De participatie van de algemene bevolking is onderzocht vanuit het perspectief van de keuzebiografie. Dit perspectief maakt het mogelijk om de participatie gedurende verschillende levensfasen te vergelijken en daarbij de samenhang tussen participatie en taken zoals werk en zorg voor kinderen te bestuderen. 1142 leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het NIVEL vulden najaar 2009 een enquête in die bestond uit vragen over participatie op de gebieden wonen, werken, opleiding vrije tijd en sociale contacten. De grenzen tussen de levensfasen die in dit onderzoek werden onderscheiden zijn diffuus, maar de indeling jeugd-volwassenheid-ouderdom is nog grotendeels terug te zien. De mate van participatie en tevredenheid met participatie verschillen per levensfase, maar ook per participatiegebied. In de levensfase waarin mensen kinderen hebben, worden veel activiteiten gecombineerd, vooral door mensen met betaald werk. Mensen zonder lichamelijke beperking gaan vaker uit en komen meer buitenshuis, maar doen niet vaker vrijwilligerswerk en hebben ook niet meer sociale contacten. We concluderen dat de term keuzebiografie doet vermoeden dat men kan kiezen hoe men het leven indeelt, terwijl dit niet het geval is. Bepaalde vormen van participatie zoals werken en/of gezin kunnen andere vormen van participatie zoals vrijwilligerswerk of vrijetijdsbesteding bevorderen of juist belemmeren.
Abstract
Choices in the life course are limited
In the current Dutch policy the emphasis is on the participation of all citizens. This study focuses on the general population’s participation through the perspective of the life course. This perspective makes it possible to study the participation of people during different phases of their life as well as the correlation between participation, work and childcare. 1142 members of the Dutch Health Care Consumer Panel (COPA) administered a questionnaire about participation and satisfaction with participation. The boundaries between the life phases are more diffuse than before, but the classification youth-adulthood-old age is still recognizable. Participation and satisfaction with the participation not only vary by life phases, but also by the area of participation. During the phase, in which people have children many activities are combined, especially by people in paid employment. People without physical disabilities go out more often, but they don’t more often volunteer neither do they have more social contacts. We concluded that people cannot always choose how to live their lives. Certain aspects of participation like work and/or family can promote or impede other aspects of participation like volunteer work or leisure activities.
Literatuur
Ministerie van VWS. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wet-maatschappelijke-ondersteuning-wmo.
Campen C van, Iedema J, Wellink H. Gezond en wel met een beperking. Ervaren kwaliteit van leven en functioneren van mensen met langdurige beperkingen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2006.
Campen C van, Cardol M. Tevreden meedoen. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85;374–5.
Cardol M, Speet M, Rijken PM. Anders of toch niet? Deelname aan de samenleving van mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking. Participatiemonitor 2006. Utrecht: NIVEL, 2007.
Meulenkamp T, Cardol M, Hoek L van der. Deelname aan de samenleving van mensen met een beperking en ouderen. Participatiemonitor 2011. Utrecht: NIVEL, 2011.
Kwekkenboom MH, Weert CMC van. Meedoen en Gelukkig zijn. Een verkennend onderzoek naar de participatie van mensen met een verstandelijke beperking of chronische psychiatrische problemen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2008.
Rokach A, Lechier-Kimel R, Safarov A. Loneliness of people with physical disabilities. Soc Behavior Personal 2006; 34;681–700.
Lilliman S, Land L. Fear of social isolation: results of a survey of older adults in Gloucerstershire. Nursing Older People 2007; 19;26–8.
Tilburg TG. Gesloten uitbreiding. Sociaal Kapitaal in de derde en vierde levensfase. Amsterdam: Vrije Universiteit, 2005.
Hoeyman N. Maatschappelijke participatie bij ouderen. TPE 2009;3;53–66.
Breedveld K, Broek A van de, Haan J de, Hart J de, Huysman F. Trends in tijd. Een schets van recente ontwikkelingen in tijdsbesteding en tijdsordening. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2001.
Broek A van de, Knulst W, Breedveld K. Naar andere tijden. Tijdsbesteding en tijdsordening in Nederland, 1975–1999. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 1999.
Verbeek D, Haan J de. Eropuit! De uithuizige vrijetijdsbesteding van Nederlanders nader beschouwd. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2011.
Broek A van den, Cloïn M. Komt tijd, komt raad? Essays over mogelijkheden voor een nieuwe tijdsorde. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2010.
CBS. Bevolking: kerncijfers naar diverse kernmerken.www.cbs.nl/nl-NL/menu/cijfers/kerncijfers/default.htm.
Maat JW van de. Maatschappelijke participatie in de derde levensfase. ‘Je wil nog wel wat, maar je wil je niet meer binden.’ Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2008.
RMO. Levensloop als perspectief. Kanttekeningen bij de Verkenning Levensloop Beleidsopties voor leren, werken, zorgen en wonen. Den Haag: Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, 2002.
SZW. Verkenning Levensloop. Beleidsopties voor leren, werken, zorgen en wonen. Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 2002.
Reitsma-vanRooijen M, Jong J D de. Consumentenpanel Gezondheidszorg 2009. Achtergronddocument en basisgegevens 2009. Utrecht: NIVEL, 2009.
Jehoel-Gijsbers G. Beperkt aan het werk. Rapportage ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en arbeidsparticipatie. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2010.
Centraal Bureau voor de Statistiek.www.statline.nl, 2010.
Dekker P, Hart J de. Vrijwilligerswerk in meervoud. Civil society en vrijwilligerswerk 5. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2009.
Verweij A, Sanderse C, Beer J de. Wat is de huidige situatie? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning. Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, 2009.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Houtum, L., Cardol, M. & de Jong, J.D. Ondanks ‘keuzebiografie’ blijft de keuze beperkt: participatie naar levensfase. Tijds. gezondheids.wetenschappen 90, 245–252 (2012). https://doi.org/10.1007/s12508-012-0093-x
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-012-0093-x