Abstract
The study concerned the Kujawy Region (Central Poland), and covered the period of 200-years from 1770 to 1970. The main objective was to identify landscape transformations focusing on the rural settlement development and land use changes. Determination of the impact of environmental and socioeconomic conditions on landscape changes was a very important goal. The research included spatial analysis of landscape changes based on the historical topographic maps, calculation of the size of these changes using indicators, determination the causes of landscape changes, and identification of the main periods of transformation.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Notes
- 1.
WWII—World War II.
References
Antrop M (2004) Landscape research in Europe: editorial. Belgeo 2–3:199–207
Bastian O (1987) Regional differentiation of processes caused by selected land use forms. Ecológia CSRR 6(2):201–210
Bastian O, Bernhardt A (1993) Anthropogenic landscape changes in Central Europe and the role of bioindication. Landscape Ecol 8(2):139–151
Borucki M (1882) Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym opisana. Włocławek
Brykała D (2005) Rekonstrukcja retencji zbiornikowej zlewni Skrwy Lewej w ciągu ostatnich 200 lat. Przegląd Geograficzny 77(1):73–93
Brykała D (2009) Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie odpływu rzecznego w dorzeczu Skrwy Lewej. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 221
Buczek K (1958) O teorii badań historyczno–osadniczych. Kwartalnik Historyczny 65(1):65–86
Burszta J (1958) Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej. Ossolineum, Wrocław
Collinge SK (2009) Ecology of fragmented landscapes. JHU Press, Baltimore
Degórska B (1996) Zmiany lesistości wschodniej części Kujaw w ostatnim dwustuleciu jako wynik oddziaływania człowieka na środowisko. Przegląd Geograficzny 64(1–2):115–136
Degórska B (2001a) Przyrodnicze i społeczne uwarunkowania przemian krajobrazu na Kujawach w dwustuleciu 1770–1970. In: Roo-Zielińska E, Solon J (ed) Między geografią a biologią—badania nad przemianami środowiska przyrodniczego, Prace Geograficzne 179:117–138
Degórska B (2001b) Zmiany powierzchni lasów i gruntów ornych na Kujawach począwszy od schyłku XVIII wieku—uwarunkowania siedliskowe. In: Roo-Zielińska E, Solon J (ed) Typologia zbiorowisk i kartografia roślinności w Polsce—rozważania nad stanem współczesnym, Prace Geograficzne 178: 181–193
Degórska B (2015) Transformacja krajobrazu wschodnich Kujaw w świetle zmian użytkowania ziemi i osadnictwa. (in press)
Degórski M (2003) Some aspects of multifunctional landscape character in the interdisciplinary environmental study. In: Helming K, Wiggering H (eds) Sustainable development of Multifunctional Landscapes. Springer, Berlin, pp 53–65
Degórski M (2005) Krajobraz jako obiektywna wizualizacja zjawisk i procesów zachodzących w megasystemie środowiska geograficznego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG 4:13–25
Forman RTT (1995) Land mosaics: the ecology of landscapes and regions. Cambridge University Press, Cambridge
Forman RTT, Godron M (1986) Landscape ecology. Wiley, New York
Galon R (1929) Kujawy Białe i Czarne. Badania geograficzne nad Polską północno-zachodnią. Wydawnictwo Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Poznańskiego 4–5:47–73
Galon R (1973) Regiony naturalne. In: Swinarski A (ed) Województwo bydgoskie, krajobrazy, dzieje, kultura, gospodarka. PWN, Poznań: 71–78
Guldon R, Guldon Z (1979) Materiały do osadnictwa powiatu przedeckiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 2:165–185
Guldon R, Guldon Z (1980) Materiały do osadnictwa powiatu kowalskiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 3:275–290
Guldon R, Guldon Z (1984) Materiały do osadnictwa powiatu brzesko-kujawskiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 5:143–172
Guldon Z (1978) Osadnictwo powiatu radziejowskiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 1:221–253
Guldon Z (1983) Zaludnienie Kujaw w końcu XVIII wieku. Przeszłość Demograficzna Polski 14
Hładyłowicz K (1932) Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku. Badania z Dziejów Społecznych i Gospodarczych 12, Lwów
Hohendorf E (1952) Klimat Kujaw w świetle potrzeb rolnictwa. Postępy Wiedzy Rolniczej 4(1):30–53
Kiełczewska-Zaleska M (1931) Osadnictwo wiejskie Wielkopolski. Badania geograficzne nad Polską północno-zachodnią. Wydawnictwo Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Poznańskiego 6–7:1–54
Kiełczewska-Zaleska M (1976) Geografia sadnictwa: zarys problematyki. PWN, Warszawa
Koc L (1972) Zmiany koryta Wisły w XIX i XX wieku między Płockiem a Toruniem. Przegląd Geograficzny 44(4):703–719
Kostrowicka I (1961) Produkcja roślinna w Królestwie Polskim. In: Leskiewiczowa J (ed) Studia z dziejów gospodarstwa wiejskiego 2 (2) PWN Warszawa
Kowalska A (2006) Land-use changes in different natural habitats of the Vistula river valley during the 19th and 20th centuries. Geographia Polonica 79(1):113–130
Kukier R (1969) Przeobrażenia środowiska geograficznego na Kujawach w świetle źródeł etnograficznych i kartograficznych z XVIII-XIX wieku. Zeszyty Naukowe UMK 33:105–134
Kukier R (1973) Przeobrażenia sieci osadniczej na Kujawach pod wpływem zmian środowiska geograficznego u schyłku XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku. Prace Wydz Nauk Humanist 13:115–150
Kwiatkowska E (1963) Osadnictwo wiejskie Ziemi Dobrzyńskiej w świetle planów z XVIII i XIX w. i jego przemiany pod wpływem uwłaszczenia i parcelacji. Studia Soc. Scient. Tor., sec. B 4(3)
Maruszczak H (1951) Stan i zmiany lesistości województwa lubelskiego w latach 1830–1930. Annales UMCS, sec. B, 5
Maruszczak H (1988) Zmiany środowiska przyrodniczego kraju w czasach historycznych. In: Starkel L (ed) Przemiany środowiska geograficznego. Wszechnica PAN, Ossolineum, Wrocław: 109–136
Maruszczak H (1991) Wpływ rolniczego użytkowania ziemi na środowisko przyrodnicze w czasach historycznych. In: Starkel L (ed) Geografia Polski, środowisko przyrodnicze, PWN Warszawa: 190–205
McGarigal K, Cushman S, Regan C (2005) Quantifying terrestrial habitat loss and fragmentation. A protocol. Available online at http:// www.umass.edu/landeco/teaching/landscape_ecology/labs/ fragprotocol.pdf. Accessed 25 Jan 2014
Plit J (1994) Zastosowanie metody kartograficznej do badań procesu przekształcenia krajobrazów roślinnych w XIX i XX wieku na przykładzie Mazowsza. Polski Przegląd Kartograficzny 26(2):65–74
Plit J (1996) Antropogeniczne i naturalne przeobrażenia krajobrazów roślinnych Mazowsza od schyłku XVIII w. do 1990 r. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 166, Warszawa-Wrocław
Romanowska M (1934) Zmiany zalesienia Królestwa Polskiego w ostatnim stuleciu. Czasopismo Geograficzne 12(3–4):246–284
Rusiński W (1947) Osady tzw. "Olędrów" w dawnym woj. poznańskim. Prace Komisji Atlasu Historycznego Polski, z. 5, Polska Akademia Umiejętności, Kraków
Szymański B (1984) Zmiany powierzchni leśnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku. Prace IBL 629
Ślaski K (1951) Zasięg lasów Pomorza w ostatnim, tysiącleciu. Przegląd Zachodni 2(5–6):206–209
Święch J (1990) Młyny wietrzne na Kujawach . Zarys monograficzny, part I, Historia wiatraków. Rocznik Muzealny 3, Włocławek
Święch J (2012) Chłopskie budownictwo zagrodowe Kujaw w XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku, Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica, Kraków
Warchoł M (1997) Budownictwo olęderskie nad środkową i dolną Wisłą. Przegląd Regionalny, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Toruń: 51–80
Więcko E (1948) Zmiany lesistości i zagospodarowania lasów na ziemiach polskich w świetle rozwoju polityki leśnej. Sylwan 92(2):126–165
Wolski J (2007) Przekształcenia krajobrazu wiejskiego Bieszczadów Wysokich w ciągu ostatnich 150 lat. Prace Geograficzne 214, IGiPZ PAN Warszawa
Main Cartographic Materials
• Special Carte von Pohlen , T. P. von Pfau, 1: 87,500, Berlin, 1778
• Special Karte von Suedpreussen, Gilly, Cron, 1:50,000, Berlin, 1796–1800
• Special Karte von Suedpreussen mit allerhoechster Erlaubniss aus der Koniglichen grossen topographischen Vermessungs-Karte, unter Mitwurkung des Directors Langner, reducirt und herausgegeben vom Geheimen Ober-Bau-Rath Gilly ... die Post-Course und Hauptstrassen sind gezeichnet vom ersten General Post Amst, 1: 150,000, Berlin, 1802–1803
• Topograficzna karta Królestwa Polskiego, K. Richter, Kwatermistrzostwo Generalne Wojska Polskiego, 1:126,000, Warszawa, 1839–1843
• Nowaja topograficzeskaja karta Zapadnoj Rossii, Wojenno-Topograficzieskij Otdel Gl. Sztaba, 1:84,000, Petersburg 1909–1917
• Mapa topograficzna Polski, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1:100,000, Warszawa, 1930-1938
• Mapa topograficzna Polski, Sztab Generalny, 1:100,000, Warszawa, 1952
• Mapa topograficzna Polski, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, skala: 1:100,000, Warszawa, 1981
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2015 Springer International Publishing Switzerland
About this chapter
Cite this chapter
Degórska, B. (2015). Transformation of Kujawy Landscape in Central Poland (1770–1970). In: Luc, M., Somorowska, U., Szmańda, J. (eds) Landscape Analysis and Planning. Springer Geography. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-13527-4_8
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-13527-4_8
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-319-13526-7
Online ISBN: 978-3-319-13527-4
eBook Packages: Earth and Environmental ScienceEarth and Environmental Science (R0)