Samenvatting
Kwetsbare jongeren lopen een verhoogd risico om in de problemen te komen met middelengebruik. Reguliere instanties (zoals school en jongerenwerk) missen vaak de kennis en vaardigheden om risicovol middelengebruik tijdig te signaleren. In een pilotproject om verslavingspreventie dichter bij de buurt te brengen, is nagegaan wat de waarde is van de methodiek Rapid Assessment and Respons (RAR) om kwetsbare jongeren te bereiken. In vier buurten zijn tijdelijke wijkonderzoeksteams samengesteld, bestaande uit verslavingspreventiewerkers en een onderzoeker. Deze teams brengen bestaande wijkgegevens in kaart, identificeren en interviewen sleutelinformanten en vormen zich al doende een steeds nauwkeuriger beeld van de kwetsbare jongeren en hun middelengebruik. De resultaten worden vastgelegd in een wijkrapport. Samen met de belangrijkste stakeholders wordt op basis hiervan een plan van aanpak gemaakt. In drie van de vier buurten is outreachend preventiewerk gestart, om het plan uit te voeren. De pilots laten onder andere zien dat jongerenwerkers belangrijke samenwerkingspartners zijn, zowel wat betreft netwerkopbouw als het agenderen van middelengebruik onder jongeren. Jongerenwerkers waarderen de expertise en outreachende werkwijze van preventiewerkers. Een modelgetrouwe uitvoering van de RAR-methodiek levert betrouwbare gegevens op, maar blijkt arbeidsintensief te zijn. Daarom is een lichtere variant van de methodiek ontwikkeld.
Abstract
Vulnerable youth is at risk to develop problems related to substance use. Mainstream institutions such as school and social welfare often lack knowledge and expertise to detect risky substance use at an early stage. A Rapid Assessment and Response (RAR) approach was evaluated in a pilot project, aimed at targeting addiction prevention for vulnerable youth at the neighbourhood level. Temporary research teams that included prevention workers and a researcher were constituted in four neighbourhoods. The teams collected existing neighbourhood data and identified and interviewed key informants to gradually compose a detailed picture of vulnerable youth and substance use. The research results were presented in neighbourhood reports. Based on the neighbourhood reports, action plans were drafted in collaboration with neighbourhood stakeholders. In three out of four neighbourhoods outreaching prevention work was initiated to execute the action plan. The results of pilots show that youth workers are key partners to build effective networks and to address substance use among vulnerable youth. Youth workers appreciate prevention workers’ expertise and outreaching attitude. Executing a RAR compliant to the model produces reliable results, but appears labour intensive. To respond to this, a lighter version of the method has been developed.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Barendregt, C., Hammink, A., Wits, E., & Mheen, D. van de (2015). Wijkgerichte verslavingspreventie. Ervaringen met rapid assessment and response in vier Nederlandse wijken. Rotterdam: IVO.
Battjes, R. J., Gordon, M. S., O’Grady, K. E., Kinlock, T. W., & Carswell, M. A. (2003). Factors that predict adolescent motivation for substance abuse treatment. Journal of Substance Abuse Treatment, 24, 221–232.
Bogt, T. ter, Lieshout, M. van, Doornwaard, S., & Eijkemans, Y. (2009). Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten. Utrecht: Trimbos-instituut.
Bosgraaf, E., Cnubben, J., & Erp, J. van (2013). Alcohol – en druggebruik onder jongeren in de wijk Lindenheuvel te Sittard-Geleen. Sittard-Geleen: Mondriaan Zorggroep/IVO.
Bosgraaf, E., Heuperman, P., & Alders, B. (2013). Alcohol- en druggebruik onder kwetsbare jongeren in de wijk Wittevrouwenveld, Maastricht. Maastricht: Mondriaan Zorggroep/IVO.
Braam, R., Verbraeck, H., & Trautmann, F. (2013). RAR Handboek middelengebruik en verslaving. rapid assessment and response methode voor middelengebruik en verslaving. Utrecht: Centrum voor Verslavingsonderzoek/Trimbos-instituut.
Crimmens, D., Factor, F., Jeffs, T., Pitts, J., Pugh, C., Spence, J., & Turner, P. (2004). Reaching socially excluded young people. A national study of street-based youth work. band 44. Leicester: National Youth Agency.
Cuijpers, P., Warmerdam, L., Straten, A. van, & Van Rooy, M. J. (2010). Het bereik van preventieve interventie voor depressie. Mogelijkheden om deelname te bevorderen. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 88, 278–284.
Dupont, H.B. (2015). Killing time. Identification of adolescent cannabis users and the development of an early prevention program: Moti-4. Thesis. Maastricht: Maastricht University.
Dupont, H. B., Kaplan, C. D., Braam, R. V., Verbraeck, H. T., & Vries, N. K. de (2015). The application of the rapid assessment and response methodology for cannabis prevention research among youth in the Netherlands. International Journal of Drug Policy, 26, 731–738. doi:10.1016/j.drugpo.2014.11.003.
Dupont, H. B., Lemmens, P., Adriana, G., Mheen, D. van de, & Vries, N. K. de (2015). Mapping Moti-4; using intervention mapping to develop a tailored prevention intervention for adolescent cannabis use. BMC Public Health, doi: 10.1186/s12889-015-1826-y.
Fitch, C., Rhodes, T., & Stimson, G. V. (2000). Origins of an epidemic: the methodological and political emergence of rapid assessmen. International Journal of Drug Policy, 11, 63–82. doi:10.1016/S0955-3959(99)00056-0.
Fitch, C., Stimson, G. V., Rhodes, T., & Poznyak, V. (2004). Rapid assessment: an international review of diffusion, practice and outcomes in the substance use field. Social Science and Medicine (1982), 59, 1819–1830. doi:10.1016/j.socscimed.2004.02.028.
FORUM (2008). Jongeren doen mee, ook de moeilijk bereikbare. Een handreiking over jeugdparticipatie voor jongeren- en meidenwerkers. Utrecht: FORUM.
Hammink, A., Barendregt, C., Wits, E., & Mheen, D. van de (2015). Wijkscan plus: lokaal gedragen preventie van middelengebruik onder kwetsbare jongeren. rapid assessment and response als basis voor preventie op wijkniveau. Rotterdam: IVO.
Hove, S. ten, Boersma, A., Wolbrink, B., & Houwelingen, G. van (2013). Voorstad-Centrum. Een op de wijk afgestemde aanpak voor verslavingspreventie. Deventer: Tactus/IVO. Interne publicatie.
Hudson, A. L., Nyamathi, A., Greengold, B., Slagle, A., Koniak-Griffin, D., Khalilifard, F., & Getzoff, D. (2010). Health-seeking challenges among homeless youth. Nursing Research, 59, 212–218. doi:10.1097/NNR.0b013e3181d1a8a9.
Leeuwen, L. van (2013). Open en alert. alcohol- en drugspreventie in zorg- en welzijnsinstellingen. Handboek voor preventiewerkers. Utrecht: Trimbos-instituut.
McCutcheon, L. K., Chanen, A. M., Fraser, R. J., Drew, L., & Brewer, W. (2007). Tips and techniques for engaging and managing the reluctant, resistant or hostile youth. Medical Journal of Australia, 187, 64–67.
Mockute, I., Hammink, A., & Bruin, J. de (2013). Oud Mathenesse/Het Witte dorp. Een op de wijk afgestemde verslavingspreventie. Rotterdam: Youz/IVO.
Rhodes, T., Fitch, C., Stimson, G., & Suresh, K. M. (2000). Rapid assessment in the drugs field. International Journal of Drug Policy, 11, 1–11.
Risselada, A., Rooij, A. J. van, & Eijnden, R. J. J. M. van den (2008). Middelengebruik onder Rotterdamse scholieren in het VO (pag. 1–40).
Schrijvers, & Schoemaker, C. (2008). Spelen met gezondheid. Leefstijl en psychische gezondheid van de Nederlandse jeugd. Bilthoven: RIVM.
Shaw, D. S., Dishion, T. J., Supplee, L., Gardner, F., & Arnds, K. (2006). Randomized trial of a family-centered approach to the prevention of early conduct problems: 2‑year effects of the family check-up in early childhood. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74, 1–9.
Verdurmen, J., Monshouwer, K., Dorsselaer, S. van, Lokman, S., Vermeulen-Smit, E., & Vollebergh, W. (2012). Jeugd en riskant gedrag 2011 Kerngegevens uit het peilstationsonderzoek scholieren. Utrecht: Trimbos-instituut.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Barendregt, C., Hammink, A., Hannink, M. et al. Rapid Assessment and Response. Verslaving 12, 91–101 (2016). https://doi.org/10.1007/s12501-016-0066-x
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-016-0066-x