Abstract
In this chapter, our aim is to present a concise history of the landscape in Galician culture. To do this, we begin by defining the idea of ‘landscape’ in relation to the philosophical notion of the ‘inappropriable’ in order to clearly distinguish it from the concepts of ‘environment’, ‘country’ and ‘pagus’. Then, we set out to determine when the set of practices that produced what is known as a ‘landscape society’ emerged in Galicia. These practices include paintings of stand-alone landscapes, poems and anacreontics about the environment, ornamental gardens and the Galician word paisaxe. Finally, we draw on and question our own research as we ponder the history of the landscape in Galicia that has yet to be written; a history of what could be referred to as the ‘ante-landscape’.
Keywords
- Cultural landscapes
- Paisaxe
- Antepaisaxe
- Galician landscapes
- Art
- Literature
- Gardens
- Environment
- Pagus
- Country
- Property
- Inappropriable
This is a preview of subscription content, access via your institution.
Buying options
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Learn about institutional subscriptionsReferences
Agamben G (2017) Lo inapropiable, pp 159–184. In: El uso de los cuerpos. Homo sacer, vol IV, 2. Adriana Hidalgo, 512 p. ISBN 978-987-4159-03-8
Aneiros R (2007) Cosmicidad. In: El País, 17/04/2007. ISSN 1576-3757
Arias E (1986) El paisajista romántico Jenaro Pérez Vilaamil, Madrid, Ed. CSIC. 582 p. ISBN: 84-00-06396-1
Bak J (ed) (1990) Coronations medieval and early modern monarchic ritual. University of California, 256 p. ISBN 0-520-06677-4
Baridon M (2006) Naissance et renaissance du paysage. Actes Sud. ISBN 9782742763733
Barrena G, Izquierdo J (2006) Marqueses, funcionarios, políticos y pastores. Red Asturiana de Desarrollo Rural, 436 pp. ISBN 978-84-8459-509-0
Barrena G (2007) Os nomes do país. As paisaxes dos Picos de Europa e a toponimia, pp 67–72. In: Sobrino M, López-Silvestre F (dirs) Paseantes, viaxeiros, paisaxes, 313 p. ISBN 978-84-453-4506-1
Berger J (2000) Modos de ver, Gustavo Gili, 177 p. ISBN 84-252-1807-1
Bermejo JC (1986) Mitología y Mitos de la Hispania Prerromana II. Akal., 276 p. ISBN 84-7600-091-X
Berque A (1995) Les Raisons du paysage. Hazan, 192 pp. ISBN 2-85025-3901
Berque A (2009) A paisaxe como institución da realidade, pp 19–42. In: Díaz-Fierros F, López-Silvestre F (eds) Olladas críticas sobre a paisaxe. Consello da Cultura Galega, 310 p. ISBN 978-84-96530-97-3
Besse JM (2018) La nécessité du paysage. Parenthèses, 128 p. ISBN 978-2-86364-410-2
Besse J-M (2021) Avons-nous encore besoin de paysage, et pourquoi?, pp 147–171. In: Voir la terre. Parenthèses, 176 p. ISBN 978-2-86364-416-4
Bouhier A (1979) La Galice. Essai geographique d'analyse et d'interprétation d'un vieux complexe agraire. Université Rennes 2/Imp. Yonnaise. 4 v. Thèse. https://www.sudoc.fr/054010403
Brea M (1998) Cantigas da Ría de Vigo, pp 77–104. In: Cantigas do Mar. Fundación Pedro Barrié de la Maza, 376 p. ISBN 84-453-2237-0
Burckhardt J (1941) El descubrimiento de la belleza en el paisaje, pp 185–190. In: La cultura del renacimiento en Italia. Escelicer, 498 pp. ISBN 9788423810802
Calvo-Serraller F (1993) Concepto e historia de la pintura de paisaje, pp 11–28. In: Los Paisajes del Prado, Nerea, 418 p. ISBN 84-86763-80-0
Castiñeiras MA (1996) El Calendario medieval hispano (siglos XI-XIV). Junta de Castilla y León. 335 pp. ISBN 84-7846-546-4
Castro E (1996) Quando uer uenit meum? El paisaje interiorizado en la poesía latina tardía y medieval, pp 179–192. In: Villanueva D, Cabo F (eds) Paisaje, juego y multilingüismo. Universidad de Santiago de Compostela, vol I. ISBN 84-8121-554-6
Cernadas de Castro y Ulloa DA (1988) Obras en prosa y verso. Alvarellos, vol I. ISBN 84-85311-74-4
Clark K (1971) El Arte del Paisaje. Seix Barral. 206 pp. (no ISBN)
Coetzee JM (2013) Paisaje sudafricano. Ediciones del viento. 66 p. ISBN 9788493963866
Corbin A (1988) Le Territoire du Vide. Aubier, 411 p. ISBN 2-7007-2217-5
Criado F, Santos M, Parcero C (1998) Rewriting landscape: incorporating sacred landscapes into cultural traditions, pp 159–176. In: World archaeology, vol 30, p 1. ISSN 0043-8243
de Castro AF (1841) Poesías. Oficina de Juan María de Pazos, 275 p. (no ISBN)
de Castro R (1863) Cantares Gallegos. Imp. Juan Compañel, 9–13 & 154–155 pp. (no ISBN)
de Llano P (1981) Arquitectura popular en Galicia. In: COAG, 2 vols. ISBNs 84-85665-06-6 and 84-85665-08-2
Deluz Ch (1979) Sentiment de la nature dans quelques récits de pèlerinage au XIVe siècle, pp 69–81. In: Etudes sur la sensibilité au Moyen Âge. C.T.H.S. 290 pp. ISBN 2-7177-1480-4
Díaz-Fierros F (2006) A cuestión ambiental en Galicia. Raíces dunha nova cultura. Galaxia, 363 p. ISBN 84-8288-887-0
Díaz-Fierros F (2013) Representacións gráficas e literarias de San Xoán da Cova, pp 287–304. In: Estrada A (ed) Miscelánea histórica e cultural, vol 16. ISSN 1139-921X
Dick MVPA (1990) A motivação toponímica e a realidade brasileira. Arquivo do Estado de São Paulo, 387 pp (no ISBN).
Donadieu P (2006) La sociedad paisajista. EDULP, 140 pp. ISBN 950-34-0361-8
Fernández V (2019) Aldeas e vales da Serra de Ancares. Deputación de Lugo, 177 p. ISBN 9788481925647
Fernández-Prieto L (2015) País y paisaje de labregos, pp 251–315. In: Pereira G; Portela E (eds) El territorio en la historia de Galicia. Universidad de Santiago de Compostela, 320 pp. ISBN 978-84-16183-78-4
Filgueira-Valverde J (ed) (1979) El “Códice Rico” de las Cantigas de Alfonso X el Sabio: ms. T.I.1. Edilán, 399 p. ISBN 84-7039-446-0
Franceschi C (1997) Du mot paysage et de ses equivalents dans cinq langues européenes. In: Michel Collot (dir) Les enjeux du paysage. Ousia, pp 75–111. ISBN 2-87060-063-1
García-Quintela M, Santos M (2008) Santuarios de la Galicia céltica. Abada, 349 p. ISBN 978-84-96775-18-3
Gil-Rey JM (1946) Recuerdos de un viaje por Galicia, pp 118–130. In: Filgueira-Valverde (ed) Museo de Pontevedra, vol IV. ISSN 0210-7791
Gondar M (2007) Labregos que andan, urbanitas que pasean. Dúas cosmovisións sobre o territorio, pp 31–42. In: Sobrino M, López-Silvestre F (dirs) Paseantes, viaxeiros, paisaxes, 313 p. ISBN 978-84-453-4506-1
Gröning G (1997) Ideological aspects of nature garden concepts in late twentieth-century Germany, pp 221–248. In: Wolschke-Bulmahn J (ed) Nature and ideology. Natural garden design in the twentieth century. Dumbarton Oaks, p 278. ISBN 9780884022466
Jackson J-B (2010) Descubriendo el paisaje autóctono. Biblioteca Nueva, 280 p. ISBN 9788499401959
Lévinas E (1999) De la evasión. Arena Libros, 136 p. ISBN 84-930708-0-7
López-Sández M (2008) Paisaxe e nación. Galaxia, 214 p. ISBN 9788498651300
López-Silvestre F, Lois-González RC (2007) From political construct to tourist souvenir: building the ‘national’ landscape through advertising in Galicia, pp 237–272. In: Social geography D, p 3. ISSN: 1729-4274
López-Silvestre F (2005) El discurso del paisaje. Historia cultural de una idea estética en Galicia, 2 vols. Thesis—Universidad de Santiago de Compostela, pp 775 + 225. ISBN 84-9750-460-7
López-Silvestre F (2007) Nota erudita sobre a orixe do termo paisaxe en galego. In: Adra, vol 2, pp 119–122. ISSN 1886-2292
López-Silvestre F (2008) Os límites da paisaxe na Galicia dos Austrias (1517–1700). Historia da paisaxe I. Biblioteca Nueva, 200 p. ISBN 978-84-9742-847-7
López-Silvestre F (2009a) A emerxencia da paisaxe na Galicia da Ilustración (1700–1833). Historia da paisaxe, II. Biblioteca Nueva, 379 p. ISBN 978-84-9742-909-2
López-Silvestre F (2009b) El paisaje, ¿nace o se hace? Teorías culturales del paisaje, pp 97–103. In: Mètode. Annual review—2009b. ISSN 1133-3987
López-Silvestre F (2009c) Cara a unha teoría integral da paisaxe, pp 93–105. In: Díaz-Fierros F, López-Silvestre F (eds) Olladas críticas sobre a paisaxe. Consello da Cultura Galega, 310 p. ISBN 978-84-96530-97-3
López-Silvestre F (2009d) Pensar la historia del paisaje, pp 9–52. In: Maderuelo J (ed) Paisaje e historia. Abada, 314 p. ISBN 978-84-96775-65-7
López-Silvestre F (2010) Por una filosofía del paisaje, pp 83–101. In: Pérez-Moreira R (ed) Cultura e paisaxe. Universidad de Santiago de Compostela, 265 p. ISBN 978-84-9887-384-9
López-Silvestre F (2011) ¿Es el paisaje simple reconocimiento? In: Teoría y paisaje, pp 89–102. Universitat Pompeu Fabra/Observatori del Paisatge de Catalunya, 150 pp. ISBN 978-84-615-4911-5
López-Silvestre F (2019) A Ribeira do Berbés, pp 55–75. In: Sánchez, Vázquez, Vigo (eds) Arquitecturas desvanecidas. Abada, 663 p. ISBN 978-84-17301-38-5
López-Silvestre F (2021) ¿Paisaje y patrimonio? Sobre una relación que conviene matizar. In: Norba, pp 167–184. ISSN 0213-2214
Luciani D (ed) (2012) Il luogo e il sacro. In: Fondazione Benetton, 208 p. ISBN 978-88-8409-265-6
Luna J (1988) Francisco Llorens y su tiempo. Fundación Pedro Barrié de la Maza, 222 p. ISBN 84-85728-75-0
Lyotard J-F (1998) Scapeland. In: Lo inhumano. Manantial, pp 185–192. ISBN 987-500-018-3
Maciñeira F (2011) San Andrés de Teixido: historia, leyendas y tradiciones, 140 p. (facsímil from Imp. Roel, 1921). ISBN 9788490011584
Maderuelo J (2005) El Paisaje. Génesis de un concepto. Abada, 341 pp. ISBN 84-96258-56-4
Martínez-de-Pisón E (2009) Los paisajes de los geógrafos, pp 12–25. In: Geographicalia, vol 55. ISSN 0210-8380
Martínez-Lema P, Dourado R, Osorio C (2010) Un novo recurso para os estudos toponomásticos: o Inventario Toponímico da Galicia Medieval (ITGM), pp 239–264. In: Sousa X (ed) Toponimia e cartografía. Consello da Cultura Galega, 338 p. ISBN 978-84-92923-08-3
Milani R (2007) El arte del paisaje. In: López-Silvestre F (ed) Biblioteca Nueva, 250 p. ISBN 978-84-9742-682-4
Mitchell WJT (2002) Imperial landscape, pp 7–36. In: Landscape and power. University of Chicago Press, 376 p. ISBN 0-226-53205-4
Molina B (1949) Descripción del Reyno de Galizia. In: Bibliófilos Gallegos, 160 p. (no ISBN)
Nárdiz C (1992) El territorio y los caminos en Galicia. In: Xunta de Galicia, 477 p. ISBN 84-380-0066-5
Olwig K (2002) The political landscape as polity and place, pp 3–43. In: Landscape nature and the body politic. University of Wisconsin Press, 336 p. ISBN 978-0-299-17423-1
Oña P (1603) Primera parte de las postrimerías del hombre, Madrid, Imp. Luis Sánchez, 963 p. USC Signature: 22468
Otero-Pedrayo R (1928) Paisajes y problemas geográficos de Galicia. Compañía Iberoamericana de Publicaciones, 214 p. (no ISBN)
Otero-Pedrayo R (1945) Estética del paisaje, pp 171–175. In: Guía de Galicia (ed) Moret, 590 p. (no ISBN)
Otero-Pedrayo R (1955) Ensaio sobor da paisaxe galega, pp 11–59. In: Paisaxe e cultura, ensaios. Galaxia, 156 p. (no ISBN)
Paül V (2017) A protección das paisaxes naturais galegas, pp 107–145. In: García C (coord) Paisaxe e patrimonio. Arquivo de Galicia, 220 p. ISBN 978-84-453-5275-5
Paül V (2019) Catro breves hipóteses na interface entre paisaxe e nación en Galiza, pp 83–109. In: Trillo J, Lois RC (eds) Paisaxes nacionais no mundo global. Universidade de Santiago de Compostela, 165 p. ISBN 978-84-09-09687-9
Pena C (1984) El concepto de lo masculino y lo femenino en la teoría del paisaje español, pp 141–148. In: La imagen de la mujer en el arte español. Terceras Jornadas de Investigación Interdisciplinaria sobre la Mujer. Universidad Autónoma, 148 p. ISBN 84-7477-023-8
Pérez-Alberti A, Valcárcel M (2022) The glaciers in Western Galicia & The glaciers in Eastern Galicia, pp 353–373, and pp 375–395. In: Iberia, land of glaciers. Elsevier. ISBN 9780128219416
Pérez-Alberti A, Valcárcel M, Martínez-Cortizas A, Rodríguez-Guitián M (1993) As Paisaxes do Camiño Francés en Galicia. Xunta de Galicia, 139 p. ISBN 84-453-0884-X
Pérez-Costanti P (1988) Diccionario de artistas que florecieron en Galicia durante los siglos XVI y XVII. Xunta de Galicia, 609 p. ISBN 84-505-7510-9
Pérez-Moreira R (2012) Análisis diacrónico del paisaje agroforestal en Galicia. Universidad de Santiago de Compostela. Thesis. CDU 631.59:911.5
Picaud A (1989) Guía del peregrino medieval—“Codex Calixtinus”. In: Bravo M (ed) Centro de Estudios del Camino de Santiago. ISBN 84-404-5095-8
Pitte J-R (2003) Histoire du paysage français: de la préhistoire à nos jours, Tallandier, 443 p. ISBN 2-235-01480-1
Planellas J, Neira F, Riva V (1858) Catálogo metódico de los objetos exhibidos en la Esposición Agrícola Industrial y Artitisca [sic.] de Galicia. Imp. Jacobo Souto e Hijo, 137 p. (no ISBN)
Prada A (2007) Os comedores da paisaxe, pp 285–295. In: Díaz-Fierros F, López-Silvestre F (eds) Olladas críticas sobre a paisaxe. Consello da Cultura Galega, 310 pp. ISBN 978-84-96530-97-3
Ramil-Rego P et al (eds) (2017) Conservación e xestión de humidais en Galicia. In: Ibader, 167 p. ISBN 978-84-939661-4-0
Ritter J (1986) Paisaje. Sobre la función de lo estético en la época moderna, pp 125–158. In: Subjetividad. Alfa. ISBN 84-7222-397-3
Rof-Carballo J (1966) La Emoción del paisaje en el hombre gallego. In: Grial, vol 11, pp14–34. ISSN 0017-4181
Roger A (1996) Paysage et environnement. Pour une théorie de la dissociation, pp 602–613. In: Jardins et Paysages. Larousse, 640 p. ISBN 9782037410236
Roger A (2007) Breve tratado del paisaje. In: Maderuelo J (ed) Biblioteca Nueva, 211 pp. ISBN 9788497426817
Rosselló V (2010) Toponimia, geografía y cartografía, pp 21–38. In: Sousa X (ed) Toponimia e cartografía. Consello da Cultura Galega, 338 pp. ISBN 978-84-92923-08-3
Saavedra P (2015) El paisaje desde 1500 a 1850, pp 153–250. In: Pereira G, Portela E (eds) El territorio en la historia de Galicia. Universidad de Santiago de Compostela, 320 p. ISBN 978-84-16183-78-4
Sánchez-García JA (2010) El jardín de los pazos. In: Biblioteca Nueva, 316 p. ISBN 978-84-9940-104-1
Seara I (2017) Paisaxe e patrimonio, pp 175–213. In: García C (coord) Paisaxe e patrimonio. Arquivo de Galicia, 215 p. ISBN 978-84-453-5275-5
Taboada J (1957) El culto a los árboles en Galicia, pp 125–134. In: Homaxe dos amigos e discípulos (…) a Florentino L. A. Cuevillas. Galaxia, 148 p. (no ISBN)
Taboada X (1965) O Culto das pedras no noroeste peninsular. Concello de Verín. 48 pp. D.L. VG 75-1965 (no ISBN)
Vigo A, Mera I, Gómez J (2004) El viaje a Compostela de Cosme III de Médicis. Xunta de Galicia, 689 p. ISBN 9788445338926
Vilanova F (1998) A pintura galega (1850–1950). Xerais, 494 pp. ISBN 84-8302-271-0
Villares R (1982) La propiedad de la tierra en Galicia, 1500–1936. Siglo XXI, 453 p. ISBN 84-323-0437-9
Villares R (2008) La contribución de Otero Pedrayo a la historia agraria, pp 157–178. In: Historia agraria, vol 44. ISSN 1139-1472
von Humboldt A (2005) Cosmos. Universidad de Córdoba (facsímil from Ed. Rodríguez de Rivera, 1851), 2 vols. ISBNs 84-7801-747-X and 84-7801-748-8
Yáñez JM (2019) San Juan de Caaveiro. Deputación da Coruña, 626 pp. ISBN 9788498123418
Acknowledgements
With thanks to Eleanor Staniforth for her excellent translation.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2023 The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
López-Silvestre, F. (2023). ‘The Cultural Landscape of Galicia: A History of the Inappropriable’ A Scientific Story of Galicia’s Landscapes. In: Núñez-Delgado, A., Álvarez-Rodríguez, E., Fernández-Calviño, D. (eds) The Environment in Galicia: A Book of Images. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-33114-5_20
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-33114-5_20
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-031-33113-8
Online ISBN: 978-3-031-33114-5
eBook Packages: Earth and Environmental ScienceEarth and Environmental Science (R0)