Abstract
This paper presents the results of multidisciplinary research assessing the impact of COVID-19 on two ethnic minorities living in Poland. While the pandemic affects minority groups in a number of ways, the most obvious threat to the continuity of already endangered languages is the disappearance of the most crucial agents of their transgenerational transmission: the oldest generations of speakers. Ethnic minorities and migrant groups suffer from a COVID-19 stigma: they are blamed and rejected due to accusations of posing a health risk to majority groups. In this paper we report and discuss the results of quantitative and qualitative research among Kashubs and Silesians. Both groups have suffered from a lack of official recognition, as well as ethnic discrimination, marginalization and the ongoing reduction of transmission of their languages. Problematic centralized health policies and decisions taken by the government contributed to the fact that the largest outbreak of COVID-19 in Poland took place in Silesia. As a result, Silesians, an ethnic minority that remains unrecognized by the Polish state, have become additionally stigmatized during the pandemic. In our quantitative online survey, we assess the psychological impact of the pandemic, its effects on minority language use, perceived threats and COVID-19-related behaviors among Kashubs and Silesians. To provide the broader context of this marginalization, we also discuss the results of a complementary analysis of media content and discourse associated with the impact of the pandemic on these ethnic minorities, as well as state policy and attitudes (of the state and general public) of the dominant group toward the Silesians before and during the course of the present health crisis.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
References
ASZdziennik. (2020). Szumowski: Gdyby nie Śląsk, byłoby po pandemii. Przekazanie Śląska Niemcom jeszcze dziś. ASZdziennik. https://aszdziennik.pl/129455,szumowski-gdyby-nie-slask-byloby-po-pandemii-oddamy-go-niemcom. Accessed 6 Apr 2021.
Balcerzak, M. (2020). Internet zalany memami po ogłoszeniu koronawirusa w Zielonej Górze. NewsLubuski. https://newslubuski.pl/spoleczne/8185-internet-zalany-memami-po-ogloszeniu-koronawirusa-w-zielonej-gorze.html. Accessed 6 Apr 2021.
Borodziej, W., & Lemberg, H. (Eds.). (2000). Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów (Vol. 1). Wydawnictwo Neriton.
Cohn, S. K. (2012). Pandemics: Waves of disease, waves of hate from the plague of Athens to A.I.D.S. Historical Research, 85, 535–555. https://doi.org/10.1111/j.1468-2281.2012.00603.x
Coluzzi, P., Brasca, L., & Scuri, S. (2021). Revitalising contested languages. In M. Tamburelli & M. Tosco (Eds.), Contested languages: The hidden multilingualism of Europe (pp. 163–182). John Benjamins Publishing Company.
Dolecka, E. (2020). “Naszo rzyć nie jest zmazano,” czyli jak to koronawirus szerzy się w kopalniach. Zdrowie. Gazeta.pl. https://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/7,173954,25944984,koronawirus-hejt-i-wzajemne-oskarzenia-na-slasku-robi-sie.html#s=BoxOpImg4. Accessed 6 Apr 2021.
Dołowy-Rybińska, N. (2020). No one will do this for us. In The linguistic and cultural practices of young activists representing European linguistic minorities. Peter Lang Publishing Group.
Dziadul, J. (2020). Karygodne zaniedbania na Śląsku. Kto jest winny? Polityka. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1956868,1,karygodne-zaniedbania-na-slasku-kto-jest-winny.read. Accessed 6 Apr 2021.
Dziennik Zachodni. (2021). Adam Niedzielski: Oczy całej Polski będą zwrócone na Śląsk, bo tu dynamika zachorowań jest największa. https://dziennikzachodni.pl/adam-niedzielski-oczy-calej-polski-beda-zwrocone-na-slask-bo-tu-dynamika-zachorowan-jest-najwieksza/ar/c1-15506293. Accessed 6 Apr 2021.
Eska. (2020). Wakacje 2020. Mieszkańcom Śląska odmawia się rezerwacji. Właściciele kwater wypoczynkowych boją się koronawirusa. Eska. https://www.eska.pl/slaskie/wakacje-2020-mieszkancom-slaska-odmawia-sie-rezerwacji-wlasciciele-kwater-wypoczynkowych-boja-sie-koronawirusa-aa-dVkE-v8Fa-Pyze.html. Accessed 6 Apr 2021.
Ferrão, J., Mourato, J. M., Balula, L., & Bina, O. (2013). Functional regions, urban-rural relations and post 2013 cohesion policy. Universidade de Lisboa.
Fidziński, M. (2020). Śląsk “polską Lombardią”? Duży wzrost zakażeń w kopalniach. Koronawirus ma tam idealne warunki [WYKRES DNIA]. Gazeta.pl NEXT. https://next.gazeta.pl/next/7,173953,25927795,slask-polska-lombardia-duzy-wzrost-zakazen-w-kopalniach.html#s=BoxMMt1. Accessed 6 Apr 2021.
Gazeta.pl Wiadomości. (2020a). Gwałtowny wzrost zakażeń w kopalniach. “Gdyby nie Śląsk, epidemia by się w Polsce kończyła.” https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,173952,25931967,gwaltowny-wzrost-zakazen-w-kopalniach-gdyby-nie-slask-epidemia.html#s=BoxOpLink. Accessed 6 Apr 2021.
Gazeta.pl Wiadomości. (2020b). Koronawirus w Polsce. Prezydent Sosnowca apeluje do rządu, by nie odcinać Śląska od reszty kraju. https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,173952,25935301,koronawirus-w-polsce-prezydent-sosnowca-apeluje-do-rzadu-by.html. Accessed 6 Apr l 2021.
Gazeta.pl Wiadomości. (2021). Zła sytuacja na Śląsku, Niedzielski chce “specjalnych rozwiązań.” Chodzi m.in. o transport pacjentów. https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,173952,26918233,zla-sytuacja-na-slasku-niedzielski-chce-specjalnych-rozwiazan.html#do_w=57&do_v=67&do_a=330&s=BoxOpLink. Accessed 6 Apr 2021.
Gilmore, N., & Somerville, M. A. (1994). Stigmatization, scapegoating and discrimination in sexually transmitted diseases: Overcoming ‘them’ and ‘us’. Social Science & Medicine, 39(9), 1339–1358.
Girard, R. (1986). The scapegoat. The Johns Hopkins University Press.
Hornsby, M., & Wicherkiewicz, T. (2011). To be or not to be (a minority)? The case of Kashubian in Poland. In I. Horváth & M. Tonk (Eds.), Minority politics within the Europe of regions (Scienta Publishing House) (pp. 141–154).
Imhoff, R., & Lamberty, P. (2020). A bioweapon or a hoax? The link between distinct conspiracy beliefs about the coronavirus disease (COVID-19) outbreak and pandemic behavior. Social Psychological and Personality Science, 11(8), 1110–1118. https://doi.org/10.1177/1948550620934692
Irvine, J. T., & Gal, S. (2000). Language ideology and linguistic differentiation. In P. V. Kroskrity (Ed.), Ideologies, polities, and identities (pp. 35–84). School of American Research Press.
Jastrzębska Spółka Węglowa. (2021). Liczba zakażeń w JSW. https://www.jsw.pl/media/wydarzenia/artykul/kolejne-przypadki-zachorowan. Accessed 07.04.2021.
Jencks, C., & Silver, N. (2013). Adhocism: The case for improvisation. MIT Press.
Kancelaria Sejmu. Biuro Komisji Sejmowych. (2020). Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Zdrowia (Nr 19) z dnia 2 czerwca 2020. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IX Kadencja. https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/F095378208E3E257C125858A003B9F86/%24File/0035909.pdf. Accessed 6 Apr 2021.
Kirby, T. (2020). Evidence mounts on the disproportionate effect of COVID-19 on ethnic minorities. The Lancet Respiratory Medicine, 8(6), 547–548.
Kopka, B. (2019). Gułag nad Wisłą. Komunistyczne obozy pracy w Polsce 1944–1956. Wydawnictwo Literackie.
Lane, R., & Cerda, J. (2020). U.N. Policy Brief 70. The impact of COVID-19 on Indigenous peoples.
Lewandowski, S., Abuawad, A., Kalia, V., & Mugores, M. (2020). COVID-19 and health disparities among indigenous peoples. American Journal of Public Health, 110(11), 1591–1591.
Łodziński, S. (2020). Equal and more equal: Ethnic communities and Polish public policy 1989–2018. In E. Michna & K. Warmińska (Eds.), Identity strategies of stateless ethnic minority groups in contemporary Poland (pp. 1–29). Springer.
Menton, M., Milanez, F., Machado de Andrade Souza, J., & Sotto Maior Cruz, F. (2021). The COVID-19 pandemic intensified resource conflicts and indigenous resistance in Brazil. World Development, 138, 105222.
Michna, E., & Warmińska, K. (2020). Identity strategies of stateless ethnic minority groups in contemporary Poland. Springer.
Ministerstwo Zdrowia [@MZ_GOV_PL]. (2020). Minister @SzumowskiLukasz w #MZ: Mamy pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem w Polsce. Wszystkie procedury zadziałały prawidłowo. Pacjent przebywa w Zielonej Górze [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/MZ_GOV_PL/status/1235100203432185856. Accessed 6 Apr 2021.
Mirucka, M., & Wypych, M. (2021). Doświadczenia pandemii w grupie większościowej, wśród Kaszubów i Ślązaków w Polsce.
Mniejszości Narodowe i Etniczne. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. (n.d.-a). Gminy, w których udział mniejszości narodowych, etnicznych lub społeczności posługującej się językiem kaszubskim wsród ogółu mieszkańców stanowił w 2011 roku co najmniej 10%. http://mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl/mne/mniejszosci/wyniki-narodowego-spis/8022,Gminy-w-ktorych-udzial-mniejszosci-narodowych-etnicznych-lub-spolecznosci-poslug.html. Accessed 7 Apr 2021.
Mniejszości Narodowe i Etniczne. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. (n.d.-b). Mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność posługująca się językiem kaszubskim wg powiatów w 2011 r. http://mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl/mne/mniejszosci/wyniki-narodowego-spis/7990,Mniejszosci-narodowe-i-etniczne-oraz-spolecznosc-poslugujaca-sie-jezykiem-kaszub.html. Accessed 7 Apr 2021.
Mniejszości Narodowe i Etniczne. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. (n.d.-c). Mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność posługująca się językiem kaszubskim – liczebność (również wg województw). http://mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl/mne/mniejszosci/wyniki-narodowego-spis/6999,Mniejszosci-narodowe-i-etniczne-oraz-spolecznosc-poslugujaca-sie-jezykiem-kaszub.html. Accessed 7 Apr 2021.
Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (2015). Prezydent zawetował trzy ustawy. https://www.prezydent.pl/prawo/ustawy/zawetowane/art,2,prezydent-zawetowal-trzy-ustawy.html. Accessed 6 Apr 2021.
Olko, J., Hansen, K., Wypych, M., Kuzawińska, O., & Bańdur, M. (2020). From discouragement to self-empowerment. Insights from an ethnolinguistic vitality survey among the Kashubs in Poland. PLoS One, 15(8), e0237395. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0237395
Organization for Security and Co-operation in Europe. (2020). Scapegoating of minorities during pandemic increases need for targeted action to combat intolerance and discrimination, OSCE conference concludes. Organization for Security and Co-operation in Europe. https://www.osce.org/odihr/453207. Accessed 6 Apr 2021.
Oświadczenie Rady Górnośląskiej w sprawie odrzucenia obywatelskiego projektu zmiany ustawy o mniejszościach narodowych I etnicznych oraz o języku regionalnym. (2016). http://slonzoki.org/2016/10/oswiadczenie-rady-gornoslaskiej-w-sprawie-odrzucenia-obywatelskiego-projektu-zmiany-ustawy-o-mniejszosciach-narodowych-i-etnicznych-oraz-o-jezyku-regionalnym/
Polska Agencja Prasowa. (2020). Szumowski: Gdyby nie zakażenia koronawirusem na Śląsku, mielibyśmy tendencję spadkową. Polska Agencja Prasowa. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C641998%2Cszumowski-gdyby-nie-zakazenia-koronawirusem-na-slasku-mielibysmy-tendencje. Accessed 6 Apr 2021.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz niektórych innych ustaw. Druk 902. (2020). https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/73C7021BB947774FC125866300403279/%24File/902.pdf. Accessed 6 Apr 2021.
Pustułka, A. (2017). Zakaz używania gwary śląskiej w przychodni w Rudzie Śląskiej. Dziennik Zachodni. https://dziennikzachodni.pl/zakaz-uzywania-gwary-slaskiej-w-przychodni-w-rudzie-slaskiej/ar/11666864. Accessed 6 Apr 2021.
Raport projektu LCure. Skutki pandemii wśród mniejszości i imigrantów [LCure project report. Effects of the pandemic among minority and migrant groups]. (2021). University of Warsaw. https://COVID.psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/50/2021/03/Raport_skutki_pandemii_mniejszosci_imigranci.pdf
Rogalski, M. (2021). COVID-19 w Polsce. https://docs.google.com/spreadsheets/d/1ierEhD6gcq51HAm433knjnVwey4ZE5DCnu1bW7PRG3E/edit#gid=1309014089. Accessed 7 Apr 2021.
Ruch Autonomii Śląska. (2020). Śląsk zamknąć, otoczyć kordonem, zbombardować… wraz ze wzrostem zachorowań na koronawirusa, wzrasta polska “sympatia” do Śląska [Attached images]. Facebook. https://www.facebook.com/ruch.autonomii.slaska/posts/10156954694936533
Rzecznik Praw Obywatelskich. (2020). Koronawirus. Sanepidy nie podadzą już danych o liczbie zakażonych. https://www.rpo.gov.pl/pl/content/koronawirus-rpo-sanepidy-nie-podadza-juz-danych-o-liczbie-zakazonych. Accessed 6 Apr 2021.
Rzeczpospolita. (2020). Milion koron kary dla Ślązaka za wjazd do Czech. https://www.rp.pl/Koronawirus-SARS-CoV-2/200619258-Milion-koron-kary-dla-Slazaka-za-wjazd-do-Czech.html. Accessed 6 Apr 2021.
Rzeczpospolita. (2021). Prof. Andrzej Horban: Myślę, że jakieś 20 proc. przechorowało już COVID-19. https://www.rp.pl/Koronawirus-SARS-CoV-2/210229672-Prof-Andrzej-Horban-Mysle-ze-jakies-20-proc-przechorowalo-juz-COVID-19.html. Accessed 6 Apr 2021.
Sarnowska, A. (2021). Szczepan Twardoch: żadnego “sporu o tożsamość śląską” nie ma [WYWIAD]. Onet. https://www.onet.pl/kultura/onetkultura/szczepan-twardoch-zadnego-sporu-o-tozsamosc-slaska-nie-ma-wywiad/8hw7z96,681c1dfa. Accessed 6 Apr 2021.
Sitek, S., Pytel, S., & Zuzańska-Żyśko, E. (2020). SARS-CoV-2 w przestrzeni województwa śląskiego. Raport I stan na 30.10.2020. na zlecenie Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd “Pro Silesia”. https://www.prosilesia.pl/resources/upload/aktualno%C5%9Bci/RAPORT%20I%20-%20SARS-CoV2%20w%20przestrzeni%20woj.%20%C5%9Bl%C4%85skiego_%C5%9Al%C4%85skie%20a%20pandemia%20.pdf. Accessed 6 Apr 2021.
Śląsk to nie śląskie. (2020). Gazeta.pl stale brnie w złym kierunku. Niestety to ogólnie bolączka wszystkich polskich mediów [Attached image]. Facebook. https://www.facebook.com/Slaskie.NIE.Slask/posts/3563209760362539. Accessed 6 Apr 2021.
Śleszkowski, S. (1621). Odkrycie zdrad złośliwych żydowskich. In Officina Typographica Georgii Schonfels.
Solidarność Górnicza. (2020). Hutek: Zlikwidują górnictwo ze względów sanitarnych? Solidarność Górnicza. https://solidarnoscgornicza.org.pl/index.php/archiwum/archiwum-wiadomosci/item/4439-hutek-zlikwiduja-gornictwo-ze-wzgledow-sanitarnych. Accessed 6 Apr 2021.
Stanowisko Rządu wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 902). (2021). https://www.gov.pl/attachment/41e563c4-7b5c-4480-a74a-c62ef6c6a7fd. Accessed 6 Apr 2021.
Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. (2015). GUS.
Synak, B. (1998). Kaszubska tożsamość. Ciągłość i zmiana. Studium socjologiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Tabaka, M. (2020). Od “Polskiej Lombardii” wszyscy odwracają się plecami. Ślązacy chcą odkręcać tablice rejestracyjne. bizblog. https://spidersweb.pl/bizblog/slask-pandemia-obostrzenia/. Accessed 6 Apr 2021.
TVN24. (2015). “Cholera na wyspach greckich, dezynteria w Wiedniu”. Kaczyński pyta o uchodźców. https://tvn24.pl/polska/kaczynski-zastanawia-sie-czy-imigranci-sprowadza-do-europy-zarazy-ra585502-3315116. Accessed 6 Apr 2021.
Vazquez, M. (2020). Calling COVID-19 the “Wuhan virus” or “China virus” is inaccurate and xenophobic. Yale School of Medicine. https://medicine.yale.edu/news-article/23074/. Accessed 6 Apr 2021.
Wang, C. (2020). Let’s stop the scapegoating during a global pandemic. American Civil Liberties Union. https://www.aclu.org/news/racial-justice/lets-stop-the-scapegoating-during-a-global-pandemic/. Accessed 6 Apr 2021.
Warmińska, K. (2020). Are we an ethnic group or a nation? The strategies of Kashubian identity politics. In E. Michna & K. Warmińska (Eds.), Identity strategies of stateless ethnic minority groups in contemporary Poland (pp. 121–143). Springer.
Zając, D. (2019). German People’s list – The outline of the issue in historic and legal perspective. Part I. Confrontation and Cooperation: 1000 Years of Polish-German-Russian Relations, 5(1), 45–67. https://doi.org/10.2478/conc-2019-0006
Zasada, M. (2020). Gorzelik: Z zakamuflowanej opcji niemieckiej staliśmy się zakamuflowaną opcją włoską. Autonomiczny Śląsk lepiej poradziłby sobie z epidemią? Dziennik Zachodni. https://dziennikzachodni.pl/gorzelik-z-zakamuflowanej-opcji-niemieckiej-stalismy-sie-zakamuflowana-opcja-wloska-autonomiczny-slask-lepiej-poradzilby-sobie/ar/c1-14978522. Accessed 6 Apr 2021.
Acknowledgements
This work has been developed within the project “Language as a cure: linguistic vitality as a tool for psychological well-being, health and economic sustainability” that is carried out within the Team programme of the Foundation for Polish Science co-financed by the European Union under the European Regional Development Fund. We are grateful to Tomasz Wicherkiewicz, Katarzyna Lubiewska and Michał Bilewicz for his insightful comments and to Ellen Foote for the stylistic revision of this text. The following team members and collaborators contributed to the results and data collection: Macéj Bańdur, Gregory Haimovich, Artúr Jablonskji, Tymoteusz Król (Tiöma fum Dökter), Tetyana Lewińska, Justyna Majerska-Sznajder (Jüśja fum Biöetuł), Anna Maślana, Maria Mirucka, Marcin Musiał, Rafał Rzepka, Magdalena Skrodzka, Bartłůmjej Wanot, Michał Wypych.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2022 The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
Chromik, B., Maryniak, J., Olko, J. (2022). Ethnic Minorities in Poland in the Face of the COVID-19 Pandemic: Threats, Stigma and Forms of (In)visibility. In: Brunn, S.D., Gilbreath, D. (eds) COVID-19 and a World of Ad Hoc Geographies. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-94350-9_64
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-94350-9_64
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-030-94349-3
Online ISBN: 978-3-030-94350-9
eBook Packages: Social SciencesSocial Sciences (R0)