In 1994 is in Maastricht de eerste officiële gebruiksruimte geopend, waar (dakloze) harddrugsverslaafden op hygiënische wijze en in een rustige en veilige omgeving drugs kunnen gebruiken. Vanaf die tijd nam in Nederland het aantal gebruiksruimten snel toe. Echter, er verblijven steeds minder drugsgebruikers op straat, injecterend drugsgebruik is afgenomen en alcohol lijkt een belangrijker middel te worden. In hoeverre is dit van invloed op de organisatie en inrichting van gebruiksruimten anno 2010? En wat zijn de opmerkelijkste verschillen met het begin van deze eeuw?
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
Een gebruiksruimte is een voorziening waar (dakloze) harddrugsverslaafden op hygiënische wijze en in een rustige en veilige omgeving drugs kunnen gebruiken. Een gebruiksruimte beoogt overlast in de buurt te verminderen en gezondheidsschade bij drugsgebruikers te beperken (‘harm reduction’; Linssen e.a., 2002).
Literatuur
Berg, C. van den, Smit, C., Brussel, G. van, Coutinho, R., & Prins, M. (2007). Full participation in harm reduction programmes is associated with decreased risk for human immunodeficiency virus and hepatitis C virus: evidence from the Amsterdam Cohort Studies among drug users.Addiction, 102,1454–1462.
Bransen, E., Land, H. van ‘t, & Wolf, J. (2004).Gebruiksruimten in Nederland. Trends en ontwikkelingen 2001-2003. Utrecht: Trimbos-instituut, Resultaten Scoren.
Croes, E., & Gageldonk, A. (2009). Preventie en harm reduction. In M. van Laar & M. van Ooyen-Houben (red.),Evaluatie van het Nederlandse drugsbeleid (pp.153–185). Utrecht: Trimbos-instituut/Den Haag: WODC.
Drug Policy Expert Committee (2000).Heroin. Facing the issues. Melbourne: State Government of Victoria.
Essen, J.B. van, Horst, K.A.H. van der, Wieske, E.L., Ruyten, M.C.M., & Jong, C.A.J. de (2011).Richtlijn alcoholgebruiksruimten. Amersfoort: Stichting Resultaten Scoren.
Havinga, P., & Poel, A. van der (2011).Gebruiksruimten in Nederland. Update van de handreiking bij organisatie en inrichting. Utrecht: Trimbos-instituut.
Hoogenboezem, G., Ensdorff, J., & Croes, E. (2008).Basecoke en infectieziekten. Risicogedrag en gezondheid onder gemarginaliseerde basecokegebruikers in Nederland. Utrecht: Trimbos-instituut.
Laar, M.W. van, Cruts, A.A.N, Ooyen-Houben, M.M.J., van, Meijer, R.F., & Brunt, T. (Eds.) (2010).Netherlands National Drug Monitor (NDM). Annual Report 2009. Utrecht: Trimbos-instituut.
Laar, M.W. van, Cruts, A.A.N., Korf, D., Knibbe, R., Willemsen, M., Rigter, H., & Alem, V. van (red.) (2001).Nationale Drug Monitor (NDM). Jaarbericht 2001. Utrecht: Bureau NDM.
Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (1994).Intraveneus druggebruik bij primaire problematiek opiaten 1994. Houten: Stichting Informatievoorziening Zorg. (Opgevraagd in 2011.)
Lempens, A., Boers, R., & Maalsté, N. (2004).Harddruggebruikers in beweging. Aard, omvang en mobiliteit van harddruggebruikers in Rotterdam. Rotterdam: IVO.
Linssen, L., Graaf, I. de, & Wolf, J. (2002).Gebruiksruimten in beeld. Handreiking bij organisatie en inrichting. Utrecht: Trimbos-instituut, Resultaten Scoren.
Linssen, L., Jong, W. de, & Wolf, J. (2000).Gebruiksruimten. Een systematisch overzicht van de voorziening en de effecten ervan. Utrecht: Trimbos-instituut, Resultaten Scoren.
Maas, M., & Planije, M. (2010).Monitor plan van aanpak maatschappelijke opvang. Rapportage 2009. Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Utrecht: Trimbosinstituut.
Maas, M., Planije, M., & Been, W. (2010).Monitor Stedelijk Kompas 2009. Plan van aanpak maatschappelijke opvang in 39 centrumgemeenten. Utrecht: Trimbosinstituut.
MacNeil, J., & Pauly, B. (2011). Needle exchange as a safe haven in an unsafe world.Drug and Alcohol Review, 30,26–32.
Mheen, D. van de, Poel, A. van der, Lempens, A., & Maalsté, N. (2007). Mobility of hard drug users: patterns and characteristics relevant for deconcentration of facilities.Journal of Psychoactive Drugs, 39,191–199.
Ministerie van VWS (2006).Plan van aanpak maatschappelijke opvang. Het rijk en de vier grote steden. Den Haag: Ministerie van VWS.
Otto, M., Doosje, O., & Blekman, J. (2004).Spuitomruil. Utrecht: Trimbosinstituut.
Poel, A. van der, Barendregt, C., & Mheen, D. van de (2008). Homelessness and other living condition characteristics of drug users 2003-2007, in Rotterdam, the Netherlands.European Journal of Homelessness, 2,235–257.
Reinking, D., Ameijden, E. van, Bergen, A. van, & Wolf, J. (2010). Het hostelprogramma in Utrecht. Gedurfd, innovatief en ... het werkt!Verslaving, 6,5–16.
Dankwoord
Dit artikel is gebaseerd opGebruiksruimten in Nederland. Update van de handreiking bij organisatie en inrichting(Havinga & Van der Poel, 2011). Die publicatie kwam tot stand met financiering van het ministerie van VWS, in het kader van het Landelijk Netwerk Infectieziekten en Druggebruik (ziewww.trimbos.nl; zoek op ‘netwerk infectieziekten’).
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
wetenschappelijk medewerker
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Havinga, P., van der Poel, A. Organisatie en inrichting van gebruiksruimten in Nederland (2003-2010). VERSLAVING 8, 44–54 (2012). https://doi.org/10.1007/s12501-012-0017-0
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-012-0017-0