Stap zes van het vijfstappenplan: preventie van beroepsziekten

Samenvatting

Het signaleren van beroepsziekten is een belangrijke reden om preventie op het werk op gang te brengen. De bedrijfsarts kan dit alleen bereiken samen met de werknemer en de werkgever. Deze kwalitatieve studie heeft als doel om in kaart te brengen wat werknemer en werkgever kunnen bijdragen om preventie bij de bedrijfsarts te stimuleren.

Twee focusgroepen zijn georganiseerd voor vijftien bedrijfsartsen die deelnemen aan het Peilstation Intensief Melden en werden geleid door medewerkers van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. De vraag luidde: Wat hebt u als bedrijfsarts van de werknemer of de werkgever nodig om preventie op het werk op gang te brengen na het constateren van een beroepsziekte? De antwoorden van de bedrijfsartsen zijn door de leiders van de focusgroepen gecategoriseerd in thema’s.

De beide focusgroepen gaven een gemiddeld cijfer van 8 voor de mate van tevredenheid over de mogelijkheid om de eigen ideeën aan bod te laten komen. De bedrijfsartsen noemden als bevorderende factoren persoonskenmerken van de werknemer zoals zelfverzekerd zijn, kenmerken van de beroepsziekte zoals een ongunstige prognose voor herstel, en het werk van de werknemer zoals goed identificeerbare gezondheidsrisico’s. Ondersteuning van de werknemer door zijn werkgever en collega’s, en een zichtbare bedrijfsarts werken ook bevorderend. Voor de werkgever zijn bevorderende factoren betrokken en proactief zijn. Daarnaast is de relatie van de werkgever met de branche van belang, bijvoorbeeld door een branchebenadering voor signalering en preventie. Ook actieve handhaving door de Inspectie SZW en de Inspectie voor de Gezondheidszorg bevordert preventie. Een andere bevorderende factor is een contract met een preventieparagraaf, waarbij expliciet wordt vermeld welke acties de bedrijfsarts neemt bij het signaleren van een beroepsziekte om werknemer en werkgever te stimuleren de gezondheidsrisico’s aan te pakken.

Summary

Step six of the five-step assessment procedure: the prevention of occupational diseases

Diagnosing and reporting occupational diseases is the expertise of the occupational physician (OP). The five-step assessment procedure for determining occupational diseases and the occupational diseases registration guidelines of the Netherlands Center for Occupational Diseases were developed in order to substantiate and facilitate reporting of occupational diseases.

The detection of an occupational disease is a major reason for initiating preventive measures on the work floor. The OP can only achieve this in cooperation with the employee and the employer. This qualitative study had the objective of mapping facilitating factors of employers and employees towards the initiation of preventive measures by the OP.

Fifteen OPs from among the contributors to the intensive surveillance scheme (PIM) formed two focus groups led by employees of the Netherlands Center for Occupational Diseases. The OPs were on average 51 years of age, 67% worked at an occupational health and safety service, they dealt with, on average, five economic sectors with an employee population averaging 4350. The research question was: What do you, the occupational physician, require from the employee or employer in order to initiate preventive measures on the work floor after diagnosing an occupational disease? The answers were grouped into themes by the leaders of the focus groups.

Both focus groups awarded an 8 to the opportunity to bring forward their opinions during the focus groups. The OPs mentioned stimulating personal characteristics of the employee such as self-assurance, characteristics of the occupational disorder such as an unfavourable prognosis for recovery and characteristics of the employee’s work such as clearly identifiable health risks. Support by the colleagues and employer of the employee and a visibly present OP also promoted prevention.

Stimulating factors for the employer are being interested and pro-active. Furthermore the relation of the employer with his trade organisation is important, for example concerning its approach to the detection and prevention of diseases. Active monitoring by the inspectorates for Occupational safety and health (SZW) and Healthcare also encourages prevention. Another stimulating factor is formed by a contract with a prevention paragraph, with an explicit description of the actions the OP takes after detecting an occupational disease, in order to stimulate employee and employer to tackle health risks.