Skip to main content

Vrouwenhulpverlening in het overheidsbeleid

het ongetemde temmen

  • Chapter
Vrouwenhulpverlening 1975-2000
  • 152 Accesses

Vanaf ongeveer 1982 (met een aanzet vanaf 1979) wordt Vrouwenhulpverlening (Vhv) onderwerp van het overheidsbeleid, eerst als onderdeel van het emancipatiebeleid bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Szw), daarna – vanaf 1987 – bij het toenmalige Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (Wvc), het latere Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Vws). In dit hoofdstuk behandelt de auteur, die zelf onder andere projectmedewerkster was van het Werkprogramma Vrouwenhulpverlening, deze geschiedenis tot 2000.

‘De’ vhv bestaat niet. Dat wil zeggen dat van dit begrip er niet één juiste, eensluidende of eenduidige definitie te geven valt, ook niet als beleidsthema van de overheid. Het gaat hier om een zogenaamd ‘ongetemd’ of ‘ongestructureerd’ beleidsonderwerp. Een ongetemd beleidsonderwerp biedt de landelijke overheid de vrijheid om dit onderwerp op een eigen manier in te vullen. Aan de andere kant geeft het een maatschappelijke beweging die zich met dit onderwerp bezighoudt, de ruimte haar invloed uit te oefenen.

Overheid en drie door haar ingestelde opeenvolgende Vhv-Commissies zijn in overleg geweest over het Vhv-beleid. Al die tijd is het verhaal over integratie opvallend consistent, maar overheid en commissies omschrijven nooit duidelijk wanneer zij vinden dat deze integratie is bereikt. Een eenduidige en constante omschrijving van Vhv komt evenmin tot stand. En er waren ook verschillen van mening, bijvoorbeeld over het belang van de autonome ontwikkelingen of over de invulling van de rol van de overheid. Vhv bleef ongetemd, en is daardoor geen vanzelfsprekend beleidsonderwerp van de overheid geworden.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Institutional subscriptions

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Similar content being viewed by others

Literatuur

  1. Maarten Hajer, Politiek als vormgeving (Amsterdam: Universiteit van Amsterdam 2000).

    Google Scholar 

  2. Maarten Hajer en Hendrik Wagenaar (red.) Deliberative policy analysis: understanding governance in the network society (Cambridge: Cambridge University Press 2003).

    Google Scholar 

  3. Saskia Keuzenkamp, ‘Emancipatiebeleid onderzocht via reconstructie en beoordeling van beleidstheorieën’, Beleidswetenschap, 1992 (1), pp. 15–31.

    Google Scholar 

  4. Tieneke Koning (red.), Slangengodin & Co. Eindadvies van de Projectgroep Vrouwenhulpverlening (Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1986). Zie Van Mens-Verhulst, ‘Vrouwen(zelf)hulp’, dit boek. Zie Naezer, ‘De Maan’, dit boek.

    Google Scholar 

  5. Volgens de Adviesgroep Vhv kon vanaf 1981 formeel gesproken worden van een beleid vrouwenhulpverlening. In dat jaar wordt ‘Vrouw en Hulpverlening’ door Dce aangewezen als een terrein dat binnen het emancipatiebeleid speciale aandacht krijgt. Zie: Adviesgroep Vrouwenhulpverlening, Zorgvernieuwing op het lijf geschreven. Kwaliteitsverbetering van de zorg door ontwikkeling en integratie van vrouwenhulpverlening. Rijswijk: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur 1991), p. 23.

    Google Scholar 

  6. Adviesgroep Vrouwenhulpverlening (1991), p. 32.

    Google Scholar 

  7. Zie ook Van Mens-Verhulst en Waaldijk, ‘Vrouwenhulpverlening in Nederland’, dit boek.

    Google Scholar 

  8. Josephine van den Bogaard & Marijke Ruiter, Het waren mijn problemen niet (Den Haag: SZW 1984).

    Google Scholar 

  9. Instituut Psychologisch Marktonderzoek, Oriënterend onderzoek onder directies RIAGG'S inzake vrouwenhulpverlening (Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1985).

    Google Scholar 

  10. De staatssecretaris van Wvc, Dick Dees (VVD) (VVD, onder kabinet Lubbers II), informeert per brief van 13 oktober 1986 de Tweede Kamer over deze overdracht (TK 1986–1987, 19 700, nr. 12).

    Google Scholar 

  11. Volgens de Adviesgroep Vhv omdat vacatures op de beleidsafdeling waar Vhv onder valt, gedurende lange tijd onvervuld blijven. Zie Adviesgroep Vrouwenhulpverlening (1991), p. 25.

    Google Scholar 

  12. De definitieve voortgangsrapportage wordt opgenomen in de nota ‘Vrouwenhulpverlening 1991’, zie verderop in deze paragraaf.

    Google Scholar 

  13. Adviesgroep Vrouwenhulpverlening (1991), p. 14.

    Google Scholar 

  14. Later bekend als Metis, Bureau Vrouwenhulpverlening Nederland.

    Google Scholar 

  15. TK 1990–1991, 22 182, nr. 1 en nr. 2.

    Google Scholar 

  16. Maart 1990: Advies Functies van de vrouwenhulpverlening; Juni 1990: Advies over de conceptnotitie vervolg beleid vrouwenhulpverlening; Oktober 1990: Advies Vrouwenhulpverlening in de intra- en semimurale psychiatrie; Mei 1991: Advies Financiering van vrouwenhulpverlening; Oktober 1991: Advies Integratie van ervaringsdeskundigheid vrouwenhulpverlening in de reguliere zorg; December 1991: Advies Vrouwenhulpverlening in de somatische zorg.

    Google Scholar 

  17. Toespraak door de staatssecretaris van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, Hans J. Simons, ter gelegenheid van de Eindmanifestatie van de Adviesgroep Vrouwenhulpverlening op woensdag 13 november 1991.

    Google Scholar 

  18. Aaf Tiems (red.), Over de integratie van vrouwenhulpverlening. De zes speerpunten van het Werkprogramma Vrouwenhulpverlening (Rijswijk: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur 1993), p. 10.

    Google Scholar 

  19. Tiems (1993).

    Google Scholar 

  20. TK 1992–1993, 16 625, nr. 147.

    Google Scholar 

  21. Aaf Tiems (red.), De eerste jaren. Werkprogramma Vrouwenhulpverlening (Rijswijk: Ministerie Volksgezondheid,Welzijn en Sport 1996), p. 10.

    Google Scholar 

  22. Deze aankondiging geldt ook voor de Rutgers Stichting en Pharos.

    Google Scholar 

  23. Zorgonderzoek Nederland (Zon) wordt in 1996/1997 ingesteld door Vws (als uitvloeisel van een heroriëntatie op de overheidstaken en de discussies over het subsidiebeleid). Bij Zon worden de Wvc-middelen van de Rijksbegroting en de premiegelden voor projecten, experimenten, onderzoek en ontwikkeling op het terrein van gezondheid, preventie en zorg gebundeld, dus ook de middelen voor vrouwenhulpverlening op deze terreinen. De organisatie wordt wettelijk geregeld. Zon krijgt de vorm van een zelfstandig bestuursorgaan met een publiekrechtelijk karakter. De belangrijkste opdracht is te bevorderen dat de resultaten van de activiteiten in het beleid en de praktijk gebruikt gaan worden (Memorie van Toelichting Wet op de organisatie Zorgonderzoek Nederland, TK 1996–1997, 25 438, nr. 3).

    Google Scholar 

  24. Zie Noordenbos en Van Mens-Verhulst, ‘Aletta’, dit boek.

    Google Scholar 

  25. Op 8 oktober 1998 in Deventer, met als thema ‘Vrouw en Depressie’; op 12 november 1998 in Groningen, met als thema ‘Goede zorg volgens vrouwen en mannen’; en op 26 november 1998 in Venlo, met als thema ‘Goede zorg volgens oudere vrouwen’.

    Google Scholar 

  26. Verder zijn in het eindadvies alle uitgebrachte adviezen gedurende de zittingsperiode van de Stuurgroep opgenomen: Advies aan Vws over de evaluatie (juni 1997), Advies aan Vws inzake Zorg op Maat in de Awbz (oktober 1997), Advies aan Vws over het Vhv-budget 1998 Vanzorgonderzoek Nederland (april 1998) en het Advies aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg over de Staat van de Gezondheidszorg 1997, een rapportage over kwaliteit en toegankelijkheid in de zorg (februari 1998).

    Google Scholar 

  27. TK 1998–1999, 26 200 XVI, nr. 74.

    Google Scholar 

  28. Vgl. Jan Willem Duyvendak, De planning van ontplooiing. Wetenschap, politiek en de maakbare samenleving (Den Haag: Sdu Uitgevers 1999).

    Google Scholar 

  29. Joyce Outshoorn in Leo Huberts en Wim van Noort (red.), Sociale bewegingen in de jaren negentig. Stand van zaken en vooruitblik (Leiden: DSWO Press 1989).

    Google Scholar 

  30. Vgl. Henriët van Rossum, ‘De gesubsidieerde revolutie? Geschiedenis van de Nederlandse Vrouwenbeweging 1968–1989’, in: Jan-Willem Duyvendak, Hein-Anton van der Heijden, Ruud Koopmans, Luuk Wijmans (red.) Tussen verbeelding en macht. 25 jaar nieuwe sociale bewegingen in Nederland (Amsterdam: SUA 1992).

    Google Scholar 

  31. TK 1990–1991, 22 182, nr. 2, pp. 32–33.

    Google Scholar 

  32. Adviesgroep Vrouwenhulpverlening (1991), p. 19.

    Google Scholar 

  33. Stuurgroep Vrouwenhulpverlening, Naar een seksespecifieke en multiculturele gezondheidszorg in de 21steeeuw. Eindrapportage en beleidsaanbevelingen van de Stuurgroep Vrouwenhulpverlening van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Sport 1999), p. 6.

    Google Scholar 

  34. Koning (1986), p. 5.

    Google Scholar 

  35. Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Sport, Vrouwenhulpverlening in Nederland (Den Haag: Ministerie van vws 1997).

    Google Scholar 

  36. Stuurgroep Vrouwenhulpverlening, (1999), p. 6.

    Google Scholar 

  37. Koning (1986), p. 74.

    Google Scholar 

  38. Koning (1986), p. 90.

    Google Scholar 

  39. TK 1986–1987, 19 700, nr. 12, p. 3.

    Google Scholar 

  40. Adviesgroep Vrouwenhulpverlening (1991), p. 32.

    Google Scholar 

  41. Vgl. Ido de Haan en Jan Willem Duyvendak, In het hart van de verzorgingsstaat. Het Ministerie van Maatschappelijk Werk en zijn opvolgers (Crm, Wvc, Vws), 1952–2002 (Zutphen: Walburg Press 2002).

    Google Scholar 

  42. Adviesgroep Vrouwenhulpverlening (1991), p. 80.

    Google Scholar 

  43. Deze rollen worden geschetst in de Wvc-nota ‘Onder anderen. Geestelijke gezondheid en geestelijke gezondheidszorg in maatschappelijk perspectiefs’ (Rijswijk: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur 1993).

    Google Scholar 

  44. Brief aan de Tweede Kamer, 10 december 1993.

    Google Scholar 

  45. Vgl. Tiems (1996).

    Google Scholar 

  46. TK 1998–1999, 2000 XVI, nr. 74.

    Google Scholar 

  47. Nader Advies Taskforce Sekse en Etniciteit in het gezondheidsbeleid op het Ministerie van vws (februari 2002). Het andere advies dat de Expertcommissie tegelijkertijd uitbrengt is het Advies Patiënten/consumentenbeleid langs sekse- en etnisch specifieke lijnen.

    Google Scholar 

  48. Brief aan de Tweede Kamer, 19 april 2004, kenmerk: DBO-CB-U2456534.

    Google Scholar 

Download references

Authors

Editor information

Janneke van Mens-Verhulst Berteke Waaldijk

Copyright information

© 2008 Bohn Stafleu van Loghum

About this chapter

Cite this chapter

Tiems, A. (2008). Vrouwenhulpverlening in het overheidsbeleid. In: van Mens-Verhulst, J., Waaldijk, B. (eds) Vrouwenhulpverlening 1975-2000. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6307-0_15

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6307-0_15

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-313-5542-6

  • Online ISBN: 978-90-313-6307-0

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics