Abstract
Until the late twentieth century, there were three main political currents in the Netherlands: Christian, Labor, and Liberal, giving Christian party politics a stronger position than in European countries with a binary division between conservative and progressive. The history of the debate about embryo research coincides with the end of this period. Whereas in the 1980s the Christian Democrat party (CDA) still had strong religiously motivated views about embryo protection, it has since lost both the power and the drive to pursue this. However, due to strategic opportunities arising in the margin of Dutch coalition politics, smaller parties inspired by Christian belief (CU, SGP) are still quite influential on issues of medical ethics in the highly fragmented political landscape of the present.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Notes
- 1.
On October 10, 2017, it was announced that VVD, CDA, D66, and CU will indeed form the next coalition government (the first four-party coalition since 1977). The parties have committed themselves to a formal Coalition Agreement that also contains a separate section on medico-ethical issues. With regard to embryo research and the debate about keeping or lifting the ban on creating embryos specifically for this purpose, the document states that “this is a very serious issue [that requires] a broader debate also encompassing the ethical and societal aspects. The cabinet will stimulate this discussion while simultaneously looking for alternatives.” With these lines, the proposal of the last government to at least partly lift the ban seems effectively relegated to the parliamentary archives, at least for the coming years. The Coalition Agreement: “Vertrouwen in the Toekomst. Regeeraccoord 2017–2021” can be retrieved from the website of the Dutch Parliament at: https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/uitgelicht/kabinetsformatie-2017 (last visited October 11, 2017).
References
Aerts, R., Bohl H. De Liagre, P. De Rooy, and Henk te Velde. 2013. Land van kleine gebaren. Een politieke geschiedenis van Nederland. Amsterdam: Boom Uitgevers.
Anonymous. 1987. Regels voor onderzoek met (pre-)embryo’s? Graadmeter (Periodical of the Health Council) 3 (5): 4–5.
———. 2007. Verbod embryokweek remt breed onderzoek ivf. Trouw, February 13.
———. 2017. Embryowet wordt grote splijtzwam in de formatie: Nederlandse Omroep Stichting (NOS). June 24. Available from http://nos.nl/artikel/2179841-embryowet-wordt-grote-splijtzwam-in-de-formatie.html. Accessed 15 July 2017.
Boer T. 1991. Mensen in wording. Theologische, ethische en pastorale overwegingen bij nieuwe voortplantingstechnieken en prenataal onderzoek. Een verkenning. Rapport van de commissie “Biomedische Ethiek” van het Deputaatschap en de Raad voor de Zaken van Kerk en Theologie van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland. Utrecht: Samen op Weg Kerken.
Brian K. 2013. The amazing story of IVF: 35 years and five million babies later. The Guardian, July 12.
Christen Democratisch Appel (CDA). 1989. Program van uitgangspunten. Available from https://www.cda.nl/standpunten/publicaties/program-van-uitgangspunten/. Accessed 15 July 2017.
———. 2017. Waarden en traditie. Available from https://www.cda.nl/standpunten/themas/waarden-en-traditie/. Accessed 15 July 2017.
Colomer, M.F., and L.M. Pastor. 2012. The pre-embryo’s short lifetime. The history of a word. Cuadernos de Bioética 23: 677–694.
Commissie Genetische Modificatie (COGEM)/Gezondheidsraad. 2017. Ingrijpen in het DNA van de mens. Morele en maatschappelijke implicaties van kiembaanmodificatie. Bilthoven: COGEM.
De Gaay Fortman, B. 1979. De kunst van het ivoordraaien. Handleiding voor het politieke ambacht. Houten: Spectrum.
De Wert, G.M.W.R. 1987. Het advies van de Gezondheidsraad inzake kunstmatige voortplanting: samenvatting en kritiek. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 131: 367–371.
De Wert, G.M.W.R., and W.J. Dondorp. 2008. Burgerperspectieven op embryo-onderzoek? Een gemiste kans. Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 32: 257–262.
den Hartog-van ter Tholen, R.M. 1993. Beleidsvorming over het omgaan met embryo’s bij politieke en maatschappelijke dissensus. In Beleid en ethiek Uitgave in samenwerking met het Centrum voor Bio-ethiek en Gezondheidsrecht, ed. Brom FWA, B. Van den Berg, and A.K. Huibers, 112–124. Assen: Van Gorcum.
Devolder, K. 2005. Creating and sacrificing embryos for stem cells. Journal of Medical Ethics 31 (6): 366–370.
Dondorp, W.J., and G.M.W.R. De Wert. 2007. On waving the embryos banner. Embryonic stem-cell research and moral reasoning in recent reports from the USA, the Netherlands and France. In Ethics Law & Society, ed. J. Gunning and S. Holm, vol. III, 7–24. Farnham: Ashgate.
Dondorp, W., and G. de Wert. 2011. Innovative reproductive technologies: risks and responsibilities. Human Reproduction 26 (7): 1604–1608.
Dondorp, W.J., M.C. Ploem, and G.M.W.R. de Wert. 2016. Het kabinetsvoorstel tot verruiming van de Embryowet: een halve stap vooruit. Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 40: 536–244.
Gezondheidsraad. 1984. Interimadvies inzake in vitro fertilisatie. Den Haag: Gezondheidsraad.
———. 1986. Advies inzake kunstmatige voortplanting. Den Haag: Gezondheidsraad.
———. 1998. IVF-afrondende advisering. Pre-implantatie diagnostiek; Onderzoek gericht op verbetering van IVF; Onderzoek met menseijke embryo’s; Nabeschouwing. Den Haag: Gezondheidsraad.
Harper, J., M.C. Magli, K. Lundin, C.L. Barratt, and D. Brison. 2012. When and how should new technology be introduced into the IVF laboratory? Human Reproduction 27 (2): 303–313.
Health Council of the Netherlands. 2005. Embryonic stem cells without moral pain? The Hague: Centre for Ethics & Health.
Hoedemaekers, R.H.M.V. 2003. Humane Biotechnologie. Een studie naar menswaardige toepassingen van nieuwe biotechnische mogelijkheden. The Hague: Wtenschappelijk Instituut voor het CDA.
Holmes, H.B., and T. Tymstra. 1987. In vitro fertilization in the Netherlands: experiences and opinions of Dutch women. Journal of In Vitro Fertilization and Embryo Transfer 4 (2): 116–123.
Kirejczyk, M. 1999. Parliamentary cultures and human embryos: The Dutch and British debates compared. Social Studies of Science 29 (6): 889–912.
Kuitert, H.M. 1983. Experimenten met embryo’s. een eerste verkenning. Medisch Contact 38: 433–435.
———. 1985. Wanneer is leven menselijk leven? Over de status van het embryo. In: Instituut voor Gezondheidsethiek (IGE). In Gezondheidsethiek in de huidige samenleving Voordrachten gehouden ter gelegenheid van de opening van het Instituut voor Gezondheidsethiek te Maastricht, 31–36. Maastricht: IGE.
McLaren, A. 1986. Embryo research. Nature 320 (6063): 570.
Meijering, E. 2012. Hoe God verdween uit de Tweede Kamer. De ondergang van de christelijke politiek. Amsterdam: Balans.
Netherlands Institute for Multiparty Democracy, Instituut voor Ethiek en Politiek. 2008. The Dutch Political System in a Nutshell Amsterdam: Netherlands Institute for Multiparty Democracy. Available from http://nimd.org/theme-brochures/the-dutch-political-system-in-a-nutshell/. Accessed 15 July 2017.
Olsthoorn-Heim, E.T.M., G.M.W.R. De Wert, H.B. Winter, T.A.M. Te Braake, M.J. Heineman, A. Middelkamp, et al. 2006. Evaluatie Embryowet. Den Haag: ZonMw.
Peelen, G.J. 2016. Spreken over boven. Harry Kuitert, een biografie. Amsterdam: Vesuvius.
Pera, M.F., G. de Wert, W. Dondorp, R. Lovell-Badge, C.L. Mummery, M. Munsie, et al. 2015. What if stem cells turn into embryos in a dish? Nature Methods 12 (10): 917–919.
Peters, K. 2015. Een doodgewoon kabinet. Acht jaar Paars 1994–2002. Amsterdam: Boom Uitgevers.
Praamsma H. 2002–2003. Andere Tijden. IVF in Nederland. Hilversum: VPRO, NTR. Available from https://anderetijden.nl/aflevering/504/IVF-in-Nederland. Accessed 15 July 2017.
Reinders, J.S. 1993. De bescherming van het ongeboren leven. Morele en godsdienstige overwegingen bij experimenten met menselijke embryo’s. Ten Have: Baarn.
Rigter, R.B.M. 1992. Met Raad en Daad. De geschiedenis van de Gezondheidsraad 1902–1985. Rotterdam: Erasmus Publishing.
Sander Becker, Nicole Lucas. 2007. CDA verbaasd over embryo-onderzoek van Rathenau-instituut. Trouw, 7 April.
Steegers, S., H. Dijstelbloem, and F.W.A. Brom. 2008. Meer dan status alleen. Burgerperspectieven op embryo-onderzoek. Rathenau Instituut: Den Haag.
Ten Have, H.A.M.J. 2002. Honderd jaar Gezondheidsraad. V. Ethisch-maatschappelijke vraagstukken. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 146: 1947–1951.
Troost N. 1996. Veel collega’s zagen ivf niet zitten, maar ik geloofde er in. de Volkskrant. August 6.
Tweede Kamer der Staten-Generaal. 2013. Evaluatie Embryowet. Brief van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal, juli 11. Vergaderjaar 2012–2013, nr 30 486–5.
———. 2016. Prenatale screening. Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal, mei 27. Vergaderjaar 2015–2016, nr 29323-101.
———. 1987. Vragen van de leden Soutendijk-van Appeldoorn, Laning-Boersma en Borgman (allen CDA) over het kweken van embryo’s ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek. Vergaderjaar 1987–1988, Aanhangsel 99:197–8.
———. 2000. Wet houdende regels inzake handelingen met geslachtscellen en embryo’s (Embryowet). Memorie van Toelichting. Vergaderjaar 2000–2001, nr 27:423–3.
———. 1994. Wijziging van de wet inzake medische experimenten in verband met regels inzake handelingen met menselijke embryo’s en geslachtscellen, Brief houdende intrekking van het wetsvoorstel en Notitie regelgeving inzake enige handelingen en wetenschappelijk onderzoek met embryo’s en foetussen. Handelingen Tweede Kamer vergaderjaar 1994–1995, nr 23:016–7.
———. 1992a. Wijziging van de wet inzake medische experimenten in verband met regels inzake handelingen met menselijke embryo’s en geslachtscellen. Advies Raad van State en Nader rapport. Vergaderjaar 1992–1993 nr 23:016 B.
———. 1992b. Wijziging van de wet inzake medische experimenten in verband met regels inzake handelingen met menselijke embryo’s en geslachtscellen. Vergaderjaar 1992–1993, nr 23 016:1–2.
van Hengel W. 1987. Kweken van embryo’s voor onderzoek ontoelaatbaar. Reformatorisch Dagblad, 4 July.
Van Overbeeke, G. 1992. In-vitro fertilisatie. De introductie van reageerbuisbevruchting in Nederland. Amsterdam: Centrale huisdrukkerij VU.
Wetenschappelijk Bureau voor het CDA. 1988. Zinvol leven. Een christen-democratische bijdrage aan de discussie over draagmoederschap, kunstmatige inseminatie, gift en in vitro fertilisatie. Deventer: Van Loghum Slaterus.
Wiegman E. 2016. Een embryo is leven. Katholiek Nieuwsblad. 16 June.
Winter, H.B., W.J. Dondorp, M.C. Ploem, N.O.M. Woestenburg, J. Legemaate, and G.M.W.R. De Wert. 2012. Evaluatie Embryowet en Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting. ZonMw: Den Haag.
Zeilmaker, G.H., A.T. Alberda, I. van Gent, C.M. Rijkmans, and A.C. Drogendijk. 1984. Two pregnancies following transfer of intact frozen-thawed embryos. Fertility and Sterility 42 (2): 293–296.
Zeilmaker, G.H., A.T. Alberda, C.A.M. Jansen, and A. Verhoeff. 1987. Resultaten van het laboratorium voor in vitro-fertilisatie van de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 131: 2198–2201.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2020 Springer International Publishing AG
About this chapter
Cite this chapter
Dondorp, W.J., de Wert, G.M.W.R. (2020). The Role of Religion in the Political Debate on Embryo Research in the Netherlands. In: Weiberg-Salzmann, M., Willems, U. (eds) Religion and Biopolitics. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-14580-4_12
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-14580-4_12
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-030-14579-8
Online ISBN: 978-3-030-14580-4
eBook Packages: Political Science and International StudiesPolitical Science and International Studies (R0)