Wat: In 2015 verschenen vijf aanbevelingen voor wondzorg bij acute wonden. IQ healthcare (Radboudumc Nijmegen) onderzocht hoe goed verpleegkundigen en artsen deze kennen en naleven. In september publiceren zij de resultaten.

FormalPara VERSTANDIGE KEUZES BIJ EEN ACUTE WOND
  1. 1.

    Reinig een wond niet met (steriel) fysiologisch zout.

  2. 2.

    Week de wond niet in een badje met reinigingsmiddel.

  3. 3.

    Gebruik geen wondbedekker voor een primair gesloten wond.

  4. 4.

    Gebruik geen kostbare verbanden als gaas volstaat.

  5. 5.

    Stuur een patiënt nooit zonder leefregels naar hui

1 Het merendeel van de verpleegkundigen kent de aanbevelingen

De meerderheid van de gevraagde zorgverleners geeft aan dat ze bekend zijn met de Verstandige Keuzes. Zo weet 94% van de verpleegkundigen naar eigen zeggen dat je een primair gesloten wond niet hoeft te bedekken, tegenover 65% van de artsen. Ook weten verpleegkundigen vaker dan artsen dat je geen kostbare verbanden hoeft te gebruiken als gaas volstaat, en dat je een patiënt nooit zonder leefregels naar huis moet sturen.

2 Twee op de tien spoelen desondanks met fysiologisch zout

Dat verpleegkundigen en artsen de Verstandige Keuzes kennen, betekent niet dat ze die ook altijd naleven. De regel waarvan verpleegkundigen het meeste afwijken is ‘Reinig een wond niet met (steriel) fysiologisch zout’. Twee op de tien verpleegkundigen, en drie op de tien artsen wijken hiervan af. Dat gebeurt met name op de spoedeisende hulp; daar spoelt bijna de helft van de verpleegkundigen met fysiologisch zout. Dat komt volgens hen vooral door de inrichting van de werkomgeving: een kraan is niet altijd in de buurt of beschikbaar, en fysiologisch zout wel.

3 Zorgverleners denken soms voor de patiënt

Een andere regel die slechter wordt nageleefd, is ‘Gebruik geen wondbedekker voor een primair gesloten wond’. Van de verpleegkundigen zegt 17% wel eens daarvan af te wijken, tegenover 32% van de artsen. Zorgverleners denken bijvoorbeeld dat de patiënt het fijn vindt om zijn wond niet te hoeven zien. Uit interviews met patiënten blijkt dat sommigen inderdaad hun wond liever niet zien, maar dat de meerderheid vertrouwt op het advies van hun zorgverlener en diens advies zou accepteren.

4 Sommige misverstanden blijken hardnekkig

Zo hebben sommige verpleegkundigen moeite om te geloven dat je een acute wond net zo goed met kraanwater kunt spoelen als met fysiologisch zout, steriel water of desinfecteermiddel. Daarnaast krijgen verpleegkundigen soms opdrachten van artsen die niet overeenkomen met de Verstandige Keuzes, bijvoorbeeld om een onnodig duur verband te gebruiken. Niet alle verpleegkundigen durven een dergelijke opdracht ter discussie te stellen.

Leefstijladvies bij ulcera

Over het artikel ‘11 Verschillen tussen veneus en arterieel ulcus’, Nursing juni 2018, p39.

In dit artikel stond vermeld dat stoppen met roken en voeding geen invloed hebben op ontstaan en evolutie van veneuze problemen. Verpleegkundig specialisten wondzorg Kris Bernaerts en Annelies De Graaf die aan het artikel meewerkten, nuanceren: ‘Voor zowel arteriële als veneuze ulcera is het belangrijk om de cardiovasculaire risicofactoren zoals roken en ongezonde voeding zo snel mogelijk te corrigeren. Wij adviseren daarom in dit kader en in het belang van de algehele gezondheid altijd gezond te eten en te stoppen met roken.’

figure 1

Minder lang elastische kousen

De standaard draagduur van therapeutisch-elastische kousen wordt mogelijk aangepast in de richtlijn Diep-veneuze trombose. Dat schrijft WCS Kenniscentrum Wondzorg in WCS Nieuws. Eind vorig jaar bleek uit onderzoek van Maastricht UMC+ dat een groot deel van de patiënten onnodig lang TEK’s draagt.

Met dank aan Getty Huisman–de Waal, onderzoeker bij IQ Healthcare, Radboudumc

Bron: Implementatie van de Verstandige Keuzes bij een acute wond, juni 2018, IQ Healthcare, Radboudumc. Gefinancierd door ZonMw.