Skip to main content
SpringerLink
Log in

Bedrijfsarts en ploegendienst

  • VOOR DE PRAKTIJK
  • Published:
TBV – Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde Aims and scope

SAMENVATTING

Werken in onregelmatige diensten en dan in het bijzonder wanneer daarbij regelmatig sprake is van nachtdiensten brengt diverse gezondheidsrisico’s met zich mee. De risicopopulatie is groot en neemt door de ontwikkeling naar een 24-uurseconomie toe. De bedrijfsarts zal dan ook regelmatig te maken kunnen krijgen met beantwoording van vragen over causale relaties tussen ziektebeelden en ploegendienst en mogelijke gevolgen van het beloop van een aantal aandoeningen wanneer men in ploegendienst gaat werken. Van belang is ook om te weten wie een verhoogde kans loopt om verschijnselen te ontwikkelen die duiden op ploegendienstintolerantie. Welke adviezen kan de bedrijfsarts geven aan het bedrijf en de ploegendienstwerker om de gezondheidsrisico’s te beperken? In kort bestek worden de inzichten vanuit de literatuur over deze thema’s toegelicht. De omvang van de literatuur en het maatschappelijk belang van het onderwerp maken het noodzakelijk dat prioriteit wordt gegeven aan de ontwikkeling van een richtlijn voor de bedrijfsarts voor zijn handelen en adviezen aan ploegendienst( werkers) en bedrijven.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Pal TM. Ploegendienst: Beroepsziektemeldingen en helpdeskvragen bij het NCvB. Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgeneeskd 2011; 19: 452–453.

    Google Scholar 

  2. Costa G. Shift work and occupational medicine: an overview. Occup Med 2003; 53: 83–88.

    Article  Google Scholar 

  3. Härma M, Kecklund G. Shift work and health: how to proceed? Scand J Work Environ Health 2010; 36: 81–84.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  4. Costa G. Shift work and health: Current problems and preventive actions. Safety and Work 2010; 1: 112–123.

    Article  Google Scholar 

  5. Åkerstedt T. Shift work and disturbed sleep/wakefulness. Occup Med 2003; 53: 89–94.

    Article  Google Scholar 

  6. Åkerstedt T, Wright KP. Sleep loss and fatigue in shift work and shift work disorder. Sleep Med Clin 2009; 4: 257–271.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  7. Reinberg A, Ashkenazi I. Internal desynchronisation of circadian rhythms and intolerance to shift work. Chronobiol Int 2008; 25: 625–643.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  8. Knutsson A. Health disorders of shift workers. Occup Med 2003; 53: 103–108.

    Article  Google Scholar 

  9. Knutsson A, Bøggild H. Gastrointestinal disorders among shift workers. Scand J Work Environ Health 2010; 36: 85–95.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  10. Karlsson B, Knutsson A, Lindahl BO, Alfredsson LS. Metabolic disturbances in male workers with rotating three shift work. Results of the WOLF study. Int Arch Occup Environ Health 2003; 76: 424–430.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  11. Bacquer D De, Risseghem M Van, Clays E, et al. Rotating shift work and the metabolic syndrome: a prospective study. Int J Epidemiol 2009; 38: 848–845.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  12. Pietroiusti A, Neri A, Somna G, et al. Incidence of metabolic syndrome among night shift health care workers. Occup Environ Health 2010; 67: 54–57.

    CAS  Google Scholar 

  13. Suwazono Y, Dochi M, Oishi M, et al. Shiftwork and impaired glucose metabolism: a 14-year cohort study on 7104 male workers. Chronobiol Int 2009; 26: 926–941.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  14. Morikawa Y, Nakagawa H, Miura K, et al. Shift work and the risk of diabetes mellitus among Japanese male factory workers. Scand J Work Environ Health 2005; 31: 179–183.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  15. Drongelen A van, Boot CRL, Merkus SL, et al. The effects of shift work on body weight change: A systematic review of longitudinal studies. Scand J Work Environ Health 2011; 37: 263–275.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  16. Kristensen T. Cardiovascular disease and the work environment: a critical review of the epidemiological literature on nonchemical factors. Scand J Work Environ Health 1989; 15: 165–179.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  17. Bøggild H, Knutsson A. Shift work, risk factors and cardiovascular disease. Scand J Work Environ Health 1999; 25: 85–99.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  18. Frost P, Kolstad HA, Bonde JP. Shift work and the risk of ischemic heart disease: a systematic review of the epidemiological evidence. Scand J Work Environ Health 2009; 35: 163–179.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  19. Bøggild H. Setting the question – the next review on shift work and heart disease in 2019. Scand J Work Environ Health 2009; 35: 157–161.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  20. Leclerc A. Shift work and cardiovascular disease. Eur J Epidemiol 2010; 25: 285–286.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  21. Nabe-Nielsen K, Garde AH, Tüchsen F, et al. Cardiovascular risk factors and primary selection into shift work. Scand J Work Environ Health 2008; 24: 206–212.

    Article  Google Scholar 

  22. Puttonen S, Härma M, Hublin C. Shift work and cardiovascular disease. Pathways from circadian stress to morbidity. Scand J Work Environ Health 2010; 36: 96–108.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  23. Bøggild H, Jeppesen HJ. Intervention in shift scheduling and changes in biomarkers of heart disease in hospital wards. Scand J Work Environ Health 2001; 27: 87–96.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  24. Viitasalo K, Kuosma E, Laitinen J, Härma M. Effects of shift work rotation and the flexibility of a shift system on daytime alertness and cardiovascular risk factors. Scand J Work Environ Health 2008; 34: 198–205.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  25. Pal TM. Fact sheet Borstkanker en nachtdienst: Een hulpmiddel voor de bedrijfsarts bij advisering en counseling NCvB 2009;www.beroepsziekten.nl/content/notitie-borstkanker-en-nachtdienst-van-ncvben-nvab.

  26. Straif K, Baan R, Grosse Y, et al. Carcinogenicity of shift work, painting and fire fighting. Lancet Oncol 2007; 8: 1065–1066.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  27. Kolstad HA. Nightshift and risk of breast cancer and other cancers – a critical review of the epidemiological evidence. Scand J Work Environ Health 2008; 34: 5–22.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  28. Megdal SP, Kroenke CH, Laden F, et al. Night work and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis. Eur J Cancer 2005; 41: 2023–2032.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  29. Stevens RG, Hansen J, Costa G, et al. Considerations of circadian impact for defining shift work in cancer studies: IARC Working Group Report. Occup Environ Med 2011; 68: 154–162.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  30. Costa G, Haus E, Stevens R. Shift work and cancer. Considerations on rationale, mechanisms and epidemiology. Scand J Work Environ Health 2010; 36: 163–179.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  31. Brand T, Pal T, Zweerman G. De invloed van fysieke belasting, stress en ploegendienst op de voortplanting. Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgeneeskd 2006; 9: 387–390.

    Google Scholar 

  32. Bonzini M, Coggon D, Palmer KT. Risk of prematurity, low birthweight and pre-eclampsia in relation to working hours and physical activities: a systematic review. Occup Environ Med 2007; 64: 228–243.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  33. Zhu JL, Hjollund NH, Bøggild H, Olsen J. Shift work and subfecundity: a causal link or an artefact? Occup Environ Med 2003; 60: E12.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  34. NVAB-richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk. NVAB, 2007;www.nvab.artsennet.nl/Artikel-3/Zwangerschap-postpartumperiode-en-werk.htm.

  35. Nicholson PJ, D’Auria DAP. Shift work, health, the working time regulations and health assessments. Occup Med 1999; 48: 127–137.

    Article  Google Scholar 

  36. Costa G, Milia LD. Aging and shift work: a complex problem to face. Chronobiol Int 2008; 25: 165–181.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  37. Costa G, Sartori S. Ageing, working hours and work ability. Ergonomics 2007; 50: 1914–1930.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  38. Blok MM, Looze MP de. What is the evidence for less shift work tolerance in older workers? Ergonomics 2011; 54: 221–232.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  39. Knauth P, Hornberger S. Preventive and compensatory measures for shift workers. Occup Med 2003; 53: 109–116.

    Article  Google Scholar 

  40. Pallesen S, Bjorvatn B, Mageroy N, et al. Measures to counteract the negative effects of night work. Scand J Work Environ Health 2010; 36: 109–120.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  41. Lowden A, Moreno C, Holmbäck U, et al. Eating and shift work-effects on habits, metabolism and performance. Scand J Work Environ Health 2010; 36: 150–152.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. NCvB/Coronel Instituut/AMC, Amsterdam, The Netherlands

    T.M. Pa

Authors
  1. T.M. Pa
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

klinisch arbeidsgeneeskundige/beroepsziektespecialist

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Pa, T. Bedrijfsarts en ploegendienst. TIJDSCHRIFT VOOR BEDRIJFS- EN VERZEKERINGSGENEESKUNDE 19, 446–451 (2011). https://doi.org/10.1007/s12498-011-0228-z

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12498-011-0228-z

Search

Navigation