en medewerkers uitzonderlijk succesvol geweest. Tegenwoordig wordt seksuele kindermishandeling in brede kringen van onze samenleving erkend als een probleem. De Vsk heeft een stempel weten te drukken op het openbare debat. De problematiek is zichtbaar gemaakt voor wetenschappers, hulpverleners en politici. Dit succes roept vragen op. In welk klimaat kon de Vsk ontstaan? Op welke gebieden was zij actief? En hoe is het de vsk gelukt de onzichtbare slachtoffers van seksuele kindermishandeling een stem te geven?
In dit hoofdstuk wordt aan de hand van archiefmateriaal1, gesprekken met betrokkenen2, 21 jaargangen van het ledenblad Perspectief 3 en algemene publicaties over het onderwerp seksueel geweld een beeld geschetst van de kleurrijke historie van deze Vereniging tussen 1981 en 2000. In deze periode hebben de leden en de medewerkers een kleine club doen uitgroeien tot een stabiele beweging met gemiddeld 300 leden. Dat waren vooral vrouwen, met vanaf 1993 een enkele man. Zij combineerden zelfhulp en ervaringsdeskundigheid met professionalisering van de hulpverlening en richtten zich daarbij zowel op de publieke opinie, politiek en beleid als op het bevorderen van expertise in bestaande hulpverleningscircuits. In hun streven het voortbestaan van het gedachtegoed en de expertise te garanderen stuitten ze eerst op het taboe op seksueel misbruik en later op dilemma's rond subsidie, integratie en fusie.
In de rij van feministische zelfhulporganisaties is de Vsk één van de weinige die vandaag de dag nog bestaat. Dat komt door toeval én door grote flexibiliteit in reactie op het politieke tij. Maar vooral doordat een wisselende kleine kern van actieve vrouwen en mannen hun eigen verleden op een positieve manier wisten in te zetten voor de strijd tegen seksuele kindermishandeling, en daarmee het vuur van de vrouwen van het eerste uur konden behouden.
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Similar content being viewed by others
Literatuur
Het archief van de Vsk is in 2007 opgenomen in de collectie van het Iiav en daar met schriftelijke toestemming van het bestuur van de Vsk in te zien.
Citaten zonder nootverwijzing komen uit de interviews met Annemiek Goes (Utrecht), Pauline Huidekoper (Zeist) en Ria Veltman (Utrecht), afgenomen door Anoushka Boet (2006).
Het ledenblad (in de eerste jaren Pinokkia genoemd en vanaf 1986 Perspectief) is sinds 2007 in het archief opgenomen door het Iiav.
Katrien Klein en Marieke Prinsen Geerligs, Het blijft toch onder ons. Opening van zaken over incest (Zutphen: Walburg Pers 1995), pp. 19–20; Angeline van den Berg (red.), Het zwijgen doorbroken. Jarenboek V.S.K. 1981–1985 (Bergum: Vereniging tegen Seksuele Kindermishandeling binnen het Gezin 1985), p. 21.
Klein en Geerligs (1995), pp. 19–20.
Uitnodiging 9 november 1981 1e bijeenkomst, Iiav, archief Vsk.
Van den Berg (red.) (1985), p. 21.
Van den Berg (red.) (1985), p. 11.
Van den Berg (red.) (1985), p. 11 en Jaarverslag 1982, Iiav, archief Vsk.
Uitnodiging 1e bijeenkomst 9 november 1981, Iiav, archief Vsk.
Van den Berg (red.) (1985), p. 23.
Pinokkia 1985–3, Iiav, archief Vsk.
Jaarverslag 1982, Iiav, archief Vsk.
Persbericht 19-9-1987, Iiav, archief Vsk.
Correspondentie Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Iiav, archief Vsk.
Jaarverslag 1982, Iiav, archief Vsk.
Perspectief 1996–4, Iiav, archief Vsk.
Van den Berg (red.) (1985), pp. 40–41.
Besluiten van provinciale praatavond op 16 januari 1985, Iiav, archief Vsk.
Notulen Strategiegroep betaalde vrouwenhulpverleningsprojecten 1987–1989, Iiav, archief Vsk.
Pinokkia sept/okt 1985, Iiav, archief Vsk.
Werkplan werkgroep Friesland 1985 (feb 1984), Iiav, archief Vsk.
Pinokkia 1986 (6), Iiav, archief Vsk.
Nel Draijer, Seksueel misbruik van meisjes door verwanten. Een landelijk onderzoek naar de omvang, de aard, de gezinsachtergronden, de emotionele betekenis en de psychische en psychosomatische gevolgen. (Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1988). Ook uitgegeven in publieksversie: Een lege plek in mijn geheugen. Seksueel misbruik van meisjes door verwanten.
Uit jaarverslagen provinciale werkgroepen 1983, Iiav, archief Vsk.
Pinokkia 1985 (1), Iiav, archief Vsk.
Perspectief 1992 (2), Iiav, archief Vsk.
Klein en Prinsen Geerligs (1995) pp. 7, 134.
Klein en Prinsen Geerligs (1995) p. 102.
Klein en Prinsen Geerligs (1995) p. 62.
Zie voor meer informatie over vooroordelen o.a.: Vereniging tegen Seksuele Kindermishandeling binnen het gezin, De straf op zwijgen is levenslang (Amsterdam: Feministische Uitgeverij Sara 1983), pp. 139–142; JoséRijnaarts, Dochters van Lot. Over vader-dochter-incest (Amsterdam: Dekker 1987), pp. 124–243 en Van den Berg (red.) (1985), pp. 87–92.
Monique Corten (red.) Geweld tegen vrouwen, (g)een zaak voor politie en justitie? Kongresbundel (Delft: Werkgroep Seksueel Geweld 1985), p. 85.
Reinhilde van der Kroef, Schuilen, maar dan…?!150 jaar Stichting Toevluchtsoord in Groningen (Groningen: Stichting Toevluchtsoord 1995), p. 84.
Trouw, 29-1-1994.
Tegen Haar Wil Groningen, Tegen Haar Wil Utrecht en Stichting Tegen Seksueel Geweld, Hulp geboden na seksueel geweld (Amsterdam: SUA 1990), pp. 25–31, 150; Jeanne Doomen, Verkrachting. Ervaringen, vooroordelen, achtergronden (Baarn: In den Toren 1976), pp. 132–138; Rijnaarts (1987), p. 5.
Klein en Prinsen Geerligs (1995), pp. 8–9, 105–106.
Klein en Prinsen Geerligs (1995), p. 150.
Kindermishandeling werd in de jaren zestig van de vorige eeuw langzaam bespreekbaar. Verkrachting was vanaf halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw bespreekbaar onder invloed van de vrouwenbeweging. Dit schiep een klimaat waarin ook meer oog was voor seksuele kindermishandeling. Het taboe hierop bleef echter tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw heel sterk.
Iiav, archief Vsk (1984).
Carla van Lichtenburcht, Kanttekeningen bij de Vsk (1983), Iiav, archief Vsk.
Iiav, archief Vsk (1983).
Onderzoek van Truus Waaijer (1989) geeft aan dat bijvoorbeeld in Zuid-Holland 2, Friesland 2, Flevopolder 1, Drenthe 2 en Overijssel 2 mensen actief zijn, Iiav, archief Vsk.
Rede Opzij, Iiav, archief Vsk (1983).
Van Lichtenburcht (1983).
Verslag intervisiedag 28-11-1987, Iiav, archief Vsk.
Praatstuk organisatie Vsk (1986), Iiav, archief Vsk.
Waaijer (1989).
Mondelinge mededeling oud-bestuurslid Vsk aan Anoushka Boet (2007).
Constatering met betrekking tot jaren voorafgaand aan 1992. Beleidsnota 1992–1995 (1992), p. 2, Iiav, archief Vsk.
Perspectief 1994 (2), Iiav, archief Vsk.
Mondelinge mededeling landelijke ondersteuner aan Anoushka Boet (2007).
Mondelinge mededeling landelijke ondersteuner aan Anoushka Boet (2007).
Beleidsnota 1992–1995 (1992), p. 2, Iiav, archief Vsk.
Mondelinge mededeling landelijke ondersteuner Vsk aan Anoushka Boet (2007).
Mondelinge mededeling van een lid aan Anoushka Boet (2007).
Mondelinge mededeling van een landelijke ondersteuner aan Anoushka Boet (2007).
Perspectief 1993 (2), Iiav, archief Vsk.
Zie hoofdstuk ‘Mannenhulpverlening’, dit boek.
Mondelinge mededeling oud-bestuurslid aan Anoushka Boet (2007).
Perspectief 1993 (2), Iiav, archief Vsk.
Twee vertrekken er kort na de fusie. De andere twee krijgen een ander takenpakket binnen de nieuwe organisatie, waardoor er meer afstand tot de Vsk ontstaat.
Editor information
Copyright information
© 2008 Bohn Stafleu van Loghum
About this chapter
Cite this chapter
Boet, A. (2008). Een bevlogen strijd tegen seksuele kindermishandeling. In: van Mens-Verhulst, J., Waaldijk, B. (eds) Vrouwenhulpverlening 1975-2000. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6307-0_3
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6307-0_3
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-5542-6
Online ISBN: 978-90-313-6307-0
eBook Packages: Dutch language eBook collection