Abstract
The chapter describes the functioning of the Third Age Universities (U3A) in Poland from their foundation in 1975 to the present. The authors discuss the U3A’s performance standards, taking into account their legal framework, financing methods, academic and leisure activities, and students’ profile. As more countries experience the coming of population ageing, U3As can take on a more active role in supporting their cognitive and physical independence, as well as transforming the contemporary environment in ways that are advantageous to older persons. Late-life learning has the potential to mitigate against learned helplessness in later life and to provide older persons experiencing retirement and an empty nest with a renewed sense of purpose. In many ways, U3As constitute a vehicle for the further development of one’s ‘becoming’, an opportunity for growth and resilience in a new stage of the life course. The chapter also includes a brief overview of ageing-related policy in Poland, and its impact on adult and elder education. The final part presents the results of a research study on U3As, which demonstrated the impact of seniors’ participation in the U3A on the improvement of their quality of life, and physical, psychological and social well-being. The paper also points out the future challenges for the U3A movement in Poland so as to keep meeting the needs and interests of older Polish citizens.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
References
Battersby, D. (1985). Education in later life. What does it mean? Convergence, 18(1–2), 75–81.
Bielowska, K. (2015). Profesor Halina Szwarc (5.5.1923–28.5.2002). Biuletyn, 15, 5–8. https://www.ur.edu.pl/file/90261/srodki_UTW_15_poglad+%282%29.pdf. Accessed March 12, 2018.
Bicka, A., & Kozdroń, E. (2003). Aktywność ruchowa w stylu życia ludzi starszych. Annals Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, 58, 61–65.
Borczyk, W. (2012). Sytuacja osób starszych w kontekście doświadczeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku. http://www.wrzos.org.pl/download/Ekspertyza_2_ASOS.pdf. Accessed February 22, 2018.
Borczyk, W., Nalepa, W., Knapik, B., & Knapik, W. (2012). Standardy działania uniwersytetów trzeciego wieku. Nowy Sącz: Wyd. Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń UTW.
Czerniawska, O. (2013). Uniwersytet Trzeciego Wieku 30 lat działania. Przemiany, dylematy i oczekiwania w epoce ponowoczesnej. Chowanna, 2(33), 97–114.
Escuder Mollon, P. (2014). Quality of life. In P. Escuder Mollon & A. Gil (Eds.), Edukacja a jakosc zycia seniorów (pp. 13–28). Czestochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Czestochowie. http://www.edusenior.eu/data/outcomes/wp5/EduSenior-guide-PL.pdf. Accessed March 12, 2018.
Fabis, A., Muszynski, M., Tomczyk, L., & Zralek, M. (2014). Starosc w Polsce. Aspekty społeczne i edukacyjne. Oswiecim: PWSZ w Oświecimiu.
Formosa, M. (2009). Renewing universities of the third age: Challenges and visions for the future. Recerca, 9, 171–196.
Formosa, M. (2012). Education and older adults at the University of the Third Age. Educational Gerontology, 38(2), 114–126.
Formosa, M. (2014). Four decades of Universities of the Third Age: Past, present, and future. Ageing & Society, 34(1), 42–66.
Formosa, M. (2016). Malta. In B. Findsen & M. Formosa (Eds.), International perspectives on older adult education: Research, policies, practices (pp. 161–272). Cham, Switzerland: Springer.
Głowny Urząd Statystyczny. (2016). Uniwersytety trzeciego wieku—wstępne wyniki badania za rok 2014/2015. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5488/10/1/1/uniwersytety_trzeciego_wieku.pdf. Accessed January 19, 2018.
Gołdys, A. et al. (2012). ZUM na UTW. Raport z badania. Warszawa: Towarzystwo Inicjatyw Twórczych “ę”.
Grzanka-Tykwińska, A., Chudzińska, M., Podhorecka, M., & Kędziora-Kornatowska, K. (2015). Uniwersytety Trzeciego Wieku wczoraj, dziś i jutro. Gerontologia Polska, 4, 165–168.
Halicki, J. (2014). Zaspokajanie potrzeb edukacyjnych jako czynnik aktywnego starzenia się. In P. Szukalski, B Szatur-Jaworska (Eds.), Aktywne starzenie się. Przeciwdziałanie barierom (pp. 142–151). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hrapkiewicz, H. (2009). Uniwersytety Trzeciego Wieku jako jedna z form kształcenia osób starszych. Chowanna, 33, 115–127.
Kędziora-Kornatowska, K., & Grzanka-Tykwińska, A. (2011). Osoby starsze w społeczeństwie informacyjnym. Gerontologia Polska, 19, 107–112.
Klimczuk, A. (2013). Kierunki rozwoju uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. E-mentor, 4(51), 72–77.
Kotler, P. (2002). Marketing. Podręcznik Europejski. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Lipka-Szostak, K. (2013). Seniorzy—trendy, wyzwania, działania. In K. Lipka-Szostak (ed.) Edukacja osób starszych. Uwarunkowania. Trendy. Metody (pp. 47–60). Warszawa: Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych. https://ec.europa.eu/epale/sites/epale/files/edukacja_osob_starszych_-_publikacja.pdf. Accessed March 12, 2018.
Maćkowicz, J., & Wnek-Gozdek, J. (2015). ‘It’s never too late to learn’—How does the Polish U3A change the quality of life for seniors? Educational Gerontology, 42(3), 186–197.
Maćkowicz, J., & Wnek-Gozdek, J. (2016). Transformacja starszych kobiet pod wpływem oddziaływań edukacyjnych uniwersytetu trzeciego wieku—Studium przypadku. E-mentor, 2(64), 45–55.
Majewska-Kafarowska, A. (2009). Edukacja (seniorów?) w procesie rewalidacji społecznej starzejącego się społeczeństwa. Chowanna, 2(33), 213–224.
Ministerstwo Edukacji Narodowej. (2013). Perspektywa uczenia się przez cale życie. www.men.gov.pl/index.php/uczenie-sie-przez-calezycie/770-perspektywa-uczenia-sie-przez-cale-zycie. Accessed February 25, 2018.
Ministerstwo pracy i Polityki Społecznej. (2014). Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020. https://www.mpips.gov.pl/download/gfx/mpips/pl/defaultopisy/8489/1/1/ZDPS%2014-02-04%20%20Monitor%20Polski.pdf. Accessed April 14, 2018.
Polish Association of the Universities of the Third Age. (n.d.). Polish Association of the Universities of the Third Age. https://www.federacjautw.pl/. Accessed June 19, 2017.
Polskie Towarzystwo Gerontologiczne. (2017). Halina Szwarc. http://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/2017/06/Prof.-dr-med.-Halina-Szwarc.pdf. Accessed February 25, 2018.
Półturzycki, J. (2013). W 90. rocznicę urodzin—Profesor Halina Szwarc—twórczyni uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. Rocznik Andragogiczny, 20, 265–277.
Robbins-Ruszkowski, J.-C. (2013). Challenging marginalization at the Universities of the Third Age in Poland. Anthropology & Aging Quarterly, 34(2), 157–169.
Szarota, Z. (2008). Przestrzeń edukacyjna Uniwersytetu Trzeciego Wieku, E-mentor, 3(25). http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/25/id/559. Accessed January 11, 2018.
Szarota, Z. (2009). Seniorzy w przestrzeni kulturalno-edukacyjnej społeczeństwa wiedzy. Chowanna, 2(33), 77–96.
Szarota, Z. (2015). Senior policy in Poland: Compensation of needs and active ageing. Polish Social Gerontology Journal, 2(10), 99–112.
Tomczyk, Ł. (2012). Education of older people in the field of information technology on the example of Polish Universities of the Third Age. Procedia—Social and Behavioral Sciences, 55, 485–491.
Wilińiska, M. (2012). Is there a place for an ageing subject? Stories of ageing at the University of the Third Age in Poland. Sociology, 46(2), 290–305.
Ziębińska, B. (2010). Uniwersytet Trzeciego Wieku jako instytucje przeciwdziałające marginalizacji osób starszych. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2019 Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
Maćkowicz, J., Wnęk-Gozdek, J. (2019). Late-Life Learning for Social Inclusion: Universities of the Third Age in Poland. In: Formosa, M. (eds) The University of the Third Age and Active Ageing. International Perspectives on Aging, vol 23. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-21515-6_8
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-21515-6_8
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-030-21514-9
Online ISBN: 978-3-030-21515-6
eBook Packages: EducationEducation (R0)