Abstract
Russian culture and language occupy a sensitive place in Latvia’s society and politics given the history of Soviet and Russian imperial subjugation of the Latvian people. Indeed, the raison d’etre of the Latvian state is to create a place of self-determination and security for the Latvian nation, with special importance accorded to the Latvian language. Therefore, policies concerning the Russian language and touching on the legacy of Soviet occupation, whether it be in public signage, education or citizenship, are linked to debates about self-preservation, Latvian independence, and the development of Latvian language and culture which, in turn, depends on the external acceptance of other states and the internal acceptance of Russian-speaking minorities. Television, the most mass of mass media, has been subject to these political-cum-existential concerns as much as any other institution in society. This chapter traces the history of Russian-language television in Latvia from the late Soviet period to the present with an emphasis on locally produced informational programming and policy choices regarding the role of state-supported public broadcasting. These policy choices are in part defined by the corresponding geopolitical era—post-Soviet to EU accession, post-accession to the 2014 Crimean annexation, the Ukraine crisis, and the COVID-19 pandemic.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Similar content being viewed by others
Notes
- 1.
As of January 1, 2020, Latvian citizenship is the default for all children born to Latvia-resident parents.
- 2.
In 2019, Ojārs Rubenis, Edvīns Inkēns, and Jānis Šipkēvics of Labvakar turned up on lists of informants found in KGB archives, although they reject the charge that they were working for the agency (Miķelsone, 2020). Rubenis led the council regulating electronic media from 1995 to 2003 and participated in approving five heads for the state broadcaster LTV.
- 3.
For more on KVN, see Denisa-Liepniece (2017). Case Study: KVN. In Austers, I., Škilters, J., Žaneta Ozoliņa, Ž., Struberga, S., Denisa-Liepniece. S. StratCom Laughs (pp. 96-121). NATO StratCom.
- 4.
In response to an unsuccessful push by the right-wing National Alliance party to force a referendum to restrict the language of education in state-funded schools to Latvian, the Russian-speakers’ movement “For the Mother Tongue” collected signatures from more than 10% of voters to force referendum on the question of Russian as a second official language (“Amendments to the Constitution of the Republic of Latvia“). Turnout for the referendum was about 71.11%; 74.8% voted against Russian as a second official language; 24.8% voted for.
- 5.
In recognition of the growing importance of strategic communication, a decision was made to establish the NATO Strategic Communications Centre of Excellence (functional as of January 2014), which became a powerful hub for researchers in the region examining the media activities of the Kremlin.
References
Arāja, D. (2007, September 18). LTV–no “sabiedriskās” uz sabiedrisko. Providus. http://providus.lv/en/article/ltv-no-sabiedriskas-uz-sabiedrisko
avideo. (2015). Shock-show. Seks na trasse. [Video]. YouTube. www.youtube.com/watch?v=LUXuxp8A0qo
Baltic Media Alliance. (2020). About. https://en.1bma.lv/en/about-holding/
Baltijas Datu Nams. (1998). Kultūra kā sabiedrību integrējošs faktors. Tirgus un sociālo pētījumu centrs.
Beitika, I. (2015). Sabiedriskais medijs un sabiedriskais labums: Latvijas pieredzes analīze. [Doctoral dissertation]. LU SZF.
Berzina, I. (ed.) (2016a). The possibility of societal destabilization in Latvia: Potential national security threats. Center for Security and Strategic Research, National Defence Academy of Latvia.
Berzina, I. (2016b). Perception of the Ukrainian crisis within Latvian society. Estonian Journal of Military Studies, 2, 171–205.
Berzina, I. (2018). Political trust and Russian media in Latvia. Journal of Baltic Security, 4(2), 1–8.
Birka, I. (2013). Integration and sense of belonging—Case study Latvia. [Unpublished doctoral dissertation]. LU SZF.
BNN. (2014, March 12). Aicina steidzami piešķirt naudu LTV un LR ziņu kapacitātes stiprināšanai. https://bnn.lv/aicina-steidzami-pieskirt-naudu-ltv-lr-zinu-kapacitates-stiprinasanai-132180
Buholcs, J. (2016). Atzinums par valsts SIA Latvijas Televīzija (LTV) valdes locekļu iepriekšējā pilnvaru termiņā paveikto sabiedriskā pasūtījuma plānošanā un izpildē. NEPLP. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/sabiedriskais%20pasutijums/atzinums_par_ltv_24022016.pdf
Cheskin, A. (2016). Russian-speakers in post-Soviet Latvia. Edinburg University Press.
Cheskin, A., & Kachuyevski, A. (2019). The Russian-speaking populations in the post-Soviet space: Language, politics and identity. Europe-Asia Studies, 71(1), 1–23.
Denisa-Liepniece, S. (2016). The case of Latvia, an EU member state at the border with Russia. In E. Labanovskis (Ed.), Resisting foreign state propaganda in the new information environment: The case of the EU, Russia, and the eastern partnership countries. Brīvības un solidaritātes fonds.
Denisa-Liepniece, S. (2017). Case of KVN. In Austers, I., Škilters, J., Žaneta Ozoliņa, Ž., Struberga, S., Denisa-Liepniece, S. StratCom laughs. NATO StratCom.
Denisenko, V. (2018). How Kremlin uses the “European field” to win the propaganda game. Myth detector. https://www.mythdetector.ge/en/myth/how-kremlin-uses-european-field-win-propaganda-game
Deputatiuzdelnas.lv. (n.d.). Horizontālais taimkods. http://deputatiuzdelnas.lv/lv/notikumu-hronika/politiku-izteicieni/horizontalais-taimkods.html
Dimants, A. (2016, February 3). Dimants: LTV kanāls krieviski–stratēģiskās komunikācijas, ne valodas politikas jautājums. Diena. https://www.diena.lv/raksts/latvija/viedokli/dimants-ltv-kanals-krieviski%2D%2Dstrategiskas-komunikacijas-ne-valodas-politikas-jautajums-14128525
Druviete, I. (Ed.). (2011). Valodas situācija Latvijā: 2004–2010. Latvijas valodas aģentūra.
eng.LSM.lv. (2019, November 20). Latvian broadcast regulator suspends nine Russian TV channels. https://eng.lsm.lv/article/society/society/latvian-broadcast-regulator-suspends-nine-russian-tv-channels.a339012/
ERR. (2015, September 28). Estonia launches its first Russian-language TV channel. https://news.err.ee/116841/estonia-launches-its-first-russian-language-tv-channel
European Commission. (1997, July 15). Agenda 2000- commission opinion on Latvia’s application for membership in the European Union. European commission. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/DOC_97_14
Galbreath, D. J., & Muižnieks, N. (2009). Latvia. Managing post-imperial minorities. In B. Rechel (Ed.), Minority rights in central and Eastern Europe (pp. 135–150). Routledge.
Gehrke, L. (2020, July 1). Latvia bans Russian television channel RT. Politico. https://www.politico.eu/article/latvia-bans-rt-russian-television-channel/
Ir. (2015, February 23). Mediju politikas nodaļu vadīs Roberts Putnis (papild.) https://ir.lv/2015/02/23/mediju-politikas-nodalu-vadis-roberts-putnis/
Juurvee, I., & Mattiisen, A. M. (2020). The bronze soldier crisis of 2007: Revising an early case of hybrid conflict. International Centre for Defence and Security.
Juzefovičs, J. (2014). Defining the nation, defining public television: Discourses of publics on public Service Television in Post-Communist Latvia. [Doctoral dissertation]. University of Westminster.
Juzefovičs, J. (2019). Sabiedriskie mediji un sabiedrība: attieksmes, priekšstati un gaidas. Latvijas Televīzijas un Latvijas Radio auditorijas pētījums. https://www.researchgate.net/profile/Janis-Juzefovics/publication/337928448_Public_service_media_and_society_attitudes_views_and_expectations_Sabiedriskie_mediji_un_sabiedriba_attieksmes_prieksstati_un_gaidas/links/5e15b7c4299bf10bc39ae6c8/Public-service-media-and-society-attitudes-views-and-expectations-Sabiedriskie-mediji-un-sabiedriba-attieksmes-prieksstati-un-gaidas.pdf
Kantar. (2001, November 6). Televīzijas skatīšanās 2001. gada septembrī. https://www.kantar.lv/1784-televizijas-skatisanas-2001-gada-septembri/
Kantar. (2005, October 31). TV kanālu auditorijas 2005. gada septembrī. https://www.kantar.lv/2280-tv-kanalu-auditorijas-2005-gada-septembri/?lang=en
Kaprāns, M., & Juzefovičš, J. (2019). Reconsidering media-centrism. Latvia’s Russian-speaking audiences in light of the Russian-Ukraine conflict. In M. Wijermars & Lehtisaari (Eds.), Freedom of expression in Russia’s new Mediasphere. Taylor & Francis.
Kļava G. (Ed.). (2014). Valodas ideoloģija un plašsaziņas līdzekļi (televīzija). Sociolingvistisks pētījums. Latviešu valodas aģentūra.
Klūga, M. (2020, March 27). LTV: ārkārtējās situācijas laikā LTV7 reitings audzis, bet PBK auditoria sarukusi. LSM. https://www.lsm.lv/raksts/zinas/latvija/ltv-arkartejas-situacijas-laika-ltv7-reitings-audzis-bet-pbk-auditorija-sarukusi.a353613/
Kommersant. (2020, July 30). V Latvii zapreshen oveshanie RT. https://www.kommersant.ru/doc/4398686
Kruk, S. (2015). Television changing habits: TV programming in 1960s Soviet Latvia. In A. Anderson & M. Chakars (Eds.), Modernization, nation-building and television history (pp. 89–109). Routledge.
Kruk, S., & Chakars, J. (2010). Agency, awakening, and the audiovisual: Developments in late-Soviet Latvian broadcasting. Central European Journal of Communication, 3(1), 53–66.
Kruks, S., Juzefovičs, J., Kikuste, E., & Kikusts, G. (2007). Ziņas Latvijas televīzijās. LTV1, LTV7, TV3, LNT, TV5 un PBK ziņu raidījumu analīze. NRTP.
Kuczynska-Zonik, A. (2017). The securitization of National Minorities in the Baltic States. Baltic Journal of Law and Politics, 10(2), 26–45.
LA. (2014, May 6). LTV un LR krievvalodīgo satura uzlabošanai piešķir 0,7 miljonus eiro. https://www.la.lv/ltv-un-lr-krievvalodigo-satura-uzlabosanai-pieskir-07-miljonus-eiro
LA. (2020, May 29). Vai Latvijas Televīzija “atbrīvosies” no krievu satura? Māzākumtautības plāno pārcelt uz internetu. https://www.la.lv/vai-latvijas-televizija-atbrivosies-no-krievu-satura-mazakumtautibas-plano-parcelt-uz-internetu
Laitin, D. (1998). Identity in formation: The Russian-speaking populations in the near abroad. Cornell University Press.
Latvijas Vēstnesis. (1995, August 24). Radio un televīzijas likums. Latvijas Vēstnesis. https://www.vestnesis.lv/ta/id/36673-radio-un-televizijas-likums
Latvijas Vēstnesis (2003, March 18). Dienas un darbi. Latvijas Vēstnesis.
Leonov, I. (2002). LTV2 ustupit mesto LTV7. Biznes & Baltiya. http://arhiv.bb.lv/?p=1&i=759&s=1&a=31320
LETA. (2020a, February 5). One of suspects in recent criminal case is Baltijas Mediju Alianse co-owner and CEO Solodovs. https://www.leta.lv/eng/home/important/DC2EBDA1-A54A-444D-A638-AAA0BE20AA8F
LETA. (2020b, March 6). NEPLP: First Baltic Channel should include Latvian news. BNN. https://bnn-news.com/neplp-first-baltic-channel-should-include-latvian-news-211143
LSM. (2014, March 13). Dimants: LTV ziņas krievu valodā jārāda arī PBK un TV3+. https://www.lsm.lv/raksts/zinas/latvija/dimants-ltv-zinas-krievu-valoda-jarada-ari-pbk-un-tv3.a79901/
LSM. (2020, March 19). Sociālantropoloģe: Krievvalodīgo vidē paradumu maiņa Covid-19 dēļ notika lēni. LSM. https://www.lsm.lv/raksts/zinas/latvija/socialantropologe-krievvalodigo-vide-paradumu-maina-covid-19-del-notika-leni.a352344/
LTV. (2013). Sabiedriskais pasūtījums 2014. gadam. https://ltv.lsm.lv/public/assets/userfiles/dokumenti/ltv_sabiedriskais_pasutijums.pdf
LTV. (2015). Pārskats par 2014. gada sabiedriska pasūtījuma izpildi. https://ltv.lsm.lv/public/assets/userfiles/dokumenti/parskati/Sabidriskais-pasutijums/LTV+SP2014+Izpilde.pdf
LTV. (2017). Vidēja termiņa darbības stratēģija 2017.-2019. NEPLP. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/Lemumi/LTV_Strategija_2017-2019-1.pdf
LTV. (2019a). Sabiedriskais pasūtījums, pagaidu projekts 2019.gadam. https://ltv.lsm.lv/public/assets/userfiles/dokumenti/2019/LTV%20SP2019%20pagaidu%20projekts%2009.01.2019.pdf
LTV. (2019b). Pārskats par 2018. gada sabiedriskā pasūtījum izplidi. https://ltv.lsm.lv/public/assets/userfiles/dokumenti/2019/LTV_NEPLP_SP_atskaite%202018_2019_04_16_II.pdf
Martišune, S. (2004). Valodas lietojums Latvijas elektroniskajos medijos: likumdošana un prakse. Providus.
MFA. (2013). Koncepciya vneshneii politiki Rossiiskoii Federatcii. MFA. https://www.mid.ru/en/foreign_policy/official_documents/-/asset_publisher/CptICkB6BZ29/content/id/122186?p_p_id=101_INSTANCE_CptICkB6BZ29&_101_INSTANCE_CptICkB6BZ29_languageId=ru_RU
Miķelsone, M. (2020, January 26). Melns nav melns, balts nav balts. Ir. https://ir.lv/2020/01/29/melns-nav-melns-balts-nav-balts/
Muižnieks, N. (Ed.). (2010). How integrated is Latvian society? An audit of achievements, failures and challenges. University of Latvia Press.
Muižnieks, N., Rozenvalds, J., & Birka, I. (2013). Ethnicity and social cohesion in the post-Soviet Baltic states. Patterns of Prejudice, 47(3), 288–308.
Nacionālā apvienība. (2014, May 29). Mediju politikas nodaļa KM ļaus cīnīties ar Krievijas propagandu. www.nacionalaapvieniba.lv/; https://www.nacionalaapvieniba.lv/aktualitate/mediju-politikas-nodala-km-laus-cinities-ar-krievijas-propagandu/
Nekā personīga. (2020, March 29). Latvijas krievus dezinformē par Covid-19 nekaitīgumu. TV3. https://skaties.lv/zinas/latvija/neka-personiga/latvijas-krievus-dezinforme-par-covid-19-nekaitigumu/
NEPLP. (2020). Lēmums Nr. 89 par VSIA “Latvijas Televīzija” veidoto un pārraidīto ziņu un informatīvi analītisko raidījumu nodošanu bezatlīdzības lietošanā elektroniskajam plašsaziņas līdzeklim SIA “Pirmais Baltijas Kanāls”. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/sabiedriskais%20pasutijums/2020_03_26_Lēmums_Nr.89_satura_nodošana_PBK.pdf
NEPLP. (2017). Sabiedriskais pasūtījums 2017. gadam. https://neplpadome.lv/lv/assets/documents/Lemumi/LTV%20Sabiedrikais%20pasurijums%202017_Lemums%20nr.25.pdf
NEPLP. (2010). Par 2009.gada nacionālā pasūtījuma izpildījumu. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/sabiedriskais%20pasutijums/Izp_LTV_2009.pdf
NEPLP. (2018a). Elektronisko plašsaziņas līdzekļu nozares attīstības nacionālā stratēģija 2018.–2021. gadam. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/Normativie%20Akti/Strategija/EPL_stratēģija_2020_groz._08_05_2020.pdf
NEPLP. (2018b). Nolikums par sabiedriskā pasūtījuma daļas, kuru pilda komerciālie elektroniskie plašsaziņas līdzekļi, veidošanas kārtību un vērtēšanas principiem. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/Normativie%20Akti/Strategija/EPL_stratēģija_2020_groz._08_05_2020.pdf
NRA. (1996, December 28). Principi. Cilvēciskie, ētiskie un tiesiskie. Neatkarīgā Rīta Avīze.
NRTP. (1996). Elektronisko sabiedrības saziņas līdzekļu attīstības nacionālā koncepcija 1996.–1999.gadam. NEPLP. https://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/Koncepcija_1996_1999.pdf
NRTP. (2002). Latvijas elektronisko sabiedrības saziņas līdzekļu attīstības nacionālā koncepcija 2003.–2005.gadam. NEPLP. http://www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/Koncepcija2003-2005.pdf
NRTP. (2005). Elektronisko sabiedrības saziņas līdzekļu attīstības nacionālā koncepcija 2006.–2008.gadam. NEPLP. www.neplpadome.lv/lv/assets/documents/ESSL2006_2008.pdf
Paasilinna, R. (1995). Glasnost and Soviet television: A study of the Soviet mass media and its role in society from 1985-1991. Indiana University/YLE.
Pervyi Baltiiskii Kanal. (2015). “Latviiskoe vremya” PBK rashiryaet ob’em lokal’nogo novostnogo veschaniya. Pervyi Baltiiskii Kanal. LTV. http://www.1tv.lv/press-centre/6964-latviyskoe-vremya-pbk-rasshiryaet-obem-lokalnogo-novostnogo-veschaniya.html
Poriņa, V. (2015, April 9). TV kanāls krievu valodā: pretimnākšana vai bumba ar laika degli? Ir. https://ir.lv/2015/04/09/tv-kanals-krievu-valoda-pretimnaksana-vai-bumba-ar-laika-degli/
Proskurova, O. (2014). 35 lits latviiskogo TV. Delfi. https://rus.delfi.lv/news/35-lic-russkogo-tv/
Putnis, R. (2016, June 22). Mediju politics pamatnostādnes un plāns 2016.–2020. gadam. Jurista Vārds. https://juristavards.lv/eseja/268874-mediju-politikas-pamatnostadnes-un-plans-2016-2020-gadam/
Rožukalne, A. (2012). Media audience development in Latvia (2004-2012). Media Transformations, 6, 144–157.
Rožukalne, A. (2016). All the necessary information is provided by Russia’s channels: Russian-language radio and TV in Latvia, audiences and content. Baltic Screen Media Review, 4(1), 106–124.
rus.DELFI.lv. (2016, January 29). Ruskoyazichnii latviiskii telekanal TV5 prekraschaet rabotu iz-za ubitkov. Delfi. https://rus.delfi.lv/news/daily/latvia/russkoyazychnyj-latvijskij-telekanal-tv5-prekraschaet-rabotu-iz-za-ubytkov.d?id=47000759&all=true
rus.DELFI.lv. (2020, March 6). NEPLP: PBK obyazan obespechivat’veschanie latviiskikh novostei. Delfi. https://rus.delfi.lv/news/daily/latvia/neplp-pbk-obyazan-obespechivat-veschanie-latvijskih-novostej.d?id=51942221&all=true
rus.TVNET.lv. (2020, March 5). “Nesorazmernoe davlenie”: PBK zakrivaet “Latviiskoe vremya”. TVNET. https://rus.tvnet.lv/6915854/nesorazmernoe-davlenie-pbk-zakryvaet-latviyskoe-vremya
Rušeniece, L. (1996, June 13). Neskaidrības par TV Rīga. Neatkarīgā Rīta Avīze.
Saeimas preses dienests. (2014, January 2). Mūrniece: jāstiprina vietējie mediji. [Press release] Saeima.lv https://www.saeima.lv/lv/aktualitates/saeimas-zinas/21687-murniece-jastiprina-vietejie-mediji?phrase=ltv7
Schulze, J. L. (2017). Does Russia matter? European institutions, strategic framing, and the case of stateless children in Estonia and Latvia. Problems of Post-Communism., 64(5), 257–275.
Schulze, J. (2018). Strategic frames: Europe, Russia, and minority inclusion in Estonia and Latvia. University of Pittsburgh Press.
SKDS. (2014). Piederības sajūta Latvijai. https://www.mk.gov.lv/sites/default/files/editor/atskaite_piederiba_08_2014.pdf
Spriņģe, I., Motuzaite, D. & Gailāne, G. (2012, Marts 22). Demokrātijas izplatīšana Latvijā Kremļa stilā. Re:Baltica. https://rebaltica.lv/2012/03/demokratijas-izplatisana-latvija-kremla-stila/
Spriņģe, I. & Roonemaa, H. (2020, March 26). Checkmate: Will the biggest Baltic Russian media house survive the storm. Re:Baltica. https://en.rebaltica.lv/2020/03/will-the-biggest-baltic-russian-media-house-survive-eu-sanctions-breach/
Studente, L. (2015, March 25). Krievijas informācijas plūdi–kā uz tiem atbildēt? LV portāls. https://lvportals.lv/norises/269872-krievijas-informacijas-pludi-ka-uz-tiem-atbildet-2015
The Baltic Times. (2015, April 4). LTV working on new channel for Latvia’s Russian speakers. https://www.baltictimes.com/ltv_working_on_new_channel_for_latvia___s_russian_speakers/
Timofejeva, K. (2018, April 20). Vēsturnieks Edvīns Šnore: “… tad kāpēc runāt krieviski?” Jauns.lv. https://jauns.lv/raksts/zinas/278021-vesturnieks-edvins-snore-tad-kapec-runat-krieviski
TVNET. (2002, December 4). Nākamgad LTV2 vietā būs LTV 7. https://www.tvnet.lv/6264736/nakamgad-ltv2-vieta-bus-ltv-7
Veidemane, E. (2019, December 11). Edvīns Šnore: Notiek rusifikācija par valsts naudu. NRA. https://nra.lv/politika/299385-edvins-snore-notiek-rusifikacija-par-valsts-naudu.htm
Vihalemm, T., & Kalmus, V. (2009). Cultural differentiation of the Russian minority. Journal of Baltic Studies, 40(1), 95–119.
Vihalemm, T., Juzefovičs, J., & Leppik, M. (2019). Identity and media-use strategies of the Estonian and Latvian Russian-speaking populations amid political crisis. Europe-Asia Studies, 71(1), 48–70.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2022 The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
Denisa-Liepniece, S. (2022). Building or Banning? Russian-Language TV in Latvia. In: Chakars, J., Ekmanis, I. (eds) Information Wars in the Baltic States. The Palgrave Macmillan Series in International Political Communication. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-99987-2_6
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-99987-2_6
Published:
Publisher Name: Palgrave Macmillan, Cham
Print ISBN: 978-3-030-99986-5
Online ISBN: 978-3-030-99987-2
eBook Packages: Political Science and International StudiesPolitical Science and International Studies (R0)