Abstract
This review discusses the solid-state NMR techniques developed for the study of amyloid fibrils. Literature up to the end of 2010 has been surveyed and the materials are organized according to five categories, viz. homonuclear dipolar recoupling and polarization transfer via J-coupling, heteronuclear dipolar recoupling, correlation spectroscopy, recoupling of chemical shift anisotropy, and tensor correlation. Our emphasis is on the NMR techniques and their practical aspects. The biological implications of the results obtained for amyloid fibrils are only briefly discussed. Our main objective is to showcase the power of NMR in the study of biological unoriented solids.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
References
Dobson CM (2003) Nature 426:884
Chiti F, Dobson CM (2006) Annu Rev Biochem 75:333
Spencer RGS, Halverson KJ, Auger M, McDermott AE, Griffin RG, Lansbury PT (1991) Biochemistry 30:10382
Tycko R (2006) Q Rev Biophys 39:1
Heise H (2008) ChemBioChem 9:179
Tycko R (2000) Curr Opin Chem Biol 4:500
Tycko R (2001) Annu Rev Phys Chem 52:575
Tycko R (2003) Biochemistry 42:3151
Tycko R (2003) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 42:53
Tycko R, Ishii Y (2003) J Am Chem Soc 125:6606
Tycko R (2004) Curr Opin Struct Biol 14:96
Naito A, Kawamura I (2007) Biochim Biophys Acta 1768:1900
Lansbury PT, Costa PR, Griffiths JM, Simon EJ, Auger M, Halverson KJ, Kocisko DA, Hendsch ZS, Ashburn TT, Spencer RGS et al (1995) Nat Struct Biol 2:990
Griffiths JM, Ashburn TT, Auger M, Costa PR, Griffin RG, Lansbury PT (1995) J Am Chem Soc 117:3539
Costa PR, Kocisko DA, Sun BQ, Lansbury PT, Griffin RG (1997) J Am Chem Soc 119:10487
Raleigh DP, Levitt MH, Griffin RG (1988) Chem Phys Lett 146:71
Levitt MH, Raleigh DP, Creuzet F, Griffin RG (1990) J Chem Phys 92:6347
Gregory DM, Benzinger TLS, Burkoth TS, Miller-Auer H, Lynn DG, Meredith SC, Botto RE (1998) Solid State Nucl Magn Reson 13:149
Walsh P, Simonetti K, Sharpel S (2009) Structure 17:417
Sawaya MR, Sambashivan S, Nelson R, Ivanova MI, Sievers SA, Apostol MI, Thompson MJ, Balbirnie M, Wiltzius JJW, McFarlane HT et al (2007) Nature 447:453
Ramachandran R, Ladizhansky V, Bajaj VS, Griffin RG (2003) J Am Chem Soc 125:15623
Costa PR, Sun BQ, Griffin RG (2003) J Magn Reson 164:92
Ramachandran R, Lewandowski JR, van der Wel PCA, Griffin RG (2006) J Chem Phys 124:214107
van der Wel PCA, Lewandowski JR, Griffin RG (2007) J Am Chem Soc 129:5117
van der Wel PCA, Lowandowski JR, Griffin RG (2010) Biochemistry 49:9457
Gregory DM, Mitchell DJ, Stringer JA, Kiihne S, Shiels JC, Callahan J, Mehta MA, Drobny GP (1995) Chem Phys Lett 246:654
Mehta MA, Gregory DM, Kiihne S, Mitchell DJ, Hatcher ME, Shiels JC, Drobny GP (1996) Solid State Nucl Magn Reson 7:211
Benzinger TLS, Gregory DM, Burkoth TS, Miller-Auer H, Lynn DG, Botto RE, Meredith SC (1998) Proc Natl Acad Sci USA 95:13407
Caporini MA, Bajaj VS, Veshtort M, Fitzpatrick A, MacPhee CE, Vendruscolo M, Dobson CM, Griffin RG (2010) J Phys Chem B 114:13555
Gregory DM, Wolfe GM, Jarvie TP, Sheils JC, Drobny GP (1996) Mol Phys 89:1835
Liu P, Ni R, Mehta AK, Childers WS, Lakdawala A, Pingali SV, Thiyagarajan P, Lynn DG (2008) J Am Chem Soc 130:16867
Childers WS, Mehta AK, Ni R, Taylor JV, Lynn DG (2010) Angew Chem Int Ed Engl 49:4104
Karlsson T, Popham JM, Long JR, Oyler N, Drobny GP (2003) J Am Chem Soc 125:7394
Schmedt auf der Gunne J, Eckert H (1998) Chem Eur J 4:1762
Gullion T, Vega S (1992) Chem Phys Lett 194:423
Bennett AE, Ok JH, Griffin RG, Vega S (1992) J Chem Phys 96:8624
Bennett AE, Rienstra CM, Griffiths JM, Zhen WG, Lansbury PT, Griffin RG (1998) J Chem Phys 108:9463
Ishii Y (2001) J Chem Phys 114:8473
Bennett AE, Weliky DP, Tycko R (1998) J Am Chem Soc 120:4897
Waugh JS, Huber LM, Haeberle U (1968) Phys Rev Lett 20:180
Ishii Y, Balbach JJ, Tycko R (2001) Chem Phys 266:231
Balbach JJ, Petkova AT, Oyler NA, Antzutkin ON, Gordon DJ, Meredith SC, Tycko R (2002) Biophys J 83:1205
Petkova AT, Ishii Y, Balbach JJ, Antzutkin ON, Leapman RD, Delaglio F, Tycko R (2002) Proc Natl Acad Sci USA 99:16742
Antzutkin ON, Leapman RD, Balbach JJ, Tycko R (2002) Biochemistry 41:15436
Chan JCC, Oyler N, Yau WM, Tycko R (2005) Biochemistry 44:10669
Shewmaker F, Wickner RB, Tycko R (2006) Proc Natl Acad Sci USA 103:19754
Luca S, Yau WM, Leapman R, Tycko R (2007) Biochemistry 46:13505
Wickner RB, Dyda F, Tycko R (2008) Proc Natl Acad Sci USA 105:2403
Wasmer C, Lange A, Van Melckebeke H, Siemer AB, Riek R, Meier BH (2008) Science 319:1523
Lin NS, Chao JCH, Cheng HM, Chou FC, Chang CF, Chen YR, Chang YJ, Huang SJ, Chan JCC (2010) Chem Eur J 16:5492
Tycko R, Sciarretta KL, Orgel J, Meredith SC (2009) Biochemistry 48:6072
Lee SW, Mou Y, Lin S-Y, Chou F-C, Tseng W-H, Chen C-H, Yu SS-F, Lu C-YD, Chan JCC (2008) J Mol Biol 378:1142
Shewmaker F, Kryndushkin D, Chen B, Tycko R, Wickner RB (2009) Biochemistry 48: 5074
Tycko R, Savtchenko R, Ostapchenko VG, Makarava N, Baskakov IV (2010) Biochemistry 49:9488
Tycko R (2007) J Chem Phys 126:064506
Bower PV, Oyler N, Mehta MA, Long JR, Stayton PS, Drobny GP (1999) J Am Chem Soc 121:8373
Antzutkin ON, Balbach JJ, Tycko R (2003) Biophys J 84:3326
Weitekamp DP (1983) In: Waugh JS (ed) Advances in magnetic resonance. Academic, New York, pp 111
Antzutkin ON, Balbach JJ, Leapman RD, Rizzo NW, Reed J, Tycko R (2000) Proc Natl Acad Sci USA 97:13045
Oyler NA, Tycko R (2002) J Phys Chem B 106:8382
Eden M, Brinkmann A, Luthman H, Eriksson L, Levitt MH (2000) J Magn Reson 144:266
Baldus M (2002) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 41:1
Schnell I (2004) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 45:145
Ramamoorthy A, Fujiwara T, Nagayama K (1993) J Magn Reson A 104:366
Baldus M, Meier BH (1996) J Magn Reson A 121:65
Baldus M, Iuliucci RJ, Meier BH (1997) J Am Chem Soc 119:1121
Lesage A, Auger C, Caldarelli S, Emsley L (1997) J Am Chem Soc 119:7867
Verel R, van Beek J, Meier BH (1999) J Magn Reson 140:300
Lesage A, Bardet M, Emsley L (1999) J Am Chem Soc 121:10987
Heindrichs ASD, Geen H, Giordani C, Titman JJ (2001) Chem Phys Lett 335:89
Hardy EH, Verel R, Meier BH (2001) J Magn Reson 148:459
Chan JCC, Brunklaus G (2001) Chem Phys Lett 349:104
Hardy EH, Detken A, Meier BH (2003) J Magn Reson 165:208
Ernst M, Detken A, Bockmann A, Meier BH (2003) J Am Chem Soc 125:15807
Mueller LJ, Elliott DW, Leskowitz GM, Struppe J, Olsen RA, Kim K-C, Reed CA (2004) J Magn Reson 168:327
Duma L, Lai WC, Carravetta M, Emsley L, Brown SP, Levitt MH (2004) ChemPhysChem 5:815
Ishii Y, Ashida J, Terao T (1995) Chem Phys Lett 246:439
Yannoni CS, Kendrick RD (1981) J Chem Phys 74:747
Hughes CE, Luca S, Baldus M (2004) Chem Phys Lett 385:435
Mou Y, Chao JCH, Chan JCC (2006) Solid State Nucl Magn Reson 29:278
Mou Y, Chan JCC (2006) Chem Phys Lett 419:144
Lee YK, Kurur ND, Helmle M, Johannessen OG, Nielsen NC, Levitt MH (1995) Chem Phys Lett 242:304
Hohwy M, Jakobsen HJ, Eden M, Levitt MH, Nielsen NC (1998) J Chem Phys 108:2686
Paravastu AK, Tycko R (2006) J Chem Phys 124:194303
Hu KN, Tycko R (2009) J Chem Phys 131:045101
Gullion T, Schaefer J (1989) J Magn Reson 81:196
Gullion T (1998) Concepts Magn Reson 10:277
Gullion T, Vega AJ (2005) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 47:123
Jaroniec CP, MacPhee CE, Astrof NS, Dobson CM, Griffin RG (2002) Proc Natl Acad Sci USA 99:16748
Anderson RC, Gullion T, Joers JM, Shapiro M, Villhauer EB, Weber HP (1995) J Am Chem Soc 117:10546
Nelson R, Sawaya MR, Balbirnie M, Madsen AO, Riekel C, Grothe R, Eisenberg D (2005) Nature 435:773
Jaroniec CP, Tounge BA, Herzfeld J, Griffin RG (2001) J Am Chem Soc 123:3507
Li Y, Wylie BJ, Rienstra CM (2006) J Magn Reson 179:206
Perutz MF (1996) Curr Opin Struct Biol 6:848
Perutz MF, Staden R, Moens L, Debaere I (1993) Curr Biol 3:249
Perutz MF, Pope BJ, Owen D, Wanker EE, Scherzinger E (2002) Proc Natl Acad Sci USA 99:5596
Wagner A, Luger P (2001) J Mol Struct 595:39
Gullion T, Baker DB, Conradi MS (1990) J Magn Reson 89:479
Bennett AE, Rienstra CM, Auger M, Lakshmi KV, Griffin RG (1995) J Chem Phys 103:6951
Sorensen OW, Eich GW, Levitt MH, Bodenhausen G, Ernst RR (1983) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 16:163
Oyler NA, Tycko R (2007) Magn Reson Chem 45:S101
Jaroniec CP, Filip C, Griffin RG (2002) J Am Chem Soc 124:10728
Helmus JJ, Surewicz K, Surewicz WK, Jaroniec CP (2010) J Am Chem Soc 132:2393
Jaroniec CP, MacPhee CE, Bajaj VS, McMahon MT, Dobson CM, Griffin RG (2004) Proc Natl Acad Sci USA 101:711
Bielecki A, Kolbert AC, de Groot HJM, Griffin RG, Levitt MH (1990) Adv Magn Reson 14:111
Takegoshi K, Nakamura S, Terao T (1999) Chem Phys Lett 307:295
Hohwy M, Jaroniec CP, Reif B, Rienstra CM, Griffin RG (2000) J Am Chem Soc 122:3218
Zhao X, Sudmeier JL, Bachovchin WW, Levitt MH (2001) J Am Chem Soc 123:11097
Szeverenyi NM, Sullivan MJ, Maciel GE (1982) J Magn Reson 47:462
Takegoshi K, Nakamura S, Terao T (2001) Chem Phys Lett 344:631
Takegoshi K, Nakamura S, Terao T (2003) J Chem Phys 118:2325
Morcombe CR, Gaponenko V, Byrd RA, Zilm KW (2004) J Am Chem Soc 126:7196
Verel R, Ernst M, Meier BH (2001) J Magn Reson 150:81
Leppert J, Ohlenschlager O, Gorlach M, Ramachandran R (2004) J Biomol NMR 29:167
Wasmer C, Soragni A, Sabate R, Lange A, Riek R, Meier BH (2008) Angew Chem Int Ed Engl 47:5839
Heise H, Celej MS, Becker S, Riede D, Pelah A, Kumar A, Jovin TM, Baldus M (2008) J Mol Biol 380:444
Wasmer C, Benkemoun L, Sabate R, Steinmetz MO, Coulary-Salin B, Wang L, Riek R, Saupe SJ, Meier BH (2009) Angew Chem Int Ed Engl 48:4858
Nielsen JT, Bjerring M, Jeppesen MD, Pedersen RO, Pedersen JM, Hein KL, Vosegaard T, Skrydstrup T, Otzen DE, Nielsen NC (2009) Angew Chem Int Ed Engl 48:2118
Helmus JJ, Surewicz K, Nadaud PS, Surewicz WK, Jaroniec CP (2008) Proc Natl Acad Sci USA 105:6284
Chimon S, Shaibat MA, Jones CR, Calero DC, Aizezi B, Ishii Y (2007) Nat Struct Mol Biol 14:1157
Siemer AB, Ritter C, Steinmetz MO, Ernst M, Riek R, Meier BH (2006) J Biomol NMR 34:75
Bayro MJ, Ramachandran R, Caporini MA, Eddy MT, Griffin RG (2008) J Chem Phys 128:11
De Paepe G, Bayro MJ, Lewandowski J, Griffin RG (2006) J Am Chem Soc 128:1776
Bayro MJ, Maly T, Birkett NR, MacPhee CE, Dobson CM, Griffin RG (2010) Biochemistry 49:7474
Debelouchina GT, Platt GW, Bayro MJ, Radford SE, Griffin RG (2010) J Am Chem Soc 132:10414
Nadaud PS, Helmus JJ, Hofer N, Jaroniec CP (2007) J Am Chem Soc 129:7502
Su Y, Mani R, Hong M (2008) J Am Chem Soc 130:8856
Nadaud PS, Helmus JJ, Kall SL, Jaroniec CP (2009) J Am Chem Soc 131:8108
Wickramasinghe NP, Parthasarathy S, Jones CR, Bhardwaj C, Long F, Kotecha M, Mehboob S, Fung LW, Past J, Samoson A, Ishii Y (2009) Nat Methods 6:215
Walsh P, Neudecker P, Sharpe S (2010) J Am Chem Soc 132:7684
Baldus M, Petkova AT, Herzfeld J, Griffin RG (1998) Mol Phys 95:1197
Petkova AT, Yau WM, Tycko R (2006) Biochemistry 45:498
Andronesi OC, Becker S, Seidel K, Heise H, Young HS, Baldus M (2005) J Am Chem Soc 127:12965
Heise H, Hoyer W, Becker S, Andronesi OC, Riedel D, Baldus M (2005) Proc Natl Acad Sci USA 102:15871
Siemer AB, Arnold AA, Ritter C, Westfeld T, Ernst M, Riek R, Meier BH (2006) J Am Chem Soc 128:13224
Lange A, Gattin Z, Van Melckebeke H, Wasmer C, Soragni A, van Gunsteren WF, Meier BH (2009) ChemBioChem 10:1657
Tycko R, Hu KN (2010) J Magn Reson 205:304
Cornilescu G, Delaglio F, Bax A (1999) J Biomol NMR 13:289
Shen Y, Delaglio F, Cornilescu G, Bax A (2009) J Biomol NMR 44:213
Lange A, Luca S, Baldus M (2002) J Am Chem Soc 124:9704
Seidel K, Etzkorn M, Heise H, Becker S, Baldus M (2005) ChemBioChem 6:1638
Castellani F, van Rossum B, Diehl A, Schubert M, Rehbein K, Oschkinat H (2002) Nature 420:98
Ahmed M, Davis J, Aucoin D, Sato T, Ahuja S, Aimoto S, Elliott JI, Van Nostrand WE, Smith SO (2010) Nat Struct Mol Biol 17:561
Luhrs T, Ritter C, Adrian M, Riek-Loher D, Bohrmann B, Doeli H, Schubert D, Riek R (2005) Proc Natl Acad Sci USA 102:17342
Petkova AT, Leapman RD, Guo ZH, Yau WM, Mattson MP, Tycko R (2005) Science 307:262
Paravastua AK, Leapman RD, Yau WM, Tycko R (2008) Proc Natl Acad Sci USA 105:18349
Bayro Marvin J, Maly T, Birkett Neil R, Dobson Christopher M, Griffin Robert G (2009) Angew Chem Int Ed 48:5708
De Paepe G, Lewandowski JR, Loquet A, Bockmann A, Griffin RG (2008) J Chem Phys 129:245101
Ladizhansky V (2009) Solid State Nucl Magn Reson 36:119
Nieuwkoop AJ, Rienstra CM (2010) J Am Chem Soc 132:7570
Debelouchina GT, Platt GW, Bayro MJ, Radford SE, Griffin RG (2010) J Am Chem Soc 132:17077
Ritter C, Maddelein ML, Siemer AB, Luhrs T, Ernst M, Meier BH, Saupe SJ, Riek R (2005) Nature 435:844
Vilar M, Chou HT, Luhrs T, Maji SK, Riek-Loher D, Verel R, Manning G, Stahlberg H, Riek R (2008) Proc Natl Acad Sci USA 105:8637
Kheterpal I, Wetzel R (2006) Acc Chem Res 39:584
Hoshino M, Katou H, Yamaguchi K, Goto Y (2007) Biochim Biophys Acta 1768:1886
Svane ASP, Jahn K, Deva T, Malmendal A, Otzen DE, Dittmer J, Nielsen NC (2008) Biophys J 95:366
Liu SF, Mao JD, Schmidt-Rohr K (2002) J Magn Reson 155:15
Chan JCC, Tycko R (2003) J Chem Phys 118:8378
Levitt MH (2002) In: Grant DM, Harris RK (eds) Encyclopedia of nuclear magnetic resonance. Wiley, Chichester, pp 165
Chan JCC (2001) Chem Phys Lett 335:289
Chan JCC, Eckert H (2001) J Chem Phys 115:6095
Oldfield E (2002) Annu Rev Phys Chem 53:349
Wylie BJ, Rienstra CM (2008) J Chem Phys 128:052207
Mou Y, Chen PH, Lee SW, Chan JCC (2007) J Magn Reson 187:352
Tycko R, Dabbagh G (1991) J Am Chem Soc 113:9444
Robyr P, Meier BH, Fischer P, Ernst RR (1994) J Am Chem Soc 116:5315
Feng X, Lee YK, Sandstrom D, Eden M, Maisel H, Sebald A, Levitt MH (1996) Chem Phys Lett 257:314
Tycko R, Weliky DP, Berger AE (1996) J Chem Phys 105:7915
Weliky DP, Tycko R (1996) J Am Chem Soc 118:8487
Gregory DM, Mehta MA, Shiels JC, Drobny GP (1997) J Chem Phys 107:28
Blanco FJ, Tycko R (2001) J Magn Reson 149:131
Walling AE, Pargas RE, deDios AC (1997) J Phys Chem A 101:7299
Oas TG, Hartzell CJ, McMahon TJ, Drobny GP, Dahlquist FW (1987) J Am Chem Soc 109:5956
Oas TG, Hartzell CJ, Dahlquist FW, Drobny GP (1987) J Am Chem Soc 109:5962
Hartzell CJ, Whitfield M, Oas TG, Drobny GP (1987) J Am Chem Soc 109:5966
Teng Q, Iqbal M, Cross TA (1992) J Am Chem Soc 114:5312
Asakawa N, Kuroki S, Kurosu H, Ando I, Shoji A, Ozaki T (1992) J Am Chem Soc 114:3261
Kameda T, Takeda N, Kuroki S, Kurosu H, Ando S, Ando I, Shoji A, Ozaki T (1996) J Mol Struct 384:17
Takeda N, Kuroki S, Kurosu H, Ando I (1999) Biopolymers 50:61
Saito H, Ando I, Ramamoorthy A (2010) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 57:181
Costa PR, Gross JD, Hong M, Griffin RG (1997) Chem Phys Lett 280:95
Feng X, Eden M, Brinkmann A, Luthman H, Eriksson L, Graslund A, Antzutkin ON, Levitt MH (1997) J Am Chem Soc 119:12006
Ladizhansky V, Jaroniec CP, Diehl A, Oschkinat H, Griffin RG (2003) J Am Chem Soc 125:6827
Rienstra CM, Hohwy M, Mueller LJ, Jaroniec CP, Reif B, Griffin RG (2002) J Am Chem Soc 124:11908
Schmidt-Rohr K (1996) J Am Chem Soc 118:7601
Ishii Y, Terao T, Kainosho M (1996) Chem Phys Lett 256:133
Chan JCC, Tycko R (2003) J Am Chem Soc 125:11828
Mou Y, Tsai TWT, Chan JCC (2007) Solid State Nucl Magn Reson 31:72
Zhao X, Eden M, Levitt MH (2001) Chem Phys Lett 342:353
Lehmann MS, Koetzle TF, Hamilton WC (1972) J Am Chem Soc 94:2657
Carroll PJ, Stewart PL, Opella SJ (1990) Acta Crystallogr Sect C Cryst Struct Commun 46:243
Hong M, Gross JD, Rienstra CM, Griffin RG, Kumashiro KK, Schmidt-Rohr K (1997) J Magn Reson 129:85
Hong M, Gross JD, Griffin RG (1997) J Phys Chem B 101:5869
Nielsen NC, Bildsoe H, Jakobsen HJ, Levitt MH (1994) J Chem Phys 101:1805
Lewandowski JR, De Paepe G, Griffin RG (2007) J Am Chem Soc 129:728
Ladizhansky V, Veshtort M, Griffin RG (2002) J Magn Reson 154:317
Reif B, Hohwy M, Jaroniec CP, Rienstra CM, Griffin RG (2000) J Magn Reson 145:132
Bak M, Rasmussen JT, Nielsen NC (2000) J Magn Reson 147:296
Fernandez C, Pruski M (2011) Probing quadrupolar nuclei by solid-state NMR spectroscopy: recent advances. Top Curr Chem. doi:10.1007/128_2011_141
Griffin RG, Prisner TF (2010) Phys Chem Chem Phys 12:5737
Nielsen NC, Strassø LA, Nielsen AB (2011) Top Curr Chem DOI: 10.1007/128_2011_129
Acknowledgment
This work was supported by the National Science Council of Taiwan. I would like to take this opportunity to thank Dr. Robert Tycko (NIH, Bethesda, USA) for introducing me to the field of amyloid fibrils. I also thank my former students Yun Mou, John Chin-Hao Chao, Tim Wen-Tin Tsai, Shin-Wen Lee, Ni-Shian Lin, Fang-Chieh Chou, Hsin-Mei Cheng, Wen-Chi Chu, Yun-Ju Tang, Huei-Ying Lian, Hsin-Kuan Lee, Tzu-Hsueh Huang, and Yuan-Chi Huang for their many contributions in our own study of amyloid fibrils.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2011 Springer-Verlag Berlin Heidelberg
About this chapter
Cite this chapter
Chan, J.C.C. (2011). Solid-State NMR Techniques for the Structural Determination of Amyloid Fibrils. In: Chan, J. (eds) Solid State NMR. Topics in Current Chemistry, vol 306. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/128_2011_154
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/128_2011_154
Published:
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-642-24802-3
Online ISBN: 978-3-642-24803-0
eBook Packages: Chemistry and Materials ScienceChemistry and Material Science (R0)