Samenvatting
Psychotherapie biedt niet altijd het gehoopte of voorspelde resultaat, ook niet als de behandeling volgens de regels der kunst wordt uitgevoerd. In dit artikel wordt een zoekschema voorgesteld om mogelijke obstakels in psychotherapieën op te sporen. Het hier voorgestelde zoekschema bestaat uit vijf onderdelen, die achtereenvolgens worden uitgewerkt met voorbeeldcasuïstiek: 1 algemene behandelthema’s, 2 relatiedefinitie, 3 kwalitatief ervaren beïnvloedingsboodschappen (tegenoverdracht), 4 invulling therapiecontact, en 5 voortgang belangrijkste behandeldoelen. De werking van het zoekschema wordt geïllustreerd met twee casusvoorbeelden.
Abstract
This paper presents a taxonomy, aimed at identifying possible sources of stagnation or obstacles in therapy processes. The system encompasses five possible sources of stagnation: 1 different kind of concerns in life (symptoms and complaints, interpersonal, existential), which may mistakenly have been ignored on the one hand, or overvalued in therapy on the other hand, 2 (too much) incongruence and/or excessive complementarity between the content and command/relationship messages exchanged by the patient and the therapist, 3 therapist’s countertransference reactions that may interfere with treatment progress, 4 an imbalance (too much or too little) in time that has been spent in the exploration or discussion of particular topics (e. g., metacommunication), and 5 outdated and/or inappropriate treatment goals. The taxonomy is illustrated by two case examples.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
De pdf’s van het volledige zoekschema en de volledige Checklistlist Behandeldoelen inclusief het formulier Voortgang Belangrijkste Behandeldoelen kunnen zonder kosten bij de auteur worden opgevraagd. De lijsten mogen vrijelijk worden gebruikt, maar er mag niets aan worden gewijzigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
Literatuur
Arrindell, W. A., Hafkenscheid, A., Sanderman, R., & Ooijen, N. van (1987). Normen voor de Schaal voor Interpersoonlijk Gedrag (SIG): een vergelijking tussen personen uit de gewone bevolking, studenten, poliklinische psychiatrische patiënten en sociaal angstige/subassertieve patiënten. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie en haar grensgebieden, 42, 414–420.
Colijn, S., Daansen, P., Baars, J., Vanaerschot, G., & Boerwinkel, A. (2009). Psychotherapie als de richtlijnen geen oplossing bieden. In I. S. Colijn, H. Snijders, M. Thunissen, S. Bögels & W. Trijsburg (red.), Leerboek psychotherapie (pag. 787–799). Utrecht: de Tijdstroom.
Delespaul, P., Milo, M., Schalken, F., Boevink, W., & Os, J. van (2016). Goede GGZ! Nieuwe concepten, aangepaste taal en betere organisatie. Leusden: Diagnosis Uitgevers.
Hafkenscheid (in druk). Hoofdstuk 9. De supervisierelatie en persoonsgerichte supervisie. In R. Beunderman, S. Colijn, L. Geertjens & F. van der Maas (red.), Theorie en praktijk van supervisie in de ggz. Utrecht: de Tijdstroom.
Hafkenscheid, A. (1991). Validering van de Schaal voor Interpersoonlijk Gedrag (SIG): de convergerende validiteit van de SIG-Frequentiedimensie met de SIG als gestructureerd dagboek voor de ‘self-monitoring’ van assertief gedrag. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie en haar grensgebieden, 46, 37–41.
Hafkenscheid, A. (2008). Routine Process Monitoring: ervaringen uit de praktijk. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 46, 327–345.
Hafkenscheid, A. (2010). Rammelende ROM in de ggz: geen ROM zonder Routine Process Monitoring. GZ-Psychologie, 2, 12–17.
Hafkenscheid, A. (2013a). Geen rad voor de ogen: reactie op De Jong & Van ’t Spijker. Tijdschrift voor Psychotherapie, 39, 203–207.
Hafkenscheid, A. (2013b). Wat doet deze patiënt (met) mij? De verkorte Impact Message Inventory-Circumplex (IMI-CS). Gedragstherapie, 46, 31–50.
Hafkenscheid, A. (2014). De therapeutische relatie. Utrecht: de Tijdstroom.
Hafkenscheid, A. (2016a). De ‘nieuwe GGZ’ en de ‘oude’ psychotherapie: overwegingen en bedenkingen bij het boek Goede GGZ! Nieuwe concepten, aangepaste taal en betere organisatie. Tijdschrift Persoonsgerichte Experiëntiële Psychotherapie, 54, 179–183.
Hafkenscheid, A. (2016b). Taakanalyse van het therapeutisch veranderingsproces. Een intrapersoonlijk (Greenberg c.s.) en een interpersoonlijk (Safran c.s.) resolutiemodel. Tijdschrift Persoonsgerichte Experiëntiële Psychotherapie, 54, 21–34.
Hafkenscheid, A., & Os, J. van (2013). Huidige ROM doet afbreuk aan valide kwaliteitsmeting. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55, 179–181.
Hafkenscheid, A., & Os, J. van (2014a). Naar een deugdelijke ROM. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 69, 20–28.
Hafkenscheid, A., & Os, J. van (2014b). ROM van geïndividualiseerde behandeldoelen. PsychoPraktijk, 6, 29–32.
Hafkenscheid, A., & Os, J. van (2016). Wat ieder die betrokken is bij ROM zich over de metingen moet realiseren. Tijdschrift voor Psychiatrie, 58, 388–396.
Holtforth, G. M., & Grawe, K. (2002). Bern Inventory of Treatment Goals, pt. 1. Development and first application of a taxonomy of treatment goal themes. Psychotherapy Research, 12, 79–99.
Janse, P. D., Jong, K. de, Dijk, M. K. van, Hutschemaeckers, G. J. M., & Verbraak, M. J. P. M. (2016). Improving the efficiency of cognitive-behavioural therapy by using formal client feedback. Psychotherapy Research doi:10.1080/10503307.2016.1152408.
Jong, K. de (2012). A chance for change: building an outcome monitoring feedback system for outpatient mental health care. Academisch proefschrift. Leiden: Universiteit Leiden.
Kiesler, D. J. (1996). Contemporary interpersonal theory and research: personality, psychopathology, psychotherapy. New York: John Wiley & Sons.
Miller, S. D., Hubble, M. A., Chow, D., & Seidel, J. (2015). Beyond measures and monitoring: realizing the potential of feedback-informed treatment. Psychotherapy, 52, 449–457.
Moskowitz, D. S., & Zuroff, D. C. (2005). Assessing interpersonal perceptions using the interpersonal grid. Psychological Assessment, 17, 218–230.
Oenen, F. J. van, Schipper, S. van, Schoevers, R., Visch, I., Peen, J., & Dekker, J. (2016). Feedback-informed treatment in emergency psychiatry; a randomised controlled trial. Psychiatry. doi:10.1186/s12888-016-0811-z.
Smits, D. (2016). The effect of monitoring on the attunement process in psychotherapy: a mixed-method approach. Academisch proefschrift. Leuven: KU Leuven.
Tasma, M., Swart, M., Wolters, G., Liemburg, E., Bruggeman, R., Knegtering, H., & Stynke Castelein, S. (2016). Do routine outcome monitoring results translate to clinical practice? A cross-sectional study in patients with a psychotic disorder. Psychiatry. doi:10.1186/s12888-016-0817-6.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Dit artikel is op persoonlijke titel geschreven en vertegenwoordigt niet vanzelfsprekend de opvattingen van de instelling waar de auteur werkzaam is.
About this article
Cite this article
Hafkenscheid, A. Waarom stagneert deze therapie?. Tijdschr Psychother 42, 291–307 (2016). https://doi.org/10.1007/s12485-016-0151-y
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-016-0151-y